دسترسی سریع به محتوای این مطلب
فلز آهن به دلیل خواص ویژه و استحکام بالایی که دارد در اکثر صنایع مورد توجه بوده و کاربرد آن را در زندگی روزانه نیز می‌توان مشاهده کرد. با این حال مشکل زنگ زدگی این فلز کار با آن را کمی پیچیده نموده است و در صورت نداشتن پوشش به راحتی در محیط مرطوب، دچار خوردگی می‌شود. با زنگ زدن این فلز، لایه‌ای به رنگ قهوهای یا نارنجی بر روی آن تشکیل شده که سبب از بین رفتن کارایی آن می‌گردد. به همین دلیل در بسیاری از صنایع علاوه بر بررسی قیمت آهن، به موضوع مقاومت در برابر زنگ زدگی نیز توجه ویژه ای می شود.
از این جهت بسیار مهم است که ابزار و وسایل آهنی و فولادی از زنگ زدگی زدوده شوند و این کار بسته به نوع قطعه زنگ زده، متفاوت انجام می‌شود. روشهای متعدد صنعتی و خانگی برای از بین بردن زنگ زدگی زیاد آهن وجود دارد که انتخاب هرکدام به اندازه قطعه و میزان زنگ زدگی آن بستگی دارد. در مقاله قبل در خصوص روش جلوگیری از زنگ زدن میلگرد بحث کردیم. در ادامه بعد از بحث درباره دلایل زنگ زدگی و تاثیر آن بر ابزار مختلف به معرفی تعدادی از روشهای کاربردی برای زدودن زنگ آهن در صنعت می‌‌پردازیم.
همانطور که در مقدمه ذکر کردیم فلز آهن هنگام قرارگیری در محیط مرطوب به راحتی با اکسیژن هوا واکنش داده و بر روی سطح خود اکسید آهن یا در اصطلاح رایج زنگ آهن تشکیل می دهد. اکسیژن هوا به تنهایی نمی‌تواند سبب زنگ زدگی آهن شود و به رطوبت نیز نیاز دارد به همین دلیل امکان اکسید شدن آهن در محیط‌های مرطوب بیشتر است.
از دیگر عوامل موثر بر زنگ زدگی آهن که سرعت انجام واکنش اکسیداسیون را افزایش می دهد، می‌توان به آب شور، مواد اسیدی و دی اکسید کربن اشاره کرد. در چنین شرایطی، انتخاب درست ترین راه های از بین بردن زنگ زدگی آهن اهمیت زیادی دارد، زیرا در محیط های مرطوب یا شور، حتی امکان از بین بردن زنگ زدگی زیاد نیز دشوارتر می شود. برای جلوگیری از این اتفاق، باید ابزاری آهنی یا فولادی به خوبی توسط پوشش‌‌های مختلف به زنگ زدگی مقاوم شوند. برخی از متخصصان توصیه می کنند علاوه بر پوشش دهی، آشنایی با نحوه از بین بردن زنگ زدگی آهن و استفاده از روش هایی مانند رنگ زدایی و پرداخت سطح فلزات در جدول نیز مؤثر خواهد بود.
از همین رو آهن را با عناصر مختلف آلیاژی کرده و یا از پوشش های گالوانیزه و حفاظتی برای عایق کردن آن استفاده می کنند. برای مثال میلگردهای آلیاژی که مقاومت بالاتری نسبت به زنگ زدگی دارند با توجه به نوع چند دسته مختلف مثل میلگرد آلیاژی ck45، میلگرد vcn، میلگرد mo40 و … را شامل می شود. میلگرد ck45 در صنایع، کاربرد بسیاری دارند. برای مشاهده قیمت میلگرد ck45 به لینک فوق مراجعه نمایید.
