ورق استیل یکی از محبوب‌ترین تولیدات کارخانجات ورق فولادی بوده که در طرح‌ها، ابعاد، ضخامت و عناصر متنوعی تولید و به بازار عرضه می‌گردد از این رو، سِری‌های مختلف این محصول، کاربردهای متنوعی دارند. در نتیجه باید هنگام خرید کاملاً با این تفاوت‌ها آشنا باشید تا استیل متناسب با نیازتان را خریداری نمایید. جهت اطلاع از قیمت ورق استیل میتوانید به لینک مربوطه در سایت مرکزآهن مراجعه نمایید. در ادامه شما را با تفاوتهای انواع استیل اعم از تفاوت استیل بگیر و نگیر و تفاوت استیل 304 و 316 آشنا خواهیم کرد.
با اینکه طبق استانداردهای مختلف دسته‌‌بندی‌های متفاوتی برای انواع ورق استیل وجود دارد همه استیل‌‌ها از نظر نحوه ساخت در دو دسته بزرگ بگیر و نگیر جای میگیرند. تفاوت بزرگ این دو دسته در وجود میدان مغناطیسی است. در واقع استیلهای بگیر میدان مغناطیسی داشته و جذب آهنربا میشوند اما استیلهای نگیر میدان مغناطیسی ندارند و جذب آهنربا نمی‌شوند.
یک باور اشتباه!
بیشتر مردم فکر میکنند وقتی یک استیل جذب آهنربا میشود به دلیل درصد بالاتر آهن است؛ اما این تفکر کاملاً اشتباه بوده و عاملی که باعث وجود یا عدم وجود میدان مغناطیسی در ورق استیل میشود ساختار بلوری استیل بوده و میزان آهن در هر دو سبک به یک اندازه به کار می‌‌رود.
تفاوت دیگر مقاومت این دو نوع استیل در برابر حرارت است. معمولاً ورقهای استیل بگیر که عمدتاً مربوط به سری 400 هستند، بعد از مدتی که در برابر حرارت مستقیم قرار میگیرند مقداری از کروم و کربن خود را از دست می‌‌دهند. این ورقها در حرارت‌‌های بالا نیز تغییر رنگ داده و دچار پوسیدگی میشوند.
در واقع حرارت باعث تغییر ساختار بلوری این نوع استیل شده و می‌‌تواند منجر به زنگ زدگی آن شود؛ اما ورقهای نگیر که بیشتر شامل سری‌‌های 300 میشوند مقاومت بالایی در برابر حرارت داشته و به طور کلی مقاوم‌ترند (هنگام خرید ظروف آشپزخانه استیل به این نکته توجه داشته باشید).
چون قیمت استیل سری 400 پایین‌‌تر است و برخی تولیدکنندگان تنها برای فروش بیشتر از این نوع استیل برای ساخت وسایلی مثل قابلمه استفاده میکنند. با نزدیک کردن یک آهنربا به شیئ استیل میتوانید هنگام خرید این موضوع را به راحتی تشخیص دهید.
| ورق استیل نگیر | ورق استیل بگیر |
| جذب آهنربا نمی‌شود | جذب آهنربا میشود |
| ریزساختار آستنیتی با حضور نیکل بیشتر | برخورداری از ریزساختار فریتی (حاوی کربن و کروم) |
| گریدهای استیل 304 و 316 | گریدهای استیل 410، 420 و 430 |
| برای مواردی که مقاومت به خوردگی اهمیت دارد | برای مواردی که خصوصیت مغناطیسی مهم است |
همانطور که ملاحظه کردید ورقهای استیل تفاوتهای ساختاری زیادی باهم دارند که برای کاربردهای مختلف تولید میشوند. بنگاه استیل به معنی مکان انبار کردن ورقهای استیل بر اساس تفاوتشان هستند. هر دسته از ورقهای استیل با ویژگی‌های مشخص در یک قسمت از بنگاه قرار میگیرند.
در واقع هر بنگاه شامل چند سوله میشود؛ ابتدا باید استیلهای بگیر در جای مناسبی قرار بگیرند؛ زیرا با اینکه در برابر زنگ زدگی مقاومت کافی دارند، اما ممکن است در برابر نوسانات جوی دچار تغییراتی شوند؛ بنابراین حتماً باید در فضایی سرپوشیده انبار شوند.
در مورد فلزهای نگیر این امر اهمیت کمتری دارد و اگر استیلهای نگیر در فضای باز هم قرار بگیرند مشکل خاصی برایشان پیش نمی‌آید و آسیب نخواهند دید. ورقهایی که داخل سوله قرار میگیرند با جرثقیل‌های سقفی و ورقهایی که در فضای باز هستند با لیفتراک جابه جا میشوند. در این بنگاه‌ها معمولاً دستگاه‌‌های برش نیز قرار داده میشود.
ورقهای استیل برای استفاده در صنایع مختلف تولید میشوند. بسته به نوع کاربرد و هدف استفاده از ورق استیل، نحوه ساخت و ترکیبات موجود در ورق استیل متفاوت خواهد بود. صنایعی که بیشترین استفاده را از ورق استیل میکنند عبارتند از:
به دلیل اینکه هر ورق استیل ویژگی‌های فنی مختلفی از نظر آلیاژ، ضخامت، نحوه تولید، طرح، پوشش‌دهی و موارد مشابه دارد انواع بسیار متفاوتی از آن تولید میشود؛ برای مثال با افزودن درصد کمی از یک آلیاژ در ورق استیل می‌توان انواع مختلفی از ورق استیل را تهیه کرد؛ بنابراین ذکر تمامی آنها در این مقاله دشوار است.
