نما از مهمترین بخش‌های هر سازه به شمار می‌رود؛ برخلاف تصور اغلب مردم، نمای ساختمان صرفا جهت زیبایی بصری حائز اهمیت نیست و اجرای آن دلایل مهم دیگری همچون جلوگیری از تاثیر رطوبت بر بخش‌های داخلی ساختمان را دارد.
اگر نمای یک سازه به درستی زیرسازی نشود، احتمال تخریب بالا رفته و علاوه بر ایجاد ظاهر نا زیبا، باعث میشود باران و رطوبت به قسمت‌های زیرین سازه نفوذ کرده و آن را فرسوده کند. علاوه بر این یک ساختمان بدون زیرسازی نما می‌‌تواند برای عابران پیاده نیز خطر آفرین باشد. به همین منظور معماران خبره برای زیر سازی استاندارد نما از عملیاتی به نام آهن‌کشی نمای ساختمان بهره می‌گیرند که در ادامه با اصول و نحوه آن آشنا خواهیم شد.
آهن‌کشی نمای ساختمان با عناوینی همچون نبشی‌کشی و شاسی‌کشی نما در صنعت ساختمان سازی نیز معروف است. طی عملیات آهن کشی نمای ساختمان، مهندس معمار، طرحی را برای نما در نظر می‌‌گیرد که با توجه به پیشرفت تکنولوژی در حوزه ساخت و ساز، انواع متریال با طرح‌‌های متنوعی برای اجرای زیرسازی نما قابلیت اجرا داشته باشند.
طرح‌‌های منحنی و با جزئیات زیاد در نما نتیجه طراحی خوب و اصولی در آن است. پس از ایجاد طرح، عملیات آهن کشی نمای ساختمان یا همان شاسی کشی اجرا میشود که این بخش باید اصولی و طبق استانداردهای روز دنیا انجام گردد تا از ریزش و یا تخریب آن حتی هنگام زلزله اجتناب شود.
آهن کشی نما مانند نبشی کشی از اهمیت ویژهای برخوردار است. دلایل زیادی پشت این امر وجود دارد که به چند دلیل مهم در اینجا اشاره می‌کنیم؛ آهن کشی نمای ساختمان به مهندسان کمک می‌‌کند بدون هیچ محدودیتی هر طرح و شکلی که بخواهند در نمای ساختمان ایجاد کنند و با این کار، زیبایی ظاهری و ارزش مادی آن را افزایش دهند.
نبشی کشی نمای ساختمان باعث استحکام نما و عدم تخریب و افتادن سنگ و آجرها (به مرور زمان) میشود. شاسی کشی نمای ساختمان باعث افزایش مقاومت ساختمان به رطوبت و شرایط جوی میشود و با اینکار جلوی فرسوده شدن ساختمان را می‌‌گیرد.
به عبارت دیگر نمای ساختمان اولین سد دفاعی در برابر رطوبت و حرارت است. زیرسازی نمای ساختمان اگر اصولی و درست انجام شود، حتی در برابر زلزله هم مقاومت از خود نشان می‌دهد. آهن کشی نمای ساختمان، خطرات احتمالی ریزش نما بر سر عابران پیاده را کاهش می‌دهد.
بعد از سفت زنی و اتمام کارهای ساختمان سازی معمولا کار اجرای نمای ساختمان شروع میشود که خود به طور کل در سه مرحله کلی انجام پذیر است:
مهندسین معمار، بیشترین تمرکز خود را بر روی مرحله دوم یعنی مرحله آهن کشی نمای ساختمان قرار می‌دهند زیرا این مرحله بخش زیرسازی را شکل داده و نمای ساختمان در نهایت بر روی آن اجرا میشود.
بنابراین هیچگونه خطایی در مرحله شاسی کشی نمای ساختمان جایز نیست، زیرا باعث کج و معوج شدن نما و ریزش آن میشود. ضمن اینکه اجرای یک زیرسازی خوب و بی نقص، نمای ساختمان را از رطوبت و زلزله در امان نگاه می‌‌دارد.
