با افزایش صنعت ساختمان سازی در جهان، برای افزایش استانداردهای ساختمان ها، ضوابط و قوانینی نهاده شد که به هنگام اقدام به ساخت و ساز، باید آنها را کاملاً رعایت کرد. این ضوابط و قوانین شامل همه بخش های ساختمان سازی اعم از استحکام، نما، موارد بهداشتی، ارتفاع، مساحت، تعداد طبقات، موارد مربوط به پروانه ساختمانی، نوع کاربری، تغییر، تبدیل و افزایش ساختمان و مواردی از این دست می شود. در صورتی که این موارد در ساختمان سازی نقض شود تخلف خوانده شده و با آن به صورت قانونی مقابله می شود. هدف از ادامه این مطلب دسته بندی انواع تخلفات و معرفی آنها است؛ همچنین چگونگی برخورد با تخلفات نیز در 6 مرحله و در ادامه همین مطلب بررسی شده که افراد در صورت مشاهده هرگونه تخلف می توانند با مراجعه به مراجع ذیربط، آن را گزارش دهند.
pdf انواع تخلفات ساختمانی و اصول و مراحل رسیدگی به آن
بر اساس ماده ۱۰۰ موجود در قانون شهرداری ها همه مالکین زمین های واقع در شهر و اطراف آن که قصد هر گونه ساخت و ساز، تفکیک و یا اقدام عمرانی را دارند، باید قبل از هر کاری پروانه ساختمانی دریافت کنند. بر اساس قوانین نوسازی و عمران شهری، شهرداری ها حق دارند تا بر تمامی روند ساختمان سازی که در شهر و اطراف آن در حال انجام است نظارت کامل داشته باشند.
براساس همین قوانین، شهرداری ها بر چگونگی ساخت و ساز، تعداد طبقات، ظاهر نما، ارتفاع و کیفیت ساختمان که باید طبق برنامه جامع شهری باشد نظارت می کنند. در صورتی که فردی بخواهد بدون توجه به دریافت پروانه ساختمانی اقدام به ساختمان سازی کند و یا اینکه بندهای موجود در پروانه را نادیده بگیرد، متخلف حساب شده و با وی طبق مقررات شهرسازی برخورد می شود. با وجود این که در اکثر مواقع دلیل تخلفات سودجویی افراد است اما به طور کلی نا آشنایی مردم با مقررات ساختمانی دلیل بروز تخلفات است.
به طور کلی انواع تخلفات ساختمانی به قرار زیر هستند:
عدم رعایت اصول شهرسازی
اصول شهرسازی به طور کلی در چهار دسته قرار می گیرند.
1.رعایت نکردن کاربری هایی که در طرح توسعه شهری به تصویب رسیده اند نظیر:
2. رعایت نکردن تراکمی که در طرح توسعه شهری به تصویب رسیده است نظیر:
3. رعایت نکردن شبکه های ارتباطی
4. نبود پارکینگ و یا مناسب نبودن آن
متاسفانه در بیشتر موارد سازندگان ساختمان با انجام یک سری تخلفات موجبات سلب آسایش و آرامش ساکنان همان ساختمان را فراهم می کنند که یکی از این تخلفات حذف پارکینگ یا نامناسب بودن آن است.
عدم رعایت استحکام بنا و اصول فنی و ایمنی
این دسته از تخلفات نیز در دو دسته قرار می گیرند:
1.تخلفات مربوط به استحکام بنای ساختمان
در اینگونه تخلفات معمولاً استحکام بنا زیر سوال می رود؛ به طوری که عمر مفید آن کاهش پیدا کرده و پایداری کافی را ندارد. با وجود اینکه محاسبات فنی ساختمان باید قبل و در حین فرآیند ساخت و ساز انجام گیرد، اما نظارت مهندس ناظر در طول فرآیند و ارائه برخی پیشنهادها به جلوگیری از تخلفات کمک می کند. به طور کلی تخلفات مربوط به استحکام بنا به شکل های زیر خود را نشان می دهند:
2. تخلفات مربوط به ایمنی ساختمان در برابر آتش سوزی
در بیشتر کشورهای پیشرفته قوانین سختی برای مقابله با آتش سوزی در ساختمان ها و افزایش ایمنی ساختمان در برابر حریق نهاده شده است. در صورت نقض هر کدام از قوانینی که در ادامه گفته می شود، تخلف صورت گرفته و با آن برخورد قانونی خواهد شد. این قوانین شامل موارد زیر هستند:
لازم به ذکر است که در ایران نقض دو مورد آخر فقط شامل تخلف می شود و برای موارد دیگر مقررات روشنی وجود ندارد.
رعایت نکردن اصول بهداشتی
تخلفات مربوط به این حوزه شامل موارد زیر هستند:
عدم توجه به مقررات مربوط به نمای ساختمان
نمای ساختمان یکی از بخش های ساختمان سازی به شمار می رود و بنابراین عدم تکمیل آن تخلف به حساب می آید. بنابراین طبق مقررات و ضوابط شهرسازی در صورتی که مالک، ساختمان خود را بدون نما رها کند متخلف است و با وی برخورد قانونی می شود.
سایر تخلفات ساختمانی
برخی تخلفات را هیئت بررسی در محدوده پروانه ساختمان طبقه بندی می کند. به این ترتیب که اگر مالک بدون توجه به مندرجات پروانه ساختمانی اقدام به ایجاد تغییراتی کند، طبق ضوابط و مقررات با وی برخورد می شود.
1. جانمایی بنا برخلاف مفاد مشخص شده در پروانه: نمونه ای از تخلفات این چنینی نظیر:
2. افزایش زیربنا
هر گونه افزایش زیربنا که مغایر با پروانه ساختمانی باشد در دسته تخلفات ساختمانی قرار می گیرد. نمونه این تخلفات شامل موارد زیر است:
3. تبدیل
تبدیل کاربری ساختمان یا محوطه بدون در نظر گرفتن
4. کاهش یا افزایش ارتفاع بنا
هر گونه کاهش یا افزایش ارتفاع بنا که با مندرجات پروانه همخوانی نداشته باشد، تخلف تلقی می گردد.
5. ایجاد تغییرات برخلاف طرح تفضیلی
اگر فرآیند ساخت و ساز مغایر با طرح تفضیلی انجام شود نیز تخلف تلقی می شود. چرا که پروانه ساختمانی بر اساس طرح تفضیلی نوشته شده و بنابراین مغایر بودن ساختمان با آن خلاف قانون شهرسازی است.
در صورتی که شهرداری تخلفی را ضبط کند، می بایست طبق مراحل زیر با آن برخورد نماید.
جمع بندی
دسته بندی تخلفات به فهم و درک آنها کمک می کند. همچنین در صورتی که همه از تخلفات ساختمانی آگاه باشند، هیچ مالکی اقدام به انجام آنها و در معرض خطر گذاشتن جان ساکنین آنها نمی کند. برخی تخلفات ساختمانی خطرناک ترین نوع تخلفات هستند چرا که ایمنی مردم ساکن در آنجا را با مشکل مواجه می کنند. از این جهت نیز برخورد با آنها الزامی و ضروری می باشد.
