کارخانه ها سایزهای مختلفی از تیرآهن را تولید می کنند تا به نیاز متنوع پروژه های ساختمانی پاسخ دهند، چرا که هر پروژه عمرانی نیازهای خاص خود را دارد؛ مثلاً در سازه های کوچک مانند خانه های مسکونی از تیرآهن های کوچکتر استفاده می شود؛ در حالی که سازه های عظیم مثل پل ها یا ساختمان های مرتفع، نیاز به تیرآهن های بزرگتر و مقاوم تر دارند. در همین راستا قصد داریم شما را با کاربرد سایزهای مختلف تیرآهن آشنا کنیم و قیمت تیرآهن را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
انتخاب درست سایز تیرآهن بر اساس نیازهای پروژه، تضمین کننده پایداری سازه در برابر بارهای مختلف (مانند وزن ساختمان، بار زنده و نیروهای جانبی مثل زلزله و باد) است. اگر سایز تیرآهن به درستی انتخاب نشود، ممکن است سازه دچار مشکلاتی نظیر ترک خوردگی، نشست و حتی فروپاشی شود.
گاهی در ساختمان های چند طبقه یا سازه های صنعتی، محدودیت های فضایی وجود دارد؛ اینجاست که جدول سایز تیرآهن، نقش مهمی در انتخاب مناسب ترین تیرآهن برای استفاده بهینه از فضا ایفا می کند. در واقع انتخاب درست تیرآهن از هدر رفت فضا جلوگیری می کند.
به طور کلی، آشنایی با سایزهای مختلف تیرآهن و کاربردهای آن به مهندسان و معماران کمک می کند تا پروژه های خود را به صورت ایمن، بهینه و با حداقل هزینه طراحی و اجرا کنند. در ادامه این مطلب ضمن آشنایی با کاربرد هر سایز تیرآهن در رابطه با قیمت تیرآهن 12، 14، 16، 18 و … صحبت خواهیم کرد.
کاربرد تیرآهن سایز 14
تیرآهن سایز 14 به طور عمده در ساختمان های مسکونی و سازه های سبک مورد استفاده قرار می گیرد. این سایز به عنوان تیرآهن مناسب در ساخت ستون های داخلی کاربرد دارد. به دلیل تعادل خوب بین وزن و مقاومت، تیرآهن 14 گزینه مناسب برای پروژه هایی است که نیاز به بارگذاری متوسط دارند.
کاربرد تیرآهن سایز 16
تیرآهن سایز 16 معمولاً در ساختمان های چند طبقه و یا سازه های بزرگ مانند سوله ها به کار می رود. این سایز به دلیل قدرت تحمل بار بالاتر، مناسب برای ستون ها و تیرک های اصلی است. همچنین در پروژه های صنعتی و تجاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت تیرآهن 16 هر کارخانه متناسب با وزن آن متغیر است.
کاربرد تیرآهن سایز 18
ابعاد تیرآهن ۱۸ نسبت به 14 و 16 بزرگتر است و معمولاً در سازه های سنگین و پل ها استفاده می شود. این سایز به دلیل مقاومت بالایی که دارد، برای بارگذاری هایی در شرایط محیطی دشوار، مناسب است؛ به علاوه در ساختارهای مقاوم در برابر زلزله نیز کاربرد دارد. قیمت تیرآهن 18 با توجه به شرایط بازار در نوسان است.
کاربرد تیرآهن سایز 20
تیرآهن سایز 20 به عنوان یکی از تیرآهن های نسبتا سنگین در ساختمان های مرتفع و سازه های صنعتی بزرگ استفاده می شود. این سایز به دلیل تحمل بارهای سنگین و استحکام فوق العاده اش، گزینه مناسب برای پروژه هایی است که نیاز به پایداری و ایمنی بالا دارند. قیمت تیرآهن 20 از تیرآهن هایی با سایز کوچکتر (با توجه به وزن) بیشتر است.
کاربرد تیرآهن 22
تیرآهن سایز 22 معمولاً در سازه های بزرگ مانند پل های عظیم و طولانی (با بار زنده و مرده زیاد) و ساختمان های صنعتی، کاربرد دارد. استفاده از این سایز به دلیل قابلیت تحمل بارهای بسیار سنگین در پروژه هایی که نیاز به استحکام و دوام بالا دارند، زیاد است و در طراحی سازه های پیچیده، گزینه مناسبی است. معمولا قیمت تیرآهن 22 متناسب با عرضه و تقاضا در بازار، متفاوت است.
کاربرد تیرآهن 24
تیرآهن 24 (حدودا) وزنی برابر با 370 کیلوگرم دارد! کاربرد این تیرآهن در سازه های کوچک و متوسط به ندرت دیده می شود، زیرا وزن بالای آن می تواند به سازه آسیب بزند. استفاده از این تیر اهن را در کشتی سازی، سد سازی و … می بینیم. ممکن است قیمت تیرآهن 24 از تیرآهن 22 بیشتر نباشد! زیرا کاربرد آن نسبت به سایزهای دیگر کمتر بوده و میزان تقاضا قیمت آن را تحت تاثیر قرار می دهد.
