همان طور که می دانید امروزه از انواع فلزات مختلف در بسیاری از پروژه های کوچک و بزرگ اعم از ساختمان سازی، پروژه های صنعتی، تجاری و… به شکل های مختلف استفاده می شود؛ بنابراین بیشتر افرادی که به عنوان پیمانکار یک پروژه هستند باید خصوصیات فلزات مختلف را بشناسند تا بر اساس ویژگی آن ها و نوع کاربردی که انتظار دارند بتوانند بهترین فلز را انتخاب کنند. اگر فلزات به طور صحیح انتخاب نشود بعد از اتمام پروژه عواقب سختی خواهد داشت؛ مثلاً اینکه فلز انتخاب شده نسبت به تغییرات دمایی موجود در پروژه به اندازه کافی مقاوم نبوده و تغییر شکل می دهد. پس باید کاملاً حرفه ای و مهندسی شده فلز مورد نظر انتخاب شود. یکی از انواع پرکاربرد فلزات ورق صنعتی آهن نسوز است که در این مطلب می خواهیم شما را با آن ها از نظر تعریف، خصوصیات و موارد کاربرد آشنا کنیم و به شما خواهیم گفت هنگام خرید آن به چه نکاتی باید توجه نمایید.
به طور کلی اصطلاح فلز نسوز برای توصیف گروهی از عناصر فلزی استفاده می شود که دارای نقطه ذوب فوق العاده بالا هستند و در برابر سایش، خوردگی و تغییر شکل بسیار مقاوم می باشند. این خصوصیات فوق العاده ورق آهن نسوز را به مصالح بسیار کاربردی در پروژه های بزرگ و کوچک تبدیل کرده است. ورق آهن نسوز شامل طیف گسترده ای از محصولات با ویژگی ها و کاربردهای متفاوت می باشند. به عنوان مثال دفعه بعد که سوار اتومبیل خودتان شدید با دقت بیشتری اطرافتان را نگاه کنید. بسیاری از قطعات خودرو با استفاده از این فلزات نسوز به صورت برش خورده و رنگ شده تشکیل شده اند.
نحوه استخراج و شکل گیری ورق نسوز بسیار پیچیده است. تا حدی که گاهی اوقات حتی مهندسینی که با یک یا چند نوع فلز نسوز خاص کار می کنند نمی توانند به طور کامل متوجه شوند که فرایند استخراج، پردازش و تشکیل آن فلزات به چه صورتی بوده است. اما در همه فلزات نسوز یک ویژگی خاص مشترک است. آن هم نقطه ذوب فوق العاده بالای آن ها می باشد. به عنوان مثال تنگستن، در دمای 3410 درجه سانتی گراد (6170 درجه فارنهایت) ذوب می شود که دو برابر آهن و ده برابر نقطه ذوب سرب است. فلزات نسوز در جدول شیمی مندلیف همگی در یک بخش از جدول هستند. با اینکه 12 نوع فلز نسوز در این جدول مشخص شده است اما فقط 5 آلیاژ به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. این پنج فلز عبارت اند از:
همه این فلزات نسوز به جز رنیوم دارای ساختار مکعب بدون محور هستند. علیرغم این واقعیت انواع ورق آهن نسوز دارای شباهت های زیادی هستند اما از نظر کیفیت مانند ویژگی چگالی، مقاومت در برابر سایش و خوردگی هر کدام از این فلزات نسوز دارای ویژگی های خاص خود می باشند. بسیاری از این ویژگی ها کاملاً منحصر به فرد بوده و در فلزات دیگر یافت نمی شوند.
اگر ورق آهن نسوز چنین نقطه ذوب بالایی دارد، چگونه انواع وسایل را با آن میسازند؟
همان طور که گفتیم مثلاً از فلزات نسوز در اتومبیل سازی استفاده می شود. سؤالی که شاید برای هر کدام از شما عزیزان پیش بیاید این است که با توجه به دمای ذوب بسیار بالای این فلزات چگونه در موارد مختلف از آن ها استفاده می شود؟ برای پاسخ تخصصی به این سؤال باید گفت فلزات نسوز از کنسانتره های سنگ استخراج می شوند، سپس به صورت مواد شیمیایی فرآوری شده و در گام بعدی به پودر تبدیل می شوند. در مرحله بعدی پودرها را در قالب های مختلف ریخته و دوباره آن ها را منسجم و به شکل دلخواه در می آورند. پخت این پودرها شامل گرم شدن درون قالب برای مدت زمان طولانی است. در زیر گرما، ذرات پودر شروع به اتصال می کنند و یک قطعه جامد را مطابق قالب تشکیل می دهند.
