100 نکته طلایی در ساختمان سازی و محاسبات مربوطه

ساختمان سازی مجموعه ای از مراحل دقیق و محاسبات مهندسی است که از طراحی اولیه تا نازک کاری نهایی ادامه دارد. در هر مرحله، انتخاب مصالح مناسب و رعایت اصول فنی نقش مهمی در ایمنی و دوام سازه ایفا می کند. یکی از نکات کلیدی در پروژه های ساختمانی، بررسی هزینه ها و مواد اولیه مانند فلزات است؛ چراکه نوسانات قیمت آلومینیوم می تواند بر هزینه تاسیسات، درب و پنجره ها و بخش های تزئینی تأثیر مستقیم بگذارد. انتخاب نوع آلیاژ آلومینیوم و نحوه استفاده از آن در سازه، از مواردی است که مهندسان باید با دقت محاسبه کنند.

در مرحله ساخت اسکلت فلزی یا بتنی، نقش فلزات پایه همچون فولاد و میلگرد اهمیت بالایی دارد. تغییرات در قیمت آهن نه تنها بر هزینه ساخت اسکلت ساختمان اثرگذار است بلکه بر بودجه کلی پروژه نیز تأثیر می گذارد. مهندسان سازه هنگام محاسبه بارهای مرده و زنده، باید مقاومت مصالح و ظرفیت باربری ستون ها را با توجه به قیمت روز آهن و مقاطع فولادی انتخاب کنند تا ساختار اقتصادی و مقاومی حاصل شود.

پیش از شروع هر پروژه عمرانی، مرحله تخریب ساختمان های قدیمی یکی از حساس ترین بخش ها به شمار می رود. در این مرحله باید ایمنی محیط، جداسازی مصالح قابل بازیافت و بررسی پایداری زمین به دقت انجام گیرد. رعایت استانداردهای تخریب و استفاده از تجهیزات مناسب، پایه ای مطمئن برای شروع عملیات خاکی و اجرای فونداسیون فراهم می کند. در ادامه مقاله، با چندبن نکته طلایی در ساختمان سازی و محاسبات مربوطه آشنا می شوید که دانستن آن ها برای مهندسان، پیمانکاران و مالکان ضروری است.

نکات مهم در ساختمان سازی و محاسبات

در پروژه های عمرانی و ساختمان سازی، شناخت دقیق هزینه ها از مراحل اولیه تا پایان کار اهمیت ویژه ای دارد. یکی از اصلی ترین بخش های مالی، محاسبه هزینه هر متر مربع واحد مسکونی است که با توجه به نوع سازه، متریال مصرفی، منطقه جغرافیایی و کیفیت اجرا متفاوت خواهد بود. در این محاسبه، هزینه های مربوط به اسکلت، تاسیسات، نازک کاری، عایق کاری و حتی دستمزد نیروهای اجرایی لحاظ می شود. داشتن برآورد دقیق به کارفرما کمک می کند تا از بروز هزینه های پیش بینی نشده جلوگیری کرده و بودجه پروژه را به شکل بهینه مدیریت کند.

از سوی دیگر، در طراحی و اجرای سازه های فلزی، وزن مصالح اهمیت بسیاری در پایداری و ایمنی بنا دارد. آگاهی از نحوه محاسبه وزن آهن آلات به همراه فرمول به مهندسان کمک می کند تا میزان فولاد مصرفی را به درستی برآورد کرده و از هدررفت مصالح جلوگیری کنند. فرمول عمومی برای محاسبه وزن آهن به این صورت است: وزن = حجم × چگالی. با استفاده از این فرمول و دانستن ابعاد مقاطع فولادی مانند تیرآهن، میلگرد یا نبشی، می توان وزن دقیق آن ها را محاسبه کرده و در تخمین هزینه و بارهای سازه ای به کار برد.

تجربیات ساختمان سازی

در دنیای امروز، تجربیات ساختمان سازی نقش مهمی در ارتقای کیفیت پروژه ها و کاهش هزینه ها دارد. آشنایی با اصول ساختمان سازی و رعایت قوانین ساختمان سازی می تواند از بروز خطاهای پرهزینه جلوگیری کند و ایمنی سازه را افزایش دهد. مهندسان و پیمانکاران حرفه ای معمولاً از نتایج تحقیق در مورد ساختمان سازی برای انتخاب مصالح، روش های اجرا و تکنیک های مقاوم سازی بهره می برند. در عین حال، توجه به ارزانترین روش ساختمان سازی بدون کاهش کیفیت، یکی از اهداف کلیدی در پروژه های اقتصادی است. ترکیب فناوری های نوین با ساختمان سازی مدرن موجب بهبود سرعت اجرا و دوام بنا می شود. از سوی دیگر، مهارت در بنایی و ساخت و ساز سنتی همچنان اهمیت دارد، زیرا در بسیاری از پروژه ها اجرای صحیح جزئیات برای ساختمان های مسکونی و تجاری تعیین کننده کیفیت نهایی است.

عملیات تخریب در ساختمان سازی

عملیات تخریب ساختمان یکی از مراحل حساس در پروژه های عمرانی است که باید طبق قوانین و مقررات شهری انجام شود. پیش از شروع کار، مهندس ناظر موظف است بررسی های لازم را درباره پایداری سازه، وضعیت زمین و ساختمان های مجاور انجام دهد تا خطرات احتمالی به حداقل برسد. برای دریافت مجوز رسمی تخریب، نیاز به گواهی مکتوب از مراجع ذی صلاح وجود دارد. در این مرحله، نوع مصالح به کار رفته در اسکلت سازه نیز اهمیت دارد؛ چراکه در ساختمان های فلزی، وزن مقاطع فولادی مانند تیرآهن و میلگرد، با توجه به قیمت فولادآلیاژی، می تواند در تصمیم گیری برای روش تخریب و بازیافت مصالح موثر باشد.

