ضوابط آتش نشانی ساختمان

1 ماه پیش413بازدید0دیدگاه
ضوابط آتش نشانی ساختمان

ایمنی در ساختمان سازی از جنبه های مهمی است که در تمامی مراحل طراحی و ساخت باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از مهمترین ابعاد این ایمنی، رعایت ضوابط آتش نشانی است که به منظور کاهش خطرات ناشی از حوادث آتش سوزی تدوین شده اند. این ضوابط شامل دستورالعمل هایی برای طراحی خروج اضطراری، تجهیزات اطفای حریق، سیستم های اعلام خطر و مصالح مقاوم در برابر آتش است.

رعایت این استانداردها نه تنها امنیت جانی و مالی افراد را تضمین می کند، بلکه الزامی قانونی برای بهره برداری ایمن از ساختمان ها نیز به شمار می رود. با توجه به قیمت آهن، عدم رعایت این الزامات می تواند سبب افزایش هزینه ها گردد، زیرا تا وقتی الزامات رعایت نگردد، ساختمان اجازه بهره برداری نخواهد داشت.

لیست ضوابط آتش نشانی آپارتمان

ضوابط آتش نشانی آپارتمان شامل موارد زیر است:

  1. فاصله از جایگاه های سوخت
  2. محدودیت در احداث ساختمان های پرجمعیت
  3. ارتفاع ساختمان ها در مجاورت جایگاه های سوخت
  4. عرض معابر بر اساس ارتفاع ساختمان
  5. پله های اضطراری
  6. محل قرارگیری آسانسور
  7. ابعاد چاه آسانسور
  8. موتورخانه آسانسور و مشخصات آن
  9. شیب سطح پارکینگ
  10. ارتفاع رمپ پارکینگ
  11. فضای چرخش در پارکینگ
  12. مسیرهای خروج اضطراری
  13. داکت های جداگانه برای لوله ها و کابل ها
  14. استفاده از مواد ساختمانی ضد حریق
  15. فضا بندی های مناسب برای جلوگیری از گسترش حریق
  16. دسترسی نیروهای آتش نشانی
  17. سیستم های اعلام و اطفای حریق
  18. قوانین آتش نشانی برای اجرای آسانسور
  19. قوانین آتش نشانی برای سیستم های گرمایشی
  20. ضوابط آتش نشانی مربوط به تاسیسات
  21. ضوابط آتش نشانی برای لوله کشی آب
بخشی از ضوابط طراحی ساختمان آتش نشانی مربوط به مرحله طراحی هستند
بخشی از ضوابط طراحی ساختمان آتش نشانی مربوط به مرحله طراحی هستند

ضوابط و مقررات آتش نشانی در مرحله طراحی

بخشی از ضوابط طراحی ساختمان آتش نشانی مربوط به مرحله طراحی هستند و اگر به درستی انجام نشوند، ساختمان در مرحله اجرایی دچار مشکل خواهد شد. قوانین آتش نشانی و ایمنی ساختمان در مرحله طراحی شامل موارد زیر هستند.

قوانین و ضوابط آتش نشانی فاصله ساختمان

فاصله ساختمان از جایگاه های سوخت و تاسیسات خطرزا در ایمنی، نقش حیاتی دارد و در ضوابط آتش نشانی ساختمان به آن اشاره شده است. ساختمان ها باید حداقل ۷ متر از جایگاه های سوخت مانند پمپ بنزین و CNG فاصله داشته باشند. در نزدیکی این جایگاه ها، احداث مراکز عمومی مانند بیمارستان ها و مساجد ممنوع است.

ساختمان های مجاور نباید بیشتر از دو طبقه باشند؛ در غیر این صورت، به ازای هر طبقه اضافه باید ۳ متر عقب نشینی داشته باشند. همچنین، در صورت امکان پذیر نبودن عقب نشینی، دیوار ساختمان سمت جایگاه باید بسیار مقاوم و حداقل با فشار ۷ کیلوگرم بر سانتی متر طراحی شود.

