راهنمای جامع علامت اختصاری مقاطع فولادی

21 ساعت پیش50833بازدید2دیدگاه3.9امتیاز (83 رای)
راهنمای جامع علامت اختصاری مقاطع فولادی

راهنمای جامع علائم اختصاری مقاطع فولادی، ابزاری برای شناسایی سریع و استاندارد انواع آهن‌ آلات در صنایع ساختمانی و مهندسی است. استفاده از علائم اختصاری مقاطع فولادی باعث می‌ شود مشخصات فنی هر مقطع بدون نیاز به توضیح طولانی قابل درک باشد. این علائم معمولاً شامل حروف و اعدادی هستند که شکل مقطع، استاندارد تولید، اندازه، ضخامت و ویژگی‌ های مکانیکی را معرفی می‌ کنند. در بسیاری از نقشه‌ ها و دیتاشیت‌ ها، علامت اختصاری آهن نقش کلیدی در جلوگیری از اشتباهات اجرایی دارد، زیرا پیمانکار، مهندس و سازنده را بر سر یک زبان مشترک قرار می‌ دهد. به‌ کارگیری صحیح این نشانه‌ ها موجب افزایش سرعت طراحی، کاهش خطا در خرید و اطمینان از تطابق محصول با نیاز پروژه می‌ شود. این راهنما با هدف ارائه یک مرجع دقیق و علمی به تحلیل و تبیین تمامی این اختصارات در مقاطع مختلف فولادی می‌ پردازد.

معرفی علائم اختصاری مقاطع فولادی

معرفی علائم اختصاری مقاطع فولادی به‌ عنوان یکی از مهم‌ ترین استانداردهای نقشه خوانی در پروژه‌ های ساختمانی و صنعتی، نقش کلیدی در درک صحیح جزئیات اجرایی دارد. در بسیاری از نقشه‌ ها، برای مشخص‌ کردن نوع مقاطع از علامت‌ های اختصاری مختلف استفاده می‌ شود تا مهندس و مجری بدون ابهام بتوانند اجزای سازه را تشخیص دهند. به‌ طور مثال، علامت اختصاری نبشی در نقشه شکل، ضخامت و نحوه قرارگیری آن را مشخص می‌ کند و هم‌ زمان در کنار دیگر علائم نقشه اسکلت فلزی معنا پیدا می‌ کند. در حوزه مواد اولیه نیز نشانه‌ هایی مانند علامت اختصاری فلزات یا علامت اختصاری آهن آلات به هماهنگی بیشتر بین نقشه، فهرست‌ مصالح و سفارش خرید کمک می‌ کند. برای مقاطع طولی، تعیین علامت اختصاری طول اهمیت ویژه‌ ای در محاسبه برش‌ کاری دارد. از سوی دیگر، علامت اختصاری میلگرد نشان‌ دهنده قطر، نوع آج و استاندارد تولید آن است. این مجموعه علائم باعث می‌ شود ارتباط میان طراحی، ساخت و اجرا کاملاً شفاف و بدون خطا پیش برود. در ادامه به بررسی علائم اختصاری مقاطع فولادی می پردازیم.

علائم اختصاری مقاطع فولادی
علائم اختصاری مقاطع فولادی

علامت اختصاری نبشی

در سیستم‌ های مهندسی، علامت اختصاری نبشی به‌ صورت L ثبت می‌ شود و همراه با ابعاد و ضخامت، امکان تحلیل دقیق مقطع را فراهم می‌ کند. این نشانه‌ گذاری در فهرست‌ ها و دفترچه‌ های فنی به‌ عنوان بخشی از علامت اختصاری آهن آلات شناخته می‌ شود و با استانداردسازی داده‌ ها، محاسبه صحیح وزن نبشی و انتخاب مناسب‌ ترین مقطع را آسان‌ تر می‌ سازد. رعایت اصول علائم اختصاری مقاطع فولادی موجب کاهش خطا در طراحی و تأمین مصالح است.