به طور کلی کاربرد سایزهای تیرآهن ipe بسیار گسترده است اما اگر به بازار ساخت و ساز نگاهی بیندازیم، تیرآهن 14 یکی از پرمصرف ترین و رایج ترین سایزها است؛ این تیرآهن به دلیل تعادل مناسب بین مقاومت، وزن و قیمت، کاربرد زیادی در انواع پروژه ها، به ویژه ساختمان های مسکونی و سازه های معمولی، پیدا کرده است.
ابعاد تیرآهن ۱۴ به طور استاندارد شامل ارتفاع 140 میلی متر، ضخامت بال 6.9 میلی متر و ضخامت جان 4.7 میلی متر است و وزن تقریبی آن 12.9 کیلوگرم (در هر متر) است.این ابعاد باعث می شوند که تیرآهن 14 گزینه ای اقتصادی و مقرون به صرفه باشد که هم توان تحمل بار مناسب را داشته و هم نصب آسان تری دارد.
البته کاربرد سایزهای مختلف تیر آهن، مانند 12 و 16 را نمی توان نادیده گرفت! اما سایز 14 به دلیل کاربردهای گسترده بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. حتی به دلیل تقاضای بالا ممکن است قیمت تیرآهن 14 نسبت به سایزهای بالاتر، بیشتر باشد.
همانطور که در بخش های بالا اشاره کردیم، کاربرد هر سایز تیرآهن، متفاوت است! اما برای انتخاب بهترین سایز تیرآهن، باید چه نکاتی مد نظر قرار گیرند؟ آیا سایز تیرآهن سقف طاق ضربی مهم است؟ چطور بفهمیم تیرآهن مناسب ستون یا سازه صنعتی کدام است؟ در ادامه به نکات کلیدی برای انتخاب بهترین تیرآهن پرداخته ایم:
نوع سازه و کاربرد
کاربرد سایزهای مختلف تیر آهن بسته به نوع سازه (مسکونی، تجاری، صنعتی به عنوان تیر یا ستون) تعیین می شود. مثلاً تیرآهن های کوچکتر برای سازه های سبک و تیرآهن های بزرگتر برای سازه های سنگین مناسب ترند.
بارهای وارده
میزان بارهایی که تیرآهن باید تحمل کند (بار زنده، بار مرده، بار باد و بار زلزله) نقش مهمی در انتخاب سایز دارد. محاسبات دقیق بارگذاری، کمک میکند تا بهترین مقطع با توجه به کاربرد هر سایز تیرآهن، انتخاب شود.
ابعاد و طول تیرآهن
ابعاد تیرآهن (ارتفاع، عرض، ضخامت) باید با طراحی سازه و فضای موجود مطابقت داشته باشد. ممکن است در ساختمانی ابعاد تیرآهن 10، کارایی لازم را داشته باشد اما در سازه ای استفاده از تیرآهن 24 اصولی باشد.
وزن تیرآهن
کاربرد سایزهای تیرآهن، علاوه بر ابعاد با توجه به وزن آنها نیز تعیین می شود؛ زیرا وزن مقاطع، تاثیر مستقیم بر استحکام و ظرفیت باربری سازه دارند، می توان گفت وزن تیرآهن یکی از مهمترین عوامل در انتخاب آنهاست.
مقاومت و کیفیت مواد
بررسی مقاومت کششی و فشاری تیرآهن و کیفیت فولاد استفاده شده در آن بسیار اهمیت دارد. تیرآهن های با کیفیت بالا و مقاومت مناسب، دوام بیشتری خواهند داشت.
قیمت تیرآهن
با توجه به قیمت متفاوت تیرآهن، مهندسان و پیمانکاران مجبور هستند بین کیفیت و هزینه تعادل برقرار کنند؛ هزینه های پایین تر می توانند به برنده شدن در مناقصات و افزایش رقابت کمک کنند.
در نهایت باید به این نکته توجه داشته باشیم که اطلاع از کاربرد سایزهای تیرآهن در انتخاب بهینه مقاطع از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اینکه هر پروژه دارای ویژگیها و الزامات خاص خود است، اطلاع از کاربرد سایزهای تیرآهن به بهبود کارایی و صرفهجویی در هزینهها کمک می کند.
سوالات متداول
پرکاربردترین سایز تیرآهن در بازار، سایز 14 است که به دلیل تعادل مناسب بین وزن و مقاومت در اکثر پروژه های ساختمانی استفاده می شود.
تیرآهن های کوچک در ساختمان های مسکونی و سقف های سبک، تیرآهن های متوسط در ساختمان های چند طبقه و سازه های صنعتی و تیرآهن های سنگین در سازه های عظیم با فشار بالا (پل ها و سدها) استفاده می شوند.