در عملیات تخریب، بسته به نوع سازه، ممکن است بخش هایی مانند دیوار، سقف یا فونداسیون به صورت جداگانه برداشته شوند. در ساختمان های آجری یا فلزی، ارزیابی استحکام و جنس مصالح بسیار مهم است. استفاده از متریال مقاومی مانند ورق گالوانیزه در برخی قسمت های سازه باعث افزایش دوام و در نتیجه دشواری در فرآیند تخریب می شود. از این رو، کارشناسان پیش از آغاز کار باید نوع ورق و ضخامت آن را بررسی کنند تا از تجهیزات مناسب برای برش و جداسازی استفاده شود.

در ساختمان های بتنی و فلزی، معیار اصلی تخریب بر اساس حجم یا وزن اسکلت تعیین می شود. عملیات بوته کنی، تخریب ستون ها و جمع آوری مصالح باید با برنامه ریزی دقیق انجام گیرد تا آسیبی به محیط اطراف وارد نشود. در پروژه های شهری، به خصوص در مناطق صنعتی، انتخاب مصالح جایگزین و برآورد هزینه های بازسازی اهمیت دارد. در این مرحله، بررسی بازار و اطلاع از قیمت پروفیل اصفهان برای طراحی مجدد یا اجرای سازه جدید به تصمیم گیری اقتصادی کارفرما کمک می کند و مسیر بازسازی را بهینه تر می سازد.

عملیات خاکی در ساختمان سازی

در پروژه های عمرانی، یکی از مراحل اساسی پیش از اجرای فونداسیون، عملیات خاکی در ساختمان سازی است. این مرحله شامل خاکبرداری، گودبرداری و آماده سازی زمین می شود که پایه و اساس اجرای سازه را تشکیل می دهد. جدول زیر برای آشنایی بهتر مهندسان، ناظران و پیمانکاران با مراحل و الزامات عملیات خاکی تهیه شده است. این جدول به شما کمک می کند تا نوع زمین، روش اجرای مناسب و نحوه محاسبه حجم و عمق خاکبرداری را به شکل دقیق تر و کاربردی تر درک کنید.

موضوع	توضیحات
تعریف عملیات خاکی	عملیات خاکی شامل خاکبرداری، گودبرداری و آماده سازی زمین برای ساخت و ساز است که بر اساس نقشه و دستورالعمل های اجرایی انجام می شود.
خاکبرداری	برداشت خاک محوطه یا پی ساختمان با استفاده از تجهیزات مکانیکی مانند لودر، بیل مکانیکی و کامیون طبق نقشه پروژه.
روش اجرا	در پروژه های بزرگ از ماشین آلات سنگین استفاده می شود. ابزار دستی فقط زمانی به کار می رود که فضای مانور محدود یا حجم خاکبرداری کم باشد.
طبقه بندی زمین های ساخت و ساز
زمین های لجنی	دارای رطوبت زیاد و فرورفتگی بالا هستند و عملیات ساخت و ساز در آن ها دشوار است.
زمین های نرم	قابلیت خاکبرداری با بیل و ابزار دستی را دارند و کار در آن ها آسان تر است.
زمین های سخت	فقط با کلنگ یا دج قابل حفاری هستند و به نیروی انسانی بیشتری نیاز دارند.
زمین های سنگی	برای حفاری آن ها از چکش بادی یا مواد منفجره استفاده می شود.
تایید طبقه بندی زمین	نوع زمین باید توسط مهندس ناظر و کارفرما تایید شود تا روش مناسب خاکبرداری انتخاب گردد.
محاسبه عمق پی	بر اساس تراز کف گود و اطلاعات نقشه محاسبه می شود.
محاسبه حجم عملیات خاکی	با توجه به نقشه، مشخصات فنی، دستور کار و صورت مجالس انجام می شود.
واحد اندازه گیری	متر مکعب به عنوان واحد اصلی عملیات خاکی در نظر گرفته می شود.

در شکل زیر پی کندن یک ساختمان با استفاده از بیل مکانیکی را مشاهده خواهید کرد.

عملیات بنایی با سنگ در ساختمان سازی

توجه داشته باشید که بنایی باید با توجه به قوانین تعریف شده، نقشه های اجرایی، دستورالعمل های دستگاه نظارت و … انجام شود. پس توجه داشته باشید برای تهیه سنگ ها حتما نقشه اجرایی بررسی شده و سپس قواره سنگ ها در کارگاه آماده شده و مورد استفاده قرار گیرد. آماده سازی سنگ ها کمک می کند عملیات بنایی به طور پیوسته انجام شده و وقفه ای در کار رخ ندهد. در ساختمان سازی شما می توانید بنایی با سنگ را به دو صورت انجام دهید. این موارد در زیر ارائه شده است:

• نوع اول بنایی با استفاده از سنگ لاشه و ملات (ماسه سیمان، آهک، باتارد) است که برای مواردی مانند پی سازی، کرسی چینی، دیوار حائل و … مورد استفاده قرار می گیرد.
  
• نوع دوم عملیات بنایی با سنگ خشکه چینی است. این نوع بنایی با سنگ در بلوک سازی کف، محوطه درناژ، پشت دیوارهای حائل و زهکشی استفاده می شود.

بلوکاژ: عبارت بلوکاژ به معنی سنگ های چینی است که در کف ساختمان استفاده می شود. بلوکاژ می تواند با استفاده از سنگ لاشه یا قلوه برای زهکشی استفاده شود. شکل بالا بلوکاژ با سنگ قلوه را نمایش می دهد.

درناژ: درناژ عبارتی است که در بخش سنگ ریزی پشت دیوار و پی ساختمان به گوش شما می خورد. درناژ برای زهکشی با استفاده از سنگ قلوه (یا سنگ های لاشه) صورت می گیرد.

برای جلوگیری از نشت آب به سمت بالا از قلوه سنگ یا سنگ لاشه استفاده می شود. این سنگ ها به صورت خشکه چینی استفاده شده و خاصیت مویینگی دارند. در شکل زیر استفاده از سنگ لاشه در پی یک ساختمان بتنی را مشاهده می‌ کنید.