در ترسیمات ساختمانی، نحوه نمایش علامت نبشی در نقشه، نقش تعیین‌ کننده‌ ای در تشخیص نوع عضو سازه‌ ای دارد و مهندس را در تشخیص نحوه نصب، طول مقطع و نوع اتصال هدایت می‌ کند. استفاده شفاف از علائم اختصاری فولاد، مبنای محاسبه دقیق مصالح مورد نیاز و برآورد مقدار نبشی مورد نیاز در مراحل طراحی و اجرا است. این روش، هماهنگی میان نقشه، دفترچه محاسبات و برنامه‌ ریزی کارگاهی را تضمین می‌ کند.

جدول علائم اختصاری نبشی

علامت اختصارینام کاملنوع نبشیتوضیح علمی و کاربرد
LAngle Sectionبال مساوی یا نامساویرایج‌ترین و استانداردترین علامت نبشی؛ در نقشه‌ها همراه با ابعاد مانند L80×80×8 یا L100×50×6 نوشته می‌شود.
EAEqual Angleنبشی بال مساویعلامت استاندارد در برخی سیستم‌ های اروپایی؛ برای تمایز نبشی بال مساوی (EA) از بال نامساوی استفاده می‌ شود.
UAUnequal Angleنبشی بال نامساویمخفف Unequal Angle؛ در استانداردهای اروپا و انگلیس برای نشان‌ دادن تفاوت طول بال‌ ها استفاده می‌ شود.
AAngle (قدیمی)بال مساوی یا نامساویعلامتی که در برخی نقشه‌ های کلاسیک یا کاتالوگ‌های قدیمی دیده می‌ شود؛ امروزه کمتر استفاده می‌شود و جای خود را به L داده است.
∟ (سمبل گونیا)Angle Symbolهر دو نوعنماد گرافیکی نبشی که در نقشه‌های قدیمی یا کارگاهی استفاده شده است؛ رسمی نیست اما شناخته‌ شده است.
L-SS / L-MSStainless Steel / Mild Steel Angleنبشی استنلس استیل یا فولاد معمولیدر صنایع خاص برای تفکیک جنس نبشی استفاده می‌ شود؛ نوع مقطع تغییری ندارد اما متریال مشخص می‌ شود.
L-Rolled / L-ExtrudedRolled / Extruded Angleتولید نوردی یا اکستروددر استانداردهای صنعتی برای مشخص‌کردن روش تولید نبشی به‌ کار می‌رود، مخصوص کاربردهای دقیق مهندسی.

علامت اختصاری ناودانی

علامت اختصاری ناودانی معمولاً با حرف U نمایش داده می‌ شود و این نماد در استانداردهای مهندسی و ساخت‌ و ساز به‌ عنوان یکی از مهم‌ ترین علامت‌ های اختصاری مقاطع فولادی به‌ کار می‌ رود. فرم کلی ناودانی شامل یک جان عمودی و دو بال موازی یا مخروطی است و نوع آن بر اساس شکل بال‌ ها با کدهایی مانند UPN (بال مخروطی) و UPE (بال موازی) مشخص می‌ شود. استفاده از علامت اختصاری ناودانی در نقشه‌ های سازه‌ ای، دیتاشیت‌ ها و فهرست‌ مصالح، موجب ساده‌ سازی فرآیند انتخاب و تشخیص مقطع می‌ شود و بخشی از نظام استاندارد علامت اختصاری آهن آلات به‌ شمار می‌ آید. این نمادگذاری در کنار سایر علامت‌ های اختصاری مقاطع فولادی، امکان محاسبه وزن، ظرفیت باربری و تعیین روش اتصال را دقیق‌ تر می‌ کند. در تکمیل فرآیند انتخاب، راهنمای خرید ناودانی معمولاً بر اساس همین علائم و استانداردها تنظیم می‌ شود تا خریدار بتواند نوع مناسب اعم از مشبک، سبک، سنگین یا صنعتی را متناسب با کاربردهای سازه‌ ای، صنعتی یا ساختمانی تشخیص دهد. این سیستم نشانه‌ گذاری در مجموع به افزایش دقت مهندسی و کاهش خطا در مراحل طراحی و اجرا کمک می‌ کند.

