تیرآهن یک نوع پروفیل بسیار مهم و کاربردی است که در اسکلت فلزی سازه ها به کار می رود تا کار تحمل و انتقال بارها را انجام دهد. پروفیل ها از نظر ظاهری به 2 دسته متفاوت تقسیم می شوند که گروه اول ظاهری شبیه به H و گروه دوم ظاهری شبیه به I انگلیسی دارد. این مقطع آهنی انواع گوناگونی دارد که با توجه به شکل ظاهر و خاصیت های مکانیکی متنوع، در پروژه های مختلف تصمیم می گیرند از کدام نوع استفاده کنند. یکی از انواع آن ها تیرآهن IPE است.
حالا این مدل با سایر مدل های دیگر چه تفاوتی دارد؟ چرا این نام را روی آن گذاشتند؟ قیمت تیرآهن IPE چند است و چه تفاوتی با قیمت تیرآهن های دیگر دارد؟ IPE مخفف I PROFILE EUROPEENNES بوده که نشان دهنده یک تیرآهن نیم پهن است. محصولی که طبق استانداردهای اروپا ساخته می شود. با توجه به نیاز اساسی ساختمان به آن، دانستن اطلاعات مفید در مورد این سازه برای سازنده و البته مهندس بسیار راهگشا خواهد بود. بنابراین، برای کسب اطلاعات ارزشمند به خواندن ادامه این مقاله از مرکز آهن دعوت می شوید.
تیرآهن IPE تقاضای بسیار زیادی نسبت به سایر تیرآهن ها از جمله تیرآهن INP دارد و این بالا بودن تقاضا به حدی زیاد است که معمولا تولیدات داخلی پاسخگوی این نیاز نیستند، به همین علت مجبور به واردات این محصول از کشورهایی مانند آلمان، اسپانیا، لهستان و کره هستیم. کشورهای چین و روسیه نیز در تولید این محصول دست دارند اما این دو کشور، از استانداردهای متفاوتی در زمان ساخت کمک می گیرند که شباهتی به استانداردهای روز اروپا ندارد. تیرآهن های IPE در 3 نوع st37، st44 و st52 تولید می شود.
طبق استانداردهای روز اروپا تیرآهن IPE باید با ضخامت ثابت بال و جان در سرتاسر محصول تولید شود. البته علاوه بر این، استانداردهای اروپایی ارتفاع حدود 80 تا 600 میلی متر را برای تولید این نوع تیرآهن توصیه می کنند. اما در ایران تولید تیرآهن IPE در طول های 120 تا 300 میلی متر نیز انجام می شود و امری عادی است. تیرآهن IPE 180 تا تیرآهن IPE 300 از نظر مشخصات ظاهری و فنی تفاوت هایی دارند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
مشخصات تیرآهن IPE ساختمانی شامل 2 زمینه متفاوت یعنی مشخصات فنی و ظاهری می شود. هرکدام از این ویژگی ها در تعیین عملکرد مکانیکی و نوع کاربرد اهمیت زیادی دارد. به همین علت در ادامه مطلب سعی کردیم به بررسی عمیق تر و با جزئیات مشخصات این نوع تیرآهن در هر 2 زمینه بپردازیم.
مشخصات فنی تیرآهن IPE را می توانیم از روش ها و ابعاد متفاوتی بررسی کنیم. البته که جدول اشتال ipe تمام مشخصات لازم و موردنیاز را به مهندس های عمران و طراحان سازه های صنعتی ارائه می دهد. این مشخصات شامل بحث های هندسی و اندازه ها، سایز و وزن است. اما یک سوال آیا تمام تیرآهن های سایز 18 وزن یکسانی ندارند؟
زمانی که تیرآهن 18 را تصور می کنیم با خود می گوییم احتمالا اگر 2 تیرآهن 2 برند متفاوت، سایز و قد و البته قطر یکسانی داشته باشند پس وزن یکسانی نیز دارند، اما اینگونه نیست. وزن تیرآهن را بال و جان آن و البته شرکت سازنده تعیین می کند. برای همین هر تولید کننده، تیرآهن های متفاوت خود به خصوص این مدل را وزن کرده و در یک جدول وزنی تیرآهن IPE به خریداران ارائه می کند.
البته که سایز تیرآهن IPE نیز مانند وزن، ضخامت جان و بال حائز اهمیت است. برای اطلاع پیدا کردن از سایز می توانید به عدد درج شده در کنار تیرآهن نگاه کنید و سایز آن را براساس واحد سانتی متر متوجه شوید.
