معرفی انواع لوله صنعتی کاربردها و ویژگی ها

لوله های صنعتی از ابزارهای ضروری در بسیاری از صنایع هستند و در انتقال مایعات، گازها و حتی مواد جامد نقش حیاتی دارند. انواع لوله صنعتی که در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، ساختمانی و بسیاری دیگر از بخش های صنعتی استفاده می شوند را می توان از نظر جنس، نوع جوش و سایر ویژگی ها طبقه بندی کرد.

در این مقاله، به معرفی انواع لوله صنعتی، ویژگی ها و کاربردهای هر کدام خواهیم پرداخت تا بتوانید شناخت بهتری از این محصولات داشته باشید و از آن ها در پروژه های صنعتی به شکل بهینه استفاده کنید.

مشخصات و ویژگی های لوله صنعتی

انواع لوله صنعتی که در صنایع مختلف کاربرد دارند، دارای مشخصات و ویژگی های مشترک هستند. از جمله ویژگی لوله صنعتی می توان موارد زیر را بررسی کرد:

• مقاومت در برابر فشار و دما: این لوله ها معمولاً قادر به تحمل فشار و دمای بالا هستند که آن ها را برای استفاده در شرایط سخت صنعتی مناسب می کند.
• مقاومت در برابر خوردگی: بسیاری از لوله های صنعتی، به خصوص لوله های فولادی ضد زنگ، مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند.
• مقاومت در برابر سایش: این لوله ها معمولاً دارای مقاومت بالا در برابر سایش هستند و در انتقال مواد ساینده کاربرد دارند.
• مناسب برای جوشکاری و نصب: اکثر لوله های صنعتی به راحتی جوش داده می شوند.
• طول عمر بالا: لوله های صنعتی معمولاً طول عمر زیادی دارند و در برابر تغییرات شرایط محیطی و فیزیکی مقاوم هستند.
• اندازه و قطرهای مختلف: لوله ها در اندازه های متفاوت و با قطرهای مختلف برای کاربردهای متنوع از جمله انتقال مایعات، گازها و مواد جامد تولید می شوند.

 انواع لوله صنعتی

همان طور که ذکر شد، انواع لوله صنعتی را می توان از نظر جنس، نوع جوش و قیمت لوله صنعتی طبقه بندی و به دو دسته لوله های صنعتی با پایه آهنی و بدون پایه آهنی تقسیم کرد. در ادامه توضیحات یک تقسیم بندی رایج بر اساس جنس را ارائه می دهیم.

لوله های صنعتی با پایه آهنی

لوله های صنعتی با پایه آهنی در انواع مختلفی تولید می شوند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه این لوله ها را معرفی می کنیم.

• لوله های فولادی: این لوله ها از فولاد ساخته شده و به دلیل استحکام بالا، در صنایع مختلف مانند نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد دارند.
• لوله های فولادی آلیاژی: با افزودن عناصری مانند نیکل، کروم و مولیبدن به فولاد، مقاومت در برابر خوردگی و دما افزایش می یابد.
• لوله های فولادی ضد زنگ: ترکیب آهن، کروم و نیکل در این لوله ها، مقاومت بالایی در برابر خوردگی ایجاد می کند. این لوله ها برای محیط های خورنده مناسب هستند.
• لوله های فولادی گالوانیزه: با پوشش دهی لوله های فولادی با لایه ای از روی، مقاومت در برابر زنگ زدگی افزایش می یابد.
• لوله های فولادی مانیسمان: این لوله ها بدون درز تولید می شوند و به دلیل استحکام بالا، در سیستم هایی با فشار و دمای بالا کاربرد دارند.

وقتی قیمت آهن افزایش پیدا کند قیمت این لوله ها هم متناسب با نرخ آهن زیاد می شود.

لوله های صنعتی با پایه غیر آهنی

لوله های صنعتی با پایه غیرآهنی از فلزاتی ساخته می شوند که فاقد آهن هستند و یا هیچ فلزی در ساختار آنها استفاده نشده است. در ادامه شما را با این نوع از انواع لوله صنعتی آشنا می کنیم.

• لوله های مسی: مقاوم در برابر خوردگی و مناسب برای انتقال حرارت و الکتریسیته.
• لوله های آلومینیومی: سبک، مقاوم در برابر زنگ زدگی و مناسب برای صنایع هوافضا.
• لوله های برنجی: ترکیب مس و روی، مناسب برای سیستم های آب رسانی و گازرسانی.
• لوله های برنز: مقاوم در برابر سایش و خوردگی، مناسب برای صنایع دریایی.
• لوله های پلاستیکی (PVC، PE، PP): مقاوم در برابر مواد شیمیایی، فشار و دما، استفاده در سیستم های آب رسانی و صنعتی.

کاربردهای لوله صنعتی

کاربردهای انواع لوله صنعتی شامل موارد زیر است:

• انتقال مایعات: استفاده در سیستم های آب رسانی، فاضلاب و مواد غذایی.
• صنایع نفت و گاز: انتقال مواد نفتی و گازی.
• صنایع پتروشیمی: برای انتقال مواد شیمیایی و سوخت ها.
• ساخت و ساز: استفاده در ساخت سازه های فلزی و معماری.
• صنعت برق: انتقال کابل ها و انرژی الکتریکی.
• صنایع خودروسازی: برای سیستم های هیدرولیکی و خنک کننده.

روش تولید لوله های صنعتی

انواع لوله صنعتی با استفاده از روش های مختلفی تولید می شوند. در ادامه به بررسی این روش ها می پردازیم.

