انتخاب درب ورودی مناسب برای ساختمان و آپارتمان، تأثیر بسزایی در عملکرد و زیبایی بنا دارد. حداقل عرض درب ورودی ساختمان طبق استانداردها و مقررات ملی ساختمان تعیین می شود تا امنیت، دسترسی و راحتی عبور و مرور ساکنان و وسایل مختلف تضمین شود. در این مطلب راجع به ابعاد استاندارد درب های ورودی ساختمان گفته و نکات مهم مربوط به آن را شرح می دهیم. دانستن این اطلاعات به شما کمک می کند تا در هنگام ساخت و ساز یا بازسازی، انتخابی آگاهانه داشته باشید.
مهندسان و طراحان ساختمان باید در طراحی درب های ورودی از استانداردهای مشخصی پیروی کنند. حداقل عرض درب ورودی ساختمان براساس مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان تعریف شده است. طبق این مقررات، درهای اصلی باید از نوع لولایی با پهنای مفید حداقل 90 سانتی متر و ارتفاع مفید حداقل 205 سانتی متر باشند.
| نوع درب | حداقل عرض (سانتی متر) | ارتفاع استاندارد (سانتی متر) | بازشوی مفید (سانتی متر) | موارد استفاده |
| درب نفر رو تک لنگه | 90 تا 116 | 210 تا 232 | 88 تا 96 | ورودی اصلی آپارتمان ها، واحدهای مسکونی |
| درب نفر رو دو لنگه | 120 تا 220 | 232 | 118 تا 295 | ورودی اصلی ساختمان های اداری، تجاری و مسکونی بزرگ |
| درب یک و نیم لنگه | 145 تا 170 | 223 تا 243 | 137 | ورودی های با عرض متوسط |
| درب پارکینگ، ماشین رو | 300 (حداقل) | 223 تا 243 | 265 تا 315 | ورودی پارکینگ و عبور خودرو |
| درب اتاق خواب | 70 تا 85 | 210 | – | اتاق های خواب منازل مسکونی |
| درب سرویس بهداشتی و حمام | 60 تا 75 | 210 | – | سرویس های بهداشتی و حمام |
| درب ضد سرقت تک لنگه | 97 | 204 |
– | ورودی واحدهای مسکونی جهت تأمین امنیت |
| درب ضد سرقت دو لنگه | 150 (حداقل) | 204 | – | ورودی ساختمان های بزرگ نیازمند امنیت بالا |
| درب حیاط نفر رو تک لنگه | 110 تا 130 | 200 تا 233 | – | ورودی حیاط برای تردد افراد |
| درب حیاط نفر رو دو لنگه | 120 تا 220 | 200 تا 233 | – | ورودی حیاط با تردد بیشتر |
این ابعاد استاندارد تضمین می کنند که افراد بتوانند به راحتی تردد کرده و وسایل مختلف نیز از درب عبور داده شوند. حداقل عرض ورودی ساختمان بسته به نوع کاربری و موقعیت متفاوت است.
درب های نفر رو تک لنگه معمولاً برای ورودی ساختمان های مسکونی و اداری با تردد متوسط استفاده می شوند. حداقل عرض درب ورودی ساختمان در مدل تک لنگه بین 90 تا 130 سانتی متر متغیر است. براساس استانداردها، عرض 108 سانتی متر با ارتفاع 232 سانتی متر یا عرض 116 سانتی متر با همان ارتفاع، گزینه های رایج هستند. در این حالت، بازشوی مفید درب به ترتیب 88 و 96 سانتی متر خواهد بود. این اندازه ها تضمین می کنند که حتی برای عبور وسایل بزرگ مثل یخچال یا مبلمان، فضای کافی وجود داشته باشد.