زنگ زدگی آهن بر اثر واکنش رطوبت و اکسیژن با سطح فلز ایجاد می شود و همین فرآیند به مرور زمان باعث تخریب ساختار فلز می گردد. در محیط های مرطوب یا شور این واکنش سریع تر رخ داده و حتی امکان از بین بردن زنگ زدگی زیاد نیز دشوارتر می شود. وجود اسیدها یا دی اکسید کربن نیز شرایط را برای تشدید خوردگی فراهم می کند. به همین دلیل شناخت دلایل اصلی زنگ بر آهن می تواند کمک کند روش های مناسب تری برای ترمیم خوردگی آهن انتخاب شود. در واقع، آگاهی از عوامل ایجاد زنگ زدگی نخستین گام برای پیشگیری و رفع زنگ زدگی آهن به شمار می رود.
| عامل | تأثیر بر زنگ زدگی |
|---|---|
| رطوبت | اصلی ترین عامل، بدون آن زنگ زدگی رخ نمی دهد. |
| اکسیژن | با آهن واکنش داده و اکسید آهن (زنگ آهن) ایجاد می کند. |
| محیط های شور | سرعت خوردگی را چند برابر افزایش می‌دهد. |
| اسیدها و مواد شیمیایی | واکنش اکسیداسیون را تشدید کرده و فلز را سریع تر می خورند. |
| دی اکسید کربن | همراه با رطوبت محیط اسیدی ایجاد می کند و زنگ زدگی را سرعت می بخشد. |
آهن به دو صورت مخرب و پایدار زنگ می‌زند. در نوع اول هنگام زنگ زدگی یک لایه اکسید بر روی فلز ایجاد شده و به لایه‌های زیرین اجازه خورده شدن نمی‌دهد. در نوع دوم خوردگی به لایه‌های زیرین منتقل شده و سبب شکستگی قطعه می‌گردد و در اسرع وقت نیاز به رسیدگی دارد. در اثر انجام واکنش‌های شیمیایی بر روی سطح آهن در محیط خورنده، ترکیب شیمیایی این فلز تغییر کرده و سطح آن اکسید می‌گردد. به همین دلیل همواره این سؤال وجود دارد که چه چیزی زنگ آهن را از بین می برد و بهترین روش از بین بردن زنگ زدگی آهن کدام است.
چنانچه اکسیدآهن از روی آن پاک نشود به لایه های زیرین نفوذ نموده و موجب شکستگی کامل قطعه می‌گردد. برای مثال در ماشین آلات صنعتی که قیمت بالایی دارند، چنانچه ابزارآلات آنها دچار زنگ زدگی شوند، در نهایت نیاز به ترمیم خوردگی آهن یا حتی تعویض قطعه خواهند داشت. در این شرایط آشنایی با آموزش از بین بردن زنگ زدگی آهن می تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد و هزینه های تعمیر را کاهش دهد.
با زنگ زدن چرخ دنده ها کارکرد ماشین متوقف شده و دیگر نمی توان از آن استفاده نمود. پدیده زنگ زدگی در سایر فلزات به غیر از آهن نیز رخ داده ولی فرآیند آن متفاوت بوده و نام دیگری خواهد داشت. برای پاک کردن زنگ زدگی آهن روش های عملی و کاربردی زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
البته روشهای دیگری مثل اسیدشویی یا استفاده از شوینده‌‌های مختلف نه تنها در صنعت بلکه برای زدودن زنگ آهن در خانه نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به طور مفصل درباره روش های از بین بردن زنگ زدگی آهن در مقیاس های مختلف و حتی راهکارهایی برای از بین بردن زنگ زدگی از روی آهن یا قطعات خاص مثل زنجیر و از بین بردن زنگ زدگی موتور سیکلت صحبت خواهیم کرد تا بدانید دقیقاً چگونه زنگ زدگی زنجیر را از بین ببریم و بهترین طریقه از بین بردن زنگ زدگی آهن در هر شرایط چیست.
برای پاک كردن زنگ زدگي اهن روش های گوناگونی وجود دارد که از راهکارهای ساده خانگی تا روش های صنعتی متغیر هستند. استفاده از جوش شیرین، سرکه یا حتی نوشابه می تواند در از بین بردن زنگ آهن در وسایل کوچک کاربرد داشته باشد. در مقابل، روش هایی مانند سندبلاست و اسید شویی برای زنگ زدایی و پرداخت سطح فلزات در مقیاس بزرگ به کار می روند. همچنین حلال زنگ آهن یا اسپری های آماده راه حل سریع و قابل دسترس محسوب می شوند. انتخاب روش مناسب همواره به میزان خوردگی و شرایط قطعه بستگی دارد. در هر حالت هدف اصلی از بین بردن زنگ زدگی آهن و بازگرداندن کارایی قطعه است.