قالب بندی در ساختمان سازی

در قالب بندی در ساختمان سازی نکات مهمی وجود دارد که رعایت آن ها برای اجرای دقیق و ایمن سازه ضروری است. در ابنیه و ساختمان سازی معمولاً از قالب های فلزی استفاده می شود زیرا این نوع قالب ها مقاومت بالایی داشته و چندین بار قابل استفاده هستند. قالب هایی که برای ستون های بتنی، دیوارها و سقف ها به کار می روند نیز اغلب از نوع فلزی هستند. به قالب هایی فلزی گفته می شود که با استفاده از ورق و پروفیل های فولادی ساخته می شوند و وظیفه دارند شکل نهایی بتن را تا زمان گیرش کامل حفظ کنند. ستونی که در تماس مستقیم با قالب قرار دارد برای اندازه گیری و کنترل دقت قالب بندی مورد بررسی قرار می گیرد.

در زمان اجرای قالب بندی ممکن است با اصطلاح چوب بست مواجه شوید. چوب بست به قطعاتی گفته می شود که از فلز، چوب یا ترکیبی از هر دو ساخته شده و به صورت افقی، عمودی، مایل یا قوسی برای ثابت نگه داشتن قالب ها و انتقال نیروهای ناشی از بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرد. چوب بست نقش مهمی در پایداری قالب ها دارد و مانع از تغییر شکل یا جابجایی آن ها هنگام بتن ریزی می شود.

در محاسبه ارتفاع قالب بندی ستون ها و دیوارها باید به طبقه ای که در آن کار انجام می شود توجه کرد. در طبقه همکف، معیار اندازه گیری ارتفاع قالب بندی، پی ساختمان است اما در سایر طبقات این اندازه بر اساس موقعیت همان طبقه تعیین می شود. در نهایت، قالب بندی در پروژه های ساختمانی با واحد مترمربع تعریف و محاسبه می شود تا هزینه ها و میزان مصالح مورد نیاز به صورت دقیق برآورد گردد. شکل زیر انواع قالب های فلزی را نمایش می دهد.

شکل های زیر قالب بندی فلزی و آجری در فوندانسیون منفرد را نمایش می دهد.

بتن درجا در ساختمان سازی

بتن درجا در ساختمان سازی یکی از مهم ترین روش های اجرای سازه های بتنی است که در محل پروژه ریخته و شکل نهایی خود را در قالب به دست می آورد. اجرای صحیح بتن درجا نیازمند دقت بالا در انتخاب مصالح، نحوه اختلاط و رعایت اصول آیین نامه ای است. در ادامه به نکات طلایی اجرای بتن درجا در ساختمان سازی اشاره می شود:

ابتدا باید به انتخاب نوع سیمان توجه شود. سیمان مصرفی باید با شرایط اقلیمی، نوع سازه و محل اجرا سازگار باشد تا پیاده سازی آن به راحتی انجام گیرد و دوام سازه افزایش یابد.

برای محاسبه و اجرای قسمت های مختلف سطوح بتنی از واحدهای متفاوتی استفاده می شود. برای مثال، در مواردی مانند لیسه ای کردن سطوح بتنی، دندانه دار کردن، تهیه و اجرای مصالح و اجرای ملات روی بتن کف از واحد متر مربع استفاده می شود. اما برای اجرای سایر بخش ها مانند ستون ها، تیرها یا فونداسیون، مبنای اندازه گیری متر مکعب است که نشان دهنده حجم بتن مصرفی خواهد بود.

مقاومت فشاری بتن یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت و کارایی آن است. برای محاسبه مقاومت فشاری بتن از رابطه استاندارد آیین نامه ای استفاده می شود که در آن:

• FC نشان دهنده مقاومت فشاری بتن بر اساس آیین نامه ایران است.
• W نشان دهنده عیار سیمان مصرفی در بتن بوده و برحسب کیلوگرم در هر متر مکعب بیان می شود.

طبق آیین نامه بتن ایران، بتن هایی که دارای مقاومت فشاری 16 مگاپاسکال یا بیشتر هستند، برای استفاده در بتن آرمه (بتن مسلح) مناسب محسوب می شوند. اما اگر مقاومت فشاری بتن کمتر از 12 مگاپاسکال باشد، تنها در شرایط خاص و با تایید مهندس ناظر امکان استفاده از آن وجود دارد.

یکی از عوامل مهم در کیفیت بتن، نوع مصالح سنگی مصرفی است. شن و ماسه مورد استفاده باید از منابع معتبر و دارای دانه بندی مناسب انتخاب شوند. انواع متداول آن شامل رودخانه ای، شکست رودخانه ای، شکسته کوهی و … است. انتخاب نوع مناسب شن و ماسه به مقاومت، تراکم و دوام نهایی بتن کمک می کند و از بروز ترک یا نفوذ آب در سازه جلوگیری خواهد کرد. شکل های زیر بتن فوندانسیون منفرد را نمایش می دهد.

سقف سبک بتنی در ساختمان سازی

در صنعت ساختمان سازی، سقف یکی از مهم ترین بخش های سازه به شمار می رود که علاوه بر نقش باربری، در زیبایی، عایق بندی و کاهش وزن کلی ساختمان نیز تأثیر زیادی دارد. استفاده از سقف سبک بتنی در سال های اخیر به دلیل مزایای متعددی مانند صرفه اقتصادی، اجرای سریع تر و کاهش بار مرده سازه، بسیار مورد توجه مهندسان و پیمانکاران قرار گرفته است. برای دستیابی به یک اجرای اصولی و ایمن، لازم است با نکات فنی و اجرایی این نوع سقف به خوبی آشنا شوید. در ادامه به مهم ترین نکات مربوط به اجرای سقف سبک بتنی در ساختمان سازی پرداخته می شود.