درب های دو لنگه برای ساختمان هایی با تردد زیاد و فضاهای عمومی تر مناسب هستند. حداقل عرض درب ورودی آپارتمان در مدل دو لنگه معمولاً بین 120 تا 220 سانتی متر است. استاندارد رایج برای این درب ها شامل عرض 200 سانتی متر با ارتفاع 232 سانتی متر و بازشوی مفید 118 سانتی متر، یا عرض 256 سانتی متر با همان ارتفاع و بازشوی مفید 245 سانتی متر می شود. این درب ها امکان تردد چندین نفر را به صورت هم زمان ممکن ساخته و در مواقع اضطراری، خروج سریع تر را امکان پذیر می کنند.
درب های یک و نیم لنگه راه حل میانه ای بین درب های تک لنگه و دو لنگه هستند. این درب ها معمولاً در ورودی هایی نصب می شوند که عرض آن ها نه آنقدر کم است که درب تک لنگه مناسب باشد و نه آنقدر زیاد که نیاز به درب دو لنگه باشد. حداقل عرض درب ورودی ساختمان در این مدل معمولاً بین 145 تا 170 سانتی متر است. استاندارد رایج برای این نوع درب، عرض 153 سانتی متر با ارتفاع 232 سانتی متر و بازشوی مفید 137 سانتی است.
درب پارکینگ یا ماشین رو به درب هایی گفته می شود که برای عبور خودروها طراحی شده اند. حداقل عرض درب ورودی ساختمان برای پارکینگ ها نباید کمتر از 300 سانتی متر باشد. این عرض برای پارکینگ های عمومی و مجتمع های بزرگ تا 6 متر نیز افزایش می یابد. ارتفاع استاندارد برای درب های پارکینگ حدود 223 تا 243 سانتی متر است.
طبق مقررات، برای ساختمان هایی با بیش از 25 واحد یا مساحت بیش از 1000 مترمربع که یک رمپ ورودی دارند، حداقل عرض درب پارکینگ 5 متر توصیه می شود. قیمت آهن مصرفی در ساخت درب های ماشین رو، یکی از عوامل مؤثر در هزینه نهایی این نوع درب ها است.
درب های یک و نیم لنگه ترکیبی از یک لنگه بزرگ و یک لنگه کوچک تر هستند. حداقل عرض ورودی ساختمان برای این نوع درب ها بین 145 تا 170 سانتی متر است. این درب ها در زمان های عادی با لنگه بزرگ تر استفاده می شوند، اما در مواقع خاص مانند جابجایی وسایل بزرگ، لنگه دوم نیز باز می شود.
درب اتاق خواب به عنوان یکی از درب های داخلی ساختمان، ابعاد استاندارد خاص خود را دارد. عرض درب اتاق خواب معمولاً بین 70 تا 85 سانتی متر و ارتفاع آن حدود 210 سانتی متر است. برای اتاق خواب اصلی یا اتاق خواب مستر، عرض بیشتری در نظر گرفته می شود که معمولا بین 85 تا 100 سانتی متر است.
این عرض باید به گونه ای باشد که امکان عبور تخت، کمد و سایر وسایل مورد نیاز اتاق خواب را فراهم کند. حداقل عرض درب ورودی آپارتمان با درب اتاق خواب تفاوت قابل توجهی دارد.
درب های سرویس بهداشتی و حمام معمولاً کوچک ترین درب های داخلی ساختمان هستند. عرض استاندارد برای این درب ها بین 60 تا 75 سانتی متر و ارتفاع آن ها حدود 210 سانتی متر است. دلیل کمتر بودن عرض این درب ها نسبت به سایر درب های داخلی، محدودیت فضا در سرویس های بهداشتی و حمام و همچنین عدم نیاز به عبور وسایل بزرگ از این فضاها است.
با این حال، باید توجه داشت که عرض درب نباید آنقدر کم باشد که عبور افراد را دشوار کند. حداقل عرض ورودی ساختمان برای سرویس بهداشتی های عمومی بیشتر است. قیمت پروفیل مصرفی در این درب ها نیز می تواند بر اساس نوع و کیفیت متفاوت باشد.
