هنگام نگاه کردن به فولاد ضدزنگ 304 و 316، به‌دشواری می‌توان تفاوت آن‌ها را متوجه شد. با این حال، تفاوت‌های فولاد ضدزنگ 304 و 316 از نظر مقاومت در برابر دما، ترکیب شیمیایی، ویژگی‌های مکانیکی، کاربردها و… بسیار زیاد هستند. در ادامه مقاله، به معرفی و تفاوت استیل 304 و 316 می‌پردازیم. تفاوت کیفیت استیل یکی از عواملی است که می‌تواند روی قیمت پروفیل استیل تاثیر بگذارد.
همان‌طور که می‌دانید، فولاد معمولی آلیاژی از آهن و کربن است. اما استنلس استیل یا فولاد ضدزنگ، از ترکیب حداقل 5/10% کروم، کمتر از 2/1% کربن و سایر عناصر آلیاژی به‌دست می‌آید. بنابراین، مقاومت در برابر خوردگی و خواص مکانیکی فولاد ضدزنگ را می‌توان با افزودن عناصر دیگر مانند نیکل، مولیبدن، تیتانیوم، نیوبیم، منگنز و… افزایش داد.
فولاد ضدزنگ کاملا قابل بازیافت بوده و نرخ بازیابی آن در بخش ساخت‌وساز، نزدیک به 100% است. همچنین، از نظر محیطی خنثی بوده و می‌تواند ساخت‌وساز پایدار را با طول عمر بالای خود امکان‌پذیر کند. علاوه بر این، ترکیباتی دارد که از تغییر شکل آن در تماس با عناصر محیطی مانند آب جلوگیری می‌کنند. در ادامه به معرفی و سپس تفاوت استیل 304 و 316 می‌پردازیم.
فولاد ضدزنگ بر اساس ساختار کریستالی آن (نحوه چیدمان اتم‌ها) در پنج کلاس مختلف سازمان‌دهی می‌شود. استیل زنگ‌نزن 316 و 304 در طبقه فولادهای آستنیتی قرار می‌گیرند. ساختار و درجه آستنیتی فولادهای ضدزنگ کاملا غیر مغناطیسی است. بدین ترتیب، عملیات حرارتی به سخت شدن فولاد منجر نخواهد شد.
استیل ضدزنگ 304 از 08/0% کربن، 2% منگنز، 75/0% سیلیکون، 045/0% فسفر، 03/0% سولفور، %18 یا 20% کروم، 8% الی 6/10% درصد نیکل و 1/0% نیتروژن تشکیل شده است.
فولاد ضدزنگ 304 معمولا در صنعت پزشکی کاربرد فراوانی دارد، زیرا می‌تواند مواد شیمیایی تمیزکننده بسیار قوی را بدون خوردگی تحمل کند. تفاوت استیل 304 و 316 در صنایع غذایی نیز از نظر دور نمانده است، چرا که گرید 304 از معدود آلیاژ‌هایی محسوب می‌شود که مقررات بهداشتی سازمان غذا و دارو را برآورده می‌کند. دیگر کاربردهای رایج فولاد زنگ نزن 304 عبارت‌اند از:
– آماده‌سازی غذا: سرخ‌کن و میز‌های آماده‌سازی غذا
– تجهیزات آشپزخانه: ظروف پخت‌وپز و ظروف نقره
– معماری: سایدینگ، آسانسور و غرفه حمام
– پزشکی: سینی و ابزار جراحی
افزوده شدن مولیبدن به گرید 316 باعث شده است تا در برابر خوردگی (نسبت به آلیاژ‌های مشابه) مقاومت بیشتری داشته باشد. استیل 316 به مقاومت بالا در برابر خوردگی شهرت دارد، بنابراین یکی از فلزات اصلی مورداستفاده در محیط‌های دریایی و فراساحلی محسوب می‌شود. همچنین، به‌علت دوام و تمیزی خود در بیمارستان‌ها نیز کاربرد فراوانی دارد. کاربردهای رایج فولاد زنگ نزن 316 عبارت‌اند از:
– جابجایی آب: دیگ بخار و آبگرمکن