در زمان اجرای سقف بتنی از مصالح مختلفی استفاده می شود که هر کدام نقش ویژه ای در عملکرد نهایی دارند. تیرچه یکی از این مصالح است و به عنوان عضو باربر اصلی در انتقال نیروهای سقف شناخته می شود. برای پر کردن فضاهای خالی بین تیرچه ها معمولاً از بلوک های سفالی، یونولیتی، توخالی بتنی و سایر مصالح سبک استفاده می شود تا ضمن کاهش وزن سازه، مقاومت لازم نیز تأمین شود.

پیش از آغاز بتن ریزی، باید مصالح مورد نیاز مانند تیرچه، بلوک، میلگرد و قالب ها به طور کامل تهیه شوند. پس از تأمین مصالح، اجرای مراحل مختلف شامل تراز کردن سطح، شمع بندی، قالب بندی و کنترل تراز نهایی سقف انجام می گیرد. در سقف های سبک بتنی، میلگردها بر اساس نقشه های سازه ای و نظر مهندس محاسب تعیین می شوند. انتخاب نوع میلگرد اهمیت زیادی دارد و ممکن است از انواع میلگردهای آجدار، میلگردهای استیل یا حتی مقاطع ساخته شده از قیمت فولاد آلیاژی برای افزایش مقاومت و دوام سقف استفاده شود.

در طراحی و اندازه گیری سقف، نوع تکیه گاه تیرچه نیز اهمیت دارد. اگر تکیه گاه از نوع ساده، مرکب یا دیوار بنایی باشد، در محاسبه سطح سقف، مرز خارجی بتن به عنوان حد نهایی در نظر گرفته می شود. در صورتی که تیر یا دیوار بتنی به عنوان تکیه گاه در نظر گرفته شود، جدار داخلی مرز مبنا خواهد بود. همچنین فاصله بین قسمت زیر تیرچه تا آخرین سطح بتن به عنوان ضخامت سقف تعریف می شود. در نهایت، اندازه گیری و محاسبه مقدار سقف های سبک بتنی بر اساس واحد متر مربع انجام می گیرد تا کنترل مصالح، برآورد هزینه و اجرای دقیق تر ممکن شود.

در شکل زیر مراحل بتن‌ریزی سقف تیرچه را مشاهده می‌کنید.

محاسبات کارهای فولادی سبک

در ساختمان سازی مدرن، اجرای دقیق و اصولی کارهای فولادی سبک نقش مهمی در استحکام، زیبایی و ایمنی سازه دارد. این بخش از محاسبات، شامل اجزایی مانند درب و پنجره، نرده، سقف های فلزی، فنس، مش و سایر اتصالات سبک فولادی است که هم در ساختمان های مسکونی و هم صنعتی کاربرد گسترده ای دارند. آشنایی با روش های محاسبه وزن و متراژ فولاد سبک به مهندسان کمک می کند تا میزان مصالح مورد نیاز را به دقت تعیین کرده و از اتلاف منابع جلوگیری کنند. همچنین انتخاب مصالح با کیفیت مانند ورق گالوانیزه یا پروفیل های استاندارد، باعث افزایش دوام سازه و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری در آینده خواهد شد. در ادامه، نکات مهم و واحدهای استاندارد برای محاسبه کارهای فولادی سبک ارائه شده است:

• برای ساخت درب و پنجره به طور معمول از انواع پروفیل استفاده می شود. برای اینکه بتوانید وزن مورد نیاز این مقاطع را به دست بیاورید، استفاده از جدول وزن پروفیل بهترین راه حل شماست. اگر این جدول در دسترس شما قرار ندارد، حجم پروفیل را استعلام کرده و عدد به دست آمده را در طول مورد نظر ضرب کنید. سپس این عدد را در وزن فولاد نرم یا همان 7850 ضرب کنید تا وزن نهایی مشخص شود.
• واحد اندازه گیری ارائه شده برای درب و پنجره های پروفیلی، کیلوگرم (Kg) است.
• حفاظ های خانه، نرده و نردبان نیز با واحد مشابه درب و پنجره یعنی Kg تعریف می شوند.
• در صورتی که پوشش سقف با استفاده از ورق گالوانیزه انجام شود، واحد اندازه گیری کیلوگرم خواهد بود.
• کیلوگرم به عنوان واحد فنس و مش نیز تعریف می شود.
• برخلاف تمام موارد بالا برای اندازه گیری رابیتس سقف کاذب، واحد متر مربع استفاده می شود.
• در محاسبه لوله های گالوانیزه از متر و برای درپوش بخاری از واحد عدد استفاده می شود.

محاسبات کارهای آلومینیومی در ساختمان سازی

در صنعت ساختمان سازی، استفاده از مقاطع و اتصالات آلومینیومی به دلیل وزن سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی و ظاهر زیبا، بسیار متداول است. این نوع مصالح در بخش های مختلفی از ساختمان مانند درب و پنجره، نما، سقف کاذب و حتی سازه های سبک مورد استفاده قرار می گیرد. آشنایی با محاسبات کارهای آلومینیومی در ساختمان سازی برای مهندسان و پیمانکاران اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب صحیح نوع پروفیل و روش محاسبه وزن و متراژ می تواند تأثیر مستقیمی بر هزینه نهایی پروژه و دوام سازه داشته باشد. به علاوه، رعایت استانداردهای ملی و صنعتی در انتخاب پروفیل های آلومینیومی از نظر کیفیت، ضخامت و نوع آلیاژ اهمیت بالایی دارد تا سازه علاوه بر زیبایی، از استحکام کافی نیز برخوردار باشد. در ادامه به نکات مهم مربوط به محاسبه مقاطع آلومینیومی در پروژه های ساختمانی اشاره شده است:

• با توجه به استاندارد 2348 که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی و ساخت ایران تعریف شده است، پروفیل های آلومینیومی که در این قسمت استفاده می شوند از نوع قوطی، پروفیل ST و کرونت هستند.

• درب و پنجره های آلومینیومی با کیلوگرم تعریف می شوند.

• متر مربع به عنوان واحد اندازه گیری سقف کاذب آلومینیومی تعریف شده است.

