عمان با موقعیت استراتژیک در خلیج فارس، روابط سیاسی پایدار با ایران و نیاز فزاینده به محصولات فولادی برای پروژه های عمرانی، به مقصد مهمی برای صادرات فولاد ایران تبدیل شده است. رشد 35 درصدی صادرات فولاد به عمان در سال 2022 با ارزش 174 میلیون دلار، فرصت های تجاری قابل توجهی برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد کرده است. در این مطلب، انواع محصولات فولادی صادراتی، چالش ها و راهکارهای توسعه این بازار را بررسی می کنیم.
صادرات فولاد به عمان یکی از مهم ترین جریان های تجاری بین ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس است. عمان با موقعیت استراتژیک خود در منطقه، دروازه ای برای دسترسی به بازارهای آسیا، آفریقا و اروپا محسوب می شود. حجم صادرات فولاد به عمان در سال 2022 به رقم قابل توجه 174 میلیون دلار رسید که رشد 35 درصدی نسبت به سال قبل داشته است. میلگرد آجدار و شمش فولادی بیشترین سهم را در سبد صادراتی ایران به این کشور دارند.
روابط سیاسی پایدار بین ایران و عمان، نزدیکی جغرافیایی و مسیرهای آسان حمل و نقل، زمینه مناسبی برای گسترش تجارت فولاد ایجاد کرده است. شرکت فولادسازی عمان (168 میلیون دلار)، شرکت آلومینیوم عمان (50 میلیون دلار) و شرکت ملی فولاد عمان (32 میلیون دلار) از اصلی ترین خریداران فولاد ایران در عمان هستند. این حجم از مبادلات نشان می دهد که بازار عمان به کیفیت و قیمت مناسب محصولات فولادی ایران اعتماد دارد.
صادرات آهن به عمان بخش مهمی از مبادلات تجاری دو کشور را تشکیل می دهد. محصولات آهنی صادراتی ایران به عمان شامل آهن آلات ساختمانی، ورق های فولادی و مقاطع آهنی است. قیمت میلگرد در بازار عمان تحت تأثیر عوامل مختلفی چون قیمت های جهانی، هزینه های حمل و نقل و میزان عرضه و تقاضای محلی قرار دارد که همواره برای صادرکنندگان ایرانی جذابیت داشته است.
رشد صنعت ساختمان سازی و پروژه های عمرانی در عمان، تقاضا برای صادرات آهن به عمان را به طور چشمگیری افزایش داده است. طبق آمارها، در سال های اخیر این روند صعودی بوده و به یکی از ستون های اصلی تجارت دو کشور تبدیل شده است. ایران با داشتن مزیت نزدیکی جغرافیایی و هزینه های حمل کمتر، توانسته در رقابت با کشورهای دیگر مانند چین، هند و روسیه، سهم قابل توجهی از بازار آهن عمان را تصاحب کند.
صنعت ساخت و ساز پررونق عمان و همچنین نیاز این کشور به توسعه زیرساخت های صنعتی، تقاضا برای آهن و فولاد را افزایش داده است. قیمت آهن صادراتی ایران با توجه به کیفیت بالا و هزینه تولید مناسب، برای خریداران عمانی جذابیت زیادی دارد. آمارها نشان می دهد که در سال های اخیر، صادرات آهن به عمان روند صعودی داشته است.
صادرات فولاد به عمان از طریق مسیرهای مختلفی انجام می شود، اما عمده این تجارت از راه دریا و از بنادر جنوبی ایران صورت می گیرد. بندر شهید رجایی در بندرعباس مهمترین مبدا صادرات فولاد به عمان به شمار می آید. صادرکنندگان محصولات فولادی را به صورت فله یا بسته بندی شده توسط کشتی های تجاری به بنادر عمان مانند صلاله، سوهار و دوقم ارسال می کنند. این شیوه به دلیل سرعت مناسب و هزینه مقرون به صرفه، پرکاربردترین روش انتقال فولاد به عمان است.
