فولاد سیکا چیست؟ با انواع فولاد ck و کاربردهای هر یک آشنا شوید

در صنعت و تولید، مواد اولیه نقشی اساسی در تعیین کیفیت، دوام و عملکرد محصولات نهایی ایفا می کنند. از میان این مواد، فولاد یکی از مهم ترین و پرکاربردترین عناصر است. در این میان، خانواده فولادهای کربنی (Carbon Steel) و به ویژه گروهی با عنوان « فولاد ck» یا «ورق سیکا» (CK Steel) به دلیل خواص مکانیکی منحصر به فرد و تنوع در کاربردها، بسیار مورد توجه قرار دارند.

انواع ورق سیکا که با پیشوند CK مشخص می شود، شامل طیف گسترده‌ای از آلیاژهای فولادی است که بر اساس میزان کربن و عناصر آلیاژی موجود در آن ها طبقه بندی می شوند. در این مقاله شما را با انواع این نوع فولاد، کاربر ck و مشخصات هر یک آشنا می کنیم.

ورق سیکا چیست؟

ورق سیکا (CK Steel Sheet) یک نوع فولاد کربنی با کیفیت بالا است که تحت استانداردهای DIN تولید می شود. این ورق ها دارای ترکیب شیمیایی دقیقی از کربن، منگنز و عناصر آلیاژی هستند که خواص مکانیکی مانند استحکام کششی، سختی و قابلیت ماشین کاری را افزایش می دهد.

ورق های سیکا در ضخامت ها و ابعاد مختلف تولید شده و به دلیل مقاومت نسبت به سایش و تغییر شکل، در صنایع خودروسازی، ساخت قالب، ساخت قطعات مکانیکی و سازه های فلزی کاربرد دارند.

لازم به ذکر است که قیمت فولاد سیکا و قیمت ورق روغنی به دلیل تفاوت در ترکیبات، کاربرد سیکا و روش ساخت (نورد گرم و سرد) با هم متفاوت است.

مشخصات فولاد سیکا

انواع فولاد ck به عنوان فولادی با کربن متوسط دارای مشخصات زیر است:

ترکیب شیمیایی:

• کربن (C): حدود 0.45%، که استحکام و سختی فولاد را تأمین می کند.
• منگنز (Mn): حدود 0.65%، که مقاومت در برابر سایش و ضربه را افزایش می دهد.
• سیلیکون (Si): حدود 0.25%، که به بهبود قابلیت ماشین کاری و مقاومت در برابر اکسیداسیون کمک می کند.
• فسفر (P): کمتر از 0.035%، که مقدار کم آن از شکنندگی فولاد جلوگیری می کند.

خواص مکانیکی:

• استحکام کششی: حدود 585 مگاپاسکال، که نشان دهنده مقاومت بالای فولاد در برابر کشش است.
• سختی: قابلیت سخت کاری تا حدود 820 تا 860 درجه سانتی گراد، که امکان افزایش سختی سطحی را فراهم می کند.
• قابلیت جوشکاری: با رعایت شرایط مناسب، فولاد سیکا قابلیت جوشکاری خوبی دارد.

کاربردها:

• صنعت خودروسازی: ساخت قطعاتی مانند شفت، میل لنگ و بوش .
• صنعت ماشین آلات: تولید قطعاتی مانند چرخ دنده، محورهای انتقال قدرت و قطعات هیدرولیک.
• صنعت ساخت و ساز: ساخت میلگرد و ورق های فولادی برای سازه های فلزی.

اشکال مختلف فولاد سیکا

فولاد ck در انواع مختلفی تولید شده و به مصرف می رسد. در ادامه مهمترین انواع فولاد ck را معرفی می کنیم.

ورق ck10؛ کاربرد و ویژگی ها

ورق فولادی CK10، نوعی فولاد کم کربن است که حدود 0.10% کربن دارد و از ویژگی هایی مانند قابلیت سردکاری و سازگاری با تمامی روش های جوشکاری برخوردار است. هرچند مقاومت این فولاد در حالت نرمال چندان بالا نیست، اما از طریق روش های مختلف، قابل افزایش است. این فولاد برای عملیاتی چون آنیل کاری بعد از سرد کاری شدید، مناسب است.

