مشکلات و محدودیت های اخیر صادرات آهن

مشکلات جدیدی در بازار صادراتی در راه است

به گفته گزارشگر فولاد صادرات بازارهای کالایی با دلار صرافی، به موازات کاهش قابل توجه ارزش پول ملی، عامل اصلی حراج سرمایه های ملی؛ تزریق التهابات ارزی در بازار داخلی و بالاخره بروز قحطی و گرانی کالا در بازار داخلی خواهد بود. بنا بر آخرین گزارش دنیای اقتصاد، شاخص قیمت میلگرد صادراتی آجدار تولیدکنندگان بزرگ ایرانی در بازارهای بین المللی حدود ۴۵۰ الی ۴۶۰ دلار به ازای هر تن فوب خلیج فارس اعلام شده که با احتساب میانگین خرید و فروش شاخص هفتگی دلار نیمایی و در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده حدود ۴۳۳۰ تومان به ازای هر کیلو تمام خواهد شد.

۴۵۵ × ۸۷،۴۱۰ ÷ ۱۰۰۰ ~= ۳۹،۷۷۰

۳۹،۷۷۰ + ۹٪ VAT ~= ۴۳،۳۵۰

در حال حاضر به نظر می رسد که صادرات محصولات نهایی برخی کالاها مثل صادرات میلگرد آجدار، برای برخی از فعالان اقتصادی خُرد بازار، شامل تجار یا تولیدکنندگان کوچک تر، ظاهرا به طور مستقیم یا غیر مستقیم و به دور از چشم دیده ‌بان های نظارتی و بدون بازگشت ارز آن به سامانه نیمایی، میسر و ممکن باشد؛ همین موضوع باعث شده تا متاثر از کاهش قابل توجه ارزش پول ملی در سال های اخیر؛ گذشته از این که نرخ های حوزه های کالایی بازار داخلی افزایش قیمت سرسام آوری را پشت سر بگذارند؛ سرمایه های ملی کشور نیز به تاراج برود.

اما چگونه …؟!

آخرین شاخص میانگین قیمت میلگرد آجدار در بازار خارج از بورس کالا یا بازار معاملات لحظه‌ای (spot) با احتساب مالیات ارزش افزوده حدود ۴۹۰۰ تومان به ازای هر کیلو تحویل درب کارخانه دیده شد. فروش این کالا در حال حاضر توسط تجار یا تولیدکنندگان خُرد به کشورهای همسایه با دلار حاشیه بازار حدود ۱۳ هزار تومانی و در سایه ، به عنوان معاملات کوچک صورت می گیرد در حالی که بازارهای صادراتی فولادسازان بزرگ کشور هم که عمدتا به صورت فروش آتی یا future و تحت نظارت دولت با نرخ صادراتی ۴۵۰ الی ۴۶۰ دلار به ازای هر تن فوب خلیج فارس صورت گرفته؛ و ارز حاصل از آن هم با نرخ حواله دلار نیمایی، حول و حوش ۹۰۰۰ تومان به کشور باز می گردد یا می بایست باز گردد.

با توجه به دلار حاشیه بازار، قدرت مانور این تولیدکنندگان کوچک یا تجار، در مقایسه با نرخ فروش تامین کنندگان بزرگ بسیار بالاتر خواهد رفت، به طور مثال برای میلگرد خریداری شده تاجر داخلی به منظور صادرات و با در نظر گرفتن دلار ۱۳ هزار تومانی حاشیه بازار خواهیم داشت :

۴۹۰۰ × ۱۰۰۰ ÷ ۱۳۰۰۰ ~= ۳۷۷ $/tone

به عبارت دیگر حدود ۷۰ الی ۹۰ دلار به ازای هر تن پایین تر از نرخ صادراتی تولیدکنندگان بزرگ داخلی یا حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ دلار به ازای هر تن پایین تر از نرخ صادراتی تولیدکنندگان سایر کشورهای رقیب !

منطقی ترین راه جلوگیری از وقوع این فاجعه؛ تلاش برای بالا بردن ارزش پول ملی و یا حداقل ثابت نگه داشتن آن است؛ که با این وضعیت پیش رو راه بسیار سخت و دشوار دیده می شود.

یک راه دشوار دیگر، اجرای نظارت بسیار دقیق و همه جانبه بر ورود و خروج گمرکات و مرزهای کشور و تلاش برای محدود نمودن صادرات ریالی از این نوع می باشد؛ این نظارت حداقل برای کالاهای حجیمی مثل فولاد؛ اگر اراده جمعی بر اجرای دقیق آن باشد؛ شدنی است.