برای مقاوم سازی سازه‌ها از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود، یکی از این روش‌ها استفاده از آرماتور و میلگرد بستر است. آرماتور اتصالِ بستر برای بهبود عملکرد ساختار دیوارهای بنایی شده یا ایجاد مقاومت اضافی در برابر بارهای جانبی (مثلا: باد، طوفان، زلزله) استفاده می‌شود. در این مطلب قصد داریم شما را با میلگرد بستر، کاربردها و شکل ظاهری این محصول آشنا کنیم.
میلگرد بستر از سیم‌های فولادی در ضخامت‌های چهار میلی‌متری تولید می‌شود. این میلگرد را به صورت آجدار تولید می کنند تا بتواند بهتر با بتن یا ملات تماس برقرار نماید. قابلیت ضد زنگ این محصول، موجب افزایش طول عمر و جلوگیری از فرسایش زود هنگام شده در نتیجه کیفیت محصول نهایی ارتقاء می‌یابد. این محصول، ویژگی‌های خاصی دارد که در ادامه به تشریح مفصل آن خواهیم پرداخت.
میلگرد بستر یکی از ابزارهای مهم در ساخت و ساز به خصوص در مقاوم سازی دیوارها است. این میلگردها از مفتول‌های فولادی ساخته می‌شوند که به صورت نردبانی بافته شده و به وسیله جوشکاری مقاومتی به یکدیگر متصل می‌شوند. میلگرد بستر به عنوان یک تقویت‌کننده در دیوارهای آجری، سفالی و سایر انواع دیوارهای باربر و غیر باربر استفاده می‌شود تا مقاومت سازه در برابر زلزله، باد و سایر نیروهای جانبی افزایش یابد. این میلگردها با پوشش روی گالوانیزه محافظت می‌شوند تا در برابر زنگ‌زدگی و فرسایش مقاوم باشند، بنابراین طول عمر سازه‌ها را افزایش می‌دهند.
استفاده از میلگرد بستر دیوار موجب بهبود عملکرد کلی سازه می‌شود. این میلگردها با افزایش مقاومت کششی ملات، یکپارچگی دیوار را تضمین می‌کنند و از بروز ترک‌های احتمالی در نواحی با تنش بالا جلوگیری می‌کنند. همچنین، میلگرد بستر نقش مهمی در کاهش جابجایی‌های ناشی از نیروهای زلزله دارد و از این رو میتواند خسارات مالی و جانی را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد میل بستر، این محصول به طور گسترده در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهندسان و معماران با تکیه بر این ابزار می‌توانند اطمینان داشته باشند که سازه‌های طراحی شده، مقاومت بیشتری در برابر نیروهای خارجی داشته و از استحکام بالاتری برخوردار خواهند بود.
میلگرد بستر سالیان پیش برای نخستین بار در آمریکا طراحی و مورد استفاده قرار گرفت. محبوبیت و کاربرد میلگرد بستر موجب گردید که به سرعت در بازارهای فولادی اروپا، کانادا و غیره نیز مورد استفاده قرار گیرد. در سال 1392 شمسی استفاده از میلگرد بستر به صورت رسمی در آیین نامه ساختمانی تدوین گردید و پس از آن مهندسان با روی گشاده از این محصول استقبال نموده و در سازه ها استفاده کردند.
نحوه ساخت میلگرد بستر شامل چندین مرحله است که با انتقال شمش‌های فلزی به کوره آغاز می‌شود. این مواد اولیه با استفاده از جک هیدرولیکی به کوره منتقل و تا دمای 1100 درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شوند. پس از گرم شدن، فرآیند نورد آغاز می‌شود و شمش‌ها روی رول‌های کوره قرار می‌گیرند و به خط تولید هدایت می‌شوند. سپس در مرحله آج‌زنی، بر روی میلگردها آج‌گذاری می‌شود. در نهایت، طول میلگرد بستر به میزان استاندارد 12 متر برش داده شده و به صورت میل گرد بستر نردبانی یا خرپایی به طول معمول 3 متر متصل می‌شوند. این مراحل به کمک دستگاه‌های مختلف از جمله کوره پیش گرم، رول‌های کوره، رافینگ و قیچی متراژ انجام می‌شود.
