تیرآهن چیست؟ بررسی انواع، کاربرد و مشخصات آن

1 ماه پیش142بازدید0دیدگاه
تیرآهن چیست؟ بررسی انواع، کاربرد و مشخصات آن

اگر بخواهیم یکی از مهم‌ ترین و پر کاربردترین مصالح ساختمانی را نام ببریم، قطعا باید به تیرآهن اشاره کنیم. تیرآهن، پروفیل فولادی است که از بال و جان تشکیل می شود و می تواند I شکل یا H مانند باشد. این مقاطع فلزی توسط فرایند نورد گرم یا سرد تولید می شوند و عواملی مثل مواد تشکیل دهنده، فرایند تولید و شکل ظاهری باعث می شوند تا از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار باشند. تیراهن انواع مختلفی دارد که در ساختمان های سبک و همچنین پروژه های سنگین و مهم مانند پل ها و سوله ها کاربردی هستند و وظیفه دارند بارهای اسکلت سازه را به دوش بکشند. آنچه که باعث می شود تیرآهن، پر مصرف ترین مصالح عمرانی باشد، سبک بودن است در عین حال که مقاومت بسیار بالایی دارد. بنابراین می تواند بدون اینکه وزن کلی سازه را به طور چشمگیری افزایش دهد، سطح قابل قبولی از ایمنی و پایداری را فراهم کند. البته این تنها ویژگی برجسته تیراهن نیست و در این مقاله به شکل مبسوط به ویژگی ها، مزایا و کاربردهای تیرآهن خواهیم پرداخت.

 تیرآهن چیست؟

تیرآهن نوعی از مصالح ساختمانی فولادی است که در سازه‌ های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و دارای ویژگی های برجسته ای نظیر وزن سبک، استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی، استحکام در برابر آتش سوزی و تحمل بار بسیار بالا است. این پروفیل ها انواع مختلفی دارند و بر اساس اندازه، ضخامت و طول دسته ‌بندی می شوند. تنوع این مصالح آن ها را برای انواع و اقسام پروژه های کوچک و بزرگ مناسب می کند. باید به این نکته هم اشاره کرد که تیرآهن یک ماده سازگار با محیط زیست است؛ چرا که قابلیت بازیافت دارد، می‌ توان آن را ذوب کرد و برای ساخت سایر محصولات فولادی استفاده نمود.

ساختار تیرآهن‌ بدین گونه است که دو بخش اصلی دارند: بال و جان. شکل این دو بخش، نوع تیراهن را مشخص میکند و بال ها با زاویه 90 درجه در کنار جان تعبیه می شوند. این مقاطع فلزی به شکل شاخه های ۶ یا ۱۲ متری تولید و عرضه میشوند.

تیرآهن چیست؟
تیرآهن چیست؟

معرفی تیرآهن IPE

همانطور که اشاره شد، تیراهن انواع مختلفی دارد و ipe یکی از مدل های پروفیل های فولادی نیم پهن است که مخفف عبارت I Profile Eroeenne است. این نوع از مقاطع فلزی بر اساس استاندارد اروپا تولید می‌ شوند و ظاهری شبیه به I دارد. از مهم ترین کاربردهای این نوع تیراهن استفاده به عنوان ستون اصلی، تیر در پوشش و ماده اولیه برای ساخت پل لانه زنبوری است. Ipe برای ساختمان های چندین طبقه به سبب نصب آسان آن بسیار پرطرفدار است. از دیگر مزایای این مقاطع فلزی، ابعاد جمع و جور آن ها می باشد. این تیرآهن حجم کمتری از فضا را اشغال می کند.

 آشنایی با انواع تیرآهن

تیرآهن‌ ها در اشکال و اندازه های مختلفی تولید می شوند که هر کدام کاربردهای خاصی دارند. بر همین اساس برخی از این پروفیل های فولادی پر مصرف تر و برخی کمتر شناخته شده اند. آشنایی با انواع تیرآهن به مهندسان، معماران و طراحان کمک می‌ کند تا بتوانند بهترین نوع تیرآهن را برای پروژه خود انتخاب کنند. انتخاب تیراهن مناسب نه تنها باعث افزایش استحکام سازه می‌ شود، بلکه در مدیریت هزینه‌ های ساخت و ساز نیز تأثیر می گذارد. تیرآهن ها را می توان بر اساس سایز، کارخانه تولیدکننده و استاندارد ساخت، طبقه بندی کرد.

