انواع تیرآهن، علامت اختصاری و استانداردهای ارائه شده در صنعت

تیرآهن‌ها را می‌توان از مهمترین دسته پروفیل‌های فولادی به شمار آورد که دارای کاربردهای فراوانی در صنعت و ساخت و ساز است. از این رو شناسایی انواع و کاربرد هریک از محصولات پیش از خرید ضروری است. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع تیرآهن های موجود در بازار از نظر استاندارد، سایز و کاربرد این محصول آشنا سازیم تا خریدی راحت و مطمئن را تجربه نمایید.

معرفی انواع تیرآهن براساس استاندارد تولید

در این دسته‌بندی تیرآهن‌ها به چهار نوع IPE، INP، IPB و لانه زنبوری تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی تعریف هریک و تفاوت آنها خواهیم پرداخت. تیرآهن یکی از مهمترین اجزای یک ساختمان است و همانطور که قبلا هم گفته شد، تیر آهن‌ها داری سه نوع استاندارد جهانی هستند. باید به این استانداردها هنگام خرید تیرآهن توجه شود.

تیرآهن IPE

تیرآهن IPE در ایران و کشورهای اروپایی تولید می‌شود، شکل آنها I مانند است. همچنین ضخامت بال‌های آن هم تغییر پذیر نیست. تیرآهن تولیدی کشورهای اروپایی و ایران بیشتر از این مدل هستند. بارزترین ویژگی این نوع تیرآهن این است که اگر از هر دو سر تیرآهن به آن نگاه کنید، ضخامت بال‌‌های ابتدا و انتهای آن کاملاً یکنواخت و یکسان است. معمولا نقشه ساختمان‌هایی که به وسیله مهندسان تهیه می‌‌شود بر اساس این نوع استاندارد بوده و این نوع تیرآهن در میان مشتریان از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

تیرآهن INP

تیرآهن I شکل طبق استاندارهای روسیه و چین ساخته می‌شود و ضخامت بال آن با فاصله گرفتن از جان تیرآهن کمتر می‌شود. اغلب این تیر آهن‌ها در بازارهای چین و روسیه تهیه و عرضه می‌شود. این تیر آهن‌ها I مانند هستند و هرچه ضخامت بال‌های آن ها نسبت به جان تیر آهن کمتر باشد، ضخامت بال‌های آن نیز کمتر می‌شود.

تیرآهن‌هایی که طبق این استاندارد تهیه و تولید می‌‌شوند بیشتر در کشور چین و روسیه هستند. از ویژگی‌های بارز آن؛ نازکی بال‌‌ها در ابتدای تیرآهن و ضخیم شدن به مرور آن در انتها است، به طوری که اگر از سر تیر آهن با دقت به آن نگاه کنید، شیب ملایمی را در ضخامت بال‌ها مشاهده خواهید کرد.

تیرآهن‌‌های وارداتی موجود در بازار ایران در شرایط کنونی از هر دو نوع استاندارد در بازار ایران برخوردار هستند. تیرآهن‌ های IPE وارداتی اکثرا مربوط به کشورهای لهستان، اسپانیا، آلمان و نیز کشور کره هستند. البته تیرآهن IPE کشور چین و روسیه هم در بازار ایران موجود است.

ولی چون که این دو کشور با استفاده از هر دو نوع استاندارد تیرآهن تولید نموده‌‌اند، بنابراین مصرف کنندگان بعضی اوقات در تشخیص IPE یا INP بودن محصول این دو کشور دچار مشکل می‌شوند و بسیار پیش آمده است که پس از خرید و تخلیه کالاها در محل ساخت و ساز و یا بدتر از آن، پس از این که ساختمان نیمه ساخته شد، متوجه شده‌‌اند که تیر آهن‌‌های مصرفی آن‌ها از نوع INP بوده است.

حال آنکه نقشه ساختمانی آن‌ها بر اساس IPE بوده و دچار ضرر و زیان بسیاری می‌‌شوند. البته اگر نقشه ساختمان در ابتدا بر اساس INP باشد عکس این قضیه نیز صادق است. جهت اطلاع از قیمت تیرآهن 16 اصفهان می‌توانید به لینک مربوطه در سایت مرکزآهن مراجعه نمایید.

تیرآهن IPB یا هاش

تیرآهن H شکل یا تیر آهن‌های عریض‌تر به گونه‌ای هستند که در آنها طول بال‌ها نسبت به تیرآهن‌‌های IPE بیشتر شده است. تیر آهن عریض یا بال پهن H شکل است که بال‌ها نسبت به تیر آهن IPE طول بیشتری دارد. هنگامی که کلمه لاتین V در کنار نام تیر آهن قرار می‌گیرد به معنای آن است که تیر آهن سنگین وزن است IPBv و هرگاه که حرف L در کنار نام تیر آهن قرار گرفته باشد بدان معناست که تیر آهن وزن کمی دارد.