قوانین و ضوابط آتش نشانی ارتفاع ساختمان

بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان ارتفاع ساختمان ها باید با عرض معابر هماهنگ باشد. در کوچه های کمتر از ۶ متر، حداکثر ارتفاع دو طبقه مجاز است. کوچه های ۶ متری امکان ساخت سه طبقه و کوچه های ۸ متری امکان ساخت چهار طبقه را فراهم می کنند.

برای خیابان های باز با عرض ۱۲ متر یا بیشتر، محدودیتی برای تعداد طبقات وجود ندارد. اما در خیابان های بن بست با عرض مشابه، ارتفاع به ۶ طبقه محدود است. این محدودیت ها برای اطمینان از دسترسی ایمن خودروهای آتش نشانی و کاهش خطرات ناشی از حوادث احتمالی وضع شده اند.

قوانین و ضوابط آتش نشانی پله اضطراری

پله اضطراری یکی از الزامات مهم ساختمان های بلند و عمومی است که لازم است ضوابط آتش نشانی ساختمان در آن رعایت گردد. در ساختمان های ۹ طبقه، پله اصلی باید به عنوان پله اضطراری مستقل باشد. برای ساختمان های با تعداد واحد زیاد یا فضاهای پر تردد (۳ طبقه ۸ واحدی، ۴ طبقه ۶ واحدی، ۵ طبقه ۳ واحدی، ۶ طبقه و بیشتر)، با وجود قابل توجه بودن قیمت میلگرد، وجود پله اضطراری اضافی الزامی است.

این پله ها باید از فضاهای مشترک مانند آسانسور جدا شوند. همچنین، برای هر فضای عمومی با ظرفیت بالای ۱۰۰ نفر، پله اضطراری طبق استاندارد هایی از جمله عرض و تعداد خروجی طراحی می شود. در ساختمان های چند منظوره، پله اضطراری باید مستقل از راه پله های معمولی باشد و دسترسی مستقیم به زیرزمین یا انباری نداشته باشد.

قوانین و ضوابط آتش نشانی آسانسور

طراحی و نصب آسانسور در ساختمان ها باید مطابق با تاییدیه آتش نشانی برای ساختمان چند طبقه باشد. آسانسور نباید در وسط راه پله قرار گیرد تا مسیرهای خروجی مسدود نشود. حداقل ابعاد چاه آسانسور باید ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتی متر باشد تا فضای کافی برای حرکت و ایمنی فراهم شود.

نصب و ارتباط آسانسور با موتورخانه باید تحت نظر کارشناسان آتش نشانی انجام شود. این نظارت تضمین می کند که تجهیزات ایمنی مانند سیستم های جلوگیری از حریق در مسیرهای آسانسور به درستی تعبیه شده و عملکرد مناسبی داشته باشند.

قوانین و ضوابط آتش نشانی پارکینگ

طراحی پارکینگ ها باید بر اساس اصول ایمنی و ضوابط آتش نشانی ساختمان انجام شود. رمپ ورودی باید حداقل ۲.۵ متر از پیاده رو فاصله داشته باشد و شیب رمپ به ۱۵ سانتی متر محدود شود. فاصله سقف تا رمپ نباید کمتر از ۱۹۵ سانتی متر باشد.

فضای چرخش خودروها در پارکینگ حداقل ۱۲ متر است و برای پارکینگ هایی با ظرفیت بیش از ۲۰ خودرو، دو رمپ ۳.۵ متری و یک رمپ ۵ متری الزامی است. تمامی مسیرهای خروجی باید به همکف منتهی شوند. در نقاط مشترک میان پارکینگ، راه پله و آسانسور، استفاده از درب اتوماتیک اجباری است.

ضوابط آتش نشانی ساختمان موتورخانه
بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان موتورخانه باید در فضایی مجزا و ایمن طراحی شود

قوانین و ضوابط آتش نشانی موتورخانه

بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان موتورخانه باید در فضایی مجزا و ایمن طراحی شود. بهتر است خارج از زیربنای اصلی ساختمان و در یک محیط آزاد با حداقل یک پنجره رو به بیرون قرار گیرد. فاصله آن از فضاهای پرجمعیت مانند سالن اجتماعات، راه پله ها یا آسانسور ضروری است. در اطراف لوله ها و تجهیزات داخلی، نصب عایق ها و وسایل ایمنی برای کاهش خطرات الزامی است.