علاوه بر مسیر دریایی، برخی صادرکنندگان از مسیرهای زمینی و با واسطه کشورهای ثالث مثل امارات برای صادرات فولاد به عمان استفاده می کنند. صادرات از طریق مناطق آزاد تجاری نیز روشی است که به دلیل معافیت های مالیاتی و تسهیلات گمرکی مورد توجه قرار گرفته است. قیمت تیرآهن صادراتی ایران در مقایسه با سایر رقبا، برای خریداران عمانی جذاب تر بوده و با توجه به سیاست های دوستانه تجاری عمان، فرصت مناسبی برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد کرده است.
صادرات میلگرد به عمان یکی از پررونق ترین بخش های تجارت فولاد با این کشور است. میلگرد به عنوان یکی از پرمصرف ترین محصولات فولادی در صنعت ساختمان سازی، همواره تقاضای بالایی در بازار عمان دارد. قیمت میلگرد صادراتی ایران به دلیل کیفیت مطلوب و قیمت مناسب، مشتریان زیادی را در عمان جذب کرده است. میلگردهای سایز 8 تا 32 بیشترین تقاضا را در بازار عمان دو عمدتاً در پروژه های ساختمانی و زیرساختی مورد استفاده قرار می گیرند.
مراحل صادرات میلگرد به عمان شامل عقد قرارداد با خریدار عمانی، تهیه اسناد و مدارک لازم مانند پروانه سبز گمرکی، گواهی مبدا، فاکتور رسمی، بارنامه و بیمه نامه است. میلگردهای صادراتی باید استانداردهای کیفی لازم را داشته باشند و با بسته بندی مناسب برای حمل دریایی آماده شوند. شرکت های بزرگ فولاد سازی ایران مانند فولاد خوزستان، ذوب آهن اصفهان و فولاد آلیاژی ایران از صادرکنندگان اصلی میلگرد به بازار عمان هستند که با کیفیت بالا توانسته اند اعتماد مشتریان عمانی را جلب کنند.
صادرات تیرآهن به عمان بخش دیگری از بازار فولاد این کشور را تشکیل می دهد. تیرآهن به دلیل کاربرد گسترده در ساخت سازه های صنعتی، پل ها و ساختمان های بلند، از محصولات پر تقاضا در بازار عمان است. قیمت تیرآهن ایران در مقایسه با سایر تأمین کنندگان، مزیت رقابتی قابل توجهی در بازار عمان دارد. تیرآهن های سایز 14 تا 27 بیشترین تقاضا را در بازار عمان داشته و عمدتاً در پروژه های صنعتی و عمرانی کاربرد دارند.
فرآیند صادرات تیرآهن به عمان مشابه سایر محصولات فولادی بوده و نیازمند طی مراحل قانونی و تهیه اسناد لازم برای ترخیص از گمرک است. تیرآهن های صادراتی به عمان باید استانداردهای کیفی مورد تایید این کشور را داشته باشند. ذوب آهن اصفهان به عنوان بزرگترین تولیدکننده تیرآهن در ایران، نقش مهمی در صادرات تیرآهن به عمان دارد. با توجه به نیاز روزافزون عمان به توسعه زیرساخت های صنعتی و ساختمانی، پیش بینی می شود تقاضا برای تیرآهن ایرانی در بازار عمان همچنان روند صعودی داشته باشد.
صادرات پروفیل به عمان یکی دیگر از زمینه های سودآور در تجارت فولاد با این کشور است. پروفیل های فولادی به دلیل تنوع کاربرد در صنایع ساختمانی، تولید مبلمان، درب و پنجره و سازه های فلزی، بازار خوبی در عمان دارند. انواع پروفیل های مربع، مستطیل و قوطی در سایزهای مختلف به عمان صادر می شوند. کیفیت بالای پروفیل های ایرانی و قیمت رقابتی آنها باعث شده تا صادرکنندگان ایرانی سهم قابل توجهی از بازار پروفیل عمان را در اختیار داشته باشند.
