رعایت ایمنی ساختمان و جلوگیری از خطراتی مانند برق‌گرفتگی در حین صاعقه و آتش‌سوزی، اهمیت زیادی دارد. عدم ایمنی اتصالات برقی در سازه‌های ساختمانی می‌تواند باعث ایجاد آتش‌سوزی و مرگ‌ومیر شود. برای جلوگیری از چنین حوادث و خساراتی، روش‌های مختلفی پیشنهاد شده‌اند. یکی از بهترین روش‌ها، استفاده از سیستم همبندی با میلگرد در ساختمان‌سازی است. با به‌کارگیری میلگرد همبندی می‌توان اختلاف پتانسیل بین سازه، بدنه و تأسیسات الکتریکی و غیرالکتریکی فلزی را در ساختمان‌ها از بین برد. در نتیجه، خطر آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی ناشی از این امر کاهش پیدا خواهد کرد. قیمت میلگرد همبندی و سایر انواع این محصول در سایت مرکزآهن قابل‌مشاهده است.
از جمله الزامات و مقررات ساختمان‌سازی و عمران، استفاده از میلگرد همبندی است. ایجاد شبکه همبندی در ساختمان‌ها مانع خطراتی همچون برق‌گرفتگی، خراب‌شدن دستگاه‌ها و سایر تجهیزات الکتریکی و مخابراتی می‌شود. در این سیستم با انجام اتصال الکتریکی بین سازه‌های فلزی به یکدیگر، از ایجاد اختلاف پتانسیل خطرناک و عبور جریان الکتریکی در بین آنها جلوگیری خواهد شد. به عبارت دیگر، همبندی باعث پایین‌آوردن ولتاژ تماسی در داخل ساختمان و زمین می‌شود. با توجه به موقعیت قرارگیری همبندی و همچنین تجهیزات به‌کار برده‌شده، می‌توان همبندی را به دو دسته همبندی اصلی و همبندی تکمیلی یا اضافی دسته‌بندی کرد.
اتصالات سازه و تجهیزات در همبندی اصلی به سمت زمین هستند. اجزای این نوع همبندی شامل همه تأسیسات فلزی همچون لوله‌های آب، گاز، فاضلاب، کابل‌های برق، تلفن و میلگردهای به‌کار رفته در اسکلت بتنی می‌شوند. همچنین تیر و ستون‌های موجود در اسکلت فلزی و فولادی، از دیگر قسمت‌های تشکیل‌دهنده این مجموعه هستند.
مکان‌هایی که دارای رطوبت هستند، احتمال برق‌گرفتگی بالایی خواهند داشت. در محیط‌های مرطوب از همبندی تکمیلی یا اضافی در دستگاه‌های نصب شده استفاده می‌شود. وان حمام، بدنه هادی وسایل الکتریکی همچون یخچال، ماشین ظرف‌شویی، ماشین لباسشویی، تمام وسایل روشنایی و پریزها، وسایل رسانای الکتریکی موجود در آشپزخانه، تجهیزات فلزی استفاده‌شده در سونا، استخر، اتاق عمل بیمارستان و ... قسمت‌های مختلف همبندی تکمیلی هستند.
در اجرای میلگرد همبندی می‌توان از میلگردهای اصلی و میلگردهای اضافی استفاده کرد. اما نکته مهمی که برای انتخاب میلگرد همبندی باید در نظر داشت، سایز آن است که بر اساس اصول استاندار خاصی طراحی شده باشد. سایز میلگرد همبندی باید 8 میلیمتر باشد و کمتر از آن، مجاز نیست. همچنین بر اساس سطح مقطع هادی اصلی ساختمان، قطر میلگرد با اندازه 10 میلیمتر نیز مجاز است. در واقع، چنانچه سطح مقطع هادی اصلی فاز ساختمان، بیش از 95 میلیمتر مربع باشد، می‌توان از میلگرد با قطر 10 میلیمتر استفاده کرد.