میلگردبستر به کمک روش جوشکاری مقاومتی ساخته می شود. این محصول با هدف افزایش مقاومت و استحکام سازه در برابر زلزله استفاده می شود. به طور کلی سازه‌های آجری و سفالی دارای مقاومت آنچنانی در برابر زلزله نیستند، بر همین اساس این سازه‌ها باید به گونه‌ای استحکام سازی شوند که بتوانند فشارهای احتمالی در برابر زلزله را متحمل شده و آسیب نبینند. برای ایجاد این ویژگی مقاوم سازی از میلگرد بستر استفاده می‌شود. با ویژگی‌های کلی میلگرد بستر آشنا شوید:
دیوار سفالی، آجری، باربر، غیر باربر و … از جمله انواع دیوارهایی هستند که می‌توانند بستری مناسب برای قرار دادن میلگرد باشند. میلگردهایی که در این دیوارها مورد استفاده قرار می‌گیرند با استاندارد بین‌المللی آمریکا یا همان استاندارد ASTM تولید می‌شوند. به طور کلی قطر این محصولات از 4mm شروع شده و همگی دارای ظاهری آجدار هستند. روی این محصول از پوشش گالوانیزه استفاده شده و عرض آن 11-5 سانتی‌متر است.
شاید برایتان سوال باشد که میلگرد بستر گالوانیزه چیست و چرا این شیوه (میلگرد بستر) را برای مقاوم سازی استفاده کنیم؟ چرا شیوه‌های دیگر را پیاده سازی نکنیم؟ برای پاسخ به این سوال باید به اشکالات موجود در سازه‌های سفالی، اشاره کرد. ایرادی که سازه‌های آجری دارند این است که روی میزان مقاومت اثر می گذارند، بنابراین برای رفع این مشکل از میلگرد بستر استفاده می‌شود. این میلگردها به طور معمول بین دیوار قرار می‌گیرند.
تا اینجا آموختیم که میلگرد بستر چیست و چه کاربردهایی دارد. اما در ادامه قصد داریم نحوه اجرای میلگرد بستر در صنعت ساخت و ساز را توضیح دهیم.
پیش از آموزش میلگرد بستر باید با ضوابط اجرا، ویژگی و مشخصات آن به خوبی آشنا باشید؛ از جمله مشخصات میلگرد بستر می‌توان موارد زیر را نام برد:
با استفاده از میلگرد بستر، مقاومت در برابر نیروی خارجی وارد به دیوار، درگیری محصول با مصالح، افزایش مقاومت کششی ملات، افزایش مقاومت چسب های دیواری و … رخ خواهد داد. این تغییرات همچنین باعث دوخت بلاک‌ها و یکپارچگی دیوار شده و هنگام وقوع زلزله، تلورانس‌های دیوار را خنثی می‌سازد. لازم به ذکر است که استفاده از روش میلگرد بستر، کمتر از 0.5 درصد هزینه‌های ساخت است که در نهایت مقرون به صرفه‌تر از محصولات مشابه و روش‌های متداول دیگر خواهد بود.
برای اتصال میلگرد بستر باید چهار مرحله را طی کنید. این مراحل توسط افراد متخصص به بهترین نحو پیاده سازی خواهند شد. در ادامه به بررسی مراحل روش اجرای میلگرد بستر خواهیم پرداخت.
سال‌های طولانی است که از میلگرد بستر، جهت مقاوم سازی و مسلح نمودن دیوارها در برابر زلزله و اتصال آن ها به سازه در برابر نیروهای وارده استفاده می‌کنند. میلگرد بستر در واقع یک اختراع ارتقا یافته است که مفتول‌های کنگره شکل دارد. نحوه اتصالات نیز به صورت مستقیم و بهینه شده است. تغییراتی که روی شکل، نحوه اتصال، کنگره‌ای شدن و خرپایی اعمال می‌شود، افزایش مقاومت را به همراه دارد.
دو روش برای این محاسبه وجود دارد که شامل روش قدیمی و روش جدید است. روش قدیمی بر اساس حجم و چگالی میلگرد و روش جدید با استفاده از سایز میلگرد انجام می‌شود.
فرمول روش قدیمی:
وزن میلگرد بستر= شعاع میلگرد (میلیمتر) × شعاع میلگرد (میلیمتر) × ۳.۱۴ × ۷.۸۶ (گرم بر سانتی متر مکعب) × طول (متر) / ۱۰۰۰
فرمول روش جدید:
وزن هر متر میلگرد بستر (کیلوگرم) = سایز میلگرد (میلیمتر) × سایز میلگرد (میلیمتر) / ۱۶۲
استفاده از این فرمول‌ها کمک می‌کند تا وزن دقیق میلگرد بستر محاسبه شده و در تعیین هزینه نهایی پروژه و میزان بار وارده به سازه کمک شود.
وزن میلگرد بستر شامل وزن تمامی اجزای آرماتور بستر مانند میلگردهای آجدار کناری و مفتول میانی است. محاسبه این وزن در طراحی سازه‌های ساختمانی اهمیت دارد تا وزن کلی ساختمان به حداقل برسد و مقاومت آن در برابر فشارهای محیطی افزایش یابد. هرچند آرماتورهای بستر نسبت به دیگر مصالح ساختمانی وزن کمتری دارند، اما در تعداد بالا وزن قابل توجهی به سازه اعمال می‌کنند. علاوه بر محاسبات سازه‌ای، وزن میلگرد بر قیمت آن نیز تاثیرگذار است و محاسبه دقیق آن برای تعیین هزینه‌های پروژه اهمیت دارد.
