درسال ۲۰۱۸ میلادی درخواست آهن آلات در دنیا بدون در نظر گرفتن چین با بهای 4 درصد رشد می کند که 0.5 درصد بیش از سال جاری خواهد بود. هرچه سال ۲۰۱۷ به پایان خود نزدیک می شود و تمامی رسانه ها و مراکز مطالعاتی اقدام به پیش بینی بازار در سال ۲۰۱۸ کرده اند. پیش بینی بازار در برخی از گزارشها، پیش بینیهای بهای است و در برخی دیگر از گزارشها در مورد میزان درخواست و ارائه اطلاعاتی ارائه شده است.
به گزارش اتحادیه بین المللی آهن و فولاد در سال ۲۰۱۸ میلادی درخواست آهن آلات در دنیا بدون در نظر گرفتن چین 4 درصد رشد می کند در حالیکه قیمت افزایش درخواست در سال جاری برابر با 2.7 درصد برآورد شده است.
اما این سوال پیش می آید که با لحاظ شدن چین در این برآورد به چه رقمی در مورد میزان تولید و درخواست آهن الات می رسیم؟ برخی از تحلیل ها از رشد 12.6 درصدی درخواست آهن آلات در چین در سال ۲۰۱۸ میلادی حکایت دارد که بهای بسیار بالایی است ولی اتحادیه بین المللی آهن آلات این پیش بینی را غیر قابل قبول و نادرست می داند.
در گزارش این اتحادیه آمده است: مطالعات دقیق تر نشان دهنده این است که درخواست آهن آلات چین در سال آتی نسبت به سال جاری رشدی نخواهد داشت. دلیل اینکه در برخی از مطالعات از رشد درخواست صحبت شده است، این است که هم اکنون اطلاعات دقیق تری در مورد مقدار تولید و ارائه در بازار وجود دارد. در سالهای قبلی بخشی از درخواست بازار توسط تولید کنندگانی که در اقتصاد زیر زمینی فعالیت میکردند تامین می شد به همین دلیل آماری در مورد میزان تولید و مصرف آنها نبود ولی به دنبال اجرای طرح اصلاحات صنعت فولاد در چین و تعطیل شدن تعداد زیادی از واحدهایی که به طور غیرقانونی و با بازده پایین کار می کردند،
هم اکنون آمار در مورد میزان تولید و درخواست رسما موجود است و به همین دلیل بعضی از تحلیل گران بدون توجه به این تغییر مهم در ساختار صنعت آهن آلات در مورد رشد 11 درصدی درخواست در سال ۲۰۱۷ میلادی و رشد 12.6 درصدی در سال آینده صحبت می کنند. اتحادیه جهانی فولاد در این گزارش نوشت: در صورتیکه درخواستی واقعی سال ۲۰۱۸ چین را با درخواست واقعی سال ۲۰۱۷ مقایسه کنیم، مشاهده می کنیم که تغییر محسوسی در میزان درخواست ایجاد نشده است.
طبق گزارش اتحادیه بین المللی آهن و فولاد در سال ۲۰۱۸ میلادی درخواست در کشورهای صنعتی و توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه همزمان رشد می کند و این شرایط در سال جاری هم مشاهده شد. تعادل نسبی رشد درخواست محصولات فولادی در کشورهای صنعتی و توسعه یافته نشان از سرمایه گذاریهای مشابه در بخشهای زیر ساختی در این مناطق و رشد پایدار اقتصادی و صنعتی در دنیا است.
در سال ۲۰۱۷ درخواست آهن آلات در اتحادیه اروپا 2.6 درصد رشد کرد در حالیکه بهای افزایش درخواست در کشورهای عضو پیمان نفتا برابر با 5 درصد و در کشورهای عضو آ-س-آن بالغ بر 5 درصد بود. نکته دیگر اینکه سرعت رشد درخواست در هند بیش از ژاپن است . این دو کشور که به ترتیب سومین و دومین تولید کننده بزرگ فولاد در دنیا هستند سال هاست رقابت فشرده در تولید را تجربه کرده اند ولی به نظر می رسد این رقابت به بازار درخواست و مصرف هم رسیده باشد.