همچنین هر تولیدکننده براساس تجهیزات، مواد اولیه و ابزار آلاتی که دارد انواع خاصی از ورق استیل را تولید می‌کند. این تفاوت بر روی قیمت آن ها نیز تاثیر گذاشته و برای مثال قیمت ورق استیل 321 با ورق های 304 متفاوت است. در ادامه سعی داریم شما را با تفاوتهای انواع ورقهای استیل آشنا نماییم.
ورقهای استیل 304 و 316 هر دو در دسته پرکاربردترین ورقهای فولادی قرار دارند و هریک مزایا و معایب خود را دارند . به دلیل شباهت زیاد خواص این دو سری ورق با یکدیگر، انتخاب برای مصرف کنندگان کمی دشوار است به همین دلیل در ادامه سعی داریم شما را با تفاوت ورق استیل 304 و 316 آشنا کنیم.
استیل 304 یکی از انواع فولادهای آلیاژی استنلس استیل بوده که به استیل نگیر 304 نیز معروف است. از ویژگی‌های بارز این فولاد می‌توان به مقاومت به خوردگی بالا، قابلیت ماشین کاری مطلوب و خواص کششی مناسب آن اشاره نمود.
فولاد آلیاژی 316 نیز یکی دیگر از فولادهای استنلس استیل محبوب در بازار بوده که دارای قابلیت‌های برش‌کاری، جوشکاری و شکل‌پذیری خوبی است. این دو فولاد همان طور که ذکر شد، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی نزدیک به همی دارند؛ با این حال چند تفاوت جزئی سبب دشواری انتخاب آنها گردیده است.
استیل 316 دارای درصد بیشتری نیکل و مولیبدن است که این امر سبب افزایش مقاومت بیشتر آن در برابر خوردگی و خواص مکانیکی مطلوب‌تر و استحکام بیشتر در دماهای بالا شده است. از این رو قیمت ورق استیل 316 نسبت به نوع 304 بیشتر بوده و انتخاب استیل 304 اکثرا صرفه اقتصادی بیشتری برای خریداران دارد.
حال این سوال مطرح میشود که وجود خواص خوردگی و مکانیکی مطلوب‌تر فولاد 316 ارزش صرف هزینه بیشتر را دارد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال در نظر داشته باشید که اگر پروژه شما نیاز به مقاومت به خوردگی بسیار بالا داشته و یا در محیط به کلریدها وابسته باشید استفاده از استیل 316 به صرفه‌تر است!
ولی برای پروژه‌هایی که محیط خوردگی ملایمی دارند استفاده از استیل 304 نیز مناسب است. بنابراین در پروژه‌هایی که مسائل مالی اهمیت داشته و محیط خوردگی چندان شدید نیست، استفاده از استیل 304 توصیه میشود. همچنین به دلیل شباهت‌های زیاد این دو فولاد به یکدیگر تشخیص آنها از روی ظاهر دشوار بوده و استفاده از آنالیز شیمیایی ضروری است.
| خصوصیت | استیل 304 | استیل 316 |
| درصد کروم | 18٪ | 16٪ |
| درصد نیکل | 8٪ | 10٪ |
| درصد مولیبدن | -0- | 2٪ |
| مقاومت به خوردگی کلریدها | کمتر | بیشتر |
| مقاومت به فرسودگی | کمتر | بیشتر |
| شکل پذیری | بالا | کمتر |
| سختی | کمتر | بالا |
یکی از دو فولاد دیگری که ممکن است به دلیل خواص نزدیک به هم با یکدیگر اشتباه گرفته شوند، فولادهای 304 و 201 هستند. با این حال این دو فولاد نیز دارای تفاوت‌هایی بوده که انتخاب را برای خریداران راحت‌تر می‌نماید. به عنوان اولین تفاوت می‌توان به درصد نیکل به کار رفته در این دو استیل اشاره نمود.
میزان کربن استیل 201 نسبت به 304 کمتر بوده و از این رو قیمت ورق استیل 304 نسبت به 201 بیشتر است. با این حال به دلیل درصد منگنز بالاتر در ساختار استیل 201، این فولاد دوام بیشتری نسبت به استیل 304 دارد. همچنین مقاومت به خوردگی استیل 304 نسبت به 201 بیشتر بوده و استفاده از آن در محیط‌هایی با خوردگی بالاتر توصیه میشود.
جمع بندی
تفاوتهای زیادی بین ورقهای استیل از نظر جنس آلیاژهای به کار رفته در ورقها، ضخامت، طرح و نحوه ساخت آنها برای کاربردهای متفاوت وجود دارد؛ بنابراین کارفرمایان باید قبل از خرید ورق استیل مورد نیاز تمامی این تفاوت‌ها را به دقت بررسی کنند تا بتوانند استیلی تهیه نمایند که بهترین نتیجه را برای آنها ایجاد کند.