استفاده از وال پست و میلگرد بستر در ساختمان و ساز و صنعت برای افزایش استحکام دیوارها و افزایش پایداری آنها انجام میشود. اجرای هر کدام از آن ها روش مخصوص به خود را دارد. اگرچه تفاوت وال پست و میلگرد بستر از نظر نحوه اجرا، متریال به کار رفته در آنها و شکل ظاهری آنها بسیار است، اما اخیراً در سازه‌های مختلف به جای وال پست از میلگرد بستر استفاده میشود. البته ناگفته نماند که مزایای میلگرد بستر همچون راحتی نصب، سبک کردن سازه، استحکام بالا، ایجاد اتصال قوی دیوارهای دوجداره و انعطاف پذیری بیشتر باعث شده است استفاده از میلگرد نسبت به وال پست ارجحیت داشته باشد. در این مقاله به منظور بررسی بهتر تفاوت وال پست و میلگرد بستر ابتدا به معرفی وال پست و میلگرد بستر خواهیم پرداخت و سپس تفاوت‌‌ها را بیان خواهیم کرد. برای اطلاع از قیمت میلگرد می توانید به لینک مربوطه در سایت مرکزآهن مراجعه کنید.
وال پست معمولاً به صورت یک چهارچوب اجرا میشود. این چهارچوب می تواند از مصالحی مانند نبشی، ناودانی، قوطی پروفیل و غیره ساخته شود. عملکرد وال پست‌ها برای توزیع صحیح نیروهای وارده بر دیوار است. به عبارت دیگر، وال پست باعث میشود دیوار ساختمان در برابر نیرو وارده به آن، به صورت یکپارچه عمل کند. بنابراین در صورتی که دیوار به صورت اصولی با اسکلتی همچون وال پست درگیر شود، این اسکلت مانع از فروپاشی اعضای غیر اصولی آن در هنگام وقوع سوانح می‌گردد. وال پست و میلگرد، عملکردی شبیه به هم دارند و تفاوت وال پست و میلگرد بستر در شکل ظاهری آن ها است.
به طور معمول، برای اجرای وال پست از روش‌هایی مانند جوشکاری یا پیچ و مهره به ستون‌ها و تیرها استفاده میشود. استانداردهای ساختمان‌سازی در اروپا، جوشکاری را برای اتصال وال پست دیگر تائید نمی‌کند. اما در ایران هنوز هم این روش اجرا می‌گردد. محل اتصال آنها معمولاً در حد فاصل دو جدار بیرونی و درونی دیوارها و اطراف پنجره‌ها در نظر گرفته میشود. بنابراین یکی دیگر از موارد تفاوت وال پست و میلگرد بستر در نحوه اجرا و اتصال آنها است. از طرفی، نصب اجزاء وال پست به ستون‌ها، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. زیرا بین دیوارها و ستون‌ها باید با پلی اورتان پر گردد. همچنین به دلیل انعطاف‌پذیری ستون‌ها در هنگام مواجه با نیروهای عمودی، اتصال وال پست به ستون غیر استاندارد است.
انواع مختلفی از وال پست وجود دارد که شامل وال پست عمودی، افقی و ترکیبی است. در صورتی که بارهای خمشی وارده بر دیوار نسبت به دیگر انواع بارهای وارده بیشتر باشد، وال پست عمودی اجرا میشود. در هنگام اجرای وال پست عمودی، کل ضخامت دیوار پوشیده میشود. اما برای برخی از بخش‌های عمودی ساختمان می‌توان وال پست را به صورت افقی نیز نصب کرد. همچنین، اگر از وال پست عمودی و افقی در کنار هم استفاده شود، گفته میشود وال پست به صورت افقی اجرا شده است.
یک جفت میلگرد طویل که به صورت موازی قرار گرفته‌اند و به وسیله مفتولهای عرضی به صورت نردبانی یا خرپایی به هم متصل شده‌اند، میلگرد بستر را ایجاد می‌کنند. معمولاً آنها به منظور مهار کردن نیروی خارجی وارده به سازه و تقویت دیوارهای آجری و یا بلوک سیمانی، در لابه‌لای تیغه‌های بلوکی یا ردیف آجر دیوارها، به کار گرفته میشوند. در واقع میلگرد بستر نوعی وال پست افقی به حساب می‌آید. اگرچه وال پست و میلگرد بستر از لحاظ عملکرد و کاربرد مشابه هستند، اما تفاوت وال پست و میلگرد بستر از نظر ظاهر بسیار بارز می‌باشد.