در این مرحله و با توجه به نقشه، شاسی کشی یا آهن کشی نمای ساختمان اجرا میشود. تمام خمکاری‌ها و پیچیدگی‌‌های نما با توجه به آیتم‌های نقشه، توسط مهندسین و با پروفیل مشخص شده اجرا میگردد. نوع پروفیل همانطور که قبلا گفته شد به نوع نما و طراحی آن بستگی دارد.
اما پروفیل نبشی یکی از مهمترین پروفیلهای مورد استفاده در زیرسازی نمای ساختمان است؛ به همین جهت به آن نبشی کشی نمای ساختمان گفته میشود. در این مرحله به وسیله ریسمان کشی، طرح نما با ساختمان تراز شده و با اتصال نبشیها به بنای سازه عملیات نازک‌کاری نما آغاز میگردد.
نکات اضافی
اجرای نبشی کشی نمای ساختمان ریزه کاری‌‌ها و خرده‌کاری‌های زیادی به همراه دارد که تا اینجا فقط به مهمترین اصول آن اشاره شد. نکته مهم دیگر در مورد استفاده از پروفیلهای ضد زنگ آهنی است که بر اثر شرایط محیطی فرسوده و پوسیده نشوند.
همچنین توجه کردن به اتصالات و محکم کردن آنها و همچنین استفاده از آلیاژهای مقاوم به رطوبت و حرارت در زیرسازی نمای ساختمان از اهمیت ویژهای برخوردار است. در ادامه به صورت دقیق‌تر مراحل اجرای نبشی کشی نمای ساختمان توضیح داده خواهد شد.
آهن کشی نمای ساختمان باید دقیق و اصولی و طبق برنامه از پیش طراحی شده انجام بگیرد. بنابراین طبق اصول و استانداردهای جهانی برای آهن کشی نمای ساختمان از اصول زیر برای اجرای آن استفاده میشود.
پروفیل مورد نیاز اجرای نمای ساختمان برای همه انواع ساختمان‌ها یکسان نیست و باید هر پروفیل بسته به نوع متریال استفاده شده برای نما انتخاب شود. انتخاب پروفیل توسط مهندس معمار یا فرد واجد شرایط باید انتخاب گردد.
در این مرحله و بعد از انتخاب پروفیل، نوبت به تهیه نقشه آهن کشی نمای ساختمان می‌رسد که باید با دقت خاصی طراحی شود. در مرحله تهیه نقشه، همه قسمت‌های نمای ساختمان با دقت بررسی میشود. برای ایجاد هر گونه منحنی یا اشکال مختلف در نمای ساختمان، لازم است زیرسازهای آن در نقشه مشخص شود. همچنین محل اتصالات و محل جوش در نقشه برای دقت بیشتر معین میگردد. معمولا برای ایجاد منحنی در نمای ساختمان (هنگام شاسی کشی) از پروفیلهای آهنی بهره می‌گیرند.
بعد از مرحله طراحی و نقشه کشی نمای ساختمان نوبت به اجرای آن روی ساختمان می‌رسد. اجرای آهن کشی یکی از مهمترین مراحل اجرای نمای ساختمان است که بر کیفیت و ماندگاری نما تاثیر بسزایی میگذارد.
زمانی که آجرها و سنگ‌ها در نما شکسته و یا ترک می‌خورند، نشان دهنده عدم دقت در زیرسازی آن است؛ درصد خیلی کمی هم به کیفیت نامرغوب سنگ‌ها بر میگردد. اجرای زیرسازی نمای ساختمان طبق مراحل زیر انجام میشود:
ریسمان کشی نمای ساختمان
این مرحله از اجرای نبشی کشی نمای ساختمان از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا نبشیها بر اساس همین ریسمان کشی به صورت افقی نصب و جوشکاری میشوند.