مراحل اجرایی ساختمان‌ سازی از آجرکاری تا بلوک‌ چینی

مراحل اجرایی ساختمان سازی از آجرکاری تا بلوک چینی از مهم ترین بخش های نازک کاری و دیوارچینی در پروژه های عمرانی به شمار می رود. در این مرحله، دیوارهای داخلی و خارجی با استفاده از آجر یا بلوک های سیمانی ساخته می شوند تا شکل نهایی فضاهای ساختمان مشخص شود. انتخاب نوع مصالح به عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی، نوع سازه، عایق حرارتی و صوتی بستگی دارد. آجرکاری معمولاً برای دیوارهای باربر یا تزئینی به کار می رود، در حالی که بلوک چینی به دلیل سرعت اجرا و وزن کمتر، در ساختمان سازی مدرن رایج تر است. رعایت تراز، استحکام بندها و استفاده از ملات مناسب از اصول کلیدی در این بخش محسوب می شود تا دیوارها علاوه بر زیبایی، مقاومت و دوام بالایی نیز داشته باشند.

کارهای آزبست سیمان

آزبست سیمان را می‌ توان به عنوان یکی دیگر از مراحل در ساختمان سازی معرفی کرد. نکات مرتبط با کارهای آزبست سیمان به شرح زیر هستند:

1. ورق‌ های صاف یا موجدار آزبست سیمان یا همان ایرانیت، فارسیت و آذریت برای پوشش انواع سقف‌ های شیب‌ دار و کاذب مورد استفاده قرار می‌ گیرد.
2. زمانی که قصد اندازه‌ گیری سطح آزبست سیمان را دارید، بدون در نظر گرفتن موج‌ های روی کار، سطح را در اندازه بگیرید.
3. آزبست سیمان با واحد مترمربع تعریف می‌ شود.

در شکل زیر نحوه اجرای ورق آزبست مشاهده می‌شود.

بتن پیش ساخته و بلوک چینی

تمامی نکات مربوط به بتن پیش ساخته و بلوک چینی در زیر برای شما اعلام شده است:

1. در قسمت بتن پیش ساخته باید از سیمان نوع 1 استفاده شود.
2. برای محاسبه مقاطع فولادی مانند میلگرد در بتن باید محاسبه به صورت جداگانه صورت بگیرید.
3. زمانی که در جدول بتنی کلمه سطح استفاده می‌ شود، منظور سطح مقطع عمود بر مسیر است.
4. برای لوله‌ های سیمانی در قطرهای مختلف (10، 20، 15 و 25 سانتی‌متر) از واحد متر طول استفاده می‌ شود. این واحد برای کول‌های بتنی نیز استفاده می‌ شود. در سازه‌ هایی بلوک سیمانی توخالی و آجر سیمانی از متر مربع استفاده خواهد شد. اجرای کف با بلوک‌ های بتن و سیمان توخالی با دانه رس صورت گرفته و واحد آن متر مکعب است.
5. جدول‌ های بتنی پیش ساخته تهیه و نصب دال بتنی(بتن آرمه)، با واحد متر مکعب برای درپوش نهرها تعریف می‌ شود.

بنایی با بلوک سیمانی توخالی کف پر

برای بنایی با بلوک سیمانی توخالی کف پر به نکات طلایی زیر توجه کنید:

1. از این دسته بلوک‌ ها در دیوارهای چینی سازه و قالب پی منفرد استفاده می‌ شود.
2. در ساختمان‌ سازی برای ساخت دیوارهای پیرامون و مشاء از بلوک‌ هایی 20 سانتی‌ متری استفاده شده و برای دیوار داخلی و تیغه از بلوک 10 سانتی‌ متر استفاده خواهد شد. واحد این بلوک‌ های سیمانی، متر مربع است.
3. برای بدست آوردن تعداد دقیق بلوک‌ های سیمانی با اندازه 10 سانتی‌ متر به صورت 10×20×40 سانتی‌ متر در هر متر مربع عمل کنید.

تعداد بلوک کامل 10 عدد

تعداد بلوک نیمه 5 عدد

تعداد بلوک سیمانی 10 سانتی متری در هر متر مربع برابر است با 12 بلوک و نیم

آجرکاری و شفته ریزیدر ساختمان‌ سازی

محاسبه آجرکاری و شفته‌ ریزی به صورت زیر است:

1. زمانی که صحبت از ضخامت 1.5 آجر می‌ شود، حدود کار 35 سانتی‌ متر بوده و واحد آن متر مکعب است.
2. ضخامت یک آجر برابر با 20 تا 22 سانتی‌ متر بوده و واحد برابر با متر مربع است.
3. ضخامت نیم آجره نیز 10 تا 11 سانتی‌ متر با همان واحد متر مربع است.

بنایی با آجر و سفال

برای بنایی با آجر و سفال با توجه به نکات زیر عمل کنید:

• در ساختمان ساز ی مدرن استفاده از آجرهای سوراخ‌ دار به ندرت مشاهده می‌ شود. معمولا در دوارهای چینی از سفال برای ساختمان‌ سازی مدرن استفاده می‌ شود.
• دیوار پیرامون و منشاء به ترتیب با سفال 20 و 15 سانتی‌ متری ساخته شده و دیوار داخلی و تیغه را با سفال 7 و 10 سانتی‌ متری می‌ سازند.

• برای بدست آورن سفال‌هایی که 15 سانتی‌متر هستند در متر مربع دیوار با ضخامتی برابر با 15 به صورت زیر عمل کنید.

 تعداد سفال کامل 23 عدد

تعداد سفال نیمه 4 عدد

تعداد سفال 15 سانتی متری در هر متر مربع برابر است با 25 عدد

نکات مهم عایق کاری رطوبتی و حرارتی ساختمان

برای عایق کاری رطوبتی و حرارتی حتما به نکات زیر توجه کنید:

1. دو نوع عایق‌ کاری رطوبتی با نام‌ های سنتی و پیش‌ ساخته وجود دارد. نوع ستنی با قیر و گونی انجام می‌ شود و نوع پیش‌ ساخته با ایزوگام.

