
به گزارش مرکز آهن و به نقل از خبرگزاری تسنیم در خصوص واردات از محل صادرات خود، طی سال های اخیر این سیاست به یکی از چالش های اصلی تجارت خارجی ایران تبدیل شده است. در این روش، صادرکنندگان و واردکنندگان به طور هم زمان در نقش یکدیگر ظاهر می شوند؛ موضوعی که باعث بروز التقاط ارزی و بی نظمی در بازار شده است.
برای مثال، وقتی واردکننده خودرو اقدام به صادرات خرما یا خشکبار می کند، بازار محصولات کشاورزی دچار آشفتگی می شود و صادرکنندگان واقعی از چرخه رقابت خارج می شوند. از سوی دیگر، صادرکنندگانی که وارد حوزه واردات می شوند، به دلیل عدم آشنایی با بازار، کالاهای ریپک وارد کرده و به کیفیت بازار لطمه می زنند.
در حال حاضر، با توجه به عدم امکان تک نرخی سازی ارز، سیاست هایی همچون واردات از محل صادرات خود افزایش یافته است. اما کارشناسان پیشنهاد می کنند به جای تداخل نقش ها، سهمیه واردات صادرکنندگان به شرکت های بازرگانی منتقل شود تا هم دغدغه صادرکنندگان در خصوص نرخ تسعیر ارز رفع شود و هم بازگشت ارز به کشور تضمین گردد. این پیشنهاد علاوه بر ایجاد ثبات در بازار، به تنظیم روابط مالی میان تولیدکننده و صادرکننده کمک خواهد کرد. در چنین شرایطی، قیمت آهن و دیگر محصولات صنعتی نیز از نوسانات ناشی از تغییرات ارزی تأثیر کمتری خواهند گرفت.
طبق بررسی ها، در صادرات کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده، حدود 10 درصد از ارزش کالا به عنوان مالیات بازگشتی به صادرکننده پرداخت می شود. با این حال، زمانی که تولید کننده کالاهای صادراتی خود را از طریق وارد کننده صادر می کند، این 10 درصد به جیب وارد کننده می رود. در نتیجه، پیشنهاد جدید دولت بر آن است که این مبلغ مستقیماً به تولید کننده تعلق گیرد تا جذابیت ورود واردکنندگان به حوزه صادرات کاهش یابد. اجرای این طرح می تواند ضمن حمایت از تولید داخلی، از افزایش هزینه های تولید جلوگیری کرده و روند تثبیت قیمت میلگرد و سایر محصولات فولادی را تسهیل کند.
از سوی دیگر، بررسی مصوبه 7 تیر ماه دولت درباره امتیاز صادراتی نشان می دهد که این طرح به دلیل پیچیدگی زیاد اجرایی نشده و پس از چهار ماه مسکوت مانده است. با این حال، نسخه جدید این سیاست با حمایت اتاق بازرگانی تهران، ساختار ساده تر و شفاف تری دارد و می تواند به برقراری تعادل در تجارت خارجی کمک کند. در نتیجه، در صورت اجرای هم زمان تهاتر و انتقال سهمیه واردات، ثبات بیشتری در بازار ارز و کالا ایجاد خواهد شد. این امر نه تنها برای صادرکنندگان، بلکه برای صنایع وابسته به قیمت تیرآهن و محصولات فولادی نیز اثر مثبت خواهد داشت.
در مجموع، اجرای طرح جدید دولت می تواند نقطه عطفی در اصلاح ساختار واردات و صادرات کشور باشد. به اعتقاد کارشناسان، این تصمیم ضمن کاهش انگیزه واسطه گری، موجب افزایش شفافیت مالی و پایداری بازارهای داخلی می شود.
آیا با انتقال سهمیه واردات صادرکنندگان به شرکت های بازرگانی موافق هستید؟