درب های ضد سرقت که برای ورودی واحدها یا ساختمان ها استفاده می شوند، ابعاد استاندارد خاصی دارند. حداقل عرض درب ورودی ساختمان برای درب های ضد سرقت تک لنگه یا یک و نیم لنگه معمولاً 97 سانتی متر با ارتفاع 204 سانتی متر است. ساب فریم این درب ها باید دارای ارتفاع 216 و عرض 122 سانتی متر باشد.
برای درب های ضد سرقت دو لنگه، حداقل عرض 150 سانتی متر توصیه می شود. ابعاد اطراف این درب ها به صورت 80×40 میلی متر در نظر گرفته می شود که در افزایش مقاومت آن ها نقش مهمی دارد.
درب حیاط یا درب ورودی اصلی ساختمان باید دارای ابعاد استانداردی باشد که امنیت و زیبایی را تأمین کند. حداقل عرض درب ورودی آپارتمان برای درب حیاط نفر رو و تک لنگه بین 110 تا 130 سانتی متر است. اگر درب حیاط نفر رو و دو لنگه باشد، عرض استاندارد آن بین 120 تا 220 سانتی متر خواهد بود.
برای درب های ورودی پارکینگ یا ماشین رو، عرض مناسب حداقل 300 سانتی متر است. درب های حیاط علاوه بر عملکرد، نقش مهمی در زیبایی نمای خارجی ساختمان دارند. در ساختمان های جنوبی که درب زیر ساختمان و یک سقف نصب می شود، حداقل ارتفاع مناسب بین 210 تا 240 سانتی متر است.
این مقدار در ساختمان های شمالی که امکان نصب درب به تنهایی در ورودی حیاط است، به همراه یک کتیبه به 400 سانتی متر هم می رسد. جنس و طراحی درب حیاط نیز بر ابعاد استاندارد آن تاثیرگذار است. برای مثال، درب های فلزی با هر عرضی قابل ساخت هستند، اما درب های چوبی با توجه به محدودیت های این متریال، معمولاً در ابعاد کوچک تری ساخته می شوند.
حداقل عرض ورودی ساختمان برای درب های حیاط باید با سبک معماری ساختمان نیز هماهنگ باشد. در ساختمان های مدرن، درب های ورودی بزرگ تر با طرح های ساده تر محبوبیت بیشتری دارند، در حالی که در ساختمان های سنتی، درب های باریک تر با جزئیات تزئینی بیشتر رایج هستند.
ابعاد درب های ساختمان تأثیر مستقیمی بر دسترسی و ایمنی ساکنان دارد. حداقل عرض درب ورودی ساختمان باید به گونه ای باشد که در شرایط اضطراری، تخلیه سریع ساختمان امکان پذیر باشد. همچنین، این ابعاد باید امکان جابجایی وسایل بزرگ مانند مبلمان، یخچال و تجهیزات دیگر را فراهم کند. عرض بیشتر درب ها به خصوص در ساختمان های عمومی و پرتردد، به روان تر شدن حرکت جمعیت کمک می کند و از ازدحام جلوگیری می کند. ارتفاع مناسب درب ها نیز برای عبور افراد قدبلند و تجهیزات مرتفع ضروری است.
یکی از نکات مهم در تعیین حداقل عرض درب ورودی ساختمان، توجه به نیازهای افراد کم توان است. برای افرادی که از ویلچر استفاده می کنند، عرض درب باید حداقل 90 سانتی متر باشد تا عبور و مرور راحت تری داشته باشند. در ساختمان های عمومی، این عرض حتی بیشتر توصیه می شود. استفاده از درب های اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک در ورودی ساختمان ها نیز به تسهیل دسترسی افراد کم توان کمک می کند. همچنین، عدم وجود پله یا اختلاف سطح در آستانه درب های ورودی، دسترسی این افراد را آسان تر می کند.
در شرایط اضطراری مانند آتش سوزی، حداقل عرض ورودی ساختمان نقش مهمی در سرعت تخلیه و نجات جان افراد دارد. طبق استانداردها، درب های خروج اضطراری باید به سمت بیرون باز شده و عرض کافی را برای عبور سریع افراد داشته باشند. در ساختمان های با تعداد واحد زیاد، درب های دو لنگه با عرض بیشتر ضروری است.