• ریخته گری گریز از مرکز: در این روش، فلز مذاب به داخل قالب چرخان ریخته می شود. نیروی گریز از مرکز باعث توزیع یکنواخت فلز در قالب شده و لوله ای با کیفیت بالا تولید می کند. این روش برای تولید لوله هایی با قطر بزرگ و ضخامت دیواره زیاد مناسب است.
• اکستروژن: در این فرآیند، فلز گرم شده از داخل قالبی با شکل خاص و از پیش تعیین شده عبور داده می شود تا لوله ای با مشخصات دلخواه تولید شود. این روش برای تولید لوله هایی با ضخامت کمتر و سایز کوچک مناسب است.
• نورد: در روش نورد، بیلت فولادی ابتدا در کوره گرم می شود، سپس با دستگاه های پیرسینگ به شکل توخالی در می آید. پس از آن، این پوسته توخالی از میان غلتک ها عبور داده می شود تا به شکل لوله با قطر و ضخامت مطلوب برسد. این روش بیشتر برای تولید لوله هایی با قطر متوسط و ضخامت کمتر استفاده می شود.
• فورجینگ: در روش فورجینگ برای تولید لوله های صنعتی، ابتدا بیلت فولادی در دمای بالا (معمولاً بین ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد) گرم می شود تا قابلیت شکل دهی پیدا کند. سپس این بیلت گرم شده تحت فشار قرار می گیرد تا به شکل لوله درآید. این فرایند برای تولید لوله هایی با قطر بزرگ و ضخامت دیواره زیاد مناسب است و لوله بدون درز ایجاد می کند.

لوله درزدار چیست؟

لوله های درزدار، لوله هایی هستند که با جوش دادن لبه های ورق های فولادی به یکدیگر تولید می شوند. در این فرآیند، ورق فولادی به شکل استوانه در می آید و سپس لبه های آن با استفاده از روش های مختلف جوشکاری، به هم متصل می شوند. این نوع از انواع لوله صنعتی معمولاً در کاربردهایی با فشار و دمای متوسط استفاده می شوند و به دلیل هزینه تولید کمتر، گزینه ای اقتصادی برای بسیاری از صنایع است.

لوله های بدون درز

لوله های بدون درز، لوله هایی هستند که در فرایند تولید آن ها هیچ گونه درزی وجود ندارد. این لوله ها معمولاً با استفاده از روش هایی مانند اکستروژن یا فورجینگ تولید می شوند. لوله های بدون درز به دلیل استحکام بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر فشار و دمای بالا، در صنایع حساس مانند نفت و گاز، پتروشیمی و صنایع هوافضا کاربرد دارند.

سایر لوله های پرکاربرد در صنعت

سایر لوله های پرکاربرد در صنعت شامل موارد زیر هستند:

• لوله های فولادی کربنی (کربن استیل): این لوله ها از فولاد کربنی ساخته شده و به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و دمای بالا، در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد دارند. آنها به دو صورت درزدار و بدون درز (مانیسمان) تولید می شوند.
• لوله های چدنی: این لوله ها به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و فشار، در سیستم های فاضلاب و خطوط انتقال آب استفاده می شوند. آن ها به دو نوع سر توپی و سر تخت تقسیم می شوند.
• لوله سربی: این لوله به دلیل قابلیت انتقال اسیدها و مواد شیمیایی خورنده، بیشتر در صنایع شیمیایی و آبکاری کاربرد دارد.
• لوله آزبست سیمانی: از ترکیب سیمان و الیاف آزبست ساخته شده است، عمدتاً در سیستم های فاضلاب و زهکشی استفاده می شود.
• لوله مبلی: که از فولاد با سطح صاف و صیقلی ساخته می شود، در ساخت مبلمان فلزی و دکوراسیون کاربرد دارد.
• لوله گوشتدار: با ضخامت بالا برای انتقال مواد خورنده و در خطوط لوله با فشار بالا به کار می رود.
• لوله های PVC (پلی وینیل کلراید): این لوله های پلاستیکی به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و هزینه پایین، در سیستم های آبیاری، فاضلاب و تأسیسات ساختمانی کاربرد دارند. آن ها سبک و آسان در نصب هستند.
• لوله های پلی اتیلن (PE): این لوله ها به دلیل انعطاف پذیری بالا و مقاومت در برابر مواد شیمیایی، در سیستم های آبیاری، خطوط انتقال گاز و فاضلاب استفاده می شوند. آنها نیز از نوعی پلاستیک ساخته می شوند.

انتخاب نوع لوله بستگی به شرایط محیطی، نوع سیال منتقل شونده، فشار، دمای سیستم و قیمت لوله سیاه و سایر انواع لوله دارد. بنابراین، مشاوره با کارشناسان فنی و توجه به استانداردهای مربوطه در انتخاب لوله مناسب ضروری است.

جمع بندی

انواع لوله صنعتی شامل لوله های فولادی، لوله های فولادی آلیاژی، لوله های فولادی ضد زنگ، لوله های فولادی گالوانیزه، لوله های فولادی مانیسمان، لوله های مسی، لوله های آلومینیومی، لوله های برنجی، لوله های برنز، لوله های پلاستیکی ( PVC، PE، PP)، لوله های فولادی کربنی (کربن استیل)، لوله های چدنی، لوله سربی، لوله آزبست سیمانی، لوله مبلی و لوله گوشتدار است که هر کدام به دو شکل درزدار و بدون درز (مانیسمان) قابل ساخت هستند.

سوالات متداول