انواع نبشی یکی از مهم ترین مقاطع فولادی است که در صنعت ساختمان سازی کاربرد گسترده ای دارد. این پروفیل های L شکل با ویژگی های منحصر به فرد خود، امکان اتصال و افزایش استحکام سازه ها را فراهم می کنند و در بسیاری از اجزای ساختمانی مانند خرپا، ستون، تیرآهن و حتی راه پله و نما استفاده می شوند.
با توجه به نوع کاربرد، نبشی ها در دو نوع پرسی و فابریک و در اندازه های مختلفی تولید می شوند که هر کدام قابلیت های خاصی را در اختیار مهندسان قرار می‌دهند. در این مقاله به بررسی انواع نبشی، تفاوت های آنها و قیمت نبشی پرداخته و کاربردهای متنوع آن در ساخت و ساز را معرفی می‌کنیم. این آشنایی می‌تواند به انتخاب بهتر نبشی مناسب در پروژه های مختلف ساختمانی کمک کند.
در بازار آهن آلات، انواع نبشی آهن را می توان بر اساس جنس، نحوه تولید و شکل ظاهری به چندین دسته تقسیم کرد. این دسته بندی ها به دلیل ویژگی ها و کاربرد های متفاوت هر نوع نبشی، اهمیت بالایی در صنعت ساختمان سازی و پروژه های مهندسی دارند. در ادامه، با بررسی این انواع، اطلاعات کاملی از هر کدام ارائه می دهیم.
نبشی ها از نظر شکل ظاهری به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: نبشی با بال های مساوی و نبشی با بال های نامساوی. هر یک از این انواع ویژگی های خاص خود را دارند و در صنایع متفاوتی به کار می روند.
نبشی با بال های مساوی
در این نوع نبشی، طول دو بال یکسان بوده و زوایای داخلی آن معمولاً به صورت ۹۰ درجه شکل می گیرند. این ویژگی باعث می شود نبشی های بال مساوی برای کاربرد هایی مناسب باشند که به تقارن و استحکام نیاز دارند، مانند اتصالات فلزی در سازه های فلزی و استفاده در اسکلت بندی ساختمان ها. هنگام ذکر این نوع نبشی در نقشه ها و جدول های ساختمانی، طول بال ها بر حسب میلیمتر در کنار حرف L درج می شود؛ به عنوان مثال، “L 40×40” نشان دهنده نبشی با بال‌های مساوی ۴۰ میلیمتر است.
نبشی با بال های نامساوی
نبشی های با بال های نامساوی، همان طور که از نامشان پیداست، طول دو بال غیر یکسان دارند. این نوع نبشی برای کاربرد هایی مناسب است که نیاز به استحکام بالا در یک جهت دارند یا برای اتصالاتی که زاویه ها و ابعاد نامتقارن دارند.
در نقشه های ساختمانی، این نوع نبشی با حرف L و دو عدد در کنار آن که طول دو بال را نشان می دهد، مشخص می شود؛ به عنوان مثال، “L 50×30” به معنای نبشی با بال های نامساوی است که یکی از بال ها ۵۰ میلیمتر و دیگری ۳۰ میلیمتر است.
نبشی ها از نظر جنس در انواع مختلفی وجود دارند که در ادامه اطلاعاتی در این خصوص ارائه داده می شود.
نبشی پرسی
نبشی پرسی با استفاده از ورق های آهنی به طول ۶ متر و از طریق فرآیند نورد سرد ساخته می شود. در این روش، ورق های رول شده ابتدا برش داده شده و سپس با دستگاه رول فرمینگ به نبشی تبدیل می شوند. زاویه داخلی این نوع نبشی معمولاً ۹۰ درجه است و عمدتاً به صورت بال مساوی تولید می شود. با وجود اینکه نبشی پرسی در سایز و کاربرد محدودیت های خاص خود را دارد، اما نسبت به نوع فابریک، گرانتر است.