انواع تیرآهن بر اساس سایز

تیرآهن‌ ها را بر اساس سایز و ابعاد، باید به چند دسته تقسیم کرد که شامل تیرآهن‌ های سبک، متوسط و سنگین می شود. این مقاطع فولادی از سایز 8 تا 60 تولید می شوند که در این میان سایزهای 12 تا 24 به سبب کاربرد گسترده در پروژه های عمرانی شناخته شده تر هستند. سایز تیرآهن با وزن آن ارتباط مستقیم دارد، بر همین اساس از تیراهن های سبک برای ساختمان های مرتفع و از پروفیل های سنگین برای پروژه های بزرگ و سنگین استفاده می شود. چنانچه برای پروژه ها از مقاطع فلزی سبک تر استفاده شود، پایداری و استحکام سازه دچار مشکل خواهد شد و اگر از تیراهن سنگین تر از توان سازه استفاده شود احتمال ترک و شکست در اثر بالا رفتن وزن کلی ساختمان وجود دارد. بنابراین باید همواره از تیرآهن سایز مناسب استفاده کرد.

انواع تیرآهن بر اساس کارخانه

انواع تیرآهن را می توان بر اساس کارخانه تولیدکننده آن‌ها نیز طبقه بندی کرد. در ایران، کارخانه ‌های معتبری به تولید تیرآهن می پردازند که محصولات آن ها نه تنها در ایران بلکه در بازارهای آسیایی و اروپایی نیز شناخته شده هستند. معروف ترین کارخانه های تولید تیرآهن در ایران عبارتند از:

کارخانه ذوب ‌آهن اصفهان

 این کارخانه از قدیمی ترین و بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در ایران است که قیمت آهن در آن برای فعالان در عرصه ساخت و ساز بسیار مهم است. محصولات این واحد تولیدی به سبب رعایت استانداردها و اصول جدول اشتال، بسیار پرطرفدار است و انواع مختلف تیرآهن از سایز 12 تا 30 را تولید می کند.

کارخانه ظفر بناب

این کارخانه که نزدیک به 20 سال است در حال فعالیت است، تیرآهن های IPE و INP را در سایزهای 12 تا 27 تولید می کند و علاوه بر اینکه برای مصرف کنندگان داخلی شناخته شده است، بخشی از تولیدات این کارخانه سالانه صادر می شود.

کارخانه آریان فولاد

این کارخانه در بوئین زهرا واقع شده است و قدمتی در حد کارخانه ظفر بناب دارد؛ محصولات آن در پروژه‌ های مختلف در سراسر کشور مورد استفاده قرار می گیرد. نزدیکی مسافت بین کارخانه و پایتخت باعث شده است حجم قابل توجهی از مقاطع فلزی پایتخت از آریان فولاد تامین شود.

کارخانه فایکو

کارخانه فولاد البرز ایرانیان در مازندران قرار دارد و پروفیل های فولادی شمال کشور را تامین می کند. این کارخانه حدود 10 سال است که شروع به فعالیت کرده، اما در همین مدت کم توانسته است جایگاه خوبی در بازار آهن پیدا کند و محصولات خود را در استانداردهای ملی و بین المللی تولید نماید.

آشنایی با انواع تیرآهن
آشنایی با انواع تیرآهن

انواع تیرآهن بر اساس استاندارد

شناخت انواع تیراهن کمک می کند تا مدیریت مالی پروژه را هوشمندانه انجام دهید و کار را سریع تر پیش ببرید. انواع تیراهن را بر اساس استاندارد باید اینگونه نام برد:

تیرآهن IPE دارای استاندارد اروپا و ایران

این تیراهن شبیه به حرف I انگلیسی است و برای ستون، سقف و پل های لانه زنبوری کاربرد دارد. این تیرآهن در بازار با عنوان تیرآهن چینی یا روسی معروف است و به دلیل ضخامت یکسان بال در ابتدا و انتهای خود، بسیار پرکاربرد است.

