لوله مانیسمان بدون درز به‌دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد در بسیاری از صنایع برای انتقال مایعات، گازها و سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به عبور مواد مهم از داخل این لوله‌ها، استاندارد لوله مانیسمان برای چگونگی ساخت و تعیین ابعاد آن بسیار مهم است. به‌عنوان مثال هرچه فشار محتویات داخل لوله بیشتر باشد، باید از لوله‌های با قطر بیشتر استفاده شود.
کارخانه‌ها برای تولید این لوله‌ها از چهار استاندارد جهانی استفاده می‌کنند. سپس سایز لوله‌ها را براساس این معیارها مشخص می‌شود. انواع استاندارد لوله بدون درز عبارت‌اند از:
این استاندارد جهانی نتیجه کار کارشناسان در سطح اتحادیه اروپا است. همچنین هر متخصصی می‌تواند موارد جدیدی به آن اضافه کند. استاندارد DIN 2448 برای انواع لوله‌های مانیسمان بدون درز است که چهار نوع استاندارد DIN را شامل می‌شود. در این نوع استاندارد، طول لوله مانیسمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
این مدل از استاندارد لوله مانیسمان برای تعیین آلیاژ و سایز لوله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. استاندارد astm هم زیر‌شاخه‌های فراوانی دارد که بیش از 100 مورد آن برای لوله‌های بدون درز است. در این میان، استانداردهای astm a53 و a106 از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. به‌عنوان مثال اغلب از لوله‌های a53 برای انتقال مواد با فشار کم استفاده می‌شود. در مقابل لوله‌های a106 مقاومت بیشتری دارند و برای انتقال موادی با دما و فشار بالا گزینه مناسبی به‌شمار می‌روند.
یکی دیگر از انواع استاندارد لوله مانیسمان، asme نام دارد که اولین‌بار در سال 1980 توسط متخصصان آمریکایی و برای دیگ‌های بخار و مخازن تحت فشار تدوین شد. از‌آنجایی‌که لوله مانیسمان در انتقال مواد با فشار و دمای بالا کاربرد دارد، استاندارد asme برای این لوله استفاده می‌شود. در میان این موارد، استاندارد asme B36.10 مخصوص لوله‌های مانیسمان است که نوع ضخامت لوله را براساس فشار وارده مشخص می‌کند.
این استاندارد اغلب در صنایع نفتی به‌منظور جابه‌جایی مواد اشتعال‌پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع برخلاف سایر استانداردها، این مدل به‌جای ابعاد لوله روی نکات ایمنی تاکید دارد. استاندارد api 5L نیز ویژه لوله‌های مانیسمان است و بیشتر به ایمنی و بهینه‌سازی فرایندها اهمیت می‌دهد.
لوله‌های فولادی بدون درز دارای استانداردهای بین‌المللی هستند. جدول این استاندارد به‌صورت زیر است.
|
استاندارد اجرا |
کاربرد |
|
astm a53/asme sa106 |
فولاد کربنی مناسب برای دماهای بالا |
|
astm a333/asme sa333 |
قابل استفاده لوله‌های مکانیکی در دماهای پایین |
|
astm a335/asme sa335 |
لوله‌های استیل با آلیاژ آهن در دمای بالا |
|
astm a520 |
برای ملزومات جانبی لوله و دماهای بالا |
|
astm a530/asme sa530 |
برای انجام انواع آزمایش‌ها و تعیین میزان فشار |
|
Asme B36.10 |
بررسی قطر بیرونی لوله و ضخامت |
|
DIN 2440 |
مناسب برای حداکثر فشار 25 در مایعات و فشار 10 در هوا |
|
DIN 2441 |
مناسب برای تیوب‌های بخار |
|
DIN 2448 |
برای قطرهای بیرونی لوله و ضخامت آن |
|
DIN 2470-1 |
لوله‌های گاز |
|
DIN 17175 |
تیوب‌های استیل بدون درز و مقاوم در برابر حرارت |
|
DIN 30670 |
پوشش پلی‌اتیلن تیوب و لوله |
|
EN 10210-1 |
استاندارد اروپایی برای قسمت‌های مخروطی شکل |
|
EN 10210-2 |
برای مقاطع مربعی، مستطیلی و دایرهای |
|
api 5L PSL2
|
ایمنی لوله‌های نفت و گاز |
لوله‌های مانیسمان براساس طول لوله، ضخامت و قطر خارجی تقسیم‌بندی می‌شوند. قیمت لوله مانیسمان هم با استفاده از این ویژگی‌ها قابل تخمین است. در این‌جا منظور از رده، ضخامت دیواره خارجی لوله است. همچنین هرچه شماره رده بالاتر باشد، لوله ضخامت بیشتری دارد و در برابر فشار مقاومت‌تر است. انواع لوله مانیسمان براساس ضخامت شامل موارد زیر هستند.
این مدل لوله در مقایسه با بقیه از ضخامت کمتری برخوردار است. بنابراین در برابر فشار مقاومت کمی از خود نشان می‌دهد. بااین‌حال برای جابه‌جایی مایعات و گازهای کم‌فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضخامت لوله‌های مانیسمان این رده بین 2.5 تا 12.7 میلی‌متر است و وزنی بین 8 تا 150 کیلوگرم دارند. این نوع لوله در طول‌های 6 تا 12 متر تولید می‌شوند و برای لوله‌کشی داخل ساختمانها مناسب هستند.
یکی از پرکاربردترین سایز لوله‌ها، رده 40 است. از ویژگی‌های اصلی این لوله می‌توان به استحکام بالای آن اشاره کرد. به همین دلیل این محصول خاص را در ساخت برج‌ها و تجهیزات آتش‌نشانی به کار می‌برند. از سایر مشخصات لوله مانیسمان رده40 می‌توان به ضخامت بین 2.77 تا 6.02 میلی‌متر و وزن بین 7.5 تا 93 کیلوگرم آن اشاره کرد.
لوله مانیسمان رده 80 به‌دلیل ضخامت بیشتر، مقاومت بالاتری نسبت به سایر رده‌ها دارد. به همین دلیل از این لوله برای جابه‌جایی مایعات و گازها با فشار بالا کمک می‌گیرند. به‌طور کلی رده 80 برای مصارف صنعتی و شیمیایی بازدهی بهتری از خود نشان می‌دهد.
جمع‌بندی
استاندارد لوله مانیسمان اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا هرگونه مشکل در این لوله‌ها می‌تواند باعث خسارات جانی و مالی بسیار سنگینی شود. این لوله‌ها که از نوع بدون جوش هستند در صنایع مختلفی از جمله نفت و گاز و مشتقات نفتی کاربرد دارند. علاوه‌بر کیفیت، ابعاد لوله‌های مانیسمان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و با توجه به آن، کاربرد لوله مشخص می‌شود.