همچنین، مسیرهای منتهی به درب های خروجی باید عاری از مانع بوده و از قفل های پیچیده که باز کردن آن ها در شرایط اضطراری دشوار است، استفاده نشود. نصب علائم خروج اضطراری نیز به هدایت افراد در این شرایط کمک می کند. قیمت پروفیل درب و پنجره با توجه به استانداردهای ایمنی و مقاومت در برابر آتش متفاوت است.
رعایت استانداردها و مقررات ملی ساختمان در طراحی و نصب درب های ورودی، الزامی است. حداقل عرض درب ورودی آپارتمان باید با مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان مطابقت داشته باشد. این مقررات برای تأمین ایمنی، آسایش و سلامت ساکنان تدوین شده اند. عدم رعایت این استانداردها می تواند منجر به مشکلات ایمنی، مشکلات حقوقی و عدم دریافت پایان کار ساختمان شود.
طبق مقررات ملی ساختمان، رعایت حداقل عرض درب ورودی ساختمان نه تنها در مرحله طراحی بلکه در مرحله اجرا نیز اهمیت بسیاری دارد. در زمان اخذ پروانه ساختمانی، نقشه های معماری که شامل جزئیات درب‌های ورودی است، باید به تأیید سازمان نظام مهندسی برسد.
همچنین در مراحل مختلف ساخت، مهندسان ناظر وظیفه دارند تطابق ابعاد و اندازه‌های اجرا شده را با نقشه‌های مصوب بررسی کنند. چنانچه تخلفی در این زمینه مشاهده شود، ممکن است پروژه ساختمانی متوقف شده یا اصلاحات لازم به سازنده تحمیل گردد. در نهایت، برای صدور گواهی پایان کار، شهرداری ها نیز کنترل نهایی را انجام می‌دهند.
علاوه بر این، با توجه به اینکه حداقل عرض ورودی ساختمان با استانداردهای بین‌المللی نیز هماهنگ شده است، رعایت این ابعاد در طراحی درب‌های ورودی ساختمان‌های جدید به افزایش کیفیت ساخت و ساز در کشور کمک می‌کند. در مجتمع‌های مسکونی و تجاری بزرگ که تعداد واحدها و درنتیجه میزان تردد بیشتر است، رعایت این استانداردها اهمیتی دوچندان می‌یابد.
جمع بندی
استاندارد ابعاد درب های ساختمان و رعایت حداقل عرض درب ورودی ساختمان اهمیت بالایی دارد. این استانداردها با توجه به نوع کاربری، موقعیت قرارگیری و نیازهای خاص هر ساختمان تعیین می شوند. برای درب های نفر رو تک لنگه، حداقل عرض 90 سانتی متر، برای درب های دو لنگه حداقل 120 سانتی متر و برای درب های پارکینگ حداقل 300 سانتی متر توصیه می شود.
توجه به این استانداردها نه تنها زیبایی و هماهنگی ساختمان را تضمین می کند، بلکه ایمنی و دسترسی مناسب برای همه افراد، از جمله افراد کم توان را فراهم می آورد. در نهایت، انتخاب درب با ابعاد استاندارد، سرمایه گذاری ارزشمندی برای افزایش کیفیت و ارزش ساختمان است.
سوالات متداول
خیر، کاهش عرض درب ورودی به کمتر از استاندارد (۹۰ سانتی‌متر) مطابق مقررات ملی ساختمان مجاز نیست. این کار می‌تواند به مشکلات ایمنی، عدم امکان عبور وسایل بزرگ و دشواری تردد افراد منجر شود.
حداقل عرض مفید درب برای عبور ویلچر و افراد کم توان ۹۰ سانتی متر است. در ساختمان های عمومی و مکان هایی که افراد کم توان تردد بیشتری دارند، بهتر است این عرض به ۱۰۰ سانتی متر افزایش یابد.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.