بهترین راه برای اتصال بین میلگرد و سایر تجهیزات، جوشکاری است. در جوشکاری میلگرد همبند طولی، حتما باید امتداد دو میلگرد روی یکدیگر 10 سانتی‌متر شود. از نظر نوع میلگرد می‌توان از هر دو نوع ساده و آجدار برای همبندی استفاده کرد. میلگرد ساده دارای ظاهری صیقلی و میلگرد آجدار دارای آج با طرح‌های مختلف است. همچنین اختلاف قیمت میلگرد ساده و آجدار نیز در اجرا تاثیرگذار است.
با توجه به این‌که تیر و ستون‌های فلزی، رسانای الکتریسیته هستند؛ نحوه اتصال آنها به یکدیگر بسیار مهم است. لذا برای این منظور از میلگرد برای ارتباط بین سازه‌های فلزی سقف، کف و ستون‌ها استفاده می‌شود. به طور کلی، اجرای میلگرد همبندی در دو مرحله صورت می‌پذیرد. مرحله اول، قبل از بتن‌ریزی و به صورت هم‌زمان با اجرای فونداسیون ساختمان در همه طبقات موردنظر انجام می‌شود. مرحله دوم نیز بعد از بتن‌ریزی و شامل قسمت‌های مختلفی است.
توجه داشته باشید که به کارگیری میلگرد همبندی در اسکلت فلزی و بتنی، به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در یک سازه با اسکلت فلزی، نیازی به همبندی در تمام طبقات نیست. در مقابل، به کارگیری شبکه میلگرد همبندی در کف پایین‌ترین طبقه یا سطح روی فونداسیون، برای هدایت جریان الکتریکی الزامی است.
در اجرای همبندی قبل از بتن‌ریزی حتما باید تمام ستون‌های سازه در همه طبقات به یکدیگر متصل شوند. در این مرحله، میلگردها باید از طول و عرض سازه فاصله 20 متری داشته باشند. برای اجرای همبندی در سقف، طبقات و کف سازه نیز باید فاصله 20 متری رعایت شود. همچنین در اجرای همبندی پشت‌بام باید همه تیرها به یک هدایت‌کننده اتصال یابند. در نهایت، آسانسور و خرپشته باید به شبکه همبندی متصل شوند.
اجرای همبندی بعد از بتن‌ریزی به وسیله سیم مسی فاقد روکش در سقف انجام می‌شود. همچنین چنانچه همبندی ستون‌ها قبل از بتن‌ریزی صورت نگرفته باشد، باید بعد از بتن‌ریزی حتما انجام شود. در غیر این صورت، شبکه همبندی کاملا قطع خواهد شد.
نکاتی در خصوص اتصال همبندی با میلگرد به سازه اصلی
در این اتصال باید از سیم آرماتوربندی معمولی یا سیم مسی استفاده شود. روش اتصال و بستن آنها، همانند میلگردهای اصلی است. در اکثر نقاط ایران از روش دستی برای بستن سیم به میلگرد استفاده می‌شود. البته این روش به هیچ عنوان برای محافظت در برابر صاعقه، ایمن نیست.
سیم و تسمه‌های مسی باید به میلگردهای موجود در سازه اتصال یابند. برای این منظور، اتصالات باید حداقل به ازای هر 6 متر به‌وسیله جوش ترمیت یا با بست‌های پیچی انجام شوند. همچنین در فاصله بین بست‌های پیچی و جوش‌ها باید با استفاده از سیم مسی مفتولی یا سیم آرماتوربندی معمولی، بست‌های دیگری نیز به کار روند. روش و تعداد بست‌های سیمی همانند بستن میلگردهای اصلی سازه هستند. لازم به ذکر است جنس بست‌های پیچی باید از مس و آلیاژهای مجاز آن، فولاد گالوانیزه، فولاد ضدزنگ و فولاد فاقد روکش باشد.
جمع‌بندی
امروزه به منظور کاهش آسیب و خطرات ناشی از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی در ساختمان‌سازی از میلگرد همبندی استفاده می‌شود. در واقع، اجرای همبندی از مقررات ملی ساختمان‌سازی است که رعایت آن، ایمنی ساختمان را بالا می‌برد. همبندی در مراحل مختلفی به صورت قبل از بتن‌ریزی و بعد از بتن‌ریزی انجام می‌شود.