از جمله ویژگی های دیگر این ورق می توان به سختی آن که بین 92 تا 163 برینل است و دمای شکل دهی آن که بین 850 تا 1050 درجه سانتی گراد قرار دارد، اشاره کرد. همچنین، ورق CK10 در برابر سایش و اکسیداسیون مقاومت کمی دارد و لازم است در برابر زنگ زدگی محافظت شود.

این فولاد در صنایعی که نیاز به اتصال دهنده ها و پیچ و مهره های سرد شونده دارند، به ویژه در صنایع خودروسازی و تولید ماشین آلات، کاربرد فراوان دارد.

ورق ck15؛ کاربرد و ویژگی ها

ورق فولادی CK15 یک فولاد کم کربن با 0.15% کربن است که در گروه فولادهای فنری قرار دارد. این فولاد دارای انعطاف پذیری خوب و قابلیت جوشکاری با تمام روش ها است. همچنین، به راحتی قابل سردکاری بوده اما پس از سرد کاری شدید نیاز به آنیل کاری دارد. سختی آن حدود 143 برینل است و در برابر سایش و خوردگی مقاومتی ندارد، بنابراین باید محافظت شود.

ورق CK15 به ویژه در ساخت قطعاتی چون پیچ و مهره ها، چرخ دنده ها و ابزارهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. این فولاد برای قطعات سایشی با استحکام بالاتر و در صنایع خودروسازی کاربرد فراوانی دارد.

ورق ck22؛ کاربرد و ویژگی ها

ورق CK22 یک فولاد کم کربن با میزان کربن حدود 0.22% است که در مقایسه با CK10 و CK15، استحکام و سختی بالاتری دارد. این فولاد ترکیبی از قابلیت ماشین کاری، چقرمگی و مقاومت به سایش را ارائه می دهد. کاربردهای آن شامل ساخت قطعات مکانیکی مانند چرخ دنده های کوچک، محورها، بوش ها و قطعات تحت فشار متوسط است. این فولاد قابلیت انجام عملیات حرارتی مانند سخت کاری سطحی را دارد که آن را برای کاربردهای صنعتی سنگین تر مناسب می کند.

ورق ck45؛ کاربرد و ویژگی ها

ورق CK45 یک فولاد آلیاژی کربنی با میزان کربن 0.45% است که به دلیل ترکیب شیمیایی خاص خود، دارای مقاومت بالا در برابر سایش و فشارهای فیزیکی است. این ورق با سختی حدود 160-190 برینل، در برابر آسیب های فیزیکی و اصطکاک، عملکرد مناسبی دارد.

از این ورق برای ساخت قطعات خودرو، دستگاه های صنعتی، چرخ دنده ها و ابزارهای با سختی بالا استفاده می شود. ورق CK45 در ابعاد مختلف و با ضخامت های 3 تا 80 میلی متر تولید می شود. قیمت ورق ck45 به ابعاد و ضخامت آن وابسته است.

ورق ck75 (فولاد فنری)؛ کاربرد و ویژگی ها

فولاد فنری CK75، که با نام های 1.1248 (DIN آلمان) و 1078 شناخته می شود، از فولادهای آلیاژی با ویژگی های ممتاز برای کاربردهای فنری است. این فولاد با ترکیب 0.7 تا 0.8 درصد کربن، 0.6 تا 0.9 درصد منگنز، و 0.15 تا 0.35 درصد سیلیسیم، دارای سختی پذیری متوسط، استحکام بالا و خاصیت الاستیسیته است. مقاومت خوب در برابر سایش و خوردگی، از دیگر ویژگی های آن است. از کاربردهای اصلی فولاد CK75 می توان به ساخت فنرها، سیستم های تعلیق خودروها و تسمه های نورد سرد شده اشاره کرد.

