میلگرد ترمکس چیست ؟

5 سال پیش3594بازدید0دیدگاه
میلگرد ترمکس چیست ؟
1:49

تعریف میلگرد ترمکس و بررسی جوشکاری آن

شاید برای شما هم سوال پیش آمده باشد که حروف اختصاری CT یا CU و یا از این قبیل که بر روی برخی از میلگرد های آجدار و مقابل علامت اختصاری شرکت تولید کننده حک شده است به چه معنا می باشد ؟

در حقیقت دو روش کلی برای تولید قیمت میلگرد آجدار در صنعت وجود دارد.

روش اول: آلیاژسازی شده:

علامت اختصاری این محصولات به سه صورت می باشد

  • نوع CU : برای میلگرد A3 یا آج 400
  • نوع JU : برای میلگرد A2 یا آج 340
  • نوع SA : برای میلگرد A4 یا آج 500

روش دوم : روش ترمکس (خنک کاری و برگشت تحت کنترل)

علامت اختصاری و حک شده بر روی این محصولات به دو صورت می باشد:

نوع CT : برای A3 یا آج 400

 نوع JT : برای A4 یا آج 340

حال به بررسی کلی تر تفاوت روش های تولید فوق الذکر خواهیم پرداخت

در کشورهای مختلف روش های متفاوتی برای تولید این محصول پیشنهاد می گردد. در واقع براساس شرایط اقلیمی هر کشور فرآیندهای تولید نیز متفاوت می باشد. برای مثال به چند روش مورد استفاده در چند کشور پیشرفته جهان اشاره خواهیم کرد:

1 - استاندارد ملی در کشور ژاپن بر تولید با روش آلیاژی تاکید داشته و به تولید میلگرد از روش ترمکس هیچ اشاره ای ندارد. در واقع تولید این محصول با روش ترمکس (عملیات حرارتی) در کشور ژاپن توصیه نمی شود دلیل این امر نیز قرار گرفتن این کشور در مناطق زلزله خیز می باشد.

2 - کشورهای اروپایی برای تولید روش ترمکس را مد نظر قرار داده اند و دلیل این امر نیز امن بودن این کشورها از لحاظ زلزله خیزی می باشد.

3 - و اما در کشور ایران هر دو روش برای تولید این محصول مورد استفاده قرار می گیرد ولی به دلیل ضریب امنیت بالای مصرف ، لازم است تولیدکنندگان ، خریداران را از فرایند تولید آگاه سازند. روش های آگاهی خریداران از روش تولید ترمکس به سه صورت زیر می باشد:

  • حک شدن علامت مشخصه ای دال بر انجام تولید به روش ترمکس بر روی پلاک الصاقی
  • رنگ آمیزی مقطع شاخه های این محصول به یک رنگ تعریف شده
  • درج جمله فرآیند تولید به وسیله ترمکس بر روی گواهینامه فنی

قیمت میلگرد

تفاوت روش ترمکس و آلیاژسازی شده

خریداران باید توجه داشته باشند که در فرآیند ترمکس شمش فولادی مورد استفاده دارای کیفیت پایین تری بوده و برای اینکه به مقاومت مورد نیاز برسد، محصول تولید شده را از داخل لوله های آب عبور می دهند و به این ترتیب سطح بیرونی به یک باره خنک می گردد. این روش خنک کردن سبب می شود که سطح بیرونی میلگرد دارای مقاومت بالاتری بوده و سطح داخلی از مقاومت پایین تری برخوردار است.

بنابراین استفاده از این نوع محصول در مناطق زلزله خیز چندان توصیه نمی شود. این در حالی است که در روش آلیاژسازی شده فولاد مورد استفاده در فرایند فولادسازی و توسط اضافه کردن فروآلیاژها ساخته می شود. همچنین شمش مورد استفاده برای تولید این محصول به شکل مورد نظر در آمده و سپس در محیط آزاد و به مرور خنک می گردد. این روش خنک سازی موجب می شود که سطح بیرونی و درونی محصول دارای مقاومت یکسانی بوده و برای محیط های زلزله خیز و سازه های تحت فشار مناسب تر می باشد.