تیرآهن INP دارای استاندارد چین و روسیه

بال این تیرآهن در ابتدا نازک و کم کم ضخیم میشود و برای ستون بسیار پر مصرف است. تولید این پروفیل های فولادی در سایزهای 60 تا 800 میلی‌متری رایج است.

تیرآهن IPB بال پهن

این محصول در بازار با عنوان H شناخته می شود و به سبب همین شکل ظاهری از استحکام بسیار بالایی برخوردار است. این نوع تیراهن در دو دسته سبک و سنگین تولید می شود.

تیرآهن لانه زنبوری CPE

اصلی ترین مزایای این نوع تیرآهن وزن سبک، ممان اینرسی بالاتر و خمش کمتر نسبت به دیگر انواع تیراهن است. این پروفیل فولادی از نظر شکل ظاهری کاملا با دیگر انواع تیراهن ها تمایز دارد.

آشنایی با کاربردهای تیرآهن

تیرآهن به سبب خصوصیات خاص خود نظیر مقاومت بالا، استحکام در برابر خوردگی، فشار،آتش سوزی، نفوذ حشرات، اکسیداسیون و قابلیت نصب آسان، وزن سبک، قابلیت جوشکاری و اتصال در صنایع مختلفی اعم از عمران، کشتی سازی، پل سازی و پالایشگاه کاربردی است. تیرآهن می تواند اسکلت فلزی یک سازه باشد، در سقف به کار رود، به عنوان ستون و خرپا مورد استفاده قرار گیرد یا در تیرهای اصلی و فرعی کار گذاشته شود.

 آشنایی با مشخصات فنی تیرآهن

مشخصات فنی تیراهن، اطلاعات جامع و دقیقی را در مورد ابعاد، ویژگی‌ ها و ظرفیت باربری تیرآهن ارائه می دهد. این اطلاعات شامل طول، عرض و ضخامت تیرآهن، نوع فولاد استفاده‌ شده در ساختار تیراهن، درجه کیفی مواد و استانداردهای تولید می شود. مشخصات فنی، حداکثر بار مجاز را برای هر نوع تیرآهن مشخص می کند. دقت در انتخاب تیرآهن مناسب بر اساس مشخصات فنی، ضامن ایمنی، دوام و کارایی سازه است.

مزایا و معایب تیرآهن
با مزایا و معایب تیرآهن آشنا شوید

 مزایا و معایب تیرآهن

از مزایای تیرآهن باید به استحکام و دوام بالا، مقاومت در برابر آتش و پوسیدگی و انعطاف در طراحی اشاره کرد. امروزه تصور ساخت و تکمیل هیچ سازه‌ای بدون تیرآهن ممکن نیست و این پروفیل ها برای ساخت سازه ‌های ایمن و با دوام طولانی ضروری هستند.

اما یکی از معایب تیرآهن احتمال زنگ‌ زدگی و خوردگی آنها است، به خصوص اگر در محیط های مرطوب یا آلوده استفاده شود. برای مقابله با این مشکل، تیرآهن باید گالوانیزه یا رنگ آمیزی شود که هزینه‌ هایی در پی دارد. مشکل بعدی، نوسان مداوم قیمت تیرآهن است که تحت تاثیر قیمت ارز، شرایط بازار و سیاست های تولید کننده تعیین می شود.

نحوه تشخیص انواع تیرآهن

تیرآهن‌ ها در یک دسته بندی اصلی به دو دسته بال پهن و بال باریک تقسیم می شوند که از نظر ظاهری یعنی بررسی شکل و ظاهر قابل تشخیص هستند. همچنین بررسی اندازه و ابعاد تیرآهن می تواند نوع آنها را مشخص کند. بررسی استانداردهای درج شده روی تیرآهن هم در تشخیص نوع آنها کمک کننده است. بسیاری از کارخانه های تولید مقاطع فلزی علائم اختصاری برند خود را روی پروفیل ها درج می کنند.

