اسکافلد یکی از پرکاربردترین سازه های موقت در صنعت ساختمان و پروژه های عمرانی است که برای ایجاد تکیه گاه ایمن در حین ساخت وساز استفاده می شود. این ساختار فلزی، که اغلب از لوله های فولادی ساخته می شود، در پروژه های بتنی، داربست بندی و پشتیبانی از سازه های موقت به کار می رود. در این مقاله ابتدا توضیح می دهیم که اسکافلد چیست و سپس به بررسی انواع، کاربردها و تفاوت های آن با داربست می پردازیم.
اسکافلد یک سازه موقت فلزی است که از فریم های استاندارد، مهاربندها و اتصالات قفل شونده تشکیل شده است. این سیستم به صورت پیش ساخته طراحی شده و دارای استحکام و ایمنی بالایی است. اجزای اسکافلد معمولا از فولاد گالوانیزه ساخته می شوند تا در برابر خوردگی مقاوم باشند. طراحی ماژولار آن امکان مونتاژ و دمونتاژ سریع را فراهم می کند. برخلاف سازه های سنتی، اسکافلدها تحت استانداردهای مهندسی تولید شده و از یکنواختی و پایداری بیشتری برخوردارند.
اسکافلدها بر اساس طراحی، نوع اتصالات و کاربرد به چند دسته اصلی تقسیم می شوند. هر نوع اسکافلد ویژگی های خاصی دارد که آن را برای شرایط و پروژه های خاص مناسب می سازد. در ادامه، انواع متداول اسکافلد بررسی را بررسی می کنیم:
اسکافلد مثلثی (Truss Scaffold)
این نوع اسکافلد از فریم های مثلثی شکل تشکیل شده و برای اجرای قالب بندی بتن در کف ها و سقف های سنگین استفاده می شود.
اسکافلد چکشی (Cuplock or Ringlock Scaffold)
اسکافلد چکشی یکی از پرکاربردترین سیستم های داربستی است که برای اجرای سازه های موقتی و قالب بندی دیوارهای بلند استفاده می شود.
اسکافلد ستاره ای (Star Scaffold)
این نوع اسکافلد دارای اتصالات ستاره ای شکل است و معمولا در پروژه هایی که نیاز به پایداری بالا دارند، استفاده می شود.
اسکافلد لوله ای (Tube and Clamp Scaffold)
این سیستم از لوله های فولادی و بست های گیره ای برای اتصال قطعات استفاده می کند و یکی از انعطاف پذیرترین انواع اسکافلد است.
اسکافلد قالب بندی یک سازه موقت مهندسی شده است که در اجرای قالب های بتن ریزی برای سازه های بتنی نظیر ستون ها، دیوارها، سقف ها و پل ها استفاده می شود. این سیستم به دلیل استحکام بالا و توزیع یکنواخت بار، در پروژه های عمرانی و صنعتی کاربرد گسترده ای دارد.
اجزای اصلی اسکافلد قالب بندی
در پروژه هایی که نیاز به قالب بندی سقف دارند، قیمت قالب بتن سقف نقش مهمی در برآورد هزینه کلی اسکافلد ایفا می کند.
جک اسکافلد یکی از اجزای حیاتی سیستم های اسکافلد است که به طور عمده در قالب بندی و پشتیبانی سازه های بتنی کاربرد دارد. جک های اسکافلد معمولا از فولاد ساخته می شوند و به همین دلیل، قیمت آهن کیلویی تاثیر زیادی بر هزینه تولید و نصب این سیستم ها دارد . این جک ها در دو نوع اصلی جک تنظیمی و جک سقفی تولید می شوند. جک اسکافلد برای تنظیم ارتفاع و ایجاد پشتیبانی موقت در ساختارهای بتنی، به ویژه در پروژه های ساختمانی و عمرانی، مورد استفاده قرار می گیرد. ویژگی ها و عملکرد جک اسکافلد به شرح زیر است:
هزینه های مربوط به اسکافلد تحت تاثیر چندین عامل قرار دارد که می تواند قیمت نهایی این سیستم ها را تغییر دهد. این عوامل شامل نوع اسکافلد، مدت زمان استفاده، تعداد اجزا، موقعیت پروژه و هزینه های نصب و نگهداری می باشد. یکی از عوامل تأثیرگذار در هزینه های اجرای اسکافلد، قیمت لوله داربست است که می تواند بسته به کیفیت و ابعاد متفاوت باشد.
وزن اسکافلد به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن ها نوع متریال و طراحی اسکافلد است. اسکافلدها عمدتا از فولاد یا آلومینیوم ساخته می شوند. اسکافلدهای فولادی به دلیل استحکام بالا، وزن بیشتری دارند و برای پروژه های سنگین تری مانند ساخت سازه های بتنی مورد استفاده قرار می گیرند. اسکافلدهای آلومینیومی به دلیل وزن سبک تر، برای پروژه های کوچک تر و حمل و نقل آسان تر ترجیح داده می شوند، اما مقاومت کمتری در برابر بارهای سنگین دارند.
طراحی و نوع سیستم اسکافلد نیز بر وزن آن تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، اسکافیلد های لوله ای و قاب بندی به دلیل اتصالات پیچیده تر و لوله های فولادی، وزن بیشتری دارند. همچنین، استانداردهای بین المللی مانند BS EN 12811 و OSHA محدودیت هایی برای وزن و ظرفیت باربری اسکافلدها تعیین می کنند تا ایمنی سازه حفظ شود.
اسکافلد و داربست هر دو سازه های موقت برای دسترسی به ارتفاعات و پشتیبانی سازه ای در پروژه های ساختمانی هستند، اما تفاوت های مهمی دارند. داربست شامل لوله های فولادی یا آلومینیومی است که با بست و گیره به هم متصل می شوند. این سیستم انعطاف پذیر بوده و در نماکاری، تعمیرات و سازه های سبک استفاده می شود.
اسکافلد نوعی داربست پیش ساخته با اتصالات استاندارد و قفل های مهندسی شده است که مونتاژ سریع تر و استحکام بالاتری دارد. اسکافلد در پروژه های سنگین مانند پل سازی و قالب بندی بتن به کار می رود. برخلاف داربست، اسکافلد پایداری بیشتری دارد و ایمنی آن مطابق با استانداردهای مهندسی تضمین شده است.
سوالات متداول
به طور کلی می توان گفت، وزن اسکافلد یک متری معمولا بین ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم برای اسکافلدهای فولادی است و برای اسکافلدهای آلومینیومی حدود ۶ تا ۸ کیلوگرم. این مقدار بستگی به نوع اسکافلد و متریال استفاده شده دارد.
اسکافلد برای اکثر پروژه های ساختمانی مناسب است، اما برای پروژه هایی با نیازهای خاص، مانند وزن بار بالا یا محیط های خاص، باید از سیستم های اسکافلد سفارشی یا طراحی های ویژه استفاده کرد.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.