2. قیرگونی به صورت زیر دسته‌ بندی می‌ شود:

• قیر و گونی یک لایه: یک لایه قیر + یک لایه گونی + یک لایه قیر
• قیر و گونی دو لایه:  یک لایه قیر + یک لایه گونی + یک لایه قیر + یک لایه گونی + یک لایه قیر
• قیر و گونی سه لایه: یک لایه قیر + یک لایه گونی + یک لایه قیر + یک لایه گونی + یک لایه قیر + یک لایه گونی + یک لایه قیر

3. استفاده از عایق رطوبتی قیر و گونی بیشتر در پی و کرسی چینی مشاهده می‌ شود.

4. به طور کلی ایزوگام را به عنوان یکی از بهترین عایق‌ های رطوبتی با نحوه اجرای آسان و آلودگی کم معرفی می‌ کنند.

5. در زمان اجرای همپوشانی عایق رطوبتی به نقشه و مشخصات فنی درج شده در آن توجه کنید. اگر اطلاعات لازم ارائه نشده بود، میزان همپوشانی را 10 سانتی‌متر در نظر بگیرید.

6. از انواع مختلف عایق‌ های حرارتی می‌ توان به موارد زیر اشاره‌ کرد:

• پشم شیشه
• پشم سنگ
• فوم پلی اورتان
• فوم پلی استایرن

7. عایق کاری رطوبتی و حرارتی با توجه به نقشه و صورت جلسه اجرا می‌ شود.

8. واحد اندازه‌ گیری متر مربع برای عایق‌ های حرارتی و رطوبتی تعریف شده است.

نکات مهم در اندودکاری و بندکشی در ساختمان‌ سازی

اندودکاری و بندکشی از مراحل نهایی و بسیار مهم در فرآیند نازک کاری ساختمان سازی محسوب می شوند. این دو مرحله علاوه بر نقش زیبایی شناختی، تأثیر زیادی در افزایش دوام، مقاومت در برابر رطوبت و یکپارچگی سطوح دارند. در واقع، اجرای صحیح اندود و بندکشی باعث می شود دیوارها و سطوح داخلی و خارجی در برابر تغییرات دمایی، نفوذ آب و ترک های سطحی مقاوم تر شوند. رعایت اصول فنی در این بخش می تواند کیفیت نهایی ساختمان را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

نکات مهم در اندودکاری و بندکشی ساختمان سازی:

• کنترل تراز، صاف بودن سطوح و رنگ یکنواخت در پایان کار از الزامات کیفیت در این مرحله است.
• پیش از شروع اندودکاری باید سطح کار تمیز، مرطوب و عاری از گرد و غبار باشد.
• استفاده از ملات مناسب (ماسه و سیمان یا گچ و خاک) بر اساس نوع دیوار و شرایط اقلیمی ضروری است.
• ضخامت لایه اندود باید یکنواخت بوده و در چند مرحله اجرا شود تا از ترک خوردگی جلوگیری گردد.
• در مناطق مرطوب، استفاده از افزودنی های ضد رطوبت در ملات اندود توصیه می شود.
• در بندکشی، باید فاصله بین مصالح بنایی (آجر، سنگ یا بلوک) به طور کامل با ملات پر شود.
• بندکشی دقیق علاوه بر زیبایی، مانع نفوذ آب و گرد و خاک به درون دیوار می شود.
• پس از اجرای بندکشی، سطح کار باید تا چند روز مرطوب نگه داشته شود تا ملات به خوبی عمل آید.

نکات مهم اجرایی کارهای چوبی در ساختمان‌ سازی

کارهای چوبی در ساختمان سازی از بخش های ظریف و پرجزئیات مراحل نازک کاری به شمار می روند که علاوه بر زیبایی، نقش کاربردی نیز دارند. این بخش شامل اجرای درب و پنجره چوبی، قرنیزها، کابینت ها، پوشش دیوار و سقف، کفپوش و پله های چوبی است. رعایت نکات فنی در انتخاب نوع چوب، نحوه نصب و نگهداری، تأثیر زیادی در دوام و کیفیت نهایی سازه دارد. به دلیل حساسیت چوب نسبت به رطوبت، حرارت و حشرات، اجرای دقیق و اصولی این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است.

نکات مهم اجرایی کارهای چوبی در ساختمان سازی:

• پس از نصب، نگهداری مناسب شامل تمیزکاری منظم و پرهیز از تماس مستقیم با رطوبت، عمر مفید سازه چوبی را افزایش می دهد.
• انتخاب چوب خشک و دارای رطوبت کنترل شده برای جلوگیری از تاب برداشتن یا ترک خوردن الزامی است.
• از چوب هایی با تراکم بالا مانند بلوط، راش یا گردو برای بخش های پر استفاده ساختمان بهره ببرید.
• تمامی قطعات چوبی باید قبل از نصب سنباده کاری و آغشته به مواد ضد موریانه و ضد رطوبت شوند.
• در محل های مرطوب مانند آشپزخانه یا سرویس بهداشتی، از چوب های مقاوم به آب یا روکش دار استفاده شود.
• هنگام نصب درب و پنجره، رعایت تراز، فاصله استاندارد و چسبندگی کامل چارچوب به دیوار بسیار مهم است.
• اتصالات باید با پیچ و چسب مخصوص چوب انجام شود تا استحکام بیشتری ایجاد شود.
• در پایان کار، پرداخت سطح با رنگ، روغن جلا یا پلی استر باعث افزایش دوام و زیبایی چوب خواهد شد.

تجربیات ساختمان سازی در استفاده از کاشی و سرامیک

استفاده از کاشی و سرامیک در ساختمان سازی از جمله مراحل مهم نازک کاری است که تأثیر زیادی بر زیبایی، دوام و بهداشت فضاهای داخلی دارد. این مصالح به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت، حرارت و سایش، بیشتر در بخش هایی مانند سرویس های بهداشتی، آشپزخانه، کف و دیوارها استفاده می شوند. انتخاب نوع مناسب کاشی و سرامیک بر اساس کاربرد، اندازه، لعاب، رنگ و کیفیت نصب از نکات کلیدی در تجربه های موفق ساختمان سازی است. همچنین رعایت اصول فنی در زیرسازی، چسباندن دقیق و بندکشی صحیح، تضمین کننده طول عمر و جلوه نهایی این بخش از پروژه خواهد بود.