جدول علائم اختصاری ناودانی

علامت اختصارینام کاملنوع بال و مقطعتوضیح علمی و کاربرد
UChannel Sectionبال موازی یا مخروطیعلامت عمومی برای ناودانی؛ در نقشه‌ها و فهرست‌ مصالح به‌ صورت عددی همراه با ارتفاع نوشته می‌ شود (مثل U140).
UPNU-Profile Normalبال مخروطی (Tapered Flange)ناودانی استاندارد اروپایی EN 10279؛ رایج‌ ترین نوع صنعتی و ساختمانی. مقاومت مناسب برای باربری سازه‌ ای.
UPEU-Profile Parallel Flangeبال موازی (Parallel Flange)ناودانی با بال‌ های کاملاً موازی؛ دارای مقطع متقارن‌ تر و کارایی بهتر در اتصالات پیچی و جوشی.
C-Channel (C)American C Channelبال موازیمقطع استاندارد آمریکا (ASTM/AISC) با علامت C؛ معمولاً برای سازه‌ های سبک و صنعتی استفاده می‌ شود.
MCMiscellaneous Channelبال موازینوعی کانال آمریکایی با ابعاد غیر استاندارد، برای کاربردهای خاص و سازه‌ های سبک.
UNPقدیمی و معادل UPNبال مخروطیدر برخی کاتالوگ‌ های قدیمی ایران به‌ عنوان علامت ناودانی بال شیب‌ دار دیده می‌ شود؛ امروزه استاندارد آن UPN است.
UAR / UACChannel – Special Purposeمتفاوتدر برخی استانداردهای مهندسی برای ناودانی‌ های تقویتی یا ویژه استفاده می‌ شود (کم‌ کاربرد در ایران).

علامت اختصاری قوطی

در شناسایی مقاطع توخالی، علامت اختصاری پروفیل قوطی معمولاً با واژه‌ های BOX یا HSS (Hollow Structural Section) مشخص می‌ شود و این سیستم نشانه‌ گذاری در استانداردهای بین‌ المللی و همچنین مبحث علامت اختصاری آهن نقش مهمی در تشخیص نوع مقطع دارد. در نقشه‌ های سازه‌ ای، علامت قوطی در نقشه همراه با ابعاد ضلع‌ ها و ضخامت دیواره ثبت می‌ شود تا امکان محاسبه دقیق ویژگی‌ های هندسی و وزن پروفیل فراهم گردد. این روش خوانش، انتخاب درست مقطع برای کاربردهای فشاری، خمشی و ساخت سازه‌ های سبک یا صنعتی را تسهیل می‌ کند.

در فرآیند تأمین، یکی از معیارهای اصلی تعیین قیمت پروفیل، نوع قوطی، استاندارد تولید و ضخامت آن است که همگی توسط علامت اختصاری قوطی یا کد مقطع مشخص می‌ شوند. در بسیاری از مرجع‌ های فنی، از اصطلاح علامت اختصاری قوطی فلزی برای تمایز میان مقاطع ساختمانی و صنعتی استفاده می‌ شود. این کدگذاری علاوه بر شفاف‌ سازی مشخصات، امکان تطبیق دقیق محصول با نیاز پروژه را فراهم کرده و مبنای محاسبات مهندسی، انتخاب روش اتصال و کنترل کیفیت در مراحل طراحی و اجرا است.