روند صادرات پروفیل به عمان نیازمند رعایت استانداردهای کیفی، بسته بندی مناسب و تهیه اسناد و مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک است. شرکت های تولیدکننده پروفیل در ایران با تمرکز بر بازار عمان و شناخت نیازهای مشتریان این کشور، توانسته اند محصولات خود را متناسب با خواسته های بازار عمان تولید و عرضه کنند. با توجه به رشد صنعت ساختمان در عمان و افزایش تقاضا برای مصالح ساختمانی، انتظار می رود بازار پروفیل در این کشور همچنان رو به گسترش باشد.
صادرات ورق فولادی به عمان بخش دیگری از تجارت فولاد با این کشور را شامل می شود. ورق های فولادی در سایزها و ضخامت های مختلف، کاربردهای متنوعی در صنایع ساختمانی، خودروسازی، کشتی سازی، صنایع نفت و گاز و ساخت مخازن در عمان دارند. ورق های گالوانیزه، رنگی، روغنی و سیاه از انواع ورق های صادراتی ایران به عمان هستند. کیفیت بالای ورق های فولادی ایران و قیمت مناسب آنها، مزیت رقابتی خوبی در بازار عمان ایجاد کرده است.
صادرات نبشی و ناودانی به عمان نیز زمینه مناسبی برای تجارت فولاد ایجاد کرده است. این محصولات در ساخت اسکلت های فلزی، سازه های صنعتی، کانال های هدایت آب و فاضلاب و ساختمان سازی در عمان کاربرد فراوانی دارند. نبشی ها و ناودانی های ایرانی به دلیل کیفیت مطلوب و انطباق با استانداردهای بین المللی، در بازار عمان مشتریان خوبی دارند. قیمت مناسب این محصولات نیز مزیت دیگری برای صادرکنندگان ایرانی محسوب می شود.
عمان با داشتن برنامه های توسعه ای گسترده در بخش های مختلف اقتصادی، فرصت های زیادی برای صادرات فولاد به عمان ایجاد کرده است. پروژه های بزرگ زیرساختی مانند توسعه بنادر، ساخت راه آهن، جاده ها و فرودگاه ها، نیاز این کشور به محصولات فولادی را افزایش داده است. علاوه بر این، رشد صنعت نفت و گاز و پتروشیمی در عمان نیز تقاضا برای لوله ها و مخازن فولادی را بالا برده است. این شرایط فرصت مناسبی را برای صادرکنندگان ایرانی فراهم کرده تا سهم خود را در بازار فولاد عمان افزایش دهند.
موقعیت استراتژیک عمان به عنوان دروازه ورود به بازارهای آفریقا و آسیا، امکان صادرات مجدد محصولات فولادی ایران از طریق این کشور را میسر ساخته است. عمان با 16 کشور عربی-آفریقایی، آمریکا، اروپا و سنگاپور قراردادهایی منعقد کرده که امکان صادرات با تعرفه گمرکی صفر را فراهم می کند. برای استفاده از این مزیت، تولیدکنندگان باید حداقل 35 درصد از تولید را در مناطق آزاد عمان انجام دهند. این فرصت برای شرکت های ایرانی که با محدودیت های صادراتی مواجه هستند، بسیار ارزشمند است و می تواند راهی برای دور زدن تحریم ها و دستیابی به بازارهای جدید باشد.
صادرات فولاد به عمان علیرغم فرصت های زیاد، با چالش هایی نیز روبرو است. یکی از مهمترین چالش ها، زیرساخت های حمل و نقل و لجستیک است. بنادر عمان در مقایسه با بنادر کشورهای همسایه مانند امارات، از نظر تجهیزات و امکانات در سطح پایین تری قرار دارند. این موضوع باعث افزایش زمان بارگیری و تخلیه کالا، ایجاد صف های طولانی و افزایش هزینه های جانبی می شود. همچنین کمبود انبارهای مدرن و مجهز در عمان، مشکلاتی را برای نگهداری و ذخیره سازی محصولات فولادی ایجاد می کند.
