ورق آلیاژی
به ترکیب دو یا چند عنصر مختلف آلیاژ گفته میشود. ورقهای آلیاژی از جنس فولاد (آهن + کربن) هستند و حاوی عناصری چون منگنز، کروم، کربن، ..... میباشند، به همین دلیل است که آنها را ورقهای آلیاژی مینامند. در حقیقت با اضافه شدن عناصر مختلف به فولاد و درنتیجه دستکاری در ساختار مولکولی آن، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی فولاد تغییر میکند و ورقهای آلیاژی تولید میشوند. بسته به نوع عناصر اضافهشده و نوع تغییر در ساختار مولکولی، ورقهایی متفاوتی حاصل میشود که برخی در برابر دماهای پایین، برخی در برابر دماهای بالا بسیار مقاوم هستند. برخی دیگر استحکام و سختی بینظیری دارند. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا شما را با برخی از انواع ورقهای آلیاژی، خواص و کاربردهای هر یک آشنا کنیم.
انواع ورقهای آلیاژی
- ورق آلیاژی A516
این ورقها در برابر حرارت و دماهای بالا مقاومت شگفتانگیزی دارند و به همین دلیل است که به ورقهای آتشخوار نیز معروف هستند. ورقهایA516 در چهار گرید 55، 60، 65 و 70 تولید میشوند. این ورقها حاوی عناصر کربن، سیلیسیم، منگنز، گوگرد و فسفر هستند. تفاوت این چهار گرید در میزان درصد این عناصر اضافهشده میباشد که درنتیجه ورقهای آلیاژی با خواص فیزیکی متفاوتی حاصل میشود. بهعنوانمثال گرید 55 دارای کمترین میزان استحکام تسلیمی (30Ksi) و گرید 70 دارای بیشترین میزان استحکام تسلیمی(38Ksi) میباشد.
ازآنجاییکه این ورقهها در مقابل حرارت مقاومت زیادی دارند بیشترین کاربرد آنها در ساخت مخازن حرارتی (مورداستفاده در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی) است.
کارخانههای تولیدکننده این نوع ورقها عبارتند از:
- فولاد کاویان
- فولاد مبارکه اصفهان
- فولاد اکسیژن اهواز
- ورق آلیاژی A283
این نوع ورقها که از قابلیت جوشکاری و خمکاری زیادی برخوردار هستند، بیشترین کاربرد را در ساخت و تولید مخازن پرفشار و کمفشار دارند؛ به همین دلیل است که به ورقهای مخزنی نیز شهرت دارند. این ورقها نیز در چهار گریدA, B, C, D تولید میشوند. عناصر بهکاربرده شده در این نوع ورقها عبارتند از کربن، سیلیسیم، منگنز، گوگرد، فسفر و مس. میزان درصد هرکدام از این عناصر در هر گرید متفاوت است و بنابراین، خواص فیزیکی هر گرید با دیگری نیز تفاوت دارد.
- ورق آلیاژی A36
این نوع ورقهای آلیاژی در برابر آبشور دریا مقاومت و استحکام زیادی دارند و به همین دلیل از آنها در صنعت کشتیسازی برای ساخت بدنه کشتیها بسیار مورداستفاده قرار میگیرند. علاوه بر این، ورقهای A36 از استحکام خمشی و چقرمگی بالایی نیز برخوردار هستند. عناصر بهکاربرده شده در این ورقها مانند ورقهای A516 بوده و تنها در میزان درصد آنها تفاوتهایی وجود دارد.
- ورق آلیاژی ضد سایش
ورقهای ضد سایش از پرکاربردترین انواع ورقهای آلیاژی هستند. این ورقها در برابر سایش مقاومت بینظیری دارند. ورقهای ضد سایش به گروههای مختلفی تقسیمبندی میشوند اما یک گروه معروف و پرکاربرد، Ck نام دارد. ورقهای آلیاژی ضد سایشی که در این گروه قرار میگیرند بر سه نوع هستند:
- Ck45 (حاوی 0.45 درصد کربن)
- Ck60 (حاوی 0.6 درصد کربن)
- Ck75 (حاوی 0.75 درصد کربن)
Ck75 بیشترین میزان سختی و مقاومت را در برابر سایش دارا میباشد؛ چراکه میزان کربن اضافهشده نیز بیشتر است.
کاربردهای کلی ورق آلیاژی
ورقهای آلیاژی در صنایع بسیار زیاد و متفاوتی کاربرد دارند. بهطورکلی در کارهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی، زنگزدگی و استحکام زیاد است، ورقهای آلیاژی گزینهای فوقالعادهای هستند. برخی صنایع و مواردی که ورقهای آلیاژی در آنها کاربرد دارند عبارتند از:
- راهسازی
- پلسازی
- شهرسازی
- صنعت هواپیماسازی
- ساخت مخازن کمفشار و پرفشار
- کشتیسازی
- اسکلهسازی
- نیروگاهها
- پالایشگاهها
- پتروشیمی
- صنایع نفت و گاز
- خودرو سازی