نبشی فابریک
نبشی فابریک با استفاده از نورد گرم تولید می شود و در این روش، شمش های فولادی پس از گرم شدن و عبور از قفسه های نورد به نبشی تبدیل می شوند. این نوع نبشی به دلیل ساختار قوی تر و قابلیت های بالای برش کاری و خم کاری، در پروژه های سنگین تر و سازه های نیازمند به مقاومت بیشتر کاربرد دارد. در صنعت قفسه سازی و پروژه هایی که به ساختارهای قابل حمل نیاز است، از نبشی فابریک بهره می برند.
نبشی گالوانیزه
نبشی های فولادی می‌توانند برای افزایش مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی، گالوانیزه شوند. در این فرآیند، یک لایه روی بر روی سطح نبشی قرار می‌گیرد که طول عمر محصول را تا ۷۰ سال افزایش می دهد. این نوع از انواع نبشی برای استفاده در محیط های مرطوب یا شرایط جوی سخت بسیار کاربردی است و به دلیل مقاومت بالایی که در برابر عوامل خورنده دارد، در بسیاری از سازه های خارجی به کار می‌رود.
نبشی استیل ضد زنگ
نبشی استیل ضد زنگ از آلیاژهای استیل مقاوم مانند ۳۰۴ یا ۳۱۶ ساخته می‌شود که به طور طبیعی در برابر خوردگی و رطوبت مقاوم هستند. نبشی های استیل ضد زنگ T316 به دلیل داشتن پوششی از فلزات مقاوم همچون مولیبدن و کروم، در برابر حریق نیز مقاوم تر هستند. این نوع نبشی‌ها به دلیل قابلیت بالای جوشکاری، در پروژه های صنعتی و مکان هایی که نیاز به مقاومتی ویژه در برابر عناصر شیمیایی دارند، استفاده می‌شوند.
نبشی آلومینیومی
آلومینیوم به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی، گزینه‌ای مناسب برای ساخت انواع نبشی است. نبشی های آلومینیومی به راحتی حمل و نصب می‌شوند و همچنین قابلیت رنگ آمیزی و آبکاری با فلزات دیگر را دارند. آلومینیوم برای استفاده در محیط های مرطوب و خورنده، به دلیل مقاومت در برابر پوسیدگی، بسیار مطلوب است و در پروژه های معماری و دکوراسیون به کار می رود.
نبشی PVC و پلاستیکی
علاوه بر فلز، نبشی ها از موادی مانند PVC و پلی اتیلن نیز تولید می شوند. این نبشی ها بیشتر در صنایع غیر فلزی، محیط های شیمیایی و پروژه های خانگی استفاده می شوند. نبشی های PVC با انعطاف‌پذیری بالا، از مقاومت مناسبی در برابر رطوبت برخوردارند و گزینه‌ای مقرون به صرفه برای پروژه هایی هستند که به وزن کم و مقاومت بالا نیاز دارند.
انواع نبشی در صنایع مختلف به دلیل استحکام بالا و انعطاف پذیری که دارند، بسیار کاربردی هستند. یکی از مهم ترین کاربردهای انواع نبشی در صنعت ساختمان سازی است. در این صنعت، نبشی برای ساخت سازه های فولادی مثل خرپا، اسکلت های فلزی و سقف های کرومیت به کار می رود.
در خرپاها، نبشی ها به شکل تیرهایی مقاوم مشابه تیرآهن های I استفاده می شوند و در سازه های فلزی، اتصال ستون به پل یا صفحات پایه با استفاده از نبشی انجام می شود تا سازه مقاومت بالاتری در برابر بارها و نیروهای خارجی داشته باشد. نبشی در آسانسورها نیز نقش مهمی دارد و معمولاً از نبشی های لقمه در چارچوب آسانسور استفاده می شود.
در سوله سازی و کشتی سازی نیز نبشی ها به عنوان اتصالات و تکیه‌گاه های مقاوم به کار می روند. به عنوان مثال، در سوله ها از نبشی برای ساخت قاب های فلزی استفاده می شود و این نوع سازه ها را به دلیل نیاز به مقاومت بالا در برابر فشارهای جانبی و شرایط محیطی، پایدار م ی‌سازد. در ساخت انواع وسایل نقلیه نیز نبشی به عنوان بخشی از شاسی و بدنه مورد استفاده قرار می گیرد تا استحکام و انعطاف لازم را در این قطعات به وجود آورد.