سندبلاست آهن
سندبلاست یکی از روشهای مطرح و کاربردی برای رفع زنگ زدگی آهن است که زیر مجموعه روش ساب پاشی است. در روش ساب پاشی، پاکسازی سطحی، توسط ساینده‌های طبیعی و با استفاده از فشار بالای هوا انجام می‌شود. در روش سندبلاست که در واقع نوعی ساب پاشی است، شن و ماسه با فشار بالای هوا به سطح مقطع موردنظر پرتاب می‌گردند.
در واقع هوا به عنوان منبع نیرو عمل کرده و ذرات ساینده که شن و ماسه هستند را به سطح آهن زنگ زده پرتاب می‌نماید تا از این طریق اکسیدهای آهن بر روی سطح آن زدوده شوند. روش سندبلاست یک روش قدیمی برای از بین بردن مواد زائد مانند گرد و غبار، روغن و گریس از روی سطوح بوده که امروزه برای از بین بردن زنگ زدگی آهن نیز استفاده می‌گردد.
همچنین از این روش تمیزکاری برای آماده کردن سطوح جهت رنگ آمیزی استفاده می‌کنند. سندبلاست یکی از محبوب‌ترین روشهای زدودن زنگ آهن از سطوح مختلف بوده که در این راستا از مواد طبیعی مانند سیلیس و اکسید فلزات در اندازه‌‌های متفاوت بهره میگیرد.
با کنترل میزان شتاب جریان هوا و مواد ساینده می‌توان ضخامت‌های مختلفی از زنگ آهن را از روی سطوح پاک نمود. در این روش از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود و با استفاده از آن می‌توان طیف وسیعی از مواد زائد را از میان برد. با وجود مزایای بی‌شمار روش سندبلاست در زدودن زنگ آهن در این روش ممکن است سطح، هنگام انجام عملیات پاره شود. همچنین تنفس ذرات ساینده موجود در فضا نیز در هنگام کار برای سلامتی فرد ضرر دارد؛ از این رو روش سندبلاست نیز دارای معایبی بوده که باید هنگام انتخاب به آن دقت نمود. این روش برای همه سطوح به خصوص سطوح نرم مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
روش شات بلاست
شات بلاست یکی‌دیگر از روشهای محبوب برای زدودن زنگ آهن بوده که ماهیتی شبیه به سندبلاست داشته و در دسته روشهای ساب پاشی قرار میگیرد. در واقع تنها تفاوت این روش و سندبلاست در مواد ساینده مورداستفاده است. در این روش به جای استفاده از شن و ماسه، از ساچمه‌های فلزی سیلیسی برای از بین بردن زنگ اهن استفاده می گردد. استفاده از ساچمه های فلزی در این روش باعث شده که لایه های ضخیم تری از اکسیدآهن برطرف گردد. در نتیجه نسبت به روش سندبلاست طیف کاربرد بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر اینکه با این روش می‌توان اکسیدهای آهن بر روی قطعات را از بین برد برای بهبود سختی و ایجاد سطوح هموار نیز می توان از آن استفاده کرد. سندبلاست را می‌توان برای قطعات کوچک استفاده کرد ولی این روش به دلیل فشار بالایی که به قطعه وارد می‌کند، تنها برای قطعات بزرگ قابل استفاده است.
