شاید اسم ورق روغنی St14 را شنیده باشید. اما این ورق چیست و چه کاربردی دارد؟ ورق روغنی St14 از انواع ورق فولادی در صنایع مختلف است که بسته به نیازهای پروژه در انواع گوناگونی تولید می شود. این ورق ها به دلیل ویژگی های فنی و ساختاری، مورد استفاده کاربران در صنایع مختلف است. ورق روغنی St14 ویژگی های منحصر به فردی داشته که در صنایع مختلف کاربرد دارد.
خواص مکانیکی عالی و قابلیت شکل پذیری از ویژگی های مهم این ورق است. همچنین استحکام و سختی این ورق ها، آن ها را مناسب مصرف صنعتی و ساختمانی کرده است. در این مقاله از مرکزآهن با ما همراه باشید تا با ساختار، ویژگی ها، مزایا و معایب ورق روغنی St14 پرداخته تا با بررسی اطلاعات در خصوص این ورق، انتخاب بهتری در خرید آن داشته باشید.
ورق روغنی فوق کششی St14 نسبت به ورق های روغنی دیگر انعطاف پذیر بوده و در پرس کاری عمیق کاربرد دارد. ورق روغنی St14 مانند سایر انواع ورق روغنی دارای تاریخ انقضای ۸ ماه است. بنابراین زمان خرید و فروش ورق روغنی به ویژه برای کاربردهای پرس کاری لازم است تاریخ انقضای آن را در نظر بگیرید.
تاریخ انقضای ورق روغنی St12 حدود 18 ماه، St13 حدود 6 ماه و St14 حدود 8 ماه است. با گذشت این تاریخ ممکن است پارگی ورق حین پرس کاری را در پی داشته باشد. ورق روغنی St14 به طور گسترده در صنایعی که نیاز به فرم دهی ورق های فولادی دارند کاربرد دارد. این ورق فرم پذیری زیادی داشته و قیمت آن نیز مناسب تر است.
بیشترین کاربرد آن در صنایع خودروسازی به عنوان مثال در ساخت فیلترهای اتومبیل است. در ساخت اتومبیل از قطعات مختلف از جنس ورق و با ضخامت کم استفاده می شود. این قطعات اشکال پیچیده ای داشته و ساخت آن به گونه ای است که عملیات فرم دهی به حداقل برسد، از طرفی فرم دهی آن دارای محدودیت هایی نیز بوده که مهندسان طراحی را با چالش هایی روبرو کرده است.
ممکن است فرمول های متفاوتی برای ساخت ورق روغنی St14 وجود داشته باشد. اما عنصر اصلی در ساخت آن آهن با درصد ۹۸ است. ورق روغنی St14 دارای عناصر زیر است:
| عنصر | درصد وزنی (%) |
|---|---|
| کربن (C) | 0.08 |
| منگنز (Mn) | 0.40 |
| نیکل (Ni) | 0.30 |
| فسفر (P) | 0.30 |
| سیلیسیم (Si) | 0.10 |
| گوگرد (S) | 0.30 |
ورق فوق کششی St14 خاصیت کششی بسیار بالایی در مدت زمان معین (به طور متداول ۶ ماه) دارند و با گذشت این مدت خواص مکانیکی ورق کمتر شده و به استاندارد ورق St13 می رسد. ورق روغنی St14 به صورت رول و در عرض های ۱۰۰ ،۱۲۵ و ۱۵۰ سانتی متر تولید و عرضه می شود. ورق های روغنی در صنایع مختلف کاربرد گسترده ای در وسایل تجهیزات گوناگون دارند. کاربرد گسترده این ورق ها به دلیل قابلیت برشکاری، خم کردن و رنگ پذیری آن‌ها است.
ورق نورد سرد St14 وزنی معادل با آهن معمولی داشته و به دو صورت رول و فابریک تولید می شود. این ورق ها در ساخت لوازم خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند و از نوع فابریک هستند. در حالی که ورق های مورد استفاده در اگزوز اتومبیل‌ها از نوع رول هستند. ورق‌های روغنی St14 در ضخامت۳-۰.۳میلی متری و با عرض ۱۰۰و ۱۲۵میلی متری عرضه می شود. دارای خواص مکانیکی مطلوب و لبه های یکنواخت بوده و به سادگی برشکاری می شوند. معمولاً توسط لیزر، برشکاری ورق های نورد سرد St14انجام می شود.