از مزایای جذاب میلگرد بستر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
از دیگر مزایای این محصول می توان به موارد زیر اشاره کرد.
مسلح کردن دیوار: یکی از مهم‌ترین ویژگی های این محصول را می‌توان در مسلح کردن دیوار سازه در برابر زلزله مشاهده کرد. این روش علاوه بر خاصیت نگهدارندگی، نیروی برشی دیوار را نیز به سازه منتقل نخواهد کرد.
توجیه اقتصادی: هزینه استفاده از این روش نسبت به روش های آیین نامه ای موجود کمتر بوده و کمتر از نیم درصد هزینه ساخت را شامل می شود و حداقل از 70 درصد خسارات مالی به ساختمان و تلفات جانی هنگام وقوع زلزله جلوگیری می کند.
بهبود رفتار لرزه ای سازه: با توجه به آزمایشات لرزه ای انجام شده استفاده از این روش باعث مقاوم نمودن دیوارها در برابر زلزله می شود و موقع وقوع زلزله دیوار مانند مهاربند عمل خواهد کرد که در نهایت فشار وارده روی تیرها و ستون ها را تا حد زیادی کاهش داده و باعث بهبود ظرفیت لرزه ای کل سازه خواهد شد. ضمنا در این روش دریفت طبقات (جابجایی طبقات نسبت به هم) به دلیل افقی به ستون اثری بر روی دیوار نخواهد گذاشت.
در عکس میلگرد بستر زیر به صورت واضح، استفاده از این محصول نشان داده شده است.
حالا سوال اینجاست که چطور تشخیص دهیم برای انواع دیوارها و مستحکم سازی آنها از چه میزان یا کدام انواع میلگرد بستر (میلگرد آجدار، ساده، میلگرد vcn، میلگرد استنلس استیل و….) استفاده کنیم؟ در آیین نامه ملی ساختمان دو تکنیک برای محاسبه میزان میلگرد بستر مورد نیاز برای مسلح سازی دیواره ها ارائه گشته که در ادامه به شرح مفصل هر دو خواهیم پرداخت.
میلگرد بستر در هبلکس: یکی از ویژگی های مثبت این کالا این است که شما میتوانید از آن در انواع متنوع دیوارها استفاده کنید. بلوک سیمانی، لیکا، هبلکس، سفال، آجر فشاری، بلوک های ACC و …از جمله این دیوارها هستند. توجه داشته باشید که در هر نوع از این دیوارها (باربر یا غیر باربر) برای مقاوم سازی با میلگرد بستر حتما به آیین نامه مراجعه شود.
جدا کردن دیوار و ستون ها: با توجه به آخرین آیین نامه، برای جداسازی دیوار و ستون از یونولیت استفاده می‌شود. استفاده از یونولیت کاهش نیروی داخلی دیوار را باعث می شود. در زمان استفاده از این روش با اینکه اتصال ها گیردار هستند اما هیچ تماس مستقیمی بین دیوار و ستون وجود ندارد. استفاده از یونولیت در تمام بست ها، میلگردهای بستر، ستون و … امکان پذیر شده است. این موضوع باعث می شود در زمان زلزله، فشار بین دیوارها و ستون ها کاهش پیدا کرده و آسیب پذیری به حداقل برسد.
یکنواخت شدن پلاستر دیوار: با استفاده از این راه به لطف مخفی بودن محصول در ملات دیوار و رج آن، اثری روی بخش نازک کاری دیده نخواهد شد. این روش همچنین باعث کاهش ضخامت پلاستر دیوار می‌شود.
جهت اطلاع از قیمت میلگرد بستر و اطلاعات تکمیلی در خصوص میلگرد بستر اصفهان و سایر کارخانجات با کارشناسان مرکزآهن از طریق شماره تلفن 03191009009 تماس حاصل فرمایید. لازم به ذکر است که پیش از خرید این محصول، نیاز به بررسی قیمت میلگرد دارید تا بتوانید خریدی مطمئن و به صرفه را تجربه کنید.
با ۷ سال تجربه در تولید محتوای دیجیتال و مدیریت شبکه‌های اجتماعی، در نگارش مقالات سئو و محتوای تخصصی حوزه آهن و فولاد مهارت دارم. هدف من ارائه اخبار به روز و تحلیل‌های دقیق بوده تا مخاطبان را با تغییر و تحولات این صنعت آگاه سازم.