– قطعات دریایی: ریل قایق، طناب سیم و نردبان قایق
– تجهیزات پزشکی
– تجهیزات پردازش شیمیایی
لیست تفاوت استیل 304 و 316 را میتوانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| استیل 304 | استیل 316 | |
| نقطه ذوب | 1450 درجه سانتی‌گراد | 1400 درجه سانتی‌گراد |
| تراکم | 8 گرم بر سانتی‌متر | 8 گرم بر سانتی‌متر |
| انبساط حرارتی | 17. 2 × 10^-6/K | 15. 9 × 10^-6/K |
| مدول الاستیسیته | 193 گیگا پاسکال | 193 گیگا پاسکال |
| رسانایی گرما | 2/16 وات بر متر | 3/16 وات بر متر |
| استحکام کششی | 500 تا 700 مگا پاسکال | 400 تا 620 مگا پاسکال |
| ازدیاد طول A50 میلی‌متر | حداقل 45 درصد | حداقل 45 درصد |
| سختی | حداکثر 215 درصد | حداکثر 149 درصد |
بسیاری از خواص شیمیایی و مکانیکی استیل ضدزنگ 316 مشابه با فولاد ضدزنگ 304 است. با چشم غیرمسلح، این دو فلز یکسان به نظر می‌رسند. اما ترکیبات شیمیایی استیل 316 یعنی 16% کروم، 10% نیکل و 2% مولیبدن باعث می‌شود تا تفاوت استیل 304 و 316 برجسته گردد. بنابراین، از نظر ظاهری، هیچ تفاوت خاص و قابل تشخیصی بین این دو وجود ندارد و تنها راه تشخیص تمایز بین آن‌ها، انجام آزمایش‌های شیمیایی خواهد بود.
محصولات ساخته شده از استنلس استیل، به آلیاژ فولاد ضدزنگ نیاز دارند. محصولات ساخته شده از فولاد ضدزنگ، مزایای منحصربه‌فردی مانند سطح براق یا توانایی مقاومت در برابر خوردگی دارند. این نوع فولاد را می‌توان در طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها استفاده کرد، چرا که انتخابی موثر برای شرایطی است که محصول در تماس مستقیم با رطوبت قرار دارد. برخی از محصولاتی که اغلب با فولاد ضدزنگ ساخته می‌شوند، عبارت‌اند از:
– ظروف غذاخوری و کارد و چنگال
– ظروف پخت‌وپز ( قابلمه، تابه، وسایل کمک آشپزی و…)
– سینک آشپزخانه
– لوازم آشپزخانه (مایکروویو، اجاق‌گاز، توستر و…)
– تجهیزات باغ
– مبلمان
– سازه‌های ساختمانی
– پله‌برقی
– وسایل نقلیه (قطار، مترو، اتومبیل، هواپیما و…)
– ماشین‌آلات و تجهیزات تولید مواد غذایی
– تانکر‌های سوخت و مواد شیمیایی
تولید‌کنندگان زیادی در سراسر جهان وجود دارند که به‌عنوان برترین سازندگان فولاد ضدزنگ شناخته می‌شوند و مشتریان باید قبل از خرید از نیاز‌های خود آگاه باشد. در ادامه، فهرستی از 10 تولیدکننده برتر فولاد ضدزنگ در جهان آورده شده است:
جمع‌بندی
امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا در مورد تفاوت استیل 304 و 316 اطلاعات لازم را کسب کرده باشید. این دو گرید تا حدود زیادی به یکدیگر شباهت دارند، اما تفاوت در ترکیبات آن‌ها موجب می‌شود تا کاربردهای متفاوتی داشته باشند. اگر این محصولات در صنعت شما نیز کاربرد دارند، برای اطلاع از قیمت لوله استیل میتوانید به مرکزآهن مراجعه کنید.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.