ورق روغنی St14 به دلیل مقاومت کششی پایین(۳۵۰-۲۷۰ مگاپاسکال) نسبت به دو گرید قبلی به ورق روغنی فوق کشش شناخته می شود. کشش بالای این ورق و ساختار نرم آن باعث کاربرد گسترده ورق مذکور در صنعت شده اند. ظاهر زیبا و کاربر پسند ورق روغنی موجب استفاده آن برای مصارف مختلف شده است.
مصارفی همچون ساخت مبلمان فلزی، صنعت خودرو سازی (ساخت فیلتر ها و گل گیر های اتومبیل و لوله های اگزوز و سایر قطعات اتومبیل)، ساخت لوازم خانگی برقی مانند اجاق گاز یخچال فریزر مایکروفر و همچنین رادیاتورها، کابینت، کمد، یراق آلات و پروفیل های ساختمانی مانند پروفیل در و پنجره دارد.
در فرآیند تولید ورق روغنی ST14، عملیات اسیدشویی به منظور حذف اکسیدهای سطحی و بهبود کیفیت سطحی انجام می شود. این کار نقش مهمی در کاهش خوردگی ورق، افزایش عمر مفید غلطک ها، کاهش نیروی نورد مورد نیاز، کاهش دمای تولید و بهبود روانی فرآیند نورد دارد.
پس از اسیدشویی، برای کاهش اصطکاک بین ورق و غلطک، بهبود سطح نهایی و کنترل انتقال حرارت، عملیات روغن کاری انجام می شود. روغن علاوه بر روانکاری، با کاهش ضریب انتقال حرارت به عنوان یک عایق حرارتی عمل کرده و از افزایش بیش از حد دمای ورق و غلطک ها جلوگیری می کند.
در پایان فرآیند، لازم است که روغن به‌طور کامل از سطح ورق پاکسازی شود. در بسیاری از موارد، این روغن در حین عملیات آنیلینگ تبخیر می شود. همچنین، در ورق های نازک، فرآیند روغن زدایی معمولا از طریق روش های الکترولیتی انجام می گیرد. عملیات روغن کاری به دو روش انجام می شود: پاشش مستقیم و پاشش مدار بسته، که در ادامه هر یک از این روش ها توضیح داده می شود:
در این روش، روانساز با غلظت بالا (معمولا بر پایه روغن های صنعتی مخصوص نورد) به‌صورت مستقیم و یکنواخت روی سطح ورق نورد شده پاشیده می شود. این روش به طور ویژه برای ورق های نازک طراحی شده است، زیرا نیازمند پوشش دهی یکنواخت و موثر در سرعت های بالای تولید است. پاشش مستقیم باعث ایجاد یک لایه نازک اما موثر از روانکار روی سطح ورق می شود که اصطکاک بین ورق و غلطک را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
در این روش روی غلطک های دستگاه نورد، روانساز رقیق پاشیده می شود. ضمن روغن کاری، غلطک ها نیز خنک می شوند. پس از اتمام روغن کاری، عملیات نورد سرد روی ورق انجام می شود. این کار باعث بهبود خواص مکانیکی ورق (به دلیل سختی ایجاد شده) و ریزدانه شدن ساختارها می شود. فرآیند نورد سرد ضخامت ورق را کاهش داده و افزایش سختی آن را در پی دارد. به همین دلیل مجدد باید تبلور و انعطاف پذیری آن بازیابی شود که این کار توسط عملیات آنیلینگ روی ورق صورت می گیرد. امروزه از روش هیدروفرمینگ برای ساخت ورق روغنی St14 استفاده می شود و مشابه کشش ورق است.