• از آنجایی که انواع کاشی و سرامیک بسیار متنوع است؛ روی صحبت ما تنها با کاشی‌ های درجه یک ایرانی است.
• برای اندازه‌ گیری، سطح کار در نظر گرفته می‌ شود.
• برای نصب کاشی و سرامیک از ماسه سیمان 1.5 استفاده می‌ شود. برای بندکشی نیز از دوغاب سیمان سفید و پودر سنگ به عنوان ملات استفاده خواهد شد. عیار 400 کیلوگرم سیمان در مترمربع برای ملات در نظر گرفته شده است.
• اندازه‌ گیری کاشی و سیمان با واحد مترمربع انجام می‌ شود.

نکات استفاده از فرش موزاییک در ساختمان‌ سازی

فرش موزاییک یکی از مراحل نهایی و تاثیرگذار در فرآیند نازک کاری ساختمان سازی است که علاوه بر ایجاد سطحی صاف و مقاوم نقش مهمی در زیبایی و دوام کف فضاها دارد. موزاییک به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، رطوبت و سایش در فضاهای داخلی و خارجی مانند حیاط، پارکینگ، پشت بام و راهروها کاربرد فراوانی دارد. انتخاب نوع مناسب موزاییک، آماده سازی دقیق زیرکار و رعایت اصول اجرایی در نصب از عوامل کلیدی برای افزایش عمر مفید و جلوه ظاهری کف محسوب می شود.

1. موزاییک انواع مختلفی دارد. یکی از انواع کاربردی موزاییک؛ موزاییک سیمانی ساده است. این دسته دارای رویه‌ ای صیقلی از جنس خود موزاییک هستند.
2. زمانی که روی موزاییک با استفاده از سیمان پرتلند و خرده سنگ ساخته شده باشد؛ موزاییک شما از نوع ایرانی شناسایی می‌ شود.
3. گونه سوم موزاییک که با نام فرنگی (موزاییک فرنگی) نیز شناخته می‌ شود؛ دارای رویه‌ ای با استفاده از سیمان سفید، رنگی، خرده مرمر یا مرمریت 3 و 4 است.
4. برای نصب موزاییک از ملات ماسه سیمان؛ برای دوغاب و بندکشی به ترتیب از دوغاب سیمان سفید و خاک سنگ استفاده می‌ شود.
5. به موزاییکی که تماما با استفاده ماشین‌ آلات تولید می‌ شود، موزاییک ماشینی می‌ گویند.
6. فرش موزاییک دارای واحد متر مربع است.

نکات مهم در اجرای کارهای سنگی در ساختمان‌ سازی با سنگ پلاک

کارهای سنگی با سنگ پلاک یکی از مراحل مهم در نازک کاری ساختمان سازی است که جلوه نهایی و دوام نمای ساختمان را تعیین می کند. سنگ پلاک به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط جوی، تنوع طرح و رنگ و سهولت در اجرا، یکی از پرکاربردترین مصالح در نما و کف ساختمان محسوب می شود. انتخاب سنگ مناسب، زیرسازی اصولی، استفاده از ملات و اسکوپ استاندارد و رعایت جزئیات فنی در نصب، از نکات کلیدی برای جلوگیری از ریزش سنگ و افزایش طول عمر نما است. نکات طلایی کارهای سنگی با سنگ پلاک به صورت زیر هستند:

1. سطحی که در کار پوشیده می‌ شود برای اندازه‌ گیری کاراهای سنگی با سنگ پلاک مد نظر قرار می‌ گیرد.
2. برای کار با سنگ از بهترین مواد موجود در بازار استفاده کرده و حتما قبل از استفاده، تایید مهندس مشاور را دریافت کنید.
3. واحد اندازه‌گیری کارهای سنگی با سنگ پلاک برای سنگ‌های سطح افقی و قائم = متر مربع؛ واحد اندازه‌گیری گرد کردن لبه سنگ = متر طول؛ واحد تعبیه شیار، چفت، نصب قرنیز و آبچکان نیز برابر است با متر طول.

کارهای پلاستیکی در ساختمان‌ سازی و واحدهای اندازه‌ گیری آن

کارهای پلاستیکی در ساختمان سازی شامل استفاده از انواع لوله ها، کفپوش ها، پوشش های دیواری و تجهیزات تزئینی ساخته شده از مواد پلیمری است که به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر خوردگی و نصب آسان، جایگزین مناسبی برای مصالح سنتی به شمار می روند. این نوع مصالح در سیستم های لوله کشی آب، فاضلاب، برق و همچنین در دکوراسیون داخلی نقش مهمی دارند. آشنایی با واحدهای اندازه گیری و روش محاسبه دقیق آن ها برای کنترل هزینه ها و اجرای استاندارد پروژه ضروری است.

نکات مهم:

• برای محاسبه هزینه کارهای پلاستیکی باید علاوه بر قیمت مصالح، هزینه نصب و دستمزد اجرا نیز در نظر گرفته شود.
• لوله های پلاستیکی در تاسیسات ساختمان با واحد متر اندازه گیری می شوند.
• کفپوش ها و پوشش های پلاستیکی با واحد متر مربع محاسبه می شوند.
• اتصالات و قطعات جانبی مانند زانو، سه راهی و بست ها بر اساس عدد شمارش و قیمت گذاری می شوند.
• در کارهای تزئینی پلاستیکی مانند قرنیز، دیوارپوش و سقف کاذب نیز واحد متر طول یا متر مربع کاربرد دارد.