تیرآهن CPE یا لانه زنبوری

دلیل نام‌ گذاری تیرهای لانه زنبوری این است که شکل‌گیری این تیرها پس از عملیات (بریدن و دوباره جوش دادن) و تکمیل پروفیل به شکل لانه زنبور و شش ضلعی است. این‌ گونه تیرها در طول خود، حفره‌های توخالی (در جان) دارند که به لانه زنبور شبیه هستند. به همین دلیل به این گونه تیرها لانه زنبوری می‌گویند. هدف از ساخت تیرهای لانه زنبوری این است که تیر توان خمشی بیشتری را با یک خیز (تغییر شکل) نسبتاً کم و وزن کمتر در مقایسه با تیر نورد شده شبیه به آن تحمل کند. ارتفاع پروفیل ۱۸ که دارای ۱۸ سانتی متر ارتفاع دارد تا ۲۷ سانتی متر قابل افزایش است.

محاسن و معایب تیر لانه زنبوری

با توجه به توضیحات داده شده در بالا با تبدیل تیرآهن معمولی به لانه زنبوری مدول مقطع و ممان اینرسی مقطع تیر آهن بیشتر خواهد شد و نیز در قدم دوم، مقاومت خمشی تیر آهن نیز بیشتر می‌گردد. در نتیجه یک تیرآهن با ارتفاع بیشتر، قوی‌‌تر و هم‌ وزن نسبت به تیر اصلی خواهیم داشت. در گام سوم هم با سبک بودن تیرآهن و کم شدن وزن آن از نظر اقتصادی نیز به صرفه‌تر خواهد بود.

در گام چهارم از فضاها یا حفره‌های ایجاد شده در جان تیر می‌‌توان برای عبور دادن لوله‌های تاسیساتی و برق استفاده کرد. در ساختن تیرهای لانه زنبوری که باعث افزایش ارتفاع تیر می‌‌شود، باید به طور کامل استاندارد رعایت گردد زیرا در غیر این صورت خریدار با خطر خراب شدن تیر زیر بار وارد شده مواجه می‌شود. خرید تیر آهن یک امر ضروری است اما توجه به این نکات نیز حائز اهمیت است.

دسته بندی تیرآهن براساس علامت اختصاری

تیر آهن از مصالح پرکاربرد و کلیدی در صنعت ساختمان سازی است که نقش مهمی را در اسکلت بندی ساختمان ایفا می‌کند. این محصول در چهار نوع متفاوت تولید می‌شود که هر کدام از آنها کاربرد مخصوص به خود را دارند. در این جا ابتدا تیرآهن نوع اروپایی که با علامت اختصاری INP معروف است را توضیح می‌دهیم و در ادامه تیر آهن نیم پهن، تیر آهن بال پهن و تیرآهن لانه زنبوری را شرح می‌دهیم.

تیرآهن نوع اروپایی

این محصول در بازار ایران به تیرآهن معمولی شناخته می‌شود، البته که بعضی از فعالان این عرصه، این محصول را به عنوان تیرآهن نرمال یا پروفیل نرمال نیز می‌شناسند. علامت اختصاری این محصول INP است که در ساخت ستون و خرپاها از آن استفاده می‌کنند. اندازه این محصول را می‌توان این گونه شرح داد که طول با علامت اختصاری m مشخص می‌شود و بین 8 تا 16 متر است.

ارتفاع را با حرف h نشان می‌دهند که به ترتیب 80، 100، 120 تا 600 میلی‌متر ارتفاع دارد و عرض را با علامت b نشان می‌دهند که در عرض‌های متفاوتی مانند 42، 50، 58 تا 215 میلی‌متر تولید می‌شود. اگر بر روی یک تیرآهن INP16 حک شده بود به این معناست که این محصول از نوع تیرآهن معمولی است و ارتفاع آن 16 سانتی‌متر یا 160 میلی‌متر است.

تیرآهن نیم پهن

این پروفیل به تیرآهن نیم پهن یا سبک معروف است و شباهت زیادی با INP دارد با این تفاوت که ضخامت جان آن کمتر و عرض بال آن از نوع معمولی بیشتر است. علامت اختصاری نوع نیم پهن را با IPE نشان می‌دهند و تولید آن در ایران زیاد است. اندازه استاندارد این محصول به این صورت است که 8 تا 16 متر طول دارد و ارتفاع آن بین 80، 100 تا 600 میلی‌متر متغیر است و عرض آن از 46 میلی‌متر شروع می‌شود و تا 220 میلی‌متر ادامه دارد.

ردیف	نوع محصول	علامت اختصاری
1	تیرآهن اروپایی	INP
2	تیرآهن نیم پهن	IPE
3	تیرآهن بال پهن یا هاش	IPB
4	تیرآهن لانه زنبوری	CNP

تیرآهن بال پهن یا هاش

این نوع محصول از نظر وزنی سبک‌تر از دو نوع دیگر است و اندازه بال با ارتفاع برابر است. مقاطع آن ساده هستند و به عنوان ستون در تیرها و خرپاها استفاده می‌شود. اگر بر روی تیرآهنی علامت اختصاری IPB_L بود به این معناست که تیرآهن بال پهن، سبک وزن است و اگر به صورت IPB_V حک شده بود یعنی تیرآهن بال پهن، سنگین وزن است. به خاطر نوع شکل ظاهری این محصول، یعنی جان و بال عریض آن به این تیرآهن “هاش” نیز می‌گویند چون شبیه H انگلیسی است.