جدول علائم اختصاری قوطی و توضیحات فنی

علامت اختصارینام کامل (استاندارد)نوع مقطعتوضیح علمی و کاربرد
BOXBox Profileمربع یا مستطیلاصطلاح عمومی برای مقاطع توخالی چهارگوش؛ رایج در بازار ایران و برخی نقشه‌ ها.
HSSHollow Structural Sectionمربع، مستطیل یا گردنام استاندارد آمریکایی/کانادایی برای پروفیل‌ های توخالی سازه‌ای با کنترل مقاومت و خواص مکانیکی.
RHSRectangular Hollow Sectionمستطیلاستاندارد اروپایی/بین‌ المللی برای قوطی مستطیلی؛ دقیق‌ ترین تعریف برای مقاطع توخالی مستطیل.
SHSSquare Hollow Sectionمربعاستاندارد اصلی برای قوطی چهارگوش؛ از رایج‌ ترین نشانه‌ ها در نقشه‌ های سازه‌ ای و صنعتی.
CHSCircular Hollow Sectionگردمقطع توخالی دایره‌ ای (Tube)؛ کاربرد در سازه‌ های فضاکار، نرده، تجهیزات صنعتی و پروژه‌ های معماری.
TUBETube Sectionمربع، مستطیل، گردعلامت عمومی برای مقاطع توخالی صنعتی یا سازه‌ ای؛ بیشتر در سیستم آمریکایی استفاده می‌ شود.
TSTube Steel (ASTM)مربع یا مستطیلعلامت رایج در استاندارد ASTM A500؛ نشان‌ دهنده پروفیل فولادی توخالی سازه‌ ای.
ASTM A500 Gr A/B/Cاستاندارد تولیدمربع یا مستطیلدر بسیاری از پروژه‌ ها به‌ عنوان کد شناسایی قوطی استفاده می‌ شود و جایگزین علامت اختصاری می‌ گردد.
B.TBox Tube (غیررسمی)مربع یا مستطیلعلامت قدیمی و کارگاهی؛ استاندارد نیست اما هنوز در بعضی نقشه‌ های اجرایی دیده می‌ شود.

علامت اختصاری لوله

در سیستم‌ های مهندسی، علامت اختصاری لوله فولادی معمولاً با نمادهای Pipe، Tube، یا اختصاراتی مانند OD (قطر خارجی) و SCH (رده یا Schedule) معرفی می‌ شود. این نشانه‌ ها بخشی از مجموعه علائم اختصاری مقاطع فولادی هستند و امکان تشخیص دقیق نوع، ضخامت و استاندارد تولید لوله را فراهم می‌ کنند. استفاده صحیح از این علامت‌ ها در نقشه‌ های صنعتی و ساختمانی باعث یکپارچگی در طراحی، انتخاب اتصالات و محاسبه ظرفیت جریان یا مقاومت فشاری می‌ شود.

در حوزه خرید و تأمین، نمادگذاری استاندارد به‌ عنوان یکی از مهم‌ ترین علامت‌ های اختصاری آهن آلات شناخته می‌ شود و تعیین دقیق نوع لوله اعم از درزدار، مانیسمان، گالوانیزه یا صنعتی را ساده‌ تر می‌ کند. این اطلاعات در تعیین کیفیت، وزن و در نهایت قیمت آهن مورد نیاز پروژه نقش مستقیم دارد. شفافیت در علائم اختصاری لوله فولادی موجب می‌ شود خریدار و مهندس بدون ابهام مشخصات فنی را تطبیق داده و مناسب‌ ترین محصول را برای کاربردهای انتقال سیالات، سازه‌ های تحت فشار یا خطوط تأسیساتی انتخاب کنند.