مشخصات میلگرد بستر نشان می‌دهد که جنس آن استنلس استیل یا فولاد گالوانیزه می‌باشد. زیرا میلگرد در معرض رطوبت قرار دارد و باید در مقابل زنگ زدگی و خوردگی مقاوم باشد. همچنین قطر میلگرد بستر میتواند حداقل 4 میلی متر و حداکثر 8 میلیمتر باشد. ضخامت ملات بین آجرها نیز باید دو برابر ضخامت میلگرد باشد تا ملات به راحتی میلگرد را بپوشاند. بهترین مکان برای اجرای میلگرد بستر دیوارهای سفالی، آجری و یا باربر و غیر باربر است.
همان طور که گفته شد یکی از موارد تفاوت وال پست و میلگرد بستر در نحوه اجرای این دو است. میلگرد بستر معمولاً به صورت افقی اجرا می‌گردد و باید کاملاً در ملات پنهان شود. بنابراین عرض میلگرد بستر دو تا سه سانت کمتر از عرض دیوار می‌باشد. در صورتی که در انتهای دیوار مصالح فلزی مانند تیرآهن یا میلگرد وجود داشته باشد، با استفاده از جوشکاری، میلگرد بستر را وصل می کنیم. میلگرد بستر همانند وال پست میتواند به صورت عمودی اجرا شود. در صورت اجرای عمودی میلگرد بستر باید آن را در هنگام چیدن بلوک ها بر روی یکدیگر، در فضای خالی ایجاد شده به صورت عمودی قرار دهید و ثابت کنید.
در بررسی تفاوت وال پست و میلگرد بستر استاندارهایی که در هنگام اجرای میلگرد بستر در خصوص متریالهای مورد استفاده، طریقه طراحی و اجرای آن باید مورد توجه قرار بگیرد، تغییر می کند. این استانداردها شامل مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی)، استانداردBS EN 1745-2012 با عنوان Masonry and masonry products، خواص حرارتی محصولات مورد استفاده در بنایی، استاندارد ASTM A 951 ویرایش دوم با عنوان Standard specification for Masonry Joint Reinforcement، مشخصات استاندارد برای تقویت اتصالات در بنایی و استاندارد ASTM A82-97a مشخصات فنی سیم ها و ورق های مورد استفاده می باشد.
مهندسان به منظور کنترل ترک دیوارهای بتنی از طریق اعمال این استانداردها، از چند روش مشخص استفاده می کنند. به عنوان مثال، نسبت ارتفاع به طول دیوار را محدود می نمایند، فاصله افقی بین اتصالات کنترل کننده عمودی را کم می کنند، اتصالات کنترل کننده در نقاطی که امکان ایجاد تنش های بیشتر وجود دارد، قرار داده می شود یا از میلگرد بستر استفاده می کنند.
هرچند وال پست و میلگرد بستر، به منظور تقویت و مقاوم سازی دیوار سازه اجرا می شوند، اما تفاوت های موجود در مشخصات و روش اجرای آن ها، بسیار است. به طور کلی تفاوت وال پست و میلگرد بستر شامل موارد زیر می شود:
یکی دیگر از موارد تفاوت وال پست و میلگرد بستر نکاتی است که در هنگام اجرای این دو باید مورد توجه قرار بگیرد. الزامات اجرای وال پست عبارتند از:
زمانی که صحبت انتخاب بین استفاده از میلگرد بستر یا وال پست می شود، شما باید ببینید هر کدام از این محصولات چه ویژگی‌هایی دارند تا بهتر بتوانید بین این دو انتخاب کنید. برای اینکه انتخاب بهتری داشته باشید ابتدا باید به سوالات پاسخ دهید:
چون استقامت و استحکام اِلِمانهای دیوار و سقف ساختمان، مهم است. بیشترین خسارت ناشی از زلزله، به خرابی دیوار، سقف ساختمان و نداشتن مقاومت در دیوار و سقف برمیگردد. برای این منظور، یکی از راه های مقرون به صرفه، اجرای میلگرد بستر است. انواع میلگردهای بستر، نردبانی و خرپایی هستند.
جنس میلگرد بستر میتواند فولاد ضدزنگ یا کربن استیل گالوانیزه باشد. این میلگردها برای جلوگیری از خوردگی یا باید گالوانیزه تولید شوند یا پوشش اپوکسی داشته باشند وگرنه باید از فولاد ضدزنگ ساخته شوند.