زنگ زدایی آهن با واترجت
در روش واترجت همانطور که از نامش پیداست، برای از بین بردن زنگ آهن از آب با فشار زیاد استفاده می‌شود. دستگاه واترجت دارای یک نازل فشار قوی بوده که فشار آب را به انرژی مکانیکی تبدیل کرده و از این رو می‌تواند به راحتی اکسید آهن را از روی فلز بزداید. بقیه اجزای تشکیل دهنده واترجت شامل پمپ فشار قوی، شیلنگ فشار قوی، گان اسپری آب فشار قوی، فیلتر، پمپ بوستر است. در این روش ابتدا میزان فشار آب با نسبت بسیار زیادی افزایش یافته و پس از عبور از فیلترها با فشار بسیار زیادی پرتاب می‌گردد.
این فشار زیاد آب توانایی زدودن زنگ آهن را به راحتی خواهد داشت. در واقع می توان گفت واترجت یکی از کاربردی ترین روش ها در زنگ زدایی و پرداخت سطح فلزات است، زیرا بدون استفاده از مواد شیمیایی سطح فلز را تمیز کرده و برای رنگ آمیزی یا پوشش دهی آماده می سازد. کنترل فشار در این روش از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نیاز به نیروی متخصص خواهد داشت.
لیزر زنگ آهن
استفاده از لیزر برای پاک کردن زنگ آهن از روی سطوح، امروزه به یکی از بروزترین روش ها تبدیل گشته است که با مصرف میزان کمی انرژی قادر به انجام این کار است. روشهای ذکر شده در بالا روش‌هایی ساده بوده که برای سطوحی در دماهای پایین و معمولی مورداستفاده قرار می گیرند ولی در روش لیزر می توان ابزاری که در دماهای بالا کار می کنند مانند موتورهای جت را نیز زنگ زدایی نمود.
شیوه کار در این روش به این صورت است که پرتوهایی با توان بالا به سطح مورد نظر تابیده شده و در نتیجه این امر سطح فلز از هرگونه زنگ زدگی عاری می گردد. از جمله مزایای لیزر زنگ آهن می‌توان به استفاده نکردن از مواد شیمیایی، سرعت بالا، بهینه بودن در مصرف انرژی و کاربرد وسیع آن اشاره نمود.
برخلاف روش شات بلاست این روش برای تمامی سطوح، اعم از سطوح نرم و زبر، کوچک و بزرگ مورد استفاده بوده و به سطح آن آسیبی نمی‌رساند. استفاده از لیزر تنها برای زدودن زنگ از آهن آلات محدود نشده و از این وسیله می‌توان برای تمیز نمودن سطح سایر فلزات اعم از مس و آلومینیوم نیز استفاده کرد. به همین دلیل بسیاری آن را یکی از بهترین روش های از بین بردن زنگ زدگی آهن دانسته و حتی در آموزش های صنعتی و خانگی نیز به عنوان یک شیوه مدرن معرفی می کنند. همچنین می توان گفت این تکنیک در برخی موارد معادل با زنگ زدایی و پرداخت سطح فلزات در صنایع سنگین به کار گرفته می شود. در ادامه ویدئو زدودن زنگ آهن با لیزر برای شما آورده شده است.
اسیدشویی زنگ آهن
اسیدشویی نیز یکی از روش های محبوب برای از بین بردن زنگ آهن بوده که در آن از اسید برای شست و شو استفاده می‌شود. استفاده از اسیدهایی مانند اسید اگزالیک می‌تواند به راحتی سبب زدودن زنگ آهن از سطوح گردد. در این روش دو تا سه قاشق از این اسید در یک گالن آب مخلوط شده و در معرض فلز زنگ زده قرار می گیرد. اسید اگزالیک موجود در آب با زنگ آهن وارد واکنش شیمیایی شده و محلولی بی رنگ را به وجود می‌آورد.
این اسید به راحتی زنگ آهن را در خود حل نموده و پس از آن با شستن سطح فلز دیگر هیچ اثری از زنگ بر روی آن مشاهده نمی شود. به این محلول، محلول از بین بردن زنگ زدگی آهن نیز گفته می شود. براساس میزان زنگ زدگی قطعه و یا سایز آن، مدت زمان غوطه وری در اسید متفاوت بوده و ممکن است به چند روز نیز برسد. پس از خارج نمودن قطعه از اسید، لازم است سطح آن به خوبی با آب شسته شود.