 چه کارخانه هایی تیرآهن تولید می کنند؟

کارخانه های معتبری در ایران، اقدام به تولید تیرآهن مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی می کنند. استفاده از آخرین تکنولوژی ها و ماشین آلات پیشرفته باعث شده است تا محصولات این واحدهای تولیدی نه تنها در پروژه‌ های ساختمانی و صنعتی داخل کشور مورد استفاده قرار گیرد، بلکه حجم قابل توجهی از آن به دیگر کشورها صادر شود. از جمله معروف ترین کارخانه‌ های تولیدکننده تیرآهن در ایران باید به شرکت ذوب آهن اصفهان، ظفر بناب، گروه فولاد خوزستان، فایکو، و کارخانه‌ های فولاد خوزستان اشاره کرد. این کارخانه ‌ها نقش مهمی در صنعت فولاد ایران ایفا می کنند و انواع مقاطع فلزی و پروفیل های فولادی مورد نیاز کشور را تامین می نمایند.

پرمصرف ترین تیرآهن ها در بازار
پرمصرف ترین تیرآهن ها در بازار کدامند؟

 پر مصرف ترین تیرآهن ها در بازار فولاد

اگر بخواهیم سه مورد از پر مصرف ترین تیرآهن های بازار را نام ببریم، باید به تیرآهن IPE، تیرآهن هاش و تیرآهن لانه‌ زنبوری اشاره کنیم. هر کدام از این مقاطع فلزی کاربردهای متنوعی در صنایع سد سازی، پل سازی، ساختمان سازی، کشتی سازی و … دارند و به سبب مزایای مختلفی که دارند سطح تقاضای بالایی را در بازار آهن به خود اختصاص داده اند.

 چگونه تیرآهن مناسب را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب تیرآهن مناسب اولین نکته مهمی که باید در نظر بگیرید، میزان باری است که روی تیرآهن اعمال می شود. باید حجم بار زنده و بار مرده را در نظر بگیرید و ابعاد پروژه را بسنجید. ارتفاع، طول و فاصله بین تکیه‌گاه‌ ها در انتخاب نوع و سایز تیرآهن، مهم است.

مولفه دیگر، مواد اولیه و استاندارد ساخت است. استانداردها مشخص می کنند که چه نوع تیرآهنی برای چه کاربردی مناسب است. باید قوانین محلی و بین المللی را هم در نظر بگیرید. مجاز نیستید از میزان مشخصی کمتر یا بیشتر از تیرآهن استفاده کنید. در نظر گرفتن این نکات کمک می کند تا بهترین پروفیل ها برای ساخت پروژه های ایمن را تامین کنید.

سوالات متداول

تیرآهن چیست؟

تیرآهن نوعی از مصالح ساختمانی فولادی است که در سازه‌ های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و دارای ویژگی های برجسته ای نظیر وزن سبک، استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی، استحکام در برابر آتش سوزی و تحمل بار بسیار بالا است.

ساختار تیرآهن چیست؟

ساختار تیرآهن‌ بدین گونه است که دو بخش اصلی دارند: بال و جان. شکل این دو بخش، نوع تیراهن را مشخص می کند و بال ها با زاویه 90 درجه در کنار جان تعبیه می شوند. این مقاطع فلزی به شکل شاخه های ۶ یا ۱۲ متری تولید و عرضه می شوند.

تیرآهن چه کاربردهایی دارد؟

تیرآهن در صنایع مختلفی اعم از عمرانی، کشتی سازی، پل سازی و پالایشگاه کاربردی است و می تواند به عنوان اسکلت فلزی یک سازه، در سقف، به عنوان ستون و خرپا یا در تیرهای اصلی و فرعی کاربردی باشد.

استانداردهای تولید تیرآهن چیست؟

انواع تیراهن را بر اساس استاندارد باید اینگونه نام برد: تیرآهن IPE دارای استاندارد اروپا و ایران، تیرآهن INP دارای استاندارد چین و روسیه، تیرآهن IPB بال پهن، تیرآهن لانه زنبوری CPE

نویسنده: مرکزآهن
مرکزآهن

مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.

سوالات و نظرات کاربرانشما کاربران عزیز میتوانید نظرات و سوالات خود را در این بخش ثبت کنید
بارگذاری مجدد
0