حداقل قطر مفتولها چهار میلیمتر و حداکثر آن، برابر نصف ضخامت ملات بستر است. ضخامت ملات بستر نباید از 16 میلیمتر بیشتر شود چون حداکثر قطر مفتول ها، هشت میلیمتر است. ضمنا حداقل تنش تسلیم فولادی که برای ساخت مفتولها استفاده میشود 450 و حداقل تنش نهایی 550 مگاپاسکال است. در مجموع، نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم نباید کمتر از 1.2 باشد.
اول اینکه در برابر زلزله مقاوم هستند. دوم اینکه دیگه به دوغاب بندی نیازی نیست. سوم اینکه خودشان مقاومت خوبی دارند و مقاومت دیوار را هم شدیدا بالا میبرند. چهارم اینکه مقاومت برشی داخل صفحه دیوار را افزایش میدهند و پنجم اینکه با استفاده از آن، دیوارهای متقاطع هم به همدیگر متصل میشوند. درباره مقایسه والپست و میلگرد بستر هم باید این نکته را بدانیم که اخیرا میلگرد بستر، جایگزین وال پست شده است.
تاریخچه استفاده از میلگرد بستر در اروپا، بیشتر از 200 سال است و از حدود 70 سال پیش در آمریکا، آیین نامه بین المللی و معتبر دارد. خیلی از کشورهای اروپایی، استرالیا، هند، کانادا و نیوزیلند هم آیین نامه ملی در این زمینه دارند. این میلگرد از یک جفت مفتول طولیِ تغییرشکل یافته، تشکیل شده و مفتولهای عرضی به آن جوش شده اند و برای قرار گرفتن در درزهای ملات بین ردیفهای واحد بنایی نصب میشوند. منظور از واحد بنایی، آن بخش از دیوار، جرز و ستون است که ترکیبی از واحد مصالح بنایی و ملات را شامل میشود. اینکه میلگرد بستر چیست به طور کامل برای شما در مقاله‌ای از مرکزآهن ارائه شده است.
تقویت فولادی ساختمان برای دیوارهای آجری یا بلوک سیمانی، با مفتول ساخته شده از میلگرد استنلس استیل یا همان فولاد ضدزنگ میسر است. این میلگرد برای به کارگیری در اتصالات بین سنگ بنایی که ترک خورده یا شکستگی دارد، مناسب است. انواع میلگردهای بستر، نردبانی و خرپایی هستند.
جمع بندی
وال پست معمولاً چهارچوبی از نبشی، ناودانی یا قوطی آهن است. کاربرد آن توزیع صحیح نیروهای وارد شده بر دیوار و تقویت دیوار در برابر نیروهای خمشی و برشی می باشد. بنابراین وال پست را در محل های مختلفی همچون در تقاطع دیوارهای غیر سازه ای، جان پناه ها، کنار دهانه های ورودی و غیره به صورت افقی یا عمودی تعبیه می کنند تا در هنگام وقوع سوانح از فروپاشی دیوار جلوگیری نمایند. اما میلگرد بستر از میلگردهای به قطر 4 میلی متر تشکیل شده است که به صورت نردبانی یا خرپایی به هم جوش داده شده اند و در میان ملات دیوارهای آجری یا سفالی قرار می گیرد. در ساختمان سازی، هدف استفاده از میلگرد بستر، غلبه بر نیروهای کششی و فشاری است. با وجود عملکردهای مشابه، تفاوت وال پست و میلگرد بستر از نظر ظاهر، متریال، نحوه اجرا و استانداردهای اجرا بسیار زیاد می باشد.
وال پست کلافی است که در طول های مشخص برای یکپارچه عمل کردن دیوار به کار میرود و سبب درگیری دیوار با اسکلت و استحکام آن میشود؛ پس وال پست، نگهدارنده دیوار و وظیفه اش، انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فرم است. با این حال، در حال حاضر، به خاطر نصب راحت، سبک بودن، استحکام زیاد، اتصال قوی دیوارهای دوجداره و انعطاف بیشتر دیوارها، از میلگرد بستر استفاده میشود.
از بهترین تولیدکننده ها و عرضه کننده های میلگرد بستر، گروه تولیدی صنعتی فایف، در جاده ذوب آهن اصفهان، شهرک صنعتی اشترجان است. ضمنا قیمت این میلگرد همانند قیمت میلگرد st52 و قیمت فولاد mo40، با توجه به بازار متغیر است. برای اطلاع از قیمت و تهیه میلگرد بستر، فقط کافی است با کارشناسان فروش مرکز آهن تماس بگیرید.