پس از شستن سطح قطعه، می توانید برای اطمینان از پاک شدن کامل اسید اگزالیک از سطح، آن را در محلول بی کربنات سدیم قرار دهید. پس از چندین ساعت قرارگیری در محلول بی کربنات سدیم، میتوانید از پاک شدن قطعه اطمینان یافته و آن را خارج نمایید. ماندن اسید بر روی قطعه آهنی سبب خوردگی مجدد آن خواهد شد و به همین دلیل لازم است از تمیز شدن کامل سطح مطمئن شوید. یکی از مزایای اسیدشویی این است که حتی زنگ زدگی های قدیمی را نیز پاک می کند. ولی عیب آن در مصرف بیش از حد آب و تولید پسماندهای اسیدی در پایان کار است که می تواند به محیط زیست آسیب برساند.
از بین بردن زنگ آهن با الکترولیز
روش الکترولیز زنگ آهن را می توان ساده ترین روش زدودن زنگ آهن به شمار آورد که حتی در خانه نیز قابل اجرا است. برای مثال فرض کنید لازم است که زنگ آهن را از روی یک آچار فرانسه بزدایید. در این روش لازم است یک محلول الکترولیت، یک آند، کاتد و یک آداپتور داشته باشید. برای محلول الکترولیت می‌توان از آب و محلول جوش شیرین استفاده نمود و یا اینکه از نمک و آبلیمو در آب استفاده کرد. در قدم بعدی یک قطعه آهنی باید به عنوان کاتد و آچار فرانسه به عنوان آند در نظر گرفته شود. پس از آن الکترودها به کاتد و آند متصل شده و به برق وصل می‌گردد. پس از اتصال، زنگ زدگی‌های آهن به عنوان آند به وسیله الکترولیت به سمت کاتد رفته و بر روی آن رسوب می کند. در منابع فنی، این روش حتی به عنوان یکی از شیوه های زنگ زدایی و پرداخت سطح فلزات در جدول معرفی شده است.
ممکن است عملیات الکترولیز چند روز به طول انجامد تا نتیجه خوبی حاصل شود. البته این امر به اندازه و میزان زنگ زدگی نیز بستگی دارد. بعد از اینکه زنگ آهن به طور کامل از آچار فرانسه پاک شد آن را به خوبی با آب شستشو داده تا آثار محلول الکترولیت از سطح آن پاک شود. بسیاری از افراد اینجا می پرسند: چه چیزی زنگ آهن را از بین می برد؟ پاسخ این است که بسته به شرایط می توان از روش های شیمیایی، مکانیکی یا حتی محلول های خانگی بهره گرفت.
برس سیمی
استفاده از برس سیمی یکی از ساده ترین روش ها برای پاک کردن زنگ آهن از روی قطعات کوچک است. این روش معمولا برای ابزار دستی یا وسایلی که زنگ سطحی دارند کاربرد دارد. با حرکت مداوم برس می توان از بین بردن زنگ آهن را بدون استفاده از مواد شیمیایی انجام داد. البته این روش برای از بین بردن زنگ زدگی زیاد چندان مؤثر نیست. برس سیمی در واقع نوعی روش مکانیکی محسوب می شود که به عنوان یک حلال زنگ آهن فیزیکی عمل می کند. در نهایت می توان گفت این شیوه برای رفع زنگ زدگی آهن در پروژه های خانگی مناسب است.
سنگ زنی یا سنباده زنی
سنگ زنی یا سنباده زنی یکی از روش های رایج در صنعت برای زنگ زدایی و پرداخت سطح فلزات است. در این روش با استفاده از دستگاه سنگ زن یا کاغذ سنباده، لایه اکسید سطحی برداشته می شود. این روش مخصوصاً برای قطعات ضخیم و بزرگ در نظر گرفته می شود. با این کار نه تنها زنگار حذف می شود بلکه سطح فلز برای رنگ آمیزی نیز آماده خواهد شد. افرادی که می پرسند زنگ زدگی آهن با چی پاک میشه، می‌توانند این روش را یکی از پاسخ ها بدانند. در نهایت سنگ زنی کمک می کند تا بدانیم زنگ زدگی چگونه از بین می رود و عمر قطعه افزایش پیدا کند.