جدول علائم اختصاری لوله

علامت اختصارینام کاملتوضیح علمی و کاربرد
ODOutside Diameterقطر خارجی لوله؛ اصلی‌ ترین معیار شناسایی در استانداردهای لوله‌ کشی، مناسب برای انتخاب اتصالات، واشرها و فلنج‌ ها.
IDInside Diameterقطر داخلی لوله؛ برای محاسبه دبی، سرعت جریان، افت فشار و طراحی سیستم‌ های انتقال سیالات استفاده می‌ شود.
WT / TWall Thicknessضخامت دیواره؛ تعیین‌ کننده مقاومت فشاری، وزن و توان تحمل فشار داخلی.
SCHScheduleرده یا کلاس ضخامت؛ نشان‌ دهنده رابطه بین قطر اسمی و ضخامت (مثل SCH40، SCH80). هر چه عدد بزرگ‌ تر باشد ضخامت و مقاومت بیشتر است.
DNDiameter Nominalقطر اسمی طبق استانداردهای اروپا؛ عددی بدون واحد برای مقایسه سایز لوله و تجهیزات (مثال: DN100).
NPSNominal Pipe Sizeقطر اسمی در استاندارد آمریکا؛ مبنای اندازه‌گذاری Pipe و فلنج‌های ANSI/ASME.
SMLS / SeamlessSeamless Pipeلوله بدون درز؛ مناسب فشارهای بالا، حرارت زیاد و کاربردهای صنعتی حساس.
ERWElectric Resistance Weldedلوله درزدار با جوش مقاومتی؛ مناسب مصارف ساختمانی، سبک و تأسیسات کم‌ فشار.
HFI / HFWHigh Frequency Induction Weldedلوله جوشی با فرکانس بالا؛ کیفیت جوش بهتر نسبت به ERW و کاربرد در صنایع متوسط.
LSAWLongitudinal Submerged Arc Weldedلوله درزدار جوش طولی زیرپودری؛ مناسب قطرهای بزرگ و خطوط انتقال.
SSAW / Spiral WeldedSpiral Submerged Arc Weldedلوله درزدار مارپیچی؛ برای قطرهای بزرگ با هزینه تولید کمتر، مناسب انتقال آب و ساخت سازه‌ های غیر فشاری.
PipePipe (استاندارد لوله)برای انتقال سیالات؛ سایزبندی بر اساس قطر اسمی (NPS/DN).
TubeTube (لوله صنعتی/سازه‌ای)برای کاربردهای مکانیکی و سازه‌ ای؛ سایزبندی بر اساس قطر واقعی و ضخامت دقیق.

علامت اختصاری سپری

سپری به‌ عنوان یکی از مقاطع مهم در سازه‌ های سبک و سیستم‌ های پوششی، دارای علامت اختصاری سپری به‌ صورت T است که از شکل هندسی این پروفیل الهام گرفته شده است. این علامت در مجموعه علائم اختصاری مقاطع فولادی قرار می‌ گیرد و امکان شناسایی سریع نوع مقطع را در نقشه‌ های اجرایی فراهم می‌ کند. در دیتاشیت‌ ها، علاوه بر نماد T، اطلاعاتی مانند ابعاد بال و جان، همراه با علامت اختصاری ضخامت و علامت اختصاری وزن درج می‌ شود تا مهندس بتواند بر اساس نیاز سازه، مقاومت خمشی و ظرفیت باربری سپری را تحلیل کند. سپری‌ ها در دو نوع فابریک و پرسی تولید می‌ شوند و انتخاب صحیح آن‌ ها در دسته‌ بندی‌ های علامت اختصاری آهن آلات باعث افزایش دقت در مراحل طراحی، برآورد و تأمین مصالح می‌ شود. استفاده از سیستم نشانه‌ گذاری استاندارد کمک می‌ کند نوع، ابعاد و کارکرد سپری بدون ابهام مشخص شود.

جدول علائم اختصاری سپری

علامت اختصارینوع مقطعتوضیح کاربرد
Tسپری فابریک یا پرسیرایج‌ ترین و رسمی‌ ترین علامت سپری؛ نشان‌ دهنده مقطع T‌شکل در نقشه‌ ها و استانداردها.
TPT-Profileدر برخی استانداردها برای تأکید بر مقطع فابریک یا صنعتی استفاده می‌ شود.
T-BarT-Shaped Barدر سیستم آمریکایی؛ برای سپری‌ های سنگین یا صنعتی به‌ کار می‌ رود.

