اگر شما فرد کنجکاو و با دقتی در انواع پروژه های صنعتی و غیر صنعتی باشید قطعاً ملاحظه کرده اید که در بیشتر آن ها برای کنار هم قرار دادن فلزات و چیزهای مختلف، باید به نحوی به همدیگر متصل شوند. معمولاً برای این کار از روش های مختلفی مانند جوشکاری، لحیم کاری، کوپلینک، اتصال چسبنده، اتصالات پیچی و... استفاده می کنند. شما باید انواع نحوه اتصالات را بشناسید تا بر اساس کاربرد آن ها بتوانید بهترین نوع اتصال را انتخاب کنید. در این مقاله می خواهیم مزایا و معایب اتصالات جوشی را برایتان توضیح دهیم و به اهمیت آن در صنعت و انواع اتصالات جوشی بپردازیم؛ پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
برای اتصال تجهیزات و قطعات مختلف در هر پروژه ممکن است از روش های متفاوتی استفاده شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. اتصالات مختلف در انواع سازه های فلزی عبارتند از:
اتصالات پرچی سالیان سال است که دیگر طرفداران زیادی ندارد و جای خودش را به اتصالات پیچ و مهره داده است. اما با وجود تمام مزایا و معایب اتصالات جوشی، این نوع اتصالات امروزه کاربرد زیادی دارند. طبق آمار گزارش داده شده بیشترین خرابی در سازه های فلزی هنگام بلایای طبیعی مانند زلزله تخریب اتصالات جوشی بوده است؛ زیرا این اتصالات در اثر فشار به صورت ناگهانی شکسته می شوند. از این رو همه پیمانکاران تا جایی که بتوانند از اتصالات پیچ و مهره به جای جوش یا پرچ استفاده می کنند.
اتصالات جوشی به فرایندی گفته می شود که در دمای بالا با ذوب کردن الکترود یا سیم های فلزی خاص دو قطعه فلزی با آلیاژهای مختلف به همدیگر متصل می شوند. یک اتصال جوش خوب و ایده آل به اتصالی گفته می شود که بعد از انجام کار به هیچ وجه جای جوش مشخص نباشد. اما متاسفانه به دلیل هزینه زیاد نیروهای متخصص در اجرای پروژه ها به این نکته توجهی نمی شود و به همین دلیل معمولا جوش ها توسط افراد مبتدی و نابلدی انجام شده و بعد از کار جوش ها کاملا مشخص هستند.
به طور کلی جوشکاری کاربردهای بسیار فراوانی در صنایع مختلف دارد و به همین دلیل در بازارهای جهانی و صنعت های پر رونق نقش مهمی ایفا می کند. از جمله این صنایع می توان به خودروسازی، ساختمان سازی، کشتی سازی و... اشاره کرد. از میان کاربردهای فراوان جوشکاری اولین و مهم ترین آن ها اتصالات جوشی می باشد که توسط آن می توان دو قطعه فلزی یا غیر فلزی به صورت هم جنس یا غیر همجنس را طی فرایندهای خاص به هم متصل کرد. با استفاده از اتصالات جوشی طیف گسترده ای از مواد را می توان به هم متصل نمود و همین امر باعث شده کاربرد و اهمیت زیادی در صنایع مختلف داشته باشد.
به طور کلی می توان گفت جوشکاری در دو نوع جوش کاری ذوبی و جوش کاری غیر ذوبی انجام می شود. در ادامه به صورت خلاصه هر کدام از انواع این فرایند ها را توضیح خواهیم داد:
انواع روش جوشکاری ذوبی
در این نوع جوشکاری، اتصال جوش توسط دستگاه های ایجاد کننده حرارت زیاد مانند شعله، قوس الکتریکی، اشعه، لیزر و غیره عمل ذوب الکترود انجام شده و دو قطعه به هم متصل می شوند. بلافاصله بعد از برداشتن منبع حرارتی با ایجاد یک شوک سرمایی الکترود ذوب شده منجمد می شود و مانند یک چسب بین دو قطعه عمل می کند. هر چقدر تخصص فردی که این کار را انجام می دهد در زمینه جوش بیشتر باشد منطقه کوچک تری را ذوب کرده و اتصال سریع تر انجام می شود.
