طبق نظر کارشناسان داخلی، یکی از سیاستهای دولت طی چند سال گذشته، کاهش اتکا به قیمت آهن و وضع اقتصادی این حوزه است. متخصصان بر این باورند که سیاست های دولت به طور یقین باید بر پایه صادرات غیرنفتی استوار باشد زیرا قیمت اهن اغلب با افت و خیز همراه است و همیشه هم نمی توان بر بازار این محصول تکیه کرد.
البته نا گفته نماند که با توجه به مزیتهای تولید آهن در کشور، این محصول میتواند یکی از جایگزین های مناسب به جای درآمد های نفتی باشد. اما این مشکل این جاست که دولت آن طور که باید و شاید از صنعت آهن در ایران حمایت نمی کند و مشوقهای لازم برای صادرات محصولات غیرنفتی که یکی از آن ها آهن است را فراهم نکرده است. علاوه بر این، امروزه قیمت اهن جوابگوی هزینه های بیش تر صادر کنندگان این محصول نیست و آن ها همواره از کمبود مشوقهای لازم و تسهیلات ناراضی هستند. به عبارتی، برای رونق قیمت آهن صادراتی تولید کنندگان داخلی نیازمند مشوقهای صادراتی بیش تر دولت هستند.
به علاوه، قطعا اجرای برنامههایی در راستای حمایت از صادرات آهن در کشور میتواند تاثیر مستقیمی بر افزایش میزان تولید این محصول داشته باشد. درباره مشوقهای صادراتی نیز یکی از مسئولین این حوزه می گوید: هرچند برای رونق قیمت آهن و پیشرفت این صنعت مشوق هایی اختصاص یافته است اما این مشوقها آن طور که باید و شاید قابل توجه نیستند.
اما در این جا این سوال در ذهن پیش می آید که مهم ترین مشوق هایی که برای آهن صادراتی کارخانجات داخلی می توان در نظر گرفت چیست؟ در جواب باید گفت: یکی از مهم ترین مشوق های صادراتی برای پیشرفت واحدهای تولیدی و رونق قیمت اهن، معافیت از مالیات بر ارزش افزوده می باشد. اما گفته می شود که در کل باید مشوق های بیش تری برای رشد واحدهای تولیدی که برنامهای برای صادرات دارند، و همچنین برای رونق قیمت آهن در نظر گرفته شود و علاوه بر این، تسهیلات بیش تری هم به آنها اختصاص داده شود. اما در این بین یکی از مسئولین ذیربط در مورد مشوق هایی که به موقع پرداخت نمیشوند، اظهار کرد: موضوع قابلتوجه این است که در حال حاضر مشوق های صادراتی در قانون و بر روی کاغذ وجود دارد اما در عمل طوری است که گویی هیچ مشوقی برای صادرات آهن نداریم.
به عبارت دیگر، در اینجا به دو موضوع درباره مشوق های صادرات آهن میتوان پرداخت؛ یکی این موضوع که مشوق های قابل توجهی برای صادرات آهن از سوی دولت در نظر گرفته نشده است و موضوع دیگر این که همین مشوق های اندک نیز آن طور که باید پرداخت نمیشود. یکی از کارشناس های این بخش در ادامه به مشوق هایی که در دنیا هماکنون اعمال میشود، گفت: در کشور ما هم از معافیتهای مالیاتی با ۹ درصد ارزش افزوده، در واقع به عنوان مشوق صادرات آهن و همچنین بهتر کردن وضع قیمت اهن بهره می گیرند و علاوه بر این مطلب، قانون واردات در برابر صادرات هم در این باب مطرح است که طبق این قانون صادر کنندگان می توانند مواد اولیه مورد نیاز خود را به همان میزان که آهن صادر کرده اند، بدون پرداخت هیچ گونه تعرفه گمرکی وارد کشور کنند.
البته لازم به ذکر است که این نوع مشوق ها در کل جهان برای همه صادر کنندگان آهن آلات و محصولات فولادی متداول است و به همین دلیل در کشور ما به عنوان یک مشوق خاص نمیتوان از آن یاد کرد. اما از همه این ها گذشته، کارشناسان معتقدند که نیاز صنعت آهن آلات کشور به تسهیلات بانکی بیش تری نسبت به میزان کنونی نیاز دارد. این در حالی است که تسهیلاتی که بانک ها در شرایط فعلی برای بهبود وضعیت کیفی و همچنین رونق قیمت آهن ارائه میکنند، با بهره های بالایی همراه است که باز پرداخت آنها برای صادر کنندگان آهن کشور بسیار سنگین تمام میشود.