مفتول مسوار جزو چکش خوارترین فلزات آلیاژی به شمار می آید. روی هم رفته، انعطاف پذیری مفتول مسی و رسانایی بالقوه آن، باعث گسترش کاربردهای صنعتی محصول شده است. این مفتول به طور کلی، حاصل ترکیبات آهن (Fe) و مس آلیاژی با یکدیگر است. رنگ نهایی مفتول مسوار، متمایل به زرد و قرمز خواهد بود. یک روکش مسی (سولفات مس) سطح این مفتول را می پوشاند و سرانجام انواع این رشته سیم ها به شکل قرقره، کلاف و شاخه ای روانه بازار می شوند. در ادامه شما را به طور کامل با مفتول مسی (مسوار) آشنا می کنیم.
برای آنکه به طور کامل با مفتول مسی آشنا شوید، نخست باید به این موضوع پی ببرید که مسوار چیست؟ مسوار تا پیش از دوران رنسانس، بعد از پلاتین، طلا و نقره در رده چهارمین فلز گران بها قرار داشت. مسوار در دوران قرون وسطی در کلیسا بکار میرفت؛ تا آنکه رفته رفته، به مصرف لوازم آشپزخانه رسید. امروزه علاوه بر لوازم خانگی و تزئیناتی، مسوار به صنعت های قدیم و نوپا نیز راه یافته است.
حالا که مسوار را شناختید، نوبت به معرفی مفتول می رسد. مفتول، عبارت از یک سری رشته سیم است. مطابق با این تعریف، مفتول مسی رشته سیم روکش کاری شده با لایه سولفات مس است.
این مفتول حاصل ترکیبات آلیاژی مس با آهن بوده و قطر مفتول آن، بین 0.7 الی 8 میلی متر، است. ناگفته نماند که در مفتول مس علاوه بر ترکیبات ذکر شده، درصد معینی از عناصر زیر نیز بکار رفته اند:
از میان عناصر فوق، قلع و آنتیموان، مؤثرترین نقش را در استحکام و مقاومت سیم مسی مفتول پذیرفته اند. پس از شناخت مسوار مفتول با انواع آن در ادامه، آشنایی پیدا کنید.
مفتول مسوار در صنعت به 3 نوع کلاف، قرقره و شاخه (رشته) طبقه بندی می شود. از همین رو، سه شکل موجود سیم مسوار در بازار را به ترتیب زیر می گنجانیم:
مسوارهای به شکل کلاف، عبارت از مفتول هایی هستند که به محض تولید در وزن های متنوع 15 الی 100 کیلوگرم، به فروش می رسند. قیمت کلاف ها را مطابق با وزن هر کلاف تعیین می کنند.
مفتول مسوار شاخه ای از سری مفتول های تاب گیری شده به کمک دستگاه رفع تاب است. این محصولات به شکل شاخه شاخه (رشته رشته) و در ابعاد متنوع، روانه بازار می شوند. برش مفتول مسوار شاخه ای در سایزهای 20 cm تا 100 cm انجام می پذیرد. سیم های مسی مفتول را بر حسب وزن هر دسته از شاخه ها، تعیین قیمت می کنند.
مفتول قرقره ای مسوار همانگونه که از نام آن پیداست، از یک سری مفتول ها تشکیل شده که مطابق با نازکی و ظرافت خاص خود، به دور قرقره پیچ می خورند.
خاصیت چکش خواری، منعطف بودن، پایداری و رسانایی مفتول مسوار به کاربردهای متنوع آن دامن زده است. جمعی از کاربردهای سیم مسوار مسی در بخش زیر ذکر می شود:
از آنجایی که متریال موردنیاز برای تولید نوعی رشته سیم موسوم به مفتول مسوار در داخل کشور یافت نمی شود، این مواد خام از کشورهای اُکراین، چین و … وارد ایران می شوند. امکان دارد مواد خام مصرفی رشته سیم مس مفتول، طی زمانی طولانی در بندرهای داخلی، بلاتکلیف بمانند. مطابق با دانسته های شما، فضای باز بندرها و نزدیکی آنها به سطح دریا به تشکیل رطوبت کمک می کند.
از همین رو، احتمال رسیدن رطوبت موجود به مواد اولیه نگهداری شده در بنادر وجود دارد؛ رطوبتی که به زنگ زدگی متریال مفتول منجر می شود. برای زدودن هرگونه زنگ فلز احتمالی در مواد، مرحله مقدماتی تولید مسوار مفتول را به زنگ زدایی و تمیزکاری سطح محصول اختصاص داده اند. حال، پس از بیان این مقدمات، نوبت ارائه صفر تا صد مراحل تولید سیم مفتول مسی است:
در مرحله اول طراحی و تولید مفتول مسوار، به مواد خام عمده این میلگردهای آهنی احتیاج خواهیم داشت. قطر متریال اولیه و پیش طراحی شده به اندازه حدودی 6.5 میلی متر می رسد.