تیرآهن IPE از نظر ظاهری در گروه I قرار می گیرد چرا که بال ها در سرتاسر آن ضخامت ثابتی دارد. یعنی سطح داخلی موازی با سطح خارجی که هر دو بر پایه عمود هستند. می توانید آن را به شکل دو T متصل نیز ببینید. در این T ها قسمت عمودی با تحمل نیروهای سخت و قسمت افقی که نام دیگر آن فلنج است با تحمل حرکت های خمشی به حفظ سازه کمک بسزایی می کنند. به همین دلیل شکل ظاهری تیرآهن IPE بسیار موردبحث قرار می گیرد.
اندازه تیرآهن IPE را هم با توجه به تاج، فلنج یا همان قسمت افقی و وزن در هر متر تعیین می کنند. حالا طبق این گفته و البته مثال قبلی ما می دانیم با توجه به اینکه این مدل تیرآهن شکل 2 عدد T متصل به هم را دارد پس 2 فلنج موازی نیز خواهد داشت. یک مشخصه ظاهری دیگر تیرآهن IPE نیز طراحی وجه های تار و وجه های داخلی بال ها با لبه تیز به صورت گرد شده است.
به علاوه طبق استانداردهای اروپا تلاش می شود که همیشه رابطه بین عرض ها و ارتفاع پروفیل را زیر 0.66 نگه دارند. از طرفی دیگر با توجه به کلمات اختصاری دیگری مانند H ارتفاع بال براساس میلی متر، G وزن هر متر براساس کیلوگرم، Ts ضخامت جان، Tg ضخامت بال ها، A سطح مقطع و B عرض بال ها می توانید به سایر ویژگی های ظاهری مدنظر خود دست پیدا کنید. علامت V نیز نشان دهنده وزن سنگین و علامت L نشان دهنده وزن سبک است.
البته که با توجه به تنوع تولید بالا شما می توانید انواع تیرآهن های IPE با تنوع سری 80 تا 600 را با وزن های متفاوتی خریداری کنید. برای نمونه، تیرآهن IPE 300 دارای سری 300 و قابلیت تحمل وزن 67.96 کیلوگرم در هر متر را دارد. به علاوه از نظر طولی نیز معمولا هر شاخه تیرآهن IPE طول 12 متر دارد.
هر سازه فولادی خود را با مزایا و معایب متفاوتی معرفی می کند. ما نیز قصد داریم این سازه فولادی یعنی تیرآهن IPE را از نظر مزایا و معایب بررسی کنیم. مزایای این سازه عبارتند از:
معایب تیرآهن IPE نیز عبارت است از:
طبق گفته های قبل تیرآهن ها از نظر ظاهری، کاربرد، جدول اشتال و البته استانداردهای تولید با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین، در مورد تیرآهن مناسب برای هر سازه، فقط مهندس عمران و فردی که در این زمینه مهارت دارد می تواند صحبت کند.
اما تا به اینجا ما می دانیم با توجه به مزیت های فوق العاده تیرآهن 14 IPE و سایر ابعاد قطعا اگر طبق نظر مهندس ساختمان بتوانیم از این سازه استفاده کنیم، با خیال راحت و البته قاطعیت می توانیم از کیفیت مقاومت ساختمان حرف بزنیم. البته که تیرآهن های دیگر نیز مزیت های خود را دارند. اما به طور کلی تفاوت تیرآهن IPE، IPB و INP در نوع استانداردها و ظاهر و کاربرد خلاصه می شود که اگر بخواهیم دقیق تر به آن ها بپردازیم یک مقوله جدا و بسیار بحث برانگیز را خواهیم داشت.
سوالات شما:
تیرآهنی از دسته نیم پهن که براساس استانداردهای روز اروپا تولید می شود و بال و جان در آن نازک هستند. همچنین صخامت بال در سرتاسر آن یکسان است.
IPE مخفف عبارت I PROFILE EUROPEENNES است.
حوزه استفاده از این تیرآهن فقط به صنعت ساخت و ساز محدود نمی شود و در طراحی و ساخت انواع ماشین آلات و تجهیزات مانند تسمه ها، ستون ها، آماتورهای سازه ای، رواق ها، تیرچه ها، براکت ها و پله ها نیز قابل استفاده است.