مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، با هشدار نسبت به افت محسوس در تجارت خارجی کشور اعلام کرد که صادرات غیر نفتی ایران همچنان وابسته به نفت، مشتقات آن و مواد معدنی است. او با اشاره به کاهش قیمت جهانی نفت و نبود استراتژی مشخص در حوزه تجارت، این عوامل را از دلایل اصلی افت ارزش صادرات دانست.
به گزارش مرکزآهن و به نقل از فولادبان در خصوص کاهش تنوع تجاری ایران، بیش از ۸۰ درصد از صادرات غیر نفتی کشور در حقیقت به کالاهایی وابسته است که مستقیماً از نفت و معدن سرچشمه می گیرند. از این رو تغییرات بازارهای جهانی تأثیر مستقیمی بر درآمدهای صادراتی ایران دارد. این مسئله در حالی رخ می دهد که بسیاری از تحلیل ها، رشد صادرات را نتیجه عملکرد نهادهای داخلی معرفی می کنند، در حالی که واقعیت، بیشتر متأثر از نوسانات بین المللی است.
از سوی دیگر، کارشناسان بازار فولاد نیز معتقدند که کاهش درآمدهای ارزی می تواند بر قیمت محصولات پایه همچون قیمت آهن تأثیرگذار باشد؛ چرا که محدودیت در صادرات، جریان عرضه و تقاضای داخلی را تغییر می دهد و نوسانات نرخ ارز نیز به تشدید این وضعیت دامن می زند.
حریری در ادامه با اشاره به کاهش قابل توجه شرکای تجاری ایران تأکید کرد: از سال ۲۰۱۷ تاکنون، دامنه شرکای اقتصادی کشور به کمتر از ۱۰ کشور محدود شده و بیش از ۹۰ درصد مبادلات ایران تنها با این تعداد انجام می شود. این مسئله نشانه کاهش دسترسی ایران به بازارهای جهانی و تمرکز بیش از حد بر کشورهایی است که تحت شرایط تحریم حاضر به همکاری هستند.
به باور او، نبود فرماندهی مشخص در حوزه تجارت خارجی، یکی از ضعف های کلیدی اقتصاد ایران است. تصمیمات کوتاه مدت و واکنشی، به جای برنامه ریزی راهبردی، موجب شده اهدافی مانند توسعه صادرات به کشورهای همسایه یا شرق آسیا، عملاً به نتیجه ملموسی نرسند. این وضعیت حتی در صنایع پایه نظیر فولاد نیز دیده می شود، جایی که تغییرات سیاست های تجاری می تواند مستقیماً قیمت میلگرد را در بازار داخلی تحت تأثیر قرار دهد.
در همین زمینه، تحلیلگران معتقدند نبود نقشه راه مشخص و برنامه مدون برای توسعه صادرات غیر نفتی، مانع اصلی رشد پایدار در این حوزه است. افت ارزش صادرات و کاهش تنوع بازارهای هدف، در بلند مدت می تواند به رکود در تولید داخلی منجر شود. چنین شرایطی ممکن است حتی روند قیمت کالاهای صنعتی از جمله قیمت تیرآهن و ورق را نیز متأثر کند، چرا که تولیدکنندگان ناچار به کاهش ظرفیت یا تغییر بازار هدف می شوند.
با توجه به چشم انداز فعلی تجارت ایران و هشدارهای کارشناسان، به نظر می رسد زمان بازنگری در سیاست های صادراتی و باز طراحی استراتژی های تجارت خارجی فرا رسیده است.
به نظر شما، برای کاهش وابستگی صادرات ایران به چند کشور محدود، چه اقداماتی می تواند مؤثرتر واقع شود؟
با بیش از 4 سال مهارت و تجربه در زمینه "سئو کپی رایتینگ محتوا" توانسته‌ام به خلق محتوای ارزشمند و تخصصی در حوزه‌های مختلف بپردازم. هدف من کمک به بهبود سئوی وب سایت‌ها و افزایش تعامل کاربران با کسب و کارهای معتبر است.