در روش هیدروفرمینگ برای فشردن ورق ها در دمای اتاق از یک سیال هیدرولیکی مثل امولسیون آب و روغن با غلظت ۱۵-۳ درصد استفاده می شود. به عبارت دیگر سیال مانند سمبه عمل می کند. از مزایای هیدروفرمینگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در ساخت ورق های گالوانیزه، ورق St14 از مواد اولیه اصلی هستند که در ساخت صنایع مختلف از جمله صنایع ساختمانی و خودروسازی کاربرد ویژه‌ای دارند. توسط فرآیند سردکاری تولید ورق آغاز می شود و با روش گالوانیزاسیون روی سطح آن ها پوششی از فلز اعمال می شود. این پوشش فلزی از ورق روغنی St14 در برابر عوامل خوردگی، زنگ زدگی و رطوبت محافظت کرده و مقاومت ورق را در برابر آسیب های خارجی بالا می‌برد.
ورق های گالوانیزه تولید شده از ورق روغنی St14 طول عمر بالا و کیفیت بیشتری داشته که موجب اطمینان و اعتماد بیشتر مصرف کنندگان می شود. به همین دلیل استفاده از ورق فوق کششی St14 در ساخت ورق های گالوانیزه کیفیت و بازدهی آن را در صنعت بالا برده و در ارتقای کیفیت و عملکرد محصولات نهایی نقش مهمی را ایفا می کند.
هر یک از انواع ورق های روغنی دارای مزایا و معایبی هستند. آگاهی از مزایا و معایب در استفاده درست از آن ها کمک فراوانی خواهد کرد. ورق روغنی St14 مزیت های همچنین انعطاف پذیری بالا، سطح صاف و صیقلی، وزن سبک، مقاومت در برابر کشش و ترک خوردگی، امکان پوشش دهی با گالوانیزاسیون یا رنگ آمیزی دارد. موارد زیر نیز از معایب این ورق ها به شمار می رود:
قیمت ورق St14 به عواملی همچون نوسانات بازار ارز، کیفیت و کاربرد ورق، مواد مصرفی در ساخت ورق و کارخانه تولید کننده آن بستگی دارد. ورق روغنی St14 به دو صورت رول و شیت و با عرض های گوناگون ساخته می شود که این عالم نیز ممکن است روی قیمت آن اثرگذار باشد. در کارخانه های فولاد مبارکه اصفهان، کارخانه فولاد قزاق، کارخانه هفت الماس و غیره ورق های روغنی در استانداردهای مختلف ساخته می شوند.
کارخانه هایی که تولید کننده ورق St14 هستند جز واحدهای برتر صنعت فولاد کشور بوده که نقش بسیار مهمی در ساخت و عرضه ورق های روغنی با استانداردهای بین‌المللی ایفا می‌کند. به جدول زیر دقت کنید:
| نام کارخانه | موقعیت جغرافیایی | توضیحات |
|---|---|---|
| فولاد مبارکه اصفهان | اصفهان | بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق‌های نورد سرد در ایران، با توانایی تولید ورق ST14 با کیفیت بالا. |
| فولاد غرب آسیا | دلیجان | تولیدکننده ورق‌های روغنی در گریدهای ST12 تا ST14، با استانداردهای بین‌المللی. |
| صنایع فولاد هفت الماس | قزوین | یکی از تولیدکنندگان اصلی ورق‌های نورد سرد ST14 در ایران. |
جمع بندی
ورق روغنی St14 دارای کشش فوق عمیق بوده و به دلیل داشتن ویژگی های همچون سختی بالا، قابلیت خم شدن، جوشکاری مناسب، کیفیت و زیبایی ظاهری؛ مناسب ساخت تجهیزات و لوازم خانگی است. به علاوه در ساخت ورق رنگی و ورق های فولادی پوشش دار مانند ورق گالوانیزه به عنوان ورق پایه کاربرد دارد.
سوالات متداول
ورق ST14 دارای فرم پذیری بالا، سطح صاف و یکنواخت و مناسب برای کشش عمیق است. این ورق جوش پذیر بوده و در تولید قطعات دقیق و پیچیده کاربرد دارد.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.