علامت اختصاری شمش چهار گوش

شمش چهارگوش یکی از مواد اولیه پایه در تولید مقاطع ساختمانی و صنعتی است و برای آن علامت اختصاری شمش چهارگوش معمولاً به‌ صورت Billet یا نماد (مربع توپر) به‌ کار می‌ رود. این علامت در گروه علامت‌ های اختصاری آهن قرار می‌ گیرد و در اسناد فنی، همراه با ابعاد مقطع و درجه کیفی فولاد ثبت می‌ شود. شمش چهارگوش به‌ عنوان خوراک اصلی نورد، در تولید میلگرد، ناودانی و همچنین تیرآهن نقش کلیدی دارد و از این‌ رو در کنار علامت اختصاری تیرآهن و سایر مقاطع، بخشی از نظام نشانه‌ گذاری استاندارد فولاد را تشکیل می‌ دهد. نمایش صحیح ابعاد، جنس و روش تولید شمش در کاتالوگ‌ ها باعث می‌ شود فرآیند انتخاب، کنترل کیفی و برنامه‌ ریزی تولید با دقت بیشتری انجام شود. این نشانه‌ گذاری امکان شناسایی سریع نوع شمش و تشخیص کاربرد مناسب آن در پروژه‌ های ساختمانی یا صنعتی را فراهم می‌ کند.

جدول علائم اختصاری شمش چهارگوش

علامت اختصارینام / نوعتوضیح کاربرد
Billetشمش چهارگوش استانداردرایج‌ ترین کد در استانداردهای فولادی؛ مورد استفاده در نورد میلگرد و پروفیل‌ ها.
(مربع توپر)مقطع چهارگوشنماد شمش یا بلوک چهارگوش در نقشه‌ ها و اسناد تولید.
Square Billetشمش چهارگوشاصطلاح بین‌ المللی برای تمایز از Bloom یا Slab.
BLTBillet (اختصار صنعتی)در برگه‌ های تولید یا انبار جهت ثبت سریع مشخصات استفاده می‌ شود.

علامت اختصاری تسمه

تسمه یکی از مقاطع تخت فولادی است که در کاربردهای متنوعی از ساخت سازه‌ های سبک تا قطعات صنعتی و ماشین‌ کاری به‌ کار می‌ رود. علامت اختصاری تسمه معمولاً به‌ صورت Flat Bar یا نماد FB ثبت می‌ شود و این علامت در دسته‌ بندی عمومی علائم اختصاری مقاطع فولادی جای می‌ گیرد. در اسناد فنی و نقشه‌ ها، این اختصار همراه با عرض، ضخامت و طول نوشته می‌ شود تا امکان تحلیل دقیق وزن، سطح مقطع و رفتار مکانیکی فراهم گردد. در بسیاری از کاتالوگ‌ ها، این محصول در زیرمجموعه علامت اختصاری آهن معرفی می‌ شود، زیرا تسمه مبنای تولید قطعاتی مانند براکت‌ ها، صفحات اتصال، کلاف‌ ها و سازه‌ های تقویتی است. ثبت استاندارد ابعاد و نوع فولاد با کدهای اختصاری کمک می‌ کند فرآیند خرید، برش‌ کاری و کنترل کیفیت تسمه بدون ابهام انجام شود و هماهنگی میان طراحی و اجرا به‌ طور کامل حفظ گردد.

جدول علائم اختصاری تسمه

علامت اختصارینام کاملتوضیح کاربرد
FBFlat Barرایج‌ ترین اختصار تسمه در استانداردهای مهندسی؛ نشان‌ دهنده مقطع تخت فولادی.
FlatFlat Sectionعلامت عمومی در کاتالوگ‌ ها برای تسمه‌ های صنعتی و ساختمانی.
StripSteel Stripبرای تسمه‌ های نازک و رول‌ شونده مورد استفاده در صنایع فلزی.
PL-FlPlate/Flatدر برخی نقشه‌ ها برای تمایز تسمه از ورق به‌ کار می‌ رود.

