در صنعت ساختمان و ساختوساز، عناصر فولادی نقش به سزایی را بازی میکنند. یکی از عناصر و المانهای مهم در ساخت یک بنا و اجرای سازههای فولادی، بیس پلیت یا صفحه ستون است. این محصول که با نام پلاک یا پلیت نیز شناخته میشود اهمیت زیادی در اجرای ساختمان دارد. در این مقاله به معرفی بیس پلیت پرداخته و انواع آن و خدمات تولید و نصب بیس پلیت در مرکزآهن را شرح میدهیم.
بیس پلیت در واقع یک صفحه مسطح از جنس فولاد است که در فونداسیون فولادی، به عنوان المان واسط بین ستون و بتن قرار میگیرد. این محصول در سولهسازی نیز نقش بسزایی دارد. این صفحه ستون باعث میشود که اتصال بین ستون و بتن بهتر و قویتر برقرار شود و وزن و فشاری را که از جانب ستون به بتن وارد میشود، انتقال داده و پخش شود.
ابعاد پلیت چیزی حدود 30*30 سانتیمتر است ولی در کل بستگی زیادی به مقاومت فولادی که از آن ساخته شده است، میزان بار ناشی از تحلیل سازه، میزان خروج از مرکزیت بار و غیره دارد. جنس آن از فولاد یا هر مادهای که تحمل تنش و فشاری بالاتر از تحمل فولاد داشته باشد است. ضخامت بیس پلیت معمولاً 8 الی 20 میلیمتر است، اندازه صفحه ستون نیز باید از سطح مقطع ستون فولادی عریضتر باشد تا بتواند فشار را به راحتی در سطح بیشتری انتقال دهد، بدین صورت فشار کمتری به بتن و فونداسیون وارد میشود. هر چه این سطح بزرگتر باشد فشار کمتر میشود. این ابعاد ارتباط مستقیمی با بار ثقلی انتقال یابنده از طرف ستون و بار لنگری که ممکن است در مواقع زلزله ایجاد شود، دارد.
مسلم است که توانایی تحمل تنش در بتن با ستون فولادی متفاوت است و فولاد مقاومت بالاتری نسبت به بتن دارد. اگر از پلیت استفاده شود، تنش و فشار وارده به ستون به راحتی کاهش یافته و تعدیل میشود و با پخش شدن به بتن یا فونداسیون انتقال مییابد. اما در صورتی که از صفحه ستون استفاده نشود این فشارها باعث میشود که ستون درون بتن فرو رود. بنابراین از صفحه ستون به دو منظور کلی استفاده میشود :
صفحه ستونها را میتوان از نظر نوع مدل نصبشان به چند گروه تقسیمبندی کرد:
اتصال گیردار بیس پلیت به صورت صلب است و صفحه ستون و ستون در هیچ کدام از جهات محورهای X,Y,Z قادر به حرکت نخواهد بود. در اتصال گیردار بیس پلیت، باید ارتفاع انکربولتها را به قدری انتخاب کرد که صفحه ستون توانایی چرخش نداشته باشد، همچنین باید صفحه ستون با ضخامت بالاتر را انتخاب کرد. این نوع از اتصال توانایی انتقال فشارهای خمشی، برشی و فشاری را دارد. در این نوع از اتصال، انتهایی از ستون که به بیس پلیت متصل میشود باید به شکل گونیا برش داده، صاف شده و سنگ زده شود تا اتصال کاملی با صفحه ستون برقرار کند. در اتصال گیردار صفحه ستون گاهی برای اینکه ضخامت بیس پلیت کاهش یابد، از ورقهای سخت کننده ذوزنقهای یا مثلثی استفاده میشود.
بیشتر برای ساخت ساختمانهای چندطبقه کاربرد دارد و فقط قادر به تحمل فشارهای فشاری و برشی است. فونداسیون ساده در ساختمان، نیروی کششی بین بتن و بیس پلیت را کاهش میدهد، بنابراین در این مواقع میتوان از اتصال مفصلی بیس پلیت (صفحه ستون) استفاده کرد. در این نوع از اتصال، بالا و پایین اتصال را توسط جوش زدن به ستونها وصل میکنند.