علاوه بر این، انواع نبشی در طراحی مبلمان شهری و فلزی، از جمله نیمکت ها، چارچوب ها و استندهای مختلف به کار می رود. این کاربردها با هدف تقویت سازه و اطمینان از ماندگاری در طولانی مدت طراحی شده اند. در قفسه بندی ها نیز از نبشی ها برای ساخت قفسه های انباری و صنعتی استفاده می شود که به دلیل تحمل وزن بالا و سهولت در اتصال، گزینه ای عالی برای ذخیره سازی وسایل سنگین محسوب می شود.
نبشی ها به دو صورت تقویت شده یا ساده نصب می شوند؛ اتصالات تقویت شده، با افزودن قطعات جانبی به نبشی یا پیچ کاری، مقاومت بیشتری در برابر نیروهای پیچشی و لرزشی دارند و مناسب سازه هایی هستند که نیاز به تحمل بار بیشتری دارند.
انواع نبشی به دلیل استحکام و قابلیت باربری بالا، در ساختمان سازی برای مقاصد مختلف به کار می روند. میزان تحمل بار نبشی به عواملی مانند جنس، ابعاد، ضخامت و نحوه نصب آن بستگی دارد. به عنوان مثال، نبشی های فولادی به دلیل مقاومت بالاتر در برابر خمش و فشار، برای سازه های سنگین تر مانند اسکلت های فلزی و خرپا مناسب هستند. نبشی های آلومینیومی که وزن کمتری دارند، در سازه های سبک تر و یا مکان هایی که نیاز به انعطاف بیشتر و کاهش وزن است، استفاده می شوند.
در مقاطع مختلف، نبشی های با سایزهای متفاوت از ۵۰ تا ۱۵۰ میلی متر برای تحمل بارهای گوناگون به کار می روند. این ابعاد و ضخامت ها نقش مهمی در تعیین ظرفیت تحمل بار دارند. برای مثال، نبشی با ابعاد بزرگ تر و ضخامت بیشتر قادر به تحمل بار بیشتری است و می تواند در اتصال تیرآهن ها به ستون ها یا پل ها استفاده شود.
نصب نبشی به روش های جوشی یا پیچ و مهره‌ای نیز بر میزان تحمل بار آن تاثیر دارد. اتصالات جوشی معمولاً استحکام بیشتری دارند و در سازه های سنگین ترجیح داده می شوند، در حالی که اتصالات پیچ و مهره ای امکان نصب و جداسازی آسان‌تر را فراهم می کنند.
نبشی های تقویت شده با استفاده از صفحه های فلزی جانبی یا نبشی های دوتایی، مقاومت بیشتری در برابر نیروهای جانبی و پیچشی دارند. به‌طور کلی، انتخاب نوع و ابعاد نبشی باید با توجه به نیازهای باربری و شرایط محیطی صورت گیرد تا اطمینان حاصل شود که سازه از پایداری و ایمنی کافی برخوردار است.
نتیجه گیری
در نتیجه، انواع نبشی نقش اساسی در ساخت و ساز دارند و با تنوع در ابعاد و جنس، انتخاب های متعددی برای پروژه های مختلف فراهم می کنند. از ساخت خرپاها و ستون ها گرفته تا اتصالات و چارچوب ها، نبشی ها با افزایش استحکام و پایداری سازه، جزء مهمی از هر پروژه ساختمانی هستند. شناخت درست انواع نبشی و کاربردهای آن، به مهندسان و پیمانکاران کمک می کند تا ساختارهای ایمن تر و بادوام تری ایجاد کنند و به نیازهای خاص هر پروژه پاسخ دهند.
سوالات متداول
نبشی‌ها شامل دو نوع پرسی (ساخته شده از خم‌کاری ورق) و فابریک (تولید شده با نورد گرم) هستند. همچنین، از نظر شکل به دو دسته با بال‌های مساوی و نامساوی تقسیم می‌شوند.
نبشی‌ها در ساختمان‌سازی برای اتصال ستون‌ها، تیرآهن‌ها، ساخت خرپا، مهاربند، راه‌پله، چارچوب در و پنجره، و تقویت نما استفاده می‌شوند.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.