
ایران با دارا بودن منابع عظیم معدنی، به خصوص در حوزه آهن، فولاد و سایر فلزات، یکی از کشورهای غنی در منابع زیرزمینی به شمار می رود. با این حال، کارشناسان معتقدند که این ثروتهای ملی به جای تبدیل شدن به موتور رشد اقتصادی، اغلب در چرخه خام فروشی باقی می مانند. سعید عسکرزاده، دبیر انجمن سنگآهن ایران، سه عامل اصلی این وضعیت را بوروکراسی پیچیده، فقدان شفافیت و بهره وری پایین منابع می داند.
به گزارش مرکزآهن و به نقل از فولادبان در خصوص ثروت های زیرزمینی ایران، بوروکراسی پیچیده و ناکارآمد، فضای کسب و کار را برای تولیدکنندگان دشوار کرده است. بنابراین بسیاری از صادرکنندگان مجبور هستند که محصولات خود را دوباره وارد کشور کنند. در این میان، نظام تعرفه ای نا مناسب نیز مانع توسعه تجارت بین المللی و صادرات هدفمند می شود. کارشناسان بر این باورند که با اصلاح نظام تعرفه ای و شفاف سازی فرآیندها، می توان فرصت های اقتصادی جدیدی ایجاد کرد و ارزش واقعی منابع ملی را آزاد ساخت.
یکی دیگر از مشکلات کلیدی، فقدان شفافیت قانونی و اطلاعاتی است که زمینه ایجاد رانت و بیثباتی در تصمیم گیری های اقتصادی را فراهم می کند. این موضوع باعث می شود که حتی با افزایش تولید، بخش قابل توجهی از منابع به چرخه اقتصاد واقعی وارد نشود و ارزش افزوده کافی ایجاد نکند. برای مثال، افزایش بهره وری در معادن و صنایع فولادی می تواند به کاهش قیمت میلگرد و بهبود وضعیت بازار داخلی کمک کند.
همچنین، استفاده ناکافی از ظرفیت های موجود، مانع ایجاد ارزش افزوده واقعی شده است. به گفته کارشناسان، بدون بهره گیری حداکثری از منابع طبیعی و ارتقای تکنولوژی های استخراج و تولید، ایران نمی تواند سهم قابل توجهی از GDP جهانی یا تولید ناخالص داخلی را به دست آورد. توسعه زیرساخت ها و افزایش بهره وری در تولید میلگرد و تیرآهن نیز از مسیرهای کلیدی برای ارتقای این بخش به شمار می آید.
از سوی دیگر، وضعیت بازار ورق فولادی نیز نشان می دهد که قیمت ورق تحت تاثیر سیاست های اقتصادی و عرضه و تقاضا قرار دارد و مدیریت درست منابع می تواند به ثبات و کاهش قیمت ها کمک کند. بهبود حکمرانی اقتصادی و شفافیت اطلاعاتی در کنار اصلاح تعرفه ها، می تواند این بخش را به جایگاه واقعی خود در اقتصاد جهانی نزدیک کند. اگر می خواهیم ثروت های ملی ایران به جای ذخیره بالقوه، به ثروت واقعی تبدیل شود، توجه به شفافیت، تسهیل کسب و کار و بهره وری منابع ضروری است.
آیا شما فکر می کنید اصلاح نظام تعرفه ای و بهبود شفافیت اقتصادی می تواند بازار داخلی را از نوسانات قیمت آهن و دیگر مقاطع فولادی محافظت کند؟