دومین قدم در تولید مسوارهای مفتول به کشیدن و مفتول نمودن آنها، اختصاص دارد. طی این مرحله، میلگردهای آهنی را تحت تنش های کششی دستگاه های به خصوصی، قرار می دهند. مواد مصرفی در ادامه این روند به سایزهای کوچکتر تبدیل شده و قطر آنها از 6.5 میلی متر به ابعاد متنوع کوچکتر و مطابق با استاندارد، تغییر پیدا می کند. در انتهای مرحله دوم، رشته سیم مسی به شکل مفتول در می آید.
در مرحله سوم به چربی زدایی دقیق سطح کار توجه می شود و طی مصرف آب و بقیه روش های رایج، به پاکسازی رسوبات و آلودگی می پردازند.
در این مرحله، نسبت به زدودن تمام زنگاره ها و ناخالصی ها باید وسواس به خرج داد؛ تا سطح قطعه لکه نشود. احتمال عدم زدوده شدن زنگ زدگی های ناشی از مواد زیر وجود دارد:
امکان دارد ناخالصی های حاصل از ترکیبات فوق در سطح مفتول مسی پدیدار شود. باقی ماندن ناخالصی ها در سطح محصول، به شکل لکه های سیاه اتفاق می افتد. این لکه های تیره در بروز اختلال در عملیات آبکاری صنایع متعدد، نقش دارند. بنابراین حائز اهمیت ترین مرحله تولید مسوار، همان مرحله نخست (تمیز کاری دقیق سطح) است.
در گام چهارم، روکشی مسی از جنس سولفات مس روی سطح مفتول نقش می بندد. برای تشکیل این روکش روی سطح مقطع مفتول، رشته سیم ها را وارد محلول سولفات مس می سازند. پس از خروج مفتول از این محلول، روکش مسی به قطر 1 تا 2 میکرون روی آن پدیدار می شود.
در مرحله پایانی به برش مفتول در ابعاد متنوع خواهند پرداخت که کلیه مراحل برشکاری محصول نهایی به وسیله دستگاه های برش انجام می پذیرد. قیمت مفتول مسوار را پس از برش محصول، مشخص می کنند که این نرخ مسوار مفتولی، تحت تأثیر قیمت میلگرد است.
فرآیند جوشکاری مفتول مسوار در برگیرنده یک سری مراحل است، که به ترتیب زیر، آنها را بیان می کنیم:
تنظیم نسبت گاز و دما ، بستگی به این دارد که از کدام گاز استفاده می کنید:
ضخامت مفتول مس را نیز باید جهت تنظیم مناسب نسبت گاز در نظر داشته باشید. جوش سیم مفتول به میزان کم تر از 2 میلی متر مس با گاز آرگون (Ar) و جوش 160 آمپر نیاز دارد.
برای مسوار مفتول در ابعاد ضخیم تر، به وسیله هلیوم، گاز و آمپر جوش را نظم و سامان دهید.
چنانچه طی عملیات جوشکاری سیم مفتول، مراحل تشکیل مسوار رو به جلو پیش نرود، مصرف گاز هلیوم 100 بهترین گزینه ممکن است.
با توجه به رسانایی مس بکار رفته در مفتول مسوار، تحت حرارت قرار گرفتن آن برای ایجاد ضخامت مفتول مس در مقیاس بیش از 2 میلی‌متر، ضروری است. اندازه این حرارت را مطابق با درجه آن، تنظیم نموده و مقدار آن بین 10 الی 400 درجه سلسیوس، متغیر است. برای حرارت مقدماتی، انداختن مفتول مسی به درون یک منبع گرمازا برای رسیدن به دمای ایده آل لازم به نظر می رسد.
پس از پوشیدن لباس کار، خود را برای اِعمال جوش نخست مهیا سازید. جوشکاران فنی حین جوش مفتول مسوار فرآیند جوشکاری را تحت زاویه 70 درجه انجام می دهند.
پس از آغاز جوشکاری مفتول نازک، به تدریج اندکی سیم جوش را به فرآیند جوشکاری اضافه کنید.
مواد مذاب جوش مربوط به سیم مفتول مسی نباید مدت زیادی به حال خود باقی بمانند تا کیفیت جوشکاری، حفظ شود.
سرد شدن سریع مفتول مسوار به شکست جوش یا ترک برداشتن آن منجر می شود.
کلام آخر
پیشینه تاریخی و صفر تا صد تولید مفتول مسوار را ملاحظه نمودید. برای این دسته از محصولات، اصطلاح مفتول آهنی را هم بکار می برند. فرآیند جوشکاری و کاربرد مفتول مس را فرا گرفته اید. شما می توانید پس از کسب اطلاع دقیق از قیمت مفتول مسوار نسبت به خرید آن از مرکز آهن اقدام کنید.
سوالات شما:
این مفتول به صورت کلاف، قرقره و شاخه در بازار موجود است
بله، رسانایی بالقوه سیم مفتول مسی، توجه صنایع الکترونیکی را به آن معطوف ساخته است.
با ۷ سال تجربه در تولید محتوای دیجیتال و مدیریت شبکه‌های اجتماعی، در نگارش مقالات سئو و محتوای تخصصی حوزه آهن و فولاد مهارت دارم. هدف من ارائه اخبار به روز و تحلیل‌های دقیق بوده تا مخاطبان را با تغییر و تحولات این صنعت آگاه سازم.