برای افزایش ضریب اطمینان سازه ها میلگرد ذوب آهن اصفهان با روش آلیاژسازی شده تولید می گردد و تمامی تولیدکنندگان نیز برای رعایت حقوق مصرف کننده بایستی روش ساخت محصول مصرفی خود را به خریداران اعلام نمایند. همچنین لازم به ذکر است که فولاد نورد یزد (احرامیان) نیز در حال حاضر از روش ترمکس برای تولید خود استفاده می نماید.

نکته مهمی که در خصوص میلگرد ترمکس باید بدانید این است که انجام عملیات جوشکاری بر روی این نوع محصولات مجاز نمی باشد. در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.

میلگرد ترمکس

بحثی در خصوص امکان جوش پذیری انواع میلگرد های آجدار تولید داخل

در خصوص انواع روش های تولید این محصول در کشور همان طوری که پیش تر هم بر اساس مستندات موجود، توضیحاتی ارایه گردید؛ به طور خلاصه در منابع خواندیم که در حال حاضر دو نوع روش کلی در تولید وجود دارد یکی روش ترمکس است و دیگری روش غیر ترمکس که در ایران و در این خصوص بیشتر روش آلیاژی مصطلح می باشد.

تقریبا بیش از 90 درصد نوردکاران داخلی از روش ترمكس استفاده می کنند و تعداد انگشت شماری هم مثل ذوب آهن اصفهان و یا فولاد آلیاژی ایران؛ روش تولید غیر ترمکس را به کار گرفته اند.

اما...

در سایت ذوب آهن اصفهان مطلبی تحت عنوان " برای میلگردهای آجدار تولید شده به روش ترمکس عملیات جوشکاري مجاز نمی باشد. " منتشر گردیده که البته مسئله مهم و قابل تاملی است.

در ادامه به بررسی نظرات مختلف متخصصان در این خصوص اشاره خواهد شد

1 - جوشکاری بر روی میلگردهای ترمکسی مجاز می باشد!!

محصولات غیر ترمکسی به روش آلیاژسازی تهیه نمی شوند بلکه با افزایش کربن معادل (افزایش کربن و منگنز) که خود باعث کاهش شکل پذیری فولاد می شود تهیه می شود که این موضوع در سایزهای بالا خطرناک نیز می باشد.

اطلاع رسانی روش تولید به دلیل مشکل دار بودن روش ترمکس یا برتری روش غیرترمکسی نیست!

طبق استاندارد aws d 1.4 تنها محدودیت برای جوشکاری میلگرد کربن معادل است که محصول ذوب آهن دارای کربن معادل بالاتری می باشد.

وقتی کربن معادل افزایش پیدا می کند شما طبق جداول استاندارد ذکر شده بایستی دمای پیش گرم را رعایت کنید نکته دیگه در مورد بزرگنمایی مبحث جوشکاری میلگردها در ایران است که میزان استفاده از جوشکاری در سازه های بتنی برای اتصال این محصولات تقریبا صفر می باشد."

جوشکاری میلگرد

2 - آنالیز میلگرد تغییری پیدا نمی کند که جوش پذیر نباشد

ممکن است درصد جوش پذیری روش ترمکس نسبت به حالت غیر ترمکس مقداری افت پیدا کند اما در واقع با توجه به این که در ترمکس کربن معادل پایین تر است و از طریق عبور محصول از درون لوله های ترمکس محتوی آب سختی سطحی ایجاد می شود لذا قابلیت جوش پذیری را خواهند داشت."

3 - در مورد جوش پذیری انواع فولاد دو نکته حائز اهمیت می باشد

۱- میزان کربن معادل

۲- ساختار متالوگرافی

  • کربن معادل:

بهترین حالت برای جوش پذیری در فولادهای ساختمانی در کربن معادل کمتر از 4 درصد می باشد.