پخت می تواند فلزات را در دمای پایین تر از نقطه ذوب آن ها نیز پیوند دهد. این یک مزیت قابل توجه هنگام کار با فلزات نسوز است. بنابراین نقطه ذوب بالای این فلزات و سهولت واکنش اکسیداسیون آن ها (ترکیب فلز با اکسیژن هوا) در دمای بالا باعث می شود که متخصصین از پودر این فلزات برای کارهای مختلف استفاده کنند و مانند فلزات دیگر به صورت ریخته گری مورد استفاده قرار نمی گیرند. علم متالورژی پودر مدرن در واقع در اوایل دهه 1900 و هنگامی که رشته های لامپ رشته ای از پودرهای تنگستن ساخته شدند ابداع شد و بعد از آن کاربرد فراوانی داشت. از همان ابتدا که دانشمندان کشف کردند چگونه می توانند از فلزات نسوز در تولیدات خود استفاده کنند ابزارهای برش را ساختند که یکی از بهترین کاربردهای این نوع فلزات می باشند.
دیگر فلزات نسوز نیز مانند تنگستن دارای نقطه ذوبی بالاتر از 3632 درجه فارنهایت (2000 درجه سانتی گراد) هستند. نقطه ذوب بالای فلزات نسوز و مقاومتشان در برابر خوردگی و فرسایش آن ها را به فلزات بسیار عالی برای برش تبدیل کرده است. فلزات نسوز همچنین در برابر شوک گرمایی بسیار مقاوم هستند، به این معنی که گرم شدن و سرمایش مکرر به راحتی باعث انبساط، فشار و ترک خوردگی آن ها نمی شود. این نوع فلزات دارای چگالی بالا (سنگین) و همچنین خاصیت هدایت الکتریکی و حرارتی خوبی هستند؛ اما همان طور که در قسمت قبلی هم گفتیم به طور خاص این ویژگی ها در هر کدام از آن ها متفاوت است. پودرهای فلزی در اندازه ها و فرم های خاصی تولید می شوند، سپس مخلوط شده تا مخلوط تهیه شده قبل از فشرده و پخته شدن خواص مورد نیاز را ایجاد کند.
پودرهای کاربید
یکی از اولین مصارف ورق آهن نسوز در اوایل قرن بیستم با تولید کاربیدهای سیمان شده به وجود آمد. Widia ، اولین کاربید تنگستن تجاری تولید شده، توسط شرکت Osram آلمان بود و در سال 1926 به بازار عرضه شد. این تولید شگفت انگیز منجر به انجام آزمایشات بیشتر با فلزات مشابه سخت و مقاوم در برابر سایش شد و در نهایت کاربیدهای متخلخل مدرن نیز تولید شدند. در تولید محصولات مواد کاربیدی اغلب از مخلوط پودرهای مختلف استفاده می شود. این فرآیند مخلوط سازی امکان بهره گیری از خواص مفید فلزات مختلف را در کنار هم فراهم می کند، در نتیجه مواد تولیدی کیفیت خیلی بالاتری از موادی دارند که تنها از یک فلز نسوز خاص تشکیل می شود. به عنوان مثال، پودر اصلی Widia دارای 15٪ کبالت می باشد. آلیاژها و کاربیدهای مبتنی بر فلز نسوز تقریباً در همه صنایع عمده از جمله الکترونیک، هوافضا، خودرو، مواد شیمیایی، معدن، فناوری هسته ای، فرآوری فلزات و پروتزها استفاده می شود.
کاربردهای تائید شده فلزات نسوز توسط انجمن فلزات نسوز جهانی برای هر فلز به صورت مشخص شامل موارد زیر است:
فلز تنگستن
فلز مولیبدن
کاربید تنگستن سیمانی
فلز تانتالوم
کارخانه های زیادی در ایران ورق آهن نسوز تولید می کنند. امروزه بسیاری از کارخانه ها و تولید کننده های معتبر داخلی و خارجی محصولات خوبی تولید می کنند. ورق فولادی نسوز در شکل های متفاوت و با ضخامت های مختلف کاربردی به شکل رول، شیت و فلبریک تولید و در بازار عرضه می شوند. تمامی این فلزات ورقه ای نسوز در آزمایشگاه های معتبر کنترل کیفیت به لحاظ ویژگی های مختلف آنالیز و بررسی شده و بعد به مصرف کننده ارائه خواهد شد.
شما می توانید به عنوان خریدار بعد از استعلام قیمت های روز ورق آهن نسوز، موارد مورد نیاز را سفارش داده و یک پیش فاکتور از کارشناسان کارخانه مورد نظر تقاضا کنید. آن ها ضمن ارائه پیش فاکتور نحوه پرداخت و تحویل ورقه های آهن نسوز خواسته شده را برای شما توضیح خواهند داد. دقت کنید که مشخصات فنی هر محصول مانند سایز، حالت، استاندارد و قیمت در لیست استعلام موجود می باشد و وظیفه شماست که با دقت آن ها را بررسی و بهترین مورد را انتخاب نمایید.
سخن آخر
همان طور که ملاحظه کردید ورق آهن نسوز با آلیاژهای مختلف فلزات نسوز به صورت تنها یا ترکیبی از این فلزات ساخته شده و مصارف بسیار گسترده ای دارند. همچنین هر کدام از فلزات نسوز ویژگی های منحصر به فردی نیز دارند؛ بنابراین مهندسین متالوژی باید به طور دقیق همه آن ها را بررسی کنند تا بتوانند تشخیص دهند در هر پروژه بر اساس نوع بهره برداری از آن پروژه بهتر است چه نوع فلزی را استفاده کنند.