استفاده از میلگرد
استفاده از میلگرد بستگی به نیاز انجام میشود و بعد از جوشکاری میلگردها توری‌‌های رابیتس به شاسی کشی نما متصل میشوند. بایستی به این نکته توجه شود که میلگرد در صورت استفاده در زیرسازی نمای ساختمان تاثیر بسزایی بر قیمت تمام شده شاسی کشی نما میگذارد.
استفاده از ملات
این مرحله از اجرای نبشی کشی نما بار دیگر بستگی به نوع مصالح استفاده شده در نما دارد که اگر به عنوان مثال در نما از سیمان استفاده شده باشد، نیاز به ملات برای اتصال بهتر نما به نبشیها ضروری خواهد بود.
کنترل نهایی زیرسازی نمای ساختمان
این مرحله نیز بسیار حائز اهمیت است و قبل از شروع به اجرای نما باید تمامی کنترل‌‌های لازم جهت اطمینان حاصل کردن از استحکام شاسی کشی انجام شود.
در صورت وجود هرگونه عیب و نقص در زیرسازی نما بایستی به سرعت رفع شود تا در آینده هزینه‌های اضافه برای مالک نتراشد. بهتر است حتما از نبشی آهنی ضد زنگ برای زیرسازی نما استفاده شود و تراز نما نیز به درستی انجام گیرد.
حالا که اصول و ضوابط و همچنین مراحل اجرای شاسی کشی ساختمان را دانستیم خوب است به چند نکته اجرایی به هنگام نصب شاسی‌کشی و اجرای نما توجه داشته باشیم. به هنگام زیرسازی نمای چوبی می‌توان از دو زیرساز فولادی و سیمانی استفاده کرد. نبشی‌های فولادی به صورت عمود با فاصله پنجاه سانتیمتر از هم قرار می‌گیرند و بعد نمای چوب روی آنها اجرا میشود.
ملات یک خمیر سیمانی متشکل از پودر سنگ و سیمان است. در نماهای سیمانی پس از نصب توری رابیتس و به جهت افزایش چسبندگی نما با ملات نهایی، یک لایه ملات سیمانی به توری‌ها زده میشود. نماهای سنگی معمولا وزن بسیار بالایی دارند. در این صورت اتصالات و جوش‌های زیرسازی باید با دقت و محکم انجام شوند تا بتوانند وزن نمای سنگی را تحمل کنند.
در صورت جدا شدن اتصالات، امکان تخریب کل نما و در نهایت خطر آسیب به عابرین پیاده وجود خواهد داشت. برای نماهای کامپوزیت هم نکته مهم اجرایی به این صورت است که پس از انجام آهن کشی فولادی، قطعات آلومینیومی مورد نیاز نما بایستی با پیچ و مهره به نبشیها متصل شوند و بعد از آن قطعات دیگر نمای کامپوزیت که مخصوص نازک کاری هستند به آنها یعنی قطعات آلومینیومی وصل می‌گردند.
تراز بودن شاسی کشی نما باید به درستی کنترل شود تا منجر به ایجاد هزینه اضافی برای مالک نشود. معمولا بعد از جوشکاری نبشی‌های فولادی در قسمت جوش، خاصیت ضد زنگ پروفیل‌ها کم میشود.
در این حالت و پس از اتمام جوشکاری‌ها یک لایه پوشش ضد زنگ به آنها زده میشود تا از پوسیدگی احتمالی آنها جلوگیری شود. و در آخر اینکه نوع اتصالات زیرسازی نما بایستی کنترل شده و از استحکام آن اطمینان حاصل شود.
جمع بندی
آهن کشی نمای ساختمان امری بسیار ضروری و مهم در حوزه ساختمان‌‌سازی است که مزایا و اصول خود را دارد. در این مقاله سعی کردیم هرآنچه را برای شاسی کشی نما لازم است بدانید کامل و دقیق توضیح دهیم. به دلیل خطرات جانی نصب و اجرای نادرست نبشی‌کشی این امر توسط افراد متخصص و کارشناس انجام می‌پذیرد.