اسید سیتریک
یکی از روش های شیمیایی برای از بین بردن زنگ زدگی آهن استفاده از اسید سیتریک است. این ماده طبیعی و نسبتاً بی خطر می تواند به عنوان یک محلول از بین بردن زنگ زدگی آهن به کار رود. قطعه زنگ زده در محلول اسید سیتریک قرار می گیرد تا واکنش شیمیایی باعث حل شدن اکسید آهن شود. پس از چند ساعت سطح فلز تمیز و عاری از زنگ خواهد بود. بسیاری آن را جایگزینی مناسب برای اسید های قوی و خطرناک می دانند. به همین دلیل در آموزش از بین بردن زنگ زدگی آهن در خانه، اسید سیتریک یکی از گزینه های محبوب محسوب می شود.
در کنار روش های معروفی که در این مقاله معرفی شدند، روشهای دیگری نیز وجود دارند که به زدودن زنگ آهن کمک می کنند. یکی از این روش ها استفاده از محلول های آماده شستشوی زنگار آهن است. البته استفاده از این محلول ها برای مقیاس های بزرگ و صنعتی خیلی به صرفه نیست و بیشتر برای پروژه های کوچک و خانگی کاربرد دارند. همچنین با استفاده از شعله نیز می توان به زدودن زنگ آهن کمک کرد.
در این روش با استفاده از دمای بالا به این کار خواهیم پرداخت. با این حال روش استفاده از شعله، ریسک بالایی داشته چرا که حرارت می‌تواند به قطعه آسیب بزند. استفاده از اسیدهای مختلف همچون اسید فسفریک، سیتریک اسید، اسید سولفوریک و غیره، همچنین استفاده از اسپری از بین بردن زنگ زدگی نیز روشهای رایج زدودن زنگ آهن هستند که بنا به شرایط و اندازه پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این میان، برخی افراد تجربه کرده اند که از بین بردن زنگ زدگی آهن با نوشابه یا حتی از بین بردن زنگ زدگی با بنزین می تواند برای وسایل کوچک کاربردی باشد. در پروژه های دیگر، روش هایی مثل از بین بردن زنگ زدگی با روغن ترمز نیز امتحان می شوند، هر چند همیشه باید با دقت و رعایت ایمنی انجام شوند.
جوش شیرین و آب
یکی از ساده ترین روش های خانگی برای از بین بردن زنگ زدگی آهن استفاده از ترکیب جوش شیرین و آب است. این محلول به عنوان یک حلال زنگ آهن عمل کرده و به تمیزکردن زنگ های سطحی کمک می کند. در واقع، مالیدن خمیر جوش شیرین روی قطعه می تواند روشی مؤثر برای پاك كردن زنگ زدگي اهن در خانه باشد. حتی در بعضی منابع، این روش در کنار سایر راه های از بین بردن زنگ زدگی آهن به عنوان گزینه ای کم‌خطر معرفی شده است. این شیوه بیشتر برای ابزار کوچک و وسایل آشپزخانه به کار می رود. استفاده منظم از آن باعث می شود دیگر نیازی به ترمیم خوردگی آهن در آینده نباشد.
سرکه سفید یا آبلیمو
سرکه سفید و آبلیمو به دلیل خاصیت اسیدی خود، یکی از بهترین روش ها برای از بین بردن زنگ آهن هستند. قطعه زنگ زده در این محلول قرار می گیرد و به مرور زمان زنگار حل می شود. بسیاری از افراد زمانی که می پرسند زنگ زدگی آهن با چی پاک میشه، این راهکار ساده را امتحان می کنند. این روش برای پروژه های خانگی و کوچک بسیار کاربردی است. در واقع، برای کسانی که دنبال روش از بین بردن زنگ زدگی آهن در خانه هستند، این ترکیب یکی از مطمئن ترین پاسخ هاست.