نکات اجرایی در برش و نصب شیشه در ساختمان‌ سازی

در برش و نصب شیشه در ساختمان سازی، رعایت نکات ایمنی و فنی از اهمیت بالایی برخوردار است. پیش از هر چیز باید نوع شیشه متناسب با محل نصب انتخاب شود؛ برای مثال، در پنجره های نمای خارجی از شیشه های دوجداره یا لمینت شده استفاده می شود تا علاوه بر کاهش اتلاف انرژی، مقاومت بالاتری در برابر ضربه و تغییرات دمایی داشته باشند. برش شیشه باید با ابزارهای مخصوص مانند الماس شیشه بری، خط کش فلزی و روغن مخصوص انجام شود تا لبه ها تمیز و بدون شکستگی باشند. پس از برش، گوشه های تیز باید با سنگ سایش نرم شوند تا هنگام نصب خطری برای نصاب نداشته باشند.

در زمان نصب شیشه، تمیزی قاب و فریم بسیار مهم است زیرا وجود گرد و غبار یا رطوبت مانع چسبندگی کامل شیشه به فریم می شود. برای جلوگیری از شکستگی یا لرزش، استفاده از نوارهای درزگیر لاستیکی یا چسب های سیلیکونی استاندارد الزامی است. در شیشه های بزرگ یا نماهای مرتفع باید از بست های فلزی ایمن و لقمه های نگهدارنده استفاده شود تا وزن شیشه به درستی توزیع شود و خطر سقوط کاهش یابد. همچنین رعایت تراز در نصب و فاصله یکنواخت بین شیشه ها باعث افزایش دوام، زیبایی و عملکرد حرارتی و صوتی سازه خواهد شد.

نکات مهم مربوط به رنگ آمیزی در ساختمان‌ سازی

رنگ آمیزی در ساختمان سازی یکی از مراحل پایانی و بسیار مهم نازک کاری است که هم جنبه زیبایی و هم جنبه محافظتی دارد. اجرای درست مراحل رنگ آمیزی باعث افزایش دوام سطوح در برابر رطوبت، خوردگی، ضربه و عوامل محیطی می شود. برای هر نوع متریال مانند فلز، چوب، گچ یا بتن، ترتیب خاصی از مراحل آماده سازی و رنگ آمیزی وجود دارد تا پوشش نهایی یکنواخت، مقاوم و ماندگار باشد.

جدول زیر مجموعه ای کامل از مراحل رنگ آمیزی در ساختمان سازی را برای انواع سطوح ارائه می دهد. همچنین در انتهای آن، واحدهای اندازه گیری مورد استفاده در برآورد هزینه ها و مقادیر رنگ آمیزی آورده شده است تا بتوانید محاسبات اجرایی پروژه خود را با دقت بیشتری انجام دهید.

برای رنگ آمیزی با انواع رنگ‌های روغنی، روغن ماهوتی، پلاستیک، پلاستیک ماهوتی و … به شکل زیر عمل کنید:

نوع کار	مراحل رنگ‌آمیزی
کارهای فلزی (رنگ روغنی)	سمباده → ضد زنگ → بطانه → سمباده روی بطانه → آستر → لکه‌گیری با بطانه → سمباده روی لکه‌گیری → رنگ‌آمیزی نهایی
کارهای چوبی (رنگ روغنی)	سمباده زنی → روغن کاری → بطانه → سمباده روی بطانه → آستر زنی → لکه‌گیری → سمباده روی لکه‌گیری → رنگ
کارهای گچی (رنگ روغنی)	سمباده → روغن کاری → بطانه کاری → سمباده زنی روی بطانه → آستر → لکه‌گیری با بطانه → سمباده لکه‌گیری → رنگ‌آمیزی نهایی
رنگ روغن ماهوتی	سمباده → روغن الیف → بطانه → سمباده بطانه → آستر ماهوتی → آستر → رنگ‌آمیزی
رنگ پلاستیک روی گچ	سمباده → روغن الیف → بطانه → سمباده روی بطانه → آستر → لکه‌گیری → سمباده لکه‌گیری → رنگ‌آمیزی نهایی
رنگ پلاستیک ماهوتی	سمباده → روغن الیف → بطانه → سمباده روی بطانه → آستر ماهوتی → آستر → رنگ‌آمیزی نهایی
رنگ نیمه پلاستیک	سمباده زنی → لکه‌گیری → آستر → رنگ‌آمیزی نهایی
رنگ پلی‌استر	پوست زدن → بطانه → رنگ‌آمیزی پلی‌استر → پوست زدن → پولیش قرمز → پولیش سفید → شیر پولیش
سیلر و کلیر	لیسه کاری → سمباده زنی → بطانه کاری → سمباده زنی بطانه → سیلر کاری → لکه‌گیری با بطانه → سمباده زنی لکه → کلیرکاری
رنگ لاک الکل	لیسه کاری → سمباده زنی → بطانه → سمباده روی بطانه → آستر لاک → لکه‌گیری → سمباده لکه → رویه لاک الکل → پیاده‌سازی

جدول واحدهای اندازه‌گیری در رنگ‌ آمیزی

نوع عملیات	واحد اندازه‌گیری
ضد زنگ، سمباده، برس	کیلوگرم (Kg)
رنگ‌آمیزی فولادهای سبک	متر مربع (m²)
رنگ‌آمیزی سطوح (دیوار، سقف و…)	متر مربع (m²)

جمع بندی

در مجموع، رنگ آمیزی در ساختمان سازی تنها جنبه زیبایی ندارد بلکه یکی از عوامل کلیدی در افزایش طول عمر سازه و حفاظت از متریال های مختلف به شمار می رود. آشنایی با مراحل دقیق رنگ آمیزی برای سطوح فلزی، چوبی، گچی و بتنی کمک می کند تا نتیجه نهایی دارای کیفیت بالا و ماندگاری بیشتری باشد. رعایت ترتیب مراحل آماده سازی، انتخاب نوع رنگ مناسب و آگاهی از واحدهای اندازه گیری در برآورد هزینه ها از مهم ترین نکاتی است که مجریان و مهندسان باید به آن توجه کنند تا هم زمان و هم هزینه پروژه بهینه شود.

سوالات متداول