چالش دیگر، رقابت با سایر کشورهای صادرکننده فولاد مانند چین، هند و امارات است. این کشورها به دلیل سابقه طولانی در صادرات، سهم قابل توجهی از بازار عمان را تصاحب کرده اند و از نظر قیمت، کیفیت و تنوع محصولات، رقبای قدرتمندی محسوب می شوند.
تحریم های بین المللی علیه ایران نیز مشکلات زیادی در زمینه نقل و انتقالات مالی و بانکی ایجاد کرده است. محدودیت های ارزی و دشواری در دریافت وجه حاصل از صادرات، از دیگر موانع پیش روی صادرکنندگان ایرانی است. همچنین بوروکراسی پیچیده اداری و تغییرات مداوم در قوانین و مقررات گمرکی عمان، روند صادرات را دشوار و زمان بر کرده است.
برای بهبود وضعیت صادرات فولاد به عمان و غلبه بر چالش های موجود، راهکارهای متعددی پیشنهاد می شود. ارتقای کیفیت محصولات فولادی مطابق با استانداردهای بین المللی و خواسته های بازار عمان، یکی از مهم ترین اقدامات است. توجه به بسته بندی مناسب برای محافظت از محصولات در برابر رطوبت و خوردگی در طول حمل و نقل دریایی نیز بسیار ضروری است. همچنین، ایجاد شبکه توزیع قوی در عمان و همکاری با شرکای تجاری معتبر محلی می تواند به افزایش نفوذ در بازار کمک کند.
برای حل مشکلات مالی و بانکی، استفاده از روش های جایگزین انتقال پول مانند تهاتر کالا، استفاده از ارزهای دیجیتال و همکاری با صرافی های معتبر پیشنهاد می شود. شرکت در نمایشگاه های تجاری و صنعتی عمان فرصت خوبی برای معرفی توانمندی های صنعت فولاد ایران و برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان عمانی است.
توسعه زیرساخت های حمل و نقل و لجستیک بین دو کشور، راه اندازی خطوط منظم کشتیرانی و افزایش ظرفیت ناوگان حمل و نقل دریایی نیز می تواند به تسهیل و تسریع صادرات فولاد کمک کند. همچنین، استفاده از ظرفیت های مناطق آزاد دو کشور برای ایجاد واحدهای تولیدی مشترک، راهکار دیگری برای توسعه همکاری های تجاری در زمینه فولاد است.
سوالات متداول
مهم ترین مزیت، نزدیکی جغرافیایی و روابط سیاسی پایدار بین دو کشور است که باعث کاهش هزینه های حمل و نقل و ایجاد امنیت تجاری می شود. همچنین موقعیت استراتژیک عمان امکان صادرات مجدد به بازارهای آفریقا و آسیا را فراهم می کند.
بوروکراسی پیچیده گمرکی، مشکلات نقل و انتقال ارز، ضعف زیرساخت های لجستیکی در عمان و رقابت با کشورهای دیگر مانند چین و هند از مهم ترین موانع هستند.
با ارتقای کیفیت محصولات، بسته بندی استاندارد، قیمت گذاری رقابتی، ارائه خدمات پس از فروش و مشارکت در نمایشگاه های تجاری عمان می توان رقابت پذیری را افزایش داد.
تهاتر کالا به کالا، استفاده از صرافی های معتبر در کشورهای ثالث، بهره گیری از ارزهای دیجیتال و گشایش اعتبار اسنادی در بانک های عمانی از روش های جایگزین هستند.
محصولات فولادی وارداتی به عمان باید با استانداردهای GSO (سازمان استاندارد کشورهای حوزه خلیج فارس) مطابقت داشته باشند. همچنین گواهی مبدا، گواهی کیفیت و گواهی مطابقت بازرگانی برای ترخیص از گمرک عمان ضروری است.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.