علامت اختصاری ورق

ورق به‌ عنوان یکی از گسترده‌ ترین محصولات تخت فولادی، در صنایع ساختمانی، سازه‌ ای و ساخت تجهیزات کاربرد فراوان دارد. علامت اختصاری ورق فولادی معمولاً با نماد PL یا Plate مشخص می‌ شود و در کنار آن ابعاد، ضخامت و استاندارد تولید درج می‌ گردد. این کدگذاری بخشی مهم از مجموعه علائم اختصاری مقاطع فولادی است و در نقشه‌ ها و فهرست‌ مصالح به مهندسان کمک می‌ کند تا نوع ورق، روش تولید و قابلیت باربری آن را به‌ درستی شناسایی کنند. برای ورق‌ های پوشش‌ دار نیز از نمادهای تکمیلی مانند علامت اختصاری روی (Zn) برای ورق گالوانیزه استفاده می‌ شود. همچنین در پروژه‌ های سنگین، علامت اختصاری پلیت برای تعیین ورق‌ های ضخیم سازه‌ ای به‌ کار می‌ رود و در دسته‌ بندی عمومی علامت اختصاری آهن آلات قرار می‌ گیرد. این سیستم نشانه‌ گذاری موجب شفافیت در انتخاب، کنترل کیفیت و تطبیق محصول با نیازهای طراحی می‌ شود.

جدول علائم اختصاری ورق

علامت اختصارینام / نوعتوضیح کاربرد
PL / Plateورق یا پلیت فولادیرایج‌ ترین نماد ورق؛ برای ورق‌ های ساختمانی و صنعتی در ضخامت‌ های مختلف.
SHSheetنشان‌ دهنده ورق نازک؛ غالباً در استانداردهای ورق سرد و روغنی.
ZnZinc Coatedعلامت پوشش روی برای ورق گالوانیزه.
GLGalvanized Steelاختصار ورق گالوانیزه در برخی کاتالوگ‌ ها.
HR / CRHot Rolled / Cold Rolledنشان‌ دهنده روش تولید ورق گرم یا سرد.

علامت اختصاری لچکی

لچکی یکی از اجزای تقویتی در اتصال تیرها، ستون‌ ها و مهاربندها است و معمولاً به‌ صورت ورق مثلثی یا ذوزنقه‌ ای در نقاط حساس سازه نصب می‌ شود. علامت اختصاری لچکی در نقشه با نماد Gusset Plate یا حروف اختصاری GP نمایش داده می‌ شود و در بسیاری از نقشه‌ های کارگاهی ایران نیز PG دیده می‌ شود که بیانگر Plate – Gusset است. این علائم بخشی از علائم اختصاری مقاطع فولادی محسوب می‌ شوند و کمک می‌ کنند مهندس بتواند نوع صفحه، ضخامت، ابعاد و محل نصب را به‌ صورت دقیق تشخیص دهد. در تحلیل سازه‌ ای، لچکی نقش اصلی در انتقال نیروهای محوری و برشی داشته و ثبت آن در دسته علامت اختصاری آهن آلات باعث می‌ شود فرایند برآورد مصالح، کنترل کیفیت و اتصال‌ سازی به شکل استاندارد انجام شود. درج درست این اختصار، از خطا در برش‌ کاری و مونتاژ جلوگیری کرده و هماهنگی میان طراحی و اجرا را افزایش می‌ دهد. بنابراین عبارت pg در نقشه‌ های سازه دقیقاً برای مشخص کردن ورق‌ های تقویتی یا همان لچکی به‌ کار می‌ رود.