فرایندهای جوشکاری غیر ذوبی
در این روش همانطور که از نامش مشخص است دیگر از منابع حرارتی مانند شعله برای آب کردن فلز و چسباندن دو قطعه استفاده نمی شود. در واقع در این روش با اعمال فشار و تغییر شکل، دو قطعه به هم متصل می شوند. به همین دلیل این نوع جوش ها بیشتر برای فلزات نرم مانند نقره، مس و آلومینیوم کاربرد دارد اما برای فلزات سختی مثل فولاد باید با استفاده از حرارت جوش را انجام داد.
اتصالات جوشی انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن ها برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله انواع اتصالات جوشی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در این نوع اتصال انتهای دو قسمت با یکدیگر یا در امتداد هم جوش می خورند. به همین دلیل این نوع اتصال از نظر اجرایی ساده ترین و رایج ترین نوع اتصالات جوشی است. از این روش برای اتصال قطعات ساختمانی، لوله ها، دریچه ها و تجهیزات دیگر استفاده می کنند.
در اتصال گوشه معمولا دو قطعه با زاویه 90 درجه در کنار هم قرار گرفته و به هم جوش می خورند. از این نوع اتصال در صنایع ورق فلزی، ساخت انواع قاب ها، جعبه ها و یا سازه های پیچیده استفاده می شود.
همان طور که از نام این روش مشخص است در این نوع اتصال یک قطعه بالا و یک قطعه پایین و یا به صورت مجاور طوری قرار می گیرند که کاملا همدیگر را بپوشانند. معمولا برای اتصال قطعات با ضخامت های متفاوت از این اتصال استفاده می شود. همچنین این اتصال در ساخت تجهیزات صنعتی و ورزشی کاربرد فراوانی دارد.
اتصال سپری به اتصالی شبیه T گفته می شود که در آن دو قطعه با زاویه 90 درجه در مرکز به هم جوش می خورند یا لبه یک قطعه دقیقا در وسط قطعه دیگر با زاویه 90 درجه قرار می گیرد. از این اتصال به وفور در انواع اتصالات جوشی ساختمان ها استفاده می شود و همچنین در ساخت ماشین آلات کاربرد زیادی دارد.
این اتصال نوعی مفصل است که به لبه های دو قطعه فولادی وصل می شود و بیشتر برای اتصالات قطعات ورق فلزی کاربرد دارد. در این نوع اتصال لبه ها به راحتی کنار هم قرار گرفته و جوش می خورند.
چند روش برای جوشکاری وجود دارد، بنابراین ما در اینجا نمی توانیم به جزئیات همه آن ها بپردازیم. تنها به نام بردن انواع آن ها بسنده می کنیم تا در صورت تمایل بیشتر درباره آن ها مطالعه کنید. این روش ها شامل موارد زیر می باشند:
6 نکته طلایی در انتخاب روش اتصالات فلزی
قبل از اینکه روش اتصال را انتخاب کنید برای مناسب ترین انتخاب باید پیش خودتان به چند سؤال در مورد آن روش خاص پاسخ دهید. این سؤالات عبارت اند از:
بعد از اینکه پاسخ دقیقی برای این سوالات در مورد اتصال مورد نظر پیدا کردید به راحتی می توانید تصمیم بگیرید که چه نوع اتصالی برای پروژه مد نظر شما بهترین نتیجه را خواهد داشت.
سخن آخر
همان طور که ملاحظه کردید اتصالات دو قطعه در سازه های فلزی با روش های مختلفی انجام می شود که هر کدام معایب و مزایای خاص خودشان را دارند؛ بنابراین بر حسب کاربرد پروژه و تغییرات دمایی که در حین بهره برداری از پروژه اتفاق می افتد و مواردی مانند بودجه و نیروی کار، مهندسین پیمانکار باید همه مزایا و معایب انواع روش ها را بررسی کرده و بهترین روش را انتخاب کنند.