ورق ck55؛ کاربرد و ویژگی ها

فولاد CK55 یا 1.1203 از دسته فولادهای قابل حرارت است که دارای حدود 0.55 درصد کربن می باشد. این فولاد برای ساخت قطعاتی همچون فنرها، شفت ها، ابزارهای صنعتی و قطعات خودرو مناسب است. پس از عملیات حرارتی، سختی و چقرمگی آن افزایش می یابد.

این فولاد از ترکیب کربن، منگنز، سیلیسیوم و درصد کمی نیکل و کروم ساخته شده و قابلیت جوشکاری خوبی دارد. از کاربردهای دیگر فولاد CK55 می توان به ساخت ابزارآلات دستی، قطعات نظامی، لوازم خانگی و قطعات ماشین آلات کشاورزی اشاره کرد.

ورق ck60؛ کاربرد و ویژگی ها

فولاد CK60، که به عنوان فولاد 1.1221 نیز شناخته می شود، یکی از فولادهای پرکربن است که عمدتاً در ساخت فنرها و قطعات ارتجاعی استفاده می شود. این فولاد با ترکیب شیمیایی شامل 0.57-0.65 درصد کربن و 0.6-0.9 درصد منگنز، پس از عملیات سخت سازی و کوئنچ، خاصیت فنری پیدا کرده و مقاومت بالایی در برابر سایش دارد. فولاد CK60 در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، نفت و گاز، و ساخت ابزارآلات کشاورزی کاربرد دارد. این فولاد برای ساخت فنر، واشر، چکش ، پیچ و مهره و قطعات ماشین آلات صنعتی مناسب است. 

قیمت فولاد سیکا

قیمت آهن آلات فولاد ck به عوامل زیر وابسته است:

• ترکیب شیمیایی و فرآیند تولید: میزان عناصر آلیاژی مانند کربن، منگنز، سیلیسیم، نیکل و مولیبدن در فولاد، بر ویژگی های مکانیکی و هزینه تولید آن تاثیر می گذارد.
  
• هزینه های تولید و عملیات حرارتی: عملیات حرارتی برای بهبود سختی سطحی، نیازمند انرژی و تجهیزات تخصصی هستند که هزینه تولید را افزایش می دهند.
  
• عرضه و تقاضا در بازار: نوسانات در تقاضا برای فولاد ck در صنایع مختلف، می تواند بر قیمت ها تاثیر بگذارد.
  
• نرخ ارز و هزینه های واردات: تغییرات نرخ ارز بر هزینه واردات مواد اولیه و تجهیزات تأثیر می گذارد و در نتیجه بر قیمت نهایی فولاد ck موثر است.
  
• شرایط اقتصادی و سیاسی: تحولات اقتصادی و سیاسی، مانند تحریم ها یا تغییرات در سیاست های تجاری، می توانند بر هزینه های تولید و دسترسی به بازار تأثیر بگذارند.
  
• هزینه های انرژی و حمل و نقل: هزینه های انرژی برای فرآیندهای تولید و هزینه های حمل و نقل مواد اولیه و محصولات نهایی، بر قیمت فولاد ck تاثیرگذار هستند.

جمع بندی

فولاد سیکا (CK Steel) یا فولاد ck نوعی فولاد کربنی با ترکیب شیمیایی دقیق (کربن، منگنز، سیلیسیم) است که به دلیل استحکام، سختی و قابلیت ماشین کاری بالا در صنایع خودروسازی، ماشین سازی و ساخت قطعات مکانیکی کاربرد دارد. انواع آن شامل CK10، CK15، CK22، CK45، CK55 و CK60 است که هر یک با درصد کربن متفاوت، ویژگی های منحصر به فردی مانند مقاومت به سایش، انعطاف پذیری و قابلیت عملیات حرارتی دارند. قیمت فولاد سیکا به عوامل مانند ترکیب شیمیایی، عملیات حرارتی و شرایط بازار بستگی دارد. برای اطلاع از قیمت ورق اینجا کلیک کنید.

سوالات متداول