فاصله استاندارد جک های زیر سقف

2 هفته پیش10735بازدید0دیدگاه3.9امتیاز (13 رای)
فاصله استاندارد جک های زیر سقف

یکی از ابزارهای اصلی در صنعت ساختمان‌سازی مخصوصا سازه‌های بتنی، جک زیر سقف است؛ جک‌های زیر سقف کاربردهای فراوانی دارند. مهمترین کاربرد آنها نگهداشتن موقت سقف است تا وقتی که بتن آن کاملا سفت شود. برای به‌ کارگیری صحیح این ابزارِ مهمِ ساختمان ‌سازی، مساله تعیین فواصل استاندارد جک‌‌های زیر سقف دارای اهمیت زیادی است. این فاصله به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه این مقاله، انواع جک زیر سقف و کاربرد آنها را بررسی خواهیم کرد و به مساله تعیین فاصله استاندارد جک‌ها از یکدیگر و زمان و اصول برداشتن آنها می‌پردازیم.

دانلود pdf مقاله فاصله استاندارد جک های زیر سقف

بررسی فاصله استاندارد جک‌ های زیر سقف از یکدیگر

جک سقفی ابزاری است که در زمان ساخت سقف برای ثابت نگه ‌داشتن آن و تحمل باری که به سمت پائین وارد می‌کند، کاربرد دارد. بعد از خشک شدن بتن این جک‌ها از زیر سقف برداشته می‌شوند؛ به جک زیر سقف "شمع یا پایه کمکی موقت" نیز گفته می‌شود.

همه انواع سقف ساختمانی به ‌ویژه سقف‌های بتنی برای ثابت ماندن و عدم فروریزی در زمان ساخت تا فرا رسیدن زمان سفت شدن بتن، نیازمند جک زیر سقف هستند. جک زیر سقف از سه بخش نر، مادگی و رزوه تشکیل ‌شده‌اند. قسمت پائین جک زیر سقف از لوله با قطرهای متفاوت ساخته می‌شود:

  • معمولاً قطر این لوله، 6 سانتی ‌متر (نرگی) و ضخامت آن 2 میلی ‌متر است.
  • قسمت بالای جک از یک لوله با قطر 5 سانتی‌متر (مادگی) و ضخامت 2.5 میلی‌متر ساخته ‌شده است.
  • روی لوله نیز سوراخ‌هایی جهت تنظیم ارتفاع قرار دارد.
  • ارتفاع جک‌های زیر سقفی از 3.20 تا 5 متر است.
  • سری می‌تواند به ‌صورت جدا یا ثابت باشد.
  • جک زیر سقف می‌‌تواند تا 1.5 تن بار را تحمل کند.
  • اندازه استاندارد این مدل جک، با ارتفاع 3 متر و 20 سانتی‌متر و وزن 14 کیلوگرم، دارای بیشترین فروش در بازار است.
  • جک‌ بدون احتساب سر، وزنی بین 12.5 تا 21 کیلوگرم و سر جک‌ هم وزنی بین 4 تا 6 کیلوگرم دارد.
  • جک‌های با ارتفاع 3.5 و 4 متر با سری ثابت و جدا و همچنین جک‌های 5 متری نیز در بازار به ‌فروش می‌رسند.
فاصله جک های زیر سقف تیرچه بلوک
فاصله جک های زیر سقف تیرچه بلوک

فاصله جک های زیر سقف تیرچه بلوک

جک‌ زیر سقف بر حسب وزن به دو نوع سنگین و سبک تقسیم می‌گردد. جک زیر سقف سبک از لوله‌های فلزی به ضخامت 2 میلی‌متر (قطر 6 سانتی ‌متر) و جک زیر سقف سنگین از لوله‌های فلزی با ضخامت 2.5 میلی‌متر (قطر 5 سانتی‌متر) ساخته می‌شود.

در بیشتر موارد برای قسمت بالایی جک از لوله فلزی 2 میلی‌متر و برای قسمت پایین آن از لوله فلزی 2.5 میلی‌متر استفاده می‌گردد. جک زیر سقف سنگین می‌تواند در برابر وزن زیاد و فشار بالا مقاومت کند. جک‌ سبک، تحمل وزن کمتری را دارد و برای سقف‌های بتنی معمولی مناسب است.