تحلیل گران انتظار دارند در طول مدت یک دهه آینده هند بتواند ژاپن را پشت سر بگذارد و به عنوان دومین تولید کننده بزرگ آهن آلات در دنیا فعالیت کند. در سال جاری درخواست آهن آلات در هند با نرخ 4.5 درصد و در ژاپن با نرخ 3 درصد رشد کرده است ولی همچنان چین بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده فولاد دنیا است و سیاستهایش بازار جهانی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.
گروه مطالعات اقتصادی شرکت «فولاد تکنیک» در تحلیلی به بررسی برنامه کشور هند بهعنوان رقیب جدیدی در بازار جهانی فولاد پرداخته است. نتایج این مطالعه حاکی از این است که در سال ۲۰۱۶ میلادی هند با تولید 90 میلیون تن آهن آلات خام رتبه سوم تولید جهانی آهن آلات را پس از چین و ژاپن به خود اختصاص داده است.
این کشور درمصرف آهن آلات نیز در جایگاه سوم پس از چین و آمریکا قرار دارد. میزان مصرف محصولات فولاد در هند 81 میلیون تن است. با وجود این، مصرف سرانه در این کشور بسیار اندک است. مصرف سرانه آهن آلات در کشور هند کمی بیش از 61 کیلوگرم و با اختلاف بسیار اندکی بعد از کشورهایی مانند کره شمالی و ونزوئلا قرار دارد. این در حالی است که متوسط مصرف سرانه فولاد در جهان 217 کیلوگرم است. با توجه به توضیحات فوق آنچه در ساختار صنعت فولاد هند حائز اهمیت است، به قرار زیر است:
همچنین پیشبینیهای انجام شده درخصوص مصرف فولاد در هند نشان میدهد به دلیل درخواست در حال رشد در کانونهای مصرف آهن آلات ، مصرف سرانه فولاد هند در سال ۲۰۲۰ به ۱۲۰ کیلوگرم خواهد رسید. نکته قابل استنتاج از مطالب فوق آن است که هدف هند دستیابی به تولید ۳۰۰ میلیون تن آهن آلات خام است. از سوی دیگر، در حال حاضر قیمت رشد جمعیت در هند ۱/ ۱درصد است؛ بر این اساس اگر رشد جمعیت با همین قیمت ادامه یابد، جمعیت هند در سال ۲۰۲۵ میلادی به ۱/ ۴۶۸ میلیارد نفر خواهد رسید؛ در صورتی که میزان مصرف سرانه مطابق با پیشبینی انجام شده معادل ۱۲۰ کیلوگرم شود، میزان مصرف فولاد در هند به حدود ۱۸۰ میلیون تن خواهد رسید.
اختلاف میان میزان مصرف داخلی و تولید در هند به به منزله ورود هند به بازارهای صادراتی است. در صورتی که هند بتواند در بازارهای صادراتی موفق عمل کند، رقابت به ویژه برای ایران سختتر خواهد بود. به بیان دیگر، ایران برای ورود موفق به بازارهای جهانی لازم است از هم اکنون در جهت بهبود زیرساختها و حضور قدرتمند در بازارهای صادراتی اقدامات لازم را انجام دهد. مطلب فوق نشان میدهد که به رغم وجود مازاد ارائه آهن آلات در جهان، کماکان کشورها درصدد توسعه آهن آلات و حضور هر چه پررنگ تر در بازارهای جهانی هستند.
بنابراین برنامهریزی بدون رصد کردن آنچه در جهان در حال وقوع است راه به بیراهه رفتن است. از این رو روزنامه «دنیای اقتصاد» در هشتمین همایش چشمانداز صنعت فولاد و معدن ایران که بهمن ماه امسال در تهران برگزار میشود، سعی بر آن دارد تا مسیر پیشروی صنعت آهن آلات را برای بازیگران اصلی این صنعت شامل تصمیمگیران، تولیدکنندگان، صاحبنظران و فعالان بازار که همگی از جمله شرکتکنندگان همایش هستند، مشخص کند.