از آنجا که بیس پلیتها جزو اعضای تأثیرگذار در امنیت ساختمانها هستند، در هنگام نصب و اجرای بیس پلیت باید به نکاتی توجه کرد که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
بولتها یا میلههای مهار ابزار متصل کردن صفحه ستون به فونداسیون یا پی زیرستون هستند و نقش مهمی را در استحکام ساختمان ایفا میکنند، زیرا عدم دقت در کیفیت جنس، قطر مناسب، تعداد مناسب و آرایش نصب آنها باعث به وجود آمدن صدمات جبران ناپذیری در آینده برای ساختمان میشود. تعداد بولتها برای اجرا در بیس پلیت برحسب نوع کارایی ساختمان و سایر خصوصیات پروژه تعیین میشود و همیشه بیشتر از دو عدد است و تعداد آنها همیشه باید زوج باشد یعنی در هر دو طرف صفحه ستون باید به تعداد مساوی بولت وجود داشته باشد. حداقل قطر بولتها میلگرد شماره 20 است. طول بولتها به گونهای است که فشار لنگری را نیز تحمل کنند. بولتها یا میلههای مهاری حتماً باید از قبل گریس کاری شده باشند تا در هنگام بتن ریزی آلوده نشوند و در مرحله هواگیری وقتی میخواهیم بولتها را جدا کنیم، مشکل ایجاد نکنند.
همانطور که گفته شد جنس بیس پلیت یا صفحه ستون از فولاد است و قیمت اجناس فولادی با توجه به وزن آنها محاسبه میشود. وزن بیس پلیت هم به نوبه خود تحت تأثیر عواملی مانند ابعاد و ضخامت آن است. برای برآورد قیمت بیس پلیت و برای اجرای بیس پلیت، علاوه بر هزینه خود بیس پلیت، بولتها، گروت موردنیاز و غیره، هزینه تیم تخصصی را نیز باید در نظر گرفت. زیرا همان طور که قبلاً اشاره شد، نصب بیس پلیت کاملاً تخصصی است و نیاز به دقت زیاد و برآوردهای کارشناسانه داشته و ایمنی سازه در آینده مخصوصاً هنگام زلزله بسیار به نحوه نصب صفحه ستونها بستگی دارد.
انواع پلاک، پلیت، صفحه ستون و بیس پلیت در مرکزآهن بنابر ابعاد درخواستی مشتری تولید میشود. ورقهای مورداستفاده برای تولید پلیت از کارخانجات مختلفی تهیه میشود و بسته به کیفیت ورق مورداستفاده، کیفیت نهایی محصول متفاوت است. برای مثال بیس پلیت تولیدی با ورق فولاد مبارکه نسبت به بیس پلیت تولیدی با ورق متفرقه از کیفیت و قیمت بالاتری برخوردار است. استفاده از ورق نوردی نیز منجر به کاهش شدید کیفیت این محصول شده و توصیه نمیشود. به دلیل اهمیت جوشپذیری در صفحه ستون بهتر است برای تولید این محصول از ورقهای باکیفیت بالا استفاده شود.
بیس پلیت پس از تولید به وسیله پانچ و براساس نیاز مشتری سوراخکاری میشود. قطر، فاصله تا لبه و تعداد سوراخ برروی پلاک نیز توسط مشتری اطلاع داده میشود. برای سوراخکاری ورقهای با ضخامت بالا نیز از دریل و یا cnc استفاده میشود. اکثر ورقهای مورداستفاده برای تولید پلیت 8 تا 10 میلیمتر است. ضخامتهای کمتر استقامت کمتری دارند و برای صفحه ستون مناسب نیستند. برای دریافت خدمات پلاک، پلیت و تولید صفحه ستون و اطلاع از قیمت ورق فولادی میتوانید با شماره 91009009-031 تماس بگیرید.
جمع بندی
به جهت افزایش استحکام و طول عمر ساختمان نیاز است که بارها و فشارهای وارد شده به ستونها از طریق ستونها به زمین و پی منتقل شود. عضوی که باعث متعادل سازی این انتقال تنشها میشود بیس پلیت یا صفحه ستون نام دارد. بیس پلیت عضوی فولادی است که در زمان طراحی آخرین قطعهای هستند که طراحی میشوند ولی در زمان اجرا اولین قطعه فولادی هستند که در ساختمان اجرا میشوند. طراحی و اجرای بیس پلیتها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده زیرا از جمله ارکان حفظ امنیت ساختمان به حساب میآید.