سقف یکی از مهم ترین اجزای هر ساختمان است که در ساختمان های ویلایی و یک طبقه تنها وظیفه پوشش دهی ساختمان و جلوگیری از خروج انرژی یا ورود انواع آلودگی ها و افزایش ایمنی را به عهده دارد؛ اما در ساختمان های چند طبقه علاوه بر موارد گفته شده به عنوان پایه ای برای ساخت طبقه بعدی نیز محسوب می شود. بنابراین عواملی مثل مصالح مصرفی در ساخت سقف ها، میزان دوام آن، نحوه اجرا و … بسیار مهم است. یکی از انواع سقف های جدید نیز سقف کوبیاکس می باشد.
سقف کوبیاکس (Cobiax) یکی از انواع جدید سقف در سازه ها می باشد که حتی از نظر اجرایی با سقف های سنتی متفاوت است. ضخامت این نوع سقف کمتر از سقف های سنتی است و همین امر باعث سبک شدن و کاهش بار اضافی سقف روی سازه می شود. سقف کوبیاکس شامل دو ردیف میلگرد فولادی و یک ردیف گوی توخالی است و مانند برخی سقف های دیگر، نیاز به مصالح اضافی ندارد. گوی های توخالی نیز از اتیلن و پلی اتیلن های بازیافتی تهیه می شوند و از این نظر باعث مقرون به صرفه بودن این نوع سقف ها هستند. این سقف ها به خصوص به دلیل وزن پایین و حالت معلقی که دارند در بین مهندسین اجرایی و بازرسان ایمنی بسیار محبوب هستند. علاوه بر سبک بودن خود سقف کوبیاکس، بار آن نیز بر روی دو محور تقسیم شده و فشار اضافی را از روی سقف برمی دارد.
سقف کوبیاکس نیز مانند انواع سقف های دیگر و سازه دارای اجزای مختلفی است که اصلی ترین آن ها شامل موارد زیر است:
در هنگام اجرا، توپ های توخالی دقیقاً در مرکز قفسه مسلح قرار داده می شوند تا یک قفسه مدولار مسلح تشکیل شود. نام دیگر این گوی های توخالی کیج مسلح است که در بین دو لایه آرماتور بالایی و پایینی دال قرار می گیرند و نیاز ما به بتن برای نگهداشتن سقف را کم می کنند، در نتیجه سقف و کل سازه بار کمتری را تحمل خواهد کرد. برای مهار بارهای جانبی مثل نیروهای برشی بتنی نیز از یک سیستم معمولی دال و ستون برای این سقف استفاده می شود.
سقف کوبیاکس در مراحل مختلفی اجرا می شود که به شکل زیر می باشد:
بعد از اینکه ستون های سازه به طور کامل نصب شدند برای اجرای سقف کوبیاکس ابتدا مانند یک دال بتنی ساده از قالب چوبی یا فلزی برای قالب بندی سقف استفاده می کنند. بعد از آن باید شبکه مش تحتانی اجرا شده، که شمع بندی برای این سقف با فاصله های 1 الی 1.5 متر زیر قالب انجام می شود. مش تحتانی کوبیاکس باید طوری باشد که حداقل دو عدد میلگرد مش پایین از هسته ی ستون عبور نماید.
نکته مهم اجرایی:
هنگام مش بندی برای اجرای سقف، شبکه مش تحتانی باید در فاصله های ۲ متری با سیم مفتول ۲.۵ به قالب های سقف وصل شوند. همچنین باید بتن پوشش داده شود که برای این کار از مهار میلگردها بر روی اسپیسر استفاده می کنند. یادتان باشد نمی توانید از مصالحی مانند سنگ، موزاییک، آجر و موارد مشابه برای پوشش بتنی استفاده کنید و حتماً باید این کار را کاملاً اصولی انجام دهید.
بعد از اینکه آرماتوربندی و نصب اسپیسرها به طور کامل انجام شد، باید کارگران طبق نقشه های اجرایی طرح، گوی ها را روی جاهای مشخص قرار دهند و آن ها را با استفاده از سیم مفتول به شبکه مش تحتانی آماده شده از قبل وصل کنند. تنها باید دقت شود که در اطراف ستون ها و دیوارهای برشی گوی قرار نگیرد، زیرا این قسمت ها به شکل توپر اجرا می شوند تا میزان مقاومت دال در برابر برش پانچی بیشتر شود.
در مرحله بعدی باید کیج ها نصب شوند که برای اتصال عرضی آن ها از فیکسچر استفاده می کنند. فیکسچر به این شکل است که فواصل طولی و عرضی ماژول های قفسه ای از ستون ها و دیوارهای برشی را کنترل می کند تا بتوان برش پانچی را که در نقشه های اجرایی مشخص شده است، مهار نمود. تعداد ماژول مورد نیاز نیز بر اساس تعداد گوی ها به راحتی با قیچی بریده شده و در جای خود قرار می گیرند.