زنگ زدایی آهن با سیب زمینی
سیب زمینی به دلیل داشتن اسید اگزالیک یک روش جالب برای رفع زنگ زدگی آهن به شمار می رود. کافی است سطح برش خورده سیب زمینی را روی ناحیه زنگ زده بمالید تا به تدریج زنگار از بین برود. این روش بیشتر برای از بین بردن زنگ زدگی آهن در خانه یا وسایل کوچک به کار می رود. هرچند برای از بین بردن زنگ زدگی زیاد کارایی چندانی ندارد. اما برای ابزار و وسایل ظریف، یک راه ساده و طبیعی برای پاک کردن زنگ آهن محسوب می شود. بعضی ها حتی در آموزش از بین بردن زنگ زدگی آهن در خانه، این ترفند طبیعی را کنار سرکه و جوش شیرین توصیه می کنند.
پیشگیری از زنگ زدگی آهن مهم ترین راه برای افزایش عمر مفید قطعات و ابزارهای فلزی است. بهترین راهکار استفاده از پوشش های محافظ مانند رنگ، گالوانیزه و یا اسپری های ضدزنگ است که نقش یک حلال زنگ آهن پیشگیرانه را ایفا می کنند. در محیط های مرطوب یا صنعتی، عایق کاری مناسب از نفوذ رطوبت جلوگیری کرده و نیاز به از بین بردن زنگ زدگی زیاد را برطرف می کند. همچنین روغن کاری منظم ابزارها و وسایل فلزی می تواند مانع ایجاد زنگ بر آهن شود. بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند به جای آنکه دائما به فکر پاک کردن زنگ آهن باشیم، بهتر است شرایط نگهداری درست را رعایت کنیم. دانستن نحوه از بین بردن زنگ‌زدگی آهن اهمیت دارد، اما پیشگیری کمک می کند کمتر سراغ روش های هزینه بر مثل سندبلاست یا اسیدشویی برویم.
جمع بندی
زنگ آهن یا همان زنگار آهن، نتیجه واکنش‌های شیمیایی عنصر آهن با اکسیژن و رطوبت است که تاثیری منفی بر عملکرد قطعه آهنی گذاشته و آن را نابود می‌کند. از آنجایی که تعداد زیادی از وسایل اطراف ما آهنی و فولادی هستند باید اقدامات لازم جهت عایق‌بندی آنها به خوردگی انجام گردد. در صورت ایجاد هرگونه آثار زنگار باید آن را به عنوان علامت هشدار تلقی کرده و سریعا به پاکسازی آن اقدام کرد. اگر عملیات زدودن زنگ آهن به موقع انجام شود نه تنها باعث طول عمر قطعه مورد نظر می‌شود بلکه منجر به بهبود عملکرد آن نیز می‌گردد.
سوالات متداول
بله، موادی مثل جوش شیرین، سرکه، آبلیمو یا حتی سیب زمینی می توانند زنگ سطحی آهن را از بین ببرند. این روش ها برای وسایل کوچک و خانگی کاربرد بیشتری دارند.
در صنعت برای زنگ زدایی از سندبلاست، شات بلاست، واترجت، اسیدشویی و لیزر استفاده می شود. این روش ها برای قطعات بزرگ یا با خوردگی شدید مناسب هستند.
خیر، هر فلز بر اساس ساختار شیمیایی خود دچار نوعی خوردگی متفاوت می شود. زنگ زدگی اصطلاحاً مخصوص آهن و آلیاژهای آن است.
هزینه به روش انتخابی، میزان خوردگی و اندازه قطعه بستگی دارد. روش های خانگی کم هزینه تر هستند اما روش های صنعتی هزینه بیشتری دارند.
روش های مکانیکی مثل سنباده زنی و برس سیمی سریع تر هستند اما برای زنگ های سطحی مناسب اند. برای زنگ زدگی عمیق، لیزر و واترجت سرعت و کارایی بالاتری دارند.
بله، اگر به موقع انجام شود می توان زنگ زدگی را به طور کامل پاک کرد. اما در موارد شدید ممکن است فلز آسیب دائمی دیده باشد.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.