این مقدار کربن معادل متعلق به 3SP و انواع فولاد کم کربن تر از آن است.

در حالی که کربن معادل 5SP که برای تولید با مشخصات مکانیکی گرید ۴۰۰ و بالاتر استفاده می شود کربن معادل بیش از ۰/۴‎ درصد است.

به همین دلیل برای تولید ناودانی ، نبشی ، تیرآهن و آهن آلاتی از این دست که مدام بر روی آن ها عملیات جوشکاری استفاده می شود فولاد با آنالیز 3SP و یا گریدهای پایین تر از آن که کربن معادل کمتری دارند استفاده می شود.

( البته فولاد 3SP با فولاد 5SP دارای خواص مکانیکی متفاوت است که ارتباط با مورد مصرف دارد و اینجا قابلیت طرح ندارد )

  • ساختار متالوگرافی:

گاهی اوقات می بینیم که از میلگردهای تولید شده گرید ۴۰۰ به طور خاص از سایزهای ۸،۱۰،۱۲ به فرض برای تولید انواع خاموت و امثال آن استفاده می شود.

در ساختار متالوگرافی میلگردهای ترمکسی درصدی فاز مارتنزیت با توجه به آنالیز فولاد اولیه در اثر کوئنچ در ترمکس به وجود می آید که افزایش سختی فولاد را تامین می کند. ( درصد آن با توجه به مقدار عناصر موجود در فولاد متفاوت است )

در اثر جوش دادن این نوع فولاد فاز مارتنزیت در منطقه اثر جوش تا حد قابل توجهی به دلیل خنک شدن در هوای آزاد و نه کوئنچ در آب ترمکس از بین می رود و ساختار نرم تری را به وجود می آورد که در منطقه جوش باعث کاهش استحکام می شود.

شایان ذکر است که این عمل در فولادهای با سایز کمتر اتفاق می افتد و اگر سایز فولاد بالاتر باشد بستگی به میزان کربن معادل و چگونگی عملیات جوشکاری احتمال رخ دادن ترک و شکست وجود دارد."

4 - در مورد جوشکاری میلگرد های مصرفی در بتن مسلح نکاتی حایز اهمیت است

اولین نکته این که جوشکاری بخش بسیار کمی از انواع اتصال در آرماتور بندی را به خودش اختصاص می دهد و اکثرا اتصالات مکانیکی و در سازه های صنعتی و انبوه از وصله های مکانیکی و فورج استفاده می شود!

ثانیا در مورد جوشکاری استاندارد AWS D1.4 به عنوان مرجع است که در این استاندارد بسته به گرید استحکام فولاد و روش تولید الکترود مناسب و همچنین روش های بازرسی متناسب تعریف شده است.

میلگرد های غیر ترمکسی کربن معادلی نزدیک به ۰/۶ دارند که طبعا در شرایط معمول قابل جوشکاری نیستند و بایستی الزامات پیش گرم و پس گرم رعایت بشود.

روش ترمکس در حال حاضر به عنوان متداول ترین روش تولید در دنیا شناخته می شود و کشورهای زلزله خیزی مانند فیلیپین و تایلند و نیوزلند از استانداردهای مرجع انگلیسی استفاده می کنند و در مجموع هیچ کجای دنیا از DRI با بالاترین کیفیت و فروآلیاژهای با ارزش برای تولید محصولی مثل میلگرد استفاده نمی کنند.

شاهد دیگر به مدعای عدم مشکل میلگردهای ترمکسی الزام خستگی هست که در استاندارد BS وجود دارد ولی در استانداردهای آمریکایی وجود ندارد و نکته بارز در این استاندارد ترمکسی بودن محصول است.

استانداردهای جدید روسیه نیز به طبع استانداردهای اروپایی میلگردهایی را در گروه محصولات جای دادند که به روش ترمکس تولید می شود.