در مرحله بعد باید شبکه مش فوقانی سقف را اجرا کنیم. برای این کار بعد از اینکه جایگذاری گوی ها به طور کامل انجام شد، شبکه مش فوقانی را میبافیم که با این کار سقف کاملاً برای بتن ریزی نهایی آماده می شود. دقت داشته باشید که در هنگام اجرای سقف کوبیاکس، قطر و فواصل آرماتورهای فوقانی و تحتانی باید دقیقاً طبق نقشه های اجرایی و بر اساس محاسبات دقیق مهندسی باشد تا در آینده مشکلی برای باربری سقف ایجاد نشود.
در بیشتر سقف های کوبیاکس آرماتورهایی که در شبکه مش فوقانی قرار می گیرند قطر کمتری داشته و حتی در فواصل کمتر از هم قرار می گیرند. نکته اجرایی دیگر در این مرحله این است که انتهای میلگردهای مش فوقانی و تحتانی باید زاویه خم 90 درجه داشته باشند. به علاوه کیج ماژول ها در قسمت های بالایی و پایینی شبکه مش با سیم مفتول 1.5 نرم متصل می شوند.
مرحله آخر اجرای سقف کوبیاکس بتن ریزی است که باید قبل از آن مواردی مانند قالب بندی، جایگذاری گوی ها و شبکه آرماتوربندی را کاملاً کنترل نماییم تا مشکلی در اجرای سقف پیش نیاید. بعد از آن سقف را با استفاده از پمپ های مخصوص که با بنزین کار می کنند، باکت، دکل و یا روش های اجرایی دیگر، بتن ریزی و ویبره می کنیم و سقف را به اتمام میرسانیم. البته ذکر این نکته نیز مهم است که بتن ریزی سقف کوبیاکس در دو مرحله انجام می شود. در مرحله اول، بتن ریزی تنها برای تثبیت شبکه آرماتوربندی و کیج ماژول ها از روی شبکه مش پایین تا نیمکره کیج ماژول انجام می شود. در مرحله دوم بتن ریزی، تا مخفی شدن کامل کیج ماژول ها و آرماتوربندی فوقانی ادامه می یابد. نکته اجرایی بسیار مهم در این مرحله این است که بتن ریزی باید حتماً به شکل پیوسته باشد و ویبره زدن در هر دو مرحله به صورت قائم داخل کیج ماژول ها انجام گردد.
به طور کلی سقف کوبیاکس از ضخامت کمی برخوردار است، اما این ضخامت باز هم ممکن است در شرایط مختلف تفاوت داشته باشد. می توان گفت میزان ضخامت سقف کوبیاکس به عواملی مانند فاصله دهانه، تعداد طبقات، میزان مصرف مصالح و وزن نهایی سازه بستگی دارد. به عنوان مثال برای سقفی با دهانه 5 متر ضخامت 20 سانتیمتر و برای دهانه 11 متر ضخامت 35 سانتیمتر در نظر گرفته می شود.
همان طور که قبلاً هم اشاره کردیم سقف کوبیاکس از سقف های جدید است که قطعاً برای داشتن محبوبیت بین کارفرمایان و مجریان طرح باید مزایایی داشته باشد. این مزایا عبارتند از:
سقف کوبیاکس در کنار همه مزایای بسیار فوق العاده و شگفت انگیزی که دارد، دارای معایبی هم می باشد که باید نسبت به آن ها نیز آگاهی داشته باشید. این معایب به شکل زیر می باشند:
قیمت سقف کوبیاکس شامل مصالح مورد نیاز برای اجرای آن و هزینه های اجرا مانند نیروی کار و ابزارآلات می باشد. مصالح مورد نیاز در این سقف نیز شامل قیمت میلگرد، بتن، گوی های توخالی و برخی مواد افزودنی است. همه این موارد قبل از اجرا باید محاسبه شود.
سخن آخر
سقف های کوبیاکس هم از نظر فنی و مهندسی و اجرا و هم از نظر زیبایی می توانند جایگزین های بسیار مناسبی برای سقف های سنتی باشند. اما شاید نیاز به بررسی بیشتر و نوشتن قوانین آیین نامه ای برای آن ها باشد تا بتوانند در کشورهای زلزله خیز نیز جای خود را باز کنند و بیشتر به کار روند. با این حال مزایای عالی این سقف ها، آن ها را به گزینه مناسبی برای اجرای سقف تبدیل کرده است.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.