جدول علائم اختصاری لچکی

علامت اختصارینام کاملتوضیح کاربرد
GPGusset Plateرایج‌ ترین علامت لچکی؛ صفحه اتصال مثلثی/ذوزنقه‌ ای در مهاربند و اتصالات فولادی.
PGPlate – Gussetعلامت پرمصرف در نقشه‌ های سازه‌ ای ایران؛ اغلب برای لچکی‌ های برشی یا مهاربندی به‌ کار می‌ رود.
GussetGusset Plateعنوان کامل در نقشه‌ های دقیق یا جزئیات سازه‌ ای.
PL-GPlate–Gussetدر برخی دفترچه‌ های محاسبات برای تمایز لچکی از پلیت ساده کاربرد دارد.

شناخت و به‌ کارگیری صحیح علائم اختصاری مقاطع فولادی یکی از مهم‌ ترین پایه‌ های دقت در طراحی، اجرا و کنترل کیفی سازه‌ ها محسوب می‌ شود. این علائم که شامل کدهای استاندارد برای نبشی، ناودانی، قوطی، لوله، ورق، تسمه، شمش و لچکی هستند، زبان مشترکی میان مهندسان، نقشه‌ کشان، ناظران و مجریان پروژه ایجاد می‌ کنند. در فرآیند نقشه‌ خوانی نبشی‌ کشی ساختمان، این نشانه‌ ها کمک می‌ کنند تا نوع، ابعاد، ضخامت و عملکرد هر مقطع بدون کوچک‌ ترین ابهام مشخص شود و اشتباهات اجرایی به حداقل برسد. از سوی دیگر، درج هر علامت اختصاری آهن در نقشه‌ ها، دیتاشیت‌ ها و فهرست‌ مصالح باعث افزایش سرعت بررسی مدارک فنی، هماهنگی بین تیم‌ های طراحی و اجرا و تطبیق دقیق مصالح خریداری‌ شده با نیازهای پروژه می‌ شود. بنابراین مجموعه این علائم نه‌ تنها ابزار شناسایی هستند، بلکه بخشی از سیستم استانداردسازی پروژه‌ های فولادی‌ اند که موجب بهینه‌ سازی زمان، کاهش هزینه و تضمین کیفیت نهایی سازه می‌ شوند.

سوالات متداول

منظور از علامت L و A در نبشی چیست؟

در استاندارد و عرف بازار فولاد، حرف L علامت اختصاری نبشی (Angle) است و برای تمام نبشی‌ ها به‌ کار می‌ رود.
حرف A گاهی به‌ عنوان مخفف Angle در برخی استانداردها و کاتالوگ‌ های قدیمی دیده می‌ شود، اما کاربرد رایج و استاندارد امروز L است و A معمولاً استفاده نمی‌ شود.

منظور از علائم UPN و UPE در ناودانی چیست؟

UPN نماد ناودانی بال موازی با لبه‌ های مخروطی (Tapered Flange) است که مطابق استاندارد EN 10279 تولید می‌ شود.
UPE نماد ناودانی بال موازی با ضخامت یکنواخت (Parallel Flange) است که در آن بال‌ ها بدون شیب و کاملاً موازی هستند.

نقش علامت OD در مشخصات فنی لوله ها چیست؟

علامت OD مخفف Outside Diameter است و در مشخصات لوله‌ ها برای تعیین قطر خارجی واقعی لوله به‌ کار می‌ رود. این مقدار مبنای اصلی انتخاب لوله در استانداردهای صنعتی است و از آن برای محاسبه ضخامت، سایز اسمی و اتصالات سازگار استفاده می‌ شود.

قیمت آهن
نویسنده: مرکزآهن
مرکزآهن

مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.

سوالات و نظرات کاربرانشما کاربران عزیز میتوانید نظرات و سوالات خود را در این بخش ثبت کنید
بارگذاری مجدد
نظرات ارسال شده
  • ارسال شده توسط :0918999****5 ماه پیش
    سلام روی بعضی زیور الات زنانه کلمه xco حک شده این علامت چه فلزی می تواند باشد ؟
    • ارسال شده توسط :کارشناس مرکزآهن5 ماه پیش
      سلام و احترام علامت XCO معمولاً برند یا لوگوی سازنده است و نشان‌ دهنده نوع فلز خاصی نیست.