نوع دیگر دسته‌ بندی جک زیر سقف، بر اساس سری که دارد، به ‌صورت زیر است:

  • جک زیر سقف صلیبی
  • جک زیر سقف بدون صلیب
  • جک زیر سقف U شکل
  • جک شمعی
  • جک فلزی
  • جک تلسکوپی
جک تلسکوپی
تصویری از جک تلسکوپی

جک زیر سقف در حال حاضر به دو صورت نو و دست دوم در بازار ایران موجود است. در واقع، اگر در ساخت جک‌ها از مواد اولیه باکیفیت استفاده‌ شده باشد، می‌توان به مدت چندین سال و در پروژه‌های ساختمانی مختلف، بارها از آن استفاده کرد. اما برای پروژه‌های ساختمانی بلند و سنگین، توصیه می‌شود که از انواع دست دوم استفاده نشود.

استفاده از جک زیر سقف برای تیرهای با دهانه بزرگتر از 5 متر، تیر کنسول با طول بیشتر از 2.5 متر و دال‌های کنسول با طول بیشتر از 1.5 متر، ضروری است. تعداد جک‌ها، فاصله بین آنها و مشخصات آنها از طریق محاسبه و بر مبنای مقاومت کوتاه مدت بتن به ‌دست می‌آید.

وزن سقف، نوع بتن‌ریزی، نوع بتن مصرفی، کیفیت جک‌ها و ارتفاع سقف از جمله عوامل دخیل در برآورد فاصله جک‌های زیر سقف از هم هستند. فاصله جک‌ها در بیشترین حالت به 1 متر می‌رسد و تا 50 سانتی‌متر قابل کاهش است.

چنانچه نیاز بود فاصله جک‌ها کمتر باشد، لازم است به ‌جای جک زیر سقف از ابزارهایی مانند اسکافلد مثلثی، اسکافلد چکشی و یا داربست استفاده شود. به ‌طور کلی می‌توان گفت که اگر میزان فشار بار سقف کمتر از 1.5 تن باشد، فاصله یک متری بین جک‌ها مناسب خواهد بود.

در صورتی که این میزان فشار برابر با 1.5 یا بیشتر از آن باشد، باید فاصله بین جک‌ها را کمتر کرد. در صورتی که تعداد جک‌های زیر سقف کم باشند، قسمت نری لوله جک‌ها خم خواهد شد. یک مساله مهم دیگر در زمان تعیین فاصله، زیرساز محلی است که جک زیر سقف باید نصب شود.

سطحی که قرار است جک به آن اتکا کند، یا روی خاک است و یا روی بتن! اگر سطح زیرین جک مقاوم نباشد، بار از جک به آن منتقل نمی‌شود. در این حالت یا جک خم می‌شود و یا نشست می‌‌کند. سست بودن یا تراز نبودن سطح زیرین جک باعث از بین رفتن تراز و حتی فروپاشی سقف می‌‌شود.

زمان برداشتن جک ‌های زیر سقف
زمان برداشتن جک ‌های زیر سقف

زمان برداشتن جک ‌های زیر سقف

جک زیر سقف بخشی از سیستم قالب‌بندی بتن است. به همین دلیل برداشتن آن همانند برداشتن قالب‌ها دارای نکات و مراحلی است که در زیر به چند مورد از آن اشاره می‌کنیم:

  • در صورت تکیه کردن مجموعه قالب‌بندی طبقه فوقانی روی طبقه تحتانی، فقط هنگامی می‌توان جک‌های زیر سقف و اجزای قالب‌بندی طبقه زیرین را برداشت که بتن طبقه بالا مقاومت لازم را به ‌دست آورده باشد. این کار باید بر اساس محاسبات سازه‌ای انجام شود.
  • بسیاری از کارفرمایان و پیمانکاران جهت صرفه ‌اقتصادی برای استفاده مجدد از قالب‌ها و جک‌ها، جک‌های طبقات تحتانی را زودتر جمع می‌‌کنند. این کار در بسیاری از موارد، سبب فروپاشی سقف یک یا چند طبقه می‌شود.
  • توصیه می‌گردد جک‌های زیر سقف همیشه در دو طبقه متوالی وجود داشته باشند و تا حد امکان جک‌های دو طبقه بر روی هم و در یک امتداد واحد قرار بگیرند.
  • برداشتن جک‌ زیر سقف باید بدون اعمال فشار و ضربه صورت گیرد و به گونه‌ای باشد که بار به تدریج از روی آن حذف شود. به ‌طور کلی، برداشتن جک زیر سقف در دهانه‌های بزرگ از وسط دهانه به سمت تکیه‌گاه‌ها است. در کنسول‌ها نیز این ‌کار باید از لبه به طرف تکیه گاه انجام شود.
  • زمان برداشتن جک زیر سقف برای هر سازه توسط طراح قالب، ارزیابی و تعیین می‌گردد. این زمان به ویژگی‌های محیطی مانند دما و مصالح مصرفی در تهیه بتن بستگی دارد. بر حسب دما، این زمان معمولاً بین 10 تا 30 روز است. هرچه دمای محیط بیشتر باشد (24 درجه به بالا)، زمان برداشتن جک‌ها به ‌علت زودتر خشک شدن بتن، کمتر می‌شود.

جک زیر سقف یک ابزار ضروری در پروژه‌های عمرانی است. این وسیله در همه انواع ساختمان از یک طبقه تا برج چند طبقه کاربرد دارد. در واقع، مهمترین کاربرد جک زیر سقف ثابت نگه ‌داشتن سقفی است که تازه قالب‌بندی و بتن‌ریزی شده و باید خشک شود. واضح است که جک‌های زیر سقف، موقتی هستند و بعد از خشک شدن بتن، برداشته می‌شوند.

جک زیر سقف قدرت و تحمل بالایی دارد، می‌تواند به راحتی وزن و فشار سقف را تحمل کند. با این حال مهمترین مساله در ارتباط با این جک‌ها، مرغوبیت و کیفیت محصول است. چرا که جک باید بتواند فشار سقف را تحمل کند و در زمین‌های سست، ثابت بماند و فرو نرود.

نکات مهم

اصول مهم در زمینه استفاده از جک ‌های زیر سقف

  • بالا بودن قیمت جک‌ سقف نو سبب شده است که پیمانکاران پروژه‌های ساختمانی به استفاده از جک‌های زیر سقف دست دوم رو بیاورند. جک‌های فلزی کارکرده اگر کیفیت و استحکام خود را از دست نداده باشند، جایگزین مناسبی برای جک‌های زیر سقفی نو هستند.
  • هیچ وقت نباید از لوله‌های درزدار برای تولید جک زیر سقف استفاده کرد.
  • بهترین نوع رزوه برای تولید جک زیر سقف از جنس چدن داکتیل نشکن است.
  • از نظر فنی و ایمنی در ارتفاع بیش از ۴متر و همچنین در سقف‌های دال بتن، توصیه می‌شود به جای جک‌های زیر سقف از داربست‌ استفاده گردد.

جمع ‌بندی

جک زیر سقف یک ابزار مهم در صنعت ساختمان‌ سازی است. از این وسیله برای نگه داشتن سقف‌ به ‌ویژه سقف‌های بتنی در زمان ساخت استفاده می‌‌شود. انواع مختلفی از جک زیر سقف وجود دارد که در این مقاله به آنها اشاره کردیم. مساله مهم در استفاده از این ابزار، فاصله استاندارد جک‌های زیر سقف است. در صورتی که میزان فشار بتن کمتر از 1.5 تن باشد، می‌توان جک‌ها را با فاصله یک متر از هم مستقر کرد. هر چه میزان بار سقف بیشتر باشد به جک‌های زیر سقفی سنگین‌تری نیاز داریم. در این حالت، فاصله بین جک‌ها نیز باید کمتر شود.

سوالات و نظرات کاربرانشما کاربران عزیز میتوانید نظرات و سوالات خود را در این بخش ثبت کنید