تیر آهن لانه زنبوری

این محصول به نسبت سایر مدل‌ها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به خاطر معایبی هم که دارد توصیه کمتری برای استفاده از آن می‌شود. این محصول در کارخانه و تحت نورد تولید نمی‌شود بلکه به صورت برش دستی یا ماشینی ساخته شده و داخل جان تیر آهن‌های معمولی یا بال پهن را سوراخ‌هایی به شکل ذوزنقه در می‌آورند. مقاومت این نوع به نسبت دیگر مدل‌ها کمتر است اما برای اتصال به تیر اصلی و اعضای مهاربندی و… بسیار مناسب است. این محصول را با علامت اختصاری CNP شناسایی می‌کنند.

طول آن بین 12 تا 18 متر است و ارتفاع از 80 میلی‌متر شروع و تا 300 میلی‌متر ادامه دارد و عرض آن نیز بستگی به نوع پروفیل دارد که از نوع معمولی بوده یا بال پهن. اگر بر روی تیرآهن لانه زنبوری CNP18 ملاحظه کردید به این معناست که از تیرآهن نرمال 18 استفاده شده ولی ارتفاع این محصول 27 سانتی‌متر است. نمره 18 تیرآهن نرمال را باید در عدد 1.5 که برای این تیرآهن و سوراخ‌های آن در نظر گرفته شده ضرب نموده تا ارتفاع اصلی لانه زنبوری مشخص شود.

دسته بندی تیرآهن براساس سایز

در دسته‌بندی دیگری تیرآهن‌ها را براساس سایز و اندازه تولیدی طبقه‌بندی می‌نمایند که می‌توان آن را یکی از دسته بندی‌های مهم اطلاق نمود. در ادامه شما را با انواع سایز تیرآهن و کاربرد آن بیشتر آشنا خواهیم کرد.

تیرآهن سایز 12

این دسته از تیرآهن‌ها دارای وزنی مابین 10.4 تا 26.8 کیلوگرم به ازای هر متر بوده و دارای کاربرد فراوانی در صنعت و ساخت و ساز هستند. از جمله کاربردهای این سایز از تیرآهن می‌توان به استفاده در ساخت ستون؛ پوشش سقف و تیر اشاره کرد. جهت اطلاع از قیمت تیرآهن 12 ذوب آهن اصفهان می‌توانید به لینک مربوطه در سایت مرکزآهن مراجعه نمایید.

تیرآهن سایز 14

این دسته از تیرآهن‌ها را می‌توان پرکاربردترین نوع به شمار آورد. وزن تیرآهن 14 در محدوده 12.9 تا 33 کیلوگرم بوده و دارای کاربردهایی اعم از خرپا، نعل و پوشش سقف است. تیرآهن 14 در تمامی کارخانجات داخلی تولید می‌گردد.

تیرآهن سایز 16

یکی دیگر از سایزهای پرمصرف تیرآهن، سایز 16 است که وزنی مابین 15 تا 41 کیلوگرم دارد. از جمله کاربردهای این سایز نیز می‌توان به ساخت خرپا، پوشش سقف و پل لانه زنبوری اشاره نمود.

استعلام قیمت تیرآهن 16 از مرکزآهن

تیرآهن سایز 18

این دسته از تیرآهن‌ها که از جمله سایزهای پرمصرف به شمار می‌روند، نیز دارای وزنی مابین 18 تا 49 کیلوگرم بوده و دارای کاربردهایی همانند سایز 14 و 16 هستند.

استعلام قیمت تیرآهن 18 از مرکزآهن

تیرآهن سایز 20

این تیرآهن دارای وزن و مقاومت بیشتری نسبت به سایر سایزها بوده و در سازه‌های بزرگ که نیاز به مقاومت بیشتری دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. وزن این محصول مابین 22 تا 60 کیلوگرم است.

دسته بندی تیرآهن براساس کارخانه تولیدی

کارخانه‌های زیادی در بازار داخلی به تولید انواع تیرآهن می‌پردازند و لازم است پیش از خرید در خصوص کیفیت هریک از آنها اطلاعات لازم را کسب نمایید. همانطور که می‌دانید تیرآهن ذوب آهن اصفهان بالاترین کیفیت را در میان محصولات موجود در بازار به خود اختصاص داده است ولی به دلیل قیمت بالاتر در مواردی که نیاز به کیفیت بالاتر احساس می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جهت آشنایی بیشتر با این محصول، می‌توانید به مقاله نحوه تشخیص تیرآهن ذوب آهن اصفهان مراجعه نمایید. علاوه بر این کارخانه، تیرآهن تولیدی کارخانجات جهان فولاد غرب کرمانشاه، فولاد احرامیان یزد، گروه ملی اهواز، فایکو سازی، ناب تبریز، ظفر بناب، آرین فولاد و ماهکار مشهد نیز در بازار موجود بوده و شما می‌توانید پیش از خرید در خصوص کیفیت هریک از مشاوران مرکزآهن راهنمایی بخواهید.