در برخی موارد، تیرآهن هاش با نام بال پهن نیز شناخته می‌شود! سایزهای مختلفی از این مقطع تولید شده و در بخش‌های مختلف سازه به کار می‌رود. شاید برای شما سوال پیش آید که تفاوت تیرآهن هاش با تیرآهن معمولی چیست؟ از ویژگی‌های مکانیکی و عناصر تشکیل دهنده که بگذریم، تفاوت ظاهری تیرآهن هاش در بال‌ها مهمترین تفاوت است!
تیرآهن‌های هاش، نسبت به تیرآهن‌های معمولی بال بلند و پهن‌تری دارند به همین دلیل قیمت هاش ممکن است بالاتر باشد؛ البته در این مطلب تیرآهن‌های معمولی، موضوع بحث ما نیست و قصد داریم یک جدول برای ارائه تفاوت این دو محصول داشته باشیم، تیرآهن‌های هاش سبک و تیر هاش سنگین را باهم مقایسه کنیم و با کاربرد هرکدام آشنا شویم.
در جدول زیر با برخی از تفاوت‌های تیرآهن هاش سبک و سنگین آشنا می‌شوید:
| تیرآهن سنگین | تیرآهن سبک | |
| وزن (کیلوگرم بر متر) | 30-150 | 5-20 |
| عرض (میلی‌متر) | 100-400 | 50-150 |
| ارتفاع (میلی‌متر) | 150-600 | 30-100 |
| ضخامت (میلی‌متر) | 5-20 | 3-10 |
| استحکام (مگاپاسکال) | 500-1000 | 250-500 |
| فرآیند تولید | ریخته‌گری و آهنگری | کمپرسی |
| شکل ظاهری | مستطیلی یا مربعی | مستطیلی یا مربعی |
| کاربرد | سازه‌های سنگین مانند پل‌ها، ساختمان‌های صنعتی، ساخت اسکلت فولادی | سقف‌های فلزی، تجهیزات حمل و نقل، انشعابات برق و تلفن |
همانطور که اشاره شد تیرآهن‌های هاش در انواع زیر به تولید می‌رسند:
Light Gauge Steel یا همان تیرآهن سبک از ورقه‌های نازک فولادی تشکیل می‌شود و عموما تحت عنوان قطعات کم وزن از آنها یاد می‌شود. علامت L یعنی این تیرآهن وزن کمی داشته که قیمت آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تیرآهن هاش ضخیم یا سنگین از ورق‌هایی با ضخامت بالا تولید شده و به عنوان عنصر اصلی در سازه، وظیفه تحمل بار را به عهده دارد. استاندارد این تیرآهن مطابق با استانداردهای ارائه شده توسط کشور آلمان است.
کاربرد این تیرآهن اغلب در کشورهای اروپایی است. به همین دلیل تولید آن را در ایران نمی‌بینیم و چنانچه در ایران به تولید برسد اغلب برای صادرات به کشورهای همسایه است.
تیرآهن هاش سبک و سنگین دارای کاربردهای مختلفی هستند و به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی متفاوتی که دارند برای نیازهای مختلف در صنایع و سازه‌ها کاربرد دارند. در ادامه، تفاوت‌های کاربرد تیرآهن هاش سبک و سنگین شرح می‌دهیم:
ساخت سقف‌های فلزی: تیر هاش سبک به علت وزن کم و ابعاد کوچک برای ساخت سقف‌های فلزی در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کاربرد امکان ساخت ساختمان‌هایی با سقف‌های سبک‌تر و مقاوم در برابر بارهایی مانند باد و زلزله را فراهم می‌کند.
تجهیزات حمل و نقل: تیرآهن هاش سبک در صنایع حمل و نقل برای ساخت بدنه و قسمت‌های کم وزن و سازه‌هایی که نباید سنگین باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کاربرد به افزایش کارایی و سبکی وسایل حمل و نقل کمک می‌کند.
انشعابات برق و تلفن: تیرآهن هاش سبک در انشعابات برقی و تلفنی برای نصب لوله‌ها و کابل‌ها به کار می‌رود. این تیرآهن‌ها به دلیل وزن کم و سبکی خود، مناسب برای نصب در سیستم‌های توزیع انرژی و ارتباطات هستند.
سازه‌های سنگین: تیرآهن هاش سنگین به دلیل استحکام و مقاومت بالاتری که دارند برای سازه‌های سنگینی مانند پل‌ها، ساختمان‌های صنعتی و انواع سازه فولادی به کار می‌روند. این تیرآهن‌ها علاوه بر تحمل بارهای سنگین برای ایجاد سازه‌های با دوام و ایمن مناسب هستند.
سیستم‌های آسانسور و تجهیزات مکانیکی: تیرآهن هاش سنگین در سازه‌ها و پروژه‌هایی که نیاز به سیستم‌های آسانسور، تجهیزات مکانیکی عظیم و سیستم‌های تاسیساتی دارند، استفاده می‌شوند. این تیرآهن‌ها به عنوان عناصر حامی و باربر در این اجزاء به کار می‌روند.
همانطور که اشاره شد تیرآهن هاش در دو نوع سبک (HEA) و سنگین (HEB) تولید می‌شود، نوع سومی نیز به نام هاش فوق سنگین (HEM) وجود دارد اما در ایران کاربرد چندانی ندارد. با توجه به انواع مختلف تیرآهن هاش، مهندسان و پیمانکاران باید پیش از خرید، نکاتی را در نظر داشته باشند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
جمع بندی تیرآهن هاش، یکی از اجزای مهم در انواع سازه فلزی است که در دو نوع اصلی سبک و سنگین تولید می‌شود. این دو نوع تیرآهن از نظر وزن، ابعاد، استحکام، کاربرد، پروسه تولید و ... متفاوت هستند. در نهایت، برای خرید تیرآهن هاش باید به مواردی مانند ضخامت، سایز بال، مقاومت مکانیکی، و کاربرد مورد نظر، توجه داشته باشید تا تیرآهن مناسب برای پروژه‌تان را انتخاب کنید.