پیش از اینکه توضیحات مربوط به محاسبه نبشی را آغاز کنیم، لازم است توضیح کوتاهی در رابطه با وال پست wall post داشته باشیم: وال پست، اسکلت ساختمان را در مقابل باد، زلزله و دیگر عوامل طبیعی مقاوم ساخته و از تخریب آن‌ها جلوگیری می‌کند. حداقل نبشی برای وال پست، 5 است اما اگر از نبشی 6 استفاده شود استحکام ساختمان افزایش پیدا می‌کند. ممکن است طراح سازه، تصمیم بگیرد از پروفیل دوبل نبشی استفاده شود که در چنین حالتی، باید محاسبه والپست را بیش از یک سانتی‌متر در نظر گرفت تا تیغه در داخل دیوار، جای بگیرد.
در ادامه قصد داریم شما را با کاربرد والپست آشنا سازیم و به شما بگوییم که هنگام اجرای آن باید به چه نکاتی توجه شود؛ سپس با نحوه محاسبه مقدار نبشی لازم آشنا خواهیم شد و ضمن توضیح در رابطه با نحوه نبشی کشی دیوارها، نحوه اجرای درست والپست را به شما خواهیم گفت. تا انتهای این مطلب با مرکزآهن همراه باشید.
کاربرد و وظیفه اصلی والپست، مقاوم‌سازی ساختمان در مقابل حوادث طبیعی است. نمی‌توان از باد، طوفان و زلزله فرار کرد! اما می‌توان با اجرای صحیح والپست، استحکام ساختمان را افزایش داد تا در برابر بلایای طبیعی و تخریب آن‌ها جلوگیری شود. همه ساختمان‌هایی که دیوارهایشان در زلزله با ریشتر اندک از بین رفته اما اسکلت اصلی آن باقی مانده، نتیجه عدم توجه به اجرای والپست و یا عدم اجرای صحیح آن بوده است.
در ادامه با چند نکته مهم که در دستور کار اجرای وال پست قرار می‌گیرد آشنا می‌شویم:
متره وال پست و برآورد میزان مصالح در هر مرحله از ساخت و ساز جهت ارزیابی تقریبی مصالح، اهمیت بسیار بالایی دارد. از همین رو بخشی از این مطلب را به فرمول‌های محاسبه نبشی اختصاص داده‌ایم. نبشی‌ها به دو صورت بال مساوی و بال نامساوی، تولید و روانه بازار می‌شوند. توسط فرمول‌هایی (با استفاده از جدول اشتال و بدون استفاده از جدول اشتال) که در ادامه همین بخش برای شما آورده‌ایم، وزن انواع نبشی به راحتی قابل محاسبه است:
فرمول محاسبه وزن نبشی: (با استفاده از جدول اشتال)
طول نبشی (بر حسب متر) × وزن یک متر نبشی بر اساس ابعاد جدول اشتال = وزن نبشی
فرمول محاسبه وزن نبشی بال مساوی: (بدون جدول اشتال)
1000 / [چگالی فولاد * طول بال * 2 * ضخامت * طول شاخه] = وزن یک شاخه نبشی بال مساوی
فرمول محاسبه وزن نبشی بال نامساوی: (بدون استفاده از جدول اشتال)
1000 / [چگالی فولاد * مجموع طول دوبال* ضخامت * طول شاخه] = وزن یک شاخه نبشی بال نامساوی
دیوار همه ساختمان‌ها الزاما باید نبشی‌کشی شوند و مهندس ناظر پروژه حتما باید با حساسیت خاص، عملیات مربوط به نبشی‌کشی را پیگیری نماید. اگر نبشی کشی انجام نگیرد، مهار لبه‌های آزاد دیوارهای اطراف در باز شوها و هر فضای بدون دیوار، امکان‌پذیر نخواهد بود. نبشی‌ها را بر اساس وزن در دو دسته نبشی سنگین و سبک قرار می‌دهند. نبشی‌های سنگین قیمت اجرای وال پست را افزایش می‌دهند و نبشی‌های سبک، برعکس. البته هر کدام استاندارها و موارد استفاده مربوط به خود را دارند و به هر حال دیوارها باید الزاما نبشی‌کشی شوند.
در رابطه با میان قاب‌های سازه‌ای و قاب‌های غیرسازه‌ای و وظیفه مهندس ناظر، لازم است اطلاع داشته باشید در سازه‌هایی که مهندس طراح در زمان طراحی، سختی دیوار را محاسبه کرده باشد، می‌توان دیوارها را به ستون و سقف به صورت مستقیم متصل کرد. اما در حالت دوم، یعنی عدم ورود سختی دیوار در محاسبات، ناظر اجازه ندارد دیوار را به صورت مستقیم در میان قالب به سازه متصل نماید.
برای اینکه دیوار را از سازه جدا کنند، لازم است که والپست، حدود cm5 جدا از ستون اجرا گردد و هنگام چیدن دیوار نیز، میلگردهای خم شده (عصایی شکل) در ارتفاع دیوار و با فاصله 70cmاز یکدیگر در داخل نبشی جوش داده شوند و مایبن فاصله 5cm ستون با نبشی، باید توسط پلاستوم پّر شود.
برخی مواقع اشتباهاتی را در اجرای والپست می‌بینیم که ممکن است پیمانکار پروژه، مقصر اصلی باشد! متاسفانه دلیل اصلی آن کاهش هزینه‌ها، قیمت نبشی و افزایش سود برای پیمانکار است. مثلا در اغلب مواقع دیده شده که هنگام اجرای کلاف افقی به جای اینکه از نبشی استفاده شود میلگرد را جایگزین آن می‌کنند! (در بخش دستورالعمل‌ها گفتیم که استفاده از میلگرد در این بخش ممنوع است) پس لازم است در همه مراحل، اقدامات پیمانکار تحت نظر گرفته شود تا اجرای والپست‌ها صحیح و اصولی درسازه شما انجام گیرد.
جمع بندی نهایی
در این مطلب دریافتیم که اهمیت استحکام سازه چقدر بالا است و یکی از مواردی که می‌تواند مقاومت سازه را بالا ببرد، اجرای والپست است؛ اما اغلب پیمانکاران برای سود بالاتر از اجرای این قسمت خودداری می‌کنند؛ در حالیکه عدم اجرای آن می‌تواند منجر به بروز حوادث ناگوار و ضررهای هنگفت شود. البته که تنها اجرای والپست کافی نیست! رعایت مو به موی قوانین، مطابق با استانداردها است که می‌تواند یک ساختمان و یا یک سازه بی عیب و نقص را به شما تحویل دهد؛ پس نقش والپست را دست کم نگیرید! ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.