اخیرا اخباری از گوشه و کنار به گوش می رسد مبنی بر این که شنیدن امریکا جنگ تجاری به راه انداخته و با تعرفه های فولاد و آلومینیوم برای صنایع داخلی پایین دستی ایران بازی می کند. ️در این جنگ تعرفه ای تجاری که سبب سقوط سهام صنایع مصرف کننده فولاد و صعود سهام شرکت های بزرگ فولاد ساز آمریکا شده و موجب ترس و نگرانی در آمریکا و جهان شده است؛ ترامپ رئیس جمهور آمریکا که به انجام کارهای غیر عادی معروف است، تهدید کرده که می خواهد تعرفه واردات فولاد به آمریکا در حدود 25 درصد و تعرفه آلومینیوم در حدود 10 درصد شود.این موضوع ممکن است بر قیمت محصولات فولادی از جمله قیمت تیرآهن تاثیر داشته باشد.
در همین شرایط، قیمت محصولات فولادی ایران هم علاوه بر این که در داخل کشور به دلیل نزدیک شدن به شب عید آنچنان که باید نیست، تعرفه واردات بالایی هم دارد. به عنوان مثال در حوزه مقاطع فولادی طویل، قیمت تیرآهن معمولی و قیمت تیرآهن هاش ، در شرایط فعلی بر بسیاری از فاکتور های دیگر تاثیر گذار است.
برای روشن تر شدن نرخ فعلی تیرآهن، قیمت تیرآهن اهواز ، قیمت تیرآهن کرمانشاه، و قیمت تیرآهن تبریز را بررسی خواهیم کرد. به عنوان مثال در حال حاضر قیمت تیرآهن اهواز با سایز ١۶ در حدود ٢۴٩۵ تومان اعلام می شود. قیمت تیرآهن کرمانشاه با سایز ١۴ و بارگیری از کارخانه در حدود ٣۴٨٠٠٠ تومان خرید و فروش می شود. علاوه بر این، امروز در تاریخ شنبه ١٢ اسفند، قیمت تیرآهن تبریز با سایز ١۶ هم بارگیری از انبار، معادل ۴۵٠٠٠٠ تومان اعلام شد.
اما در حال حاضر که امریکا درصدد وضع تعرفه های این چنینی است، صنایع پایین دستی داخلی ایران هم از این قضیه متعجب اند که مسئولین تنظیم کننده تعرفه های واردات کشورمان در کمیسیون ماده یک بر پایه اخبار و آمار نه چندان درست صنایع بالادستی خصولتی حدودا چند سال است که در دوران تحریم ایران، تعرفه واردات این مواد اولیه به همین میزان یعنی حدود 10 تا 25 درصد اعلام کرده که آن هم در سکوت خبری مطبوعات اقتصادی بوده است.
کشور جمهوری اسلامی در حقیقت با خود تحریمی داخلی! تا کنون نتوانسته است که از مواد اولیه جهانی و با قیمت مناسب استفاده کند و بنابراین عامل گران فروشی صنایع رانتی بالادست و سود هنگفت آن ها که همه ی نهاده های تولید ریالی و داخلی در دسترس دارند، بوده است. علاوه بر این، جالب این است که فروش آن ها نیز در بورس کالا به دلار و با نرخ آزاد روز است.
از جمله عواقبی که این مسئله به دنبال داشت، رکود عمیقی است که در صنایع پایین دست تکمیلی اتفاق افتاد و مواد اولیه نیز با قیمت رقابتی در دسترس نبوده است.
در حال حاضر باید از مسولان اقتصادی کشور و مدیران شرکت های خصولتی که سرسختانه مدافع تعرفه بالا در این جنگ تجاری بوده اند، توضیح دهند که چرا کشور ایران باید در مسئله تحریم، بالا ترین نرخ جهانی تعرفه واردات مواد اولیه مورد نیاز صنایع داخلی را داشته باشد؟! نوسانات نرخ ارز و واکنش فعالان صنعت فولاد تاثیر افزایش نرخ دلار و به طور کلی نوسانات آن برای فعالان و تولیدکنندگان صنعت فولاد به ویژه تولید کنندگان تیرآهن کشور به یک شکل منحصر نبوده است.
برای برخی تولید کنندگان تیرآهن که تمام مواد اولیه خود را در داخل ایران تامین می‌کنند و از طرف دیگر صادر کننده محصولات فولادی هم هستند نه تنها بالا رفتن نرخ دلار ضرری نداشته، بلکه واحد های تولیدی آن ها را نیز با حاشیه سود بیش تری همراه و هم قدم کرده است اما در همین صنعت واحد های دیگری هم مشغول به کار هستند که محصولات مختلفی تولید می کنند و با عقد قرارداد های بلندمدت، پس از افزایش نرخ دلار طعم ضرر هایی را چشیده اند و گاهی با کاهش قیمت تیرآهن کرمانشاه یا محصولات دیگر آن ها که در ارتباط با این نوسانات بوده است، از وضعیت نرخ دلار و نوسان آن ابراز ناخرسندی کرده اند.
از سوی دیگر اخبار دیگری هم در مورد محصولات فولادی به گوش می رسد که طبق آن، زنجیره محصولات فولادی کامل شده است و از معاملات ارزی نیز بی نیاز است. درباره تاثیر نرخ دلار بر صنعت فولاد و همچنین نرخ مناسب آن، عزیز قنواتی، مدیرعامل شرکت امیرکبیر کاشان طی گفت و گویی اظهار کرد که در حال حاضر محصولات فولادی از معاملات ارزی بی نیاز گشته است.
از سوی دیگر، برخلاف این شرایط گل و بلبل، مشکلاتی هم در بازار محصولات فولادی به چشم می خورد. به عنوان مثال زمانی که به حوزه قیمت تیرآهن نگاهی می کنیم انواع و اقسام تیرآهن با وزن سبک و غیر استاندارد در دسترس مردم است؛ در حوزه های دیگر هم وضع به همین منوال است.
مثلا زمانی که در حوزه ناودانی و نبشی سرک می کشیم؛ متوجه این مطلب می شویم که تولید کالای غیر استاندارد که در کشور نهادینه هم شده است و کار به جایی رسیده که حتی بهترین های تولید کننده فولاد هم مجبور شده اند که به سوی تولید این کالا ها روی بیاورند. البته لازم به ذکر است که آن ها در فروش هر دو کالا و برای حفظ سهم بازار حق انتخاب را به مشتریان خود می دهند.
خوشبختانه در حوزه میلگرد آجدار این مسئله کم تر به چشم می خورد ولی متاسفانه همین میزان کم هم با استقبال خریداران داخلی مواجه می شود. به طوری که بعید نیست با این وضع رقابت شدید و با ادامه این شرایط و استقبال خریداران از این محصولات نسبتا بی کیفیت؛ دیگر تولید کنندگان هم به سوی تولید این محصولات روی آورند که این امر ممکن از موجبات ضرر و زیان های بسیاری را در آینده به وجود بیاورد.