این قوانین آتش نشانی و ایمنی ساختمان، علاوه بر کاهش احتمال وقوع حادثه، امکان کنترل و مدیریت سریع تر در شرایط اضطراری را فراهم می کند.

قوانین و ضوابط آتش نشانی در نما ساختمان

بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان، نمای ساختمان باید با مصالح ایمن و مقاوم طراحی شود. در نمای شیشه ای، استفاده از شیشه سکوریت الزامی است و ضخامت شیشه ها بر اساس ابعاد تعیین می شود.

برای نماهای سنگی، اسکوپ کردن سنگ ها و رعایت اصول نصب، مانند قرارگیری سنگ ها روی نیش مناسب، ضروری است. سنگ های روی درپوش ها باید رولپلاک شوند و فضای خالی پشت نما با مصالح پر شود.

همچنین، بر اساس ضوابط آتش نشانی جان پناه لازم است در پشت نمای داخلی، یک جان پناه ۸۲ سانتی متری در نظر گرفته شود. این ضوابط آتش نشانی ساختمان به کاهش خطرات ناشی از سقوط مصالح و افزایش ایمنی ساختمان کمک می کند.

سیستم برق رسانی ساختمان
سیستم برق رسانی ساختمان نیز باید طبق ضوابط آتش نشانی ساختمان طراحی شود

ضوابط آتش نشانی برق و روشنایی

سیستم برق رسانی ساختمان نیز باید طبق ضوابط آتش نشانی ساختمان طراحی شود.

تابلوهای برق باید در نزدیکی ورودی هر واحد قرار گیرند و هر بخش ساختمان از فیوز مینیاتوری مجزا برخوردار باشد. وجود کلید FI در تابلوها و نصب تجهیزات برق رسانی در داخل دیوار یا داکت الزامی است.

در فضاهای مرطوب مانند استخر، برق رسانی با تدابیر ویژه انجام می شود.

ساختمان ها باید رعد و برق گیر داشته باشند و در مناطق تاریک، از لامپ های شارژی یا باتری دار استفاده شود. برای مکان هایی مانند راه پله ها، رله اتوماتیک نصب می شود تا ایمنی برق رسانی افزایش یابد. همه این موارد از جمله ضوابط آتش نشانی ساختمان 6 طبقه نیز محسوب می شوند.

ضوابط آتش نشانی اجرای آسانسور

اجرای آسانسور باید با رعایت ضوابط آتش نشانی ساختمان انجام شود. کابل برق، لوله گاز و دودکش نباید از چاه آسانسور عبور کنند. در موتورخانه آسانسور، نصب کلید سوئیچی و شبکه فلزی روی روزنه ها ضروری است. تجهیزات ایمنی مانند میکروسوئیچ، گاورنر و پاراشوت باید نصب شوند. دیواره چاه آسانسور باید محکم، بدون روزنه و مقاوم در برابر حریق باشد.

همچنین، کلیه تجهیزات آسانسور مانند کابین و قاب وزنه باید به چاه ارت متصل شوند. در داخل کابین، تابلو اطلاع رسانی با ضوابط ایمنی نصب می شود تا استفاده ایمن از آسانسور تضمین گردد. 

سیستم های گرمایشی
برای اجرای سیستم های گرمایشی قوانین آتش نشانی و ایمنی ساختمان ضروری است

ضوابط آتش نشانی اجرای سیستم های گرمایشی

برای اجرای سیستم های گرمایشی نیز قوانین آتش نشانی و ایمنی ساختمان ضروری است. در ساختمان های تجاری، سیستم گرمایش مرکزی توصیه می شود، زیرا استفاده از بخاری های مستقل خطرناک است. همچنین تمام گازکشی ها باید تاییدیه اداره گاز را داشته باشند.

بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان تجهیزات گازسوز مانند شومینه باید به ترموکوبل مجهز باشند. در آشپزخانه های رستورانی، فضای کافی بالای تجهیزات ضروری است. برای هر وسیله گازسوز، دودکش مجزا با قطر ۸۰ سانتی متر از کف تا سقف باید در نظر گرفته شود.

رعایت این ضوابط آتش نشانی ساختمان نه تنها امنیت ساختمان را افزایش می دهد، بلکه از خطرات ناشی از نشت گاز و مشکلات گرمایشی جلوگیری می کند. 

ضوابط آتش نشانی در تاسیسات

تاسیسات ساختمان باید کاملا با ضوابط آتش نشانی ساختمان هماهنگ باشند. در موتورخانه ها استفاده از درب فلزی، سیستم تهویه مناسب و کف شوی ضروری است. همچنین، یک سوم فضای موتورخانه باید خالی بماند و تجهیزات ایمنی و آتش نشانی در آن موجود باشد.

سیم کشی ها باید توکار باشند و تجهیزات روشنایی حفاظ داشته باشند.

این ضوابط طراحی ساختمان آتش نشانی امنیت فضا را تضمین کرده و خطرات احتمالی ناشی از تاسیسات را کاهش می دهد.

لوله کشی آب
لوله کشی آب در ساختمان های چند طبقه باید با نظارت کارشناسان آتش نشانی انجام شود

ضوابط آتش نشانی لوله کشی آب

بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان، لوله کشی آب در ساختمان های چند طبقه باید با نظارت کارشناسان آتش نشانی انجام شود.

در ساختمان های بیشتر از ۵ طبقه، قطر لوله ها باید به تایید کارشناس برسد و جعبه F نصب شود. ساختمان هایی با زیربنای بزرگ تر (3 تا 5 طبقه که بیشتر از ۲۳۰ متر زیر بنا) هم باید از لوله های آتش نشانی با قطر مناسب 1 یا 2 اینچی و جعبه F در هر طبقه برخوردار باشند.

در ساختمان های 3 تا 44 طبقه با زیربنای ۱۴۰ تا ۲۳۰ متر، قطر لوله ها باید ۵/۱ اینچ بوده و جعبه F به شکل یک در میان در طبقات نصب شود.

در کاربری های صنعتی و تجاری، نصب جعبه F و لوله کشی آب آتش نشانی باید طبق تایید کارشناس انجام شود و در برخی از موارد بیرون و کنار درب باشد.

بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان اتصال لوله های آتش نشانی به مخزن آب و منابع شهری از بالا و پایین ساختمان الزامی است.

در مجتمع های بزرگ، نصب شیر آتش نشانی ایستاده و سیستم اسپرینکلر ضروری است و باید تحت نظر کارشناس آتش نشانی باشد.

سوالات متداول

آیا در ساختمان های مسکونی نیاز به نصب سیستم اسپرینکلر است؟

بله، بر اساس ضوابط آتش نشانی ساختمان در ساختمان های بلند مسکونی با ارتفاع بیش از ۲۳ متر، نصب سیستم اسپرینکلر در تمامی فضاها الزامی است.

آیا در پارکینگ های ساختمان ها باید سیستم اسپرینکلر نصب شود؟

بله، پارکینگ های ساختمان ها باید به طور کامل تحت پوشش سیستم اسپرینکلر قرار گیرند تا ایمنی در برابر حریق تأمین شود.

آیا لوله های آتش نشانی باید در هر طبقه نصب شوند؟

در ساختمان های بیش از ۳ طبقه با زیربنای ۱۴۰ تا ۲۳۰ متر ، لوله های آتش نشانی باید در هر طبقه نصب شده و جعبه F در دسترس باشد.

نویسنده: مرکزآهن
مرکزآهن

مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.

سوالات و نظرات کاربرانشما کاربران عزیز میتوانید نظرات و سوالات خود را در این بخش ثبت کنید
بارگذاری مجدد
0