ورق کورتن چین چیست؟ کاربردها و ویژگی ها

در دنیای صنعت، مواد و مصالح مختلفی ساخته شده اند که هر یک به دلیل ویژگی های خاص خود، عملکرد متفاوتی دارند. یکی از این مواد پرکاربرد، «ورق کورتن چین» است. ورق کورتن چین، که با نام «ورق ضد زنگ» نیز شناخته می شود، یکی از جدیدترین و پرکاربردترین مواد در صنایع ساختمانی، عمرانی و حتی هنری است. این ورق با داشتن لایه ای از اکسید آهن، که به طور طبیعی بر روی سطح آن تشکیل می شود، مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و عوامل جوی دارد. این ویژگی، آن را به گزینه ای ایده آل برای مکان های مرطوب و شرایط سخت تبدیل کرده است.

در این مقاله، به بررسی دقیق ورق کورتن چین، ویژگی های آن، فرآیند تولید و کاربردهای گسترده اش خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با جزئیات بیشتری از این محصول شگفت انگیز آشنا شوید.

ورق کورتن چین چیست؟

ورق کورتن چین، نوعی فولاد آلیاژی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی معروف است. این ورق با نام های مختلفی مانند «فولاد ضد زنگ»، «ورق ضد زنگ» و «فولاد هوازده» نیز شناخته می شود.

ورق کورتن چین حاوی عناصر آلیاژی خاصی مانند مس، فسفر، نیکل و کروم است که باعث ایجاد لایه ای از اکسید آهن (زنگ) بر روی سطح آن می شود. این لایه، به جای اینکه باعث تخریب ورق شود، عملکردی محافظتی دارد و از خوردگی بیشتر جلوگیری می کند. به این ترتیب، ورق کورتن چین بدون نیاز به رنگ آمیزی یا پوشش های محافظ، عمر طولانی تری نسبت به فولادهای معمولی دارد.

لازم به ذکر است که این ورق با ورق ضد سایش فرق دارد و قیمت ورق ضد سایش با  قیمت ورق کورتون متفاوت است. 

مشخصات فنی ورق کورتن

ورق کورتن چین دارای مشخصات فنی زیر است.

ترکیب شیمیایی

• کربن (C): حدود 0.12% تا 0.20% – برای افزایش استحکام و سختی.
• سیلیکون (Si): حدود 0.25% تا 0.75% – برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی.
• منگنز (Mn): حدود 0.50% تا 1.00% – برای افزایش استحکام و چقرمگی.
• فسفر (P): حدود 0.07% تا 0.15% – نقش مهمی در تشکیل لایه محافظ دارد.
• کروم (Cr): حدود 0.50% تا 1.25% – برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی.
• نیکل (Ni): حدود 0.25% تا 0.65% – بهبود مقاومت در برابر خوردگی و افزایش انعطاف پذیری.
• مس (Cu): حدود 0.25% تا 0.55% – نقش کلیدی در ایجاد لایه محافظ و مقاومت در برابر خوردگی.

ضخامت و ابعاد

• ضخامت: از ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی متر.
• عرض: از ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی متر.
• طول: از ۱۰۰۰ تا ۶۰۰۰ میلی متر.

ویژگی ها

• مقاومت به خوردگی: تشکیل لایه اکسیدی محکم و چسبنده که از پیشرفت خوردگی جلوگیری می کند.
• دوام و عمر طولانی: به دلیل ساختار ویژه و ترکیب آلیاژی، دارای عمر مفید بالاست.
• ظاهر زیبا و خاص: به مرور زمان، رنگ آن به قرمز و قهوه ای تغییر می کند که جلوه ای منحصر به فرد به آن می بخشد.

ویژگی های مکانیکی ورق کورتن (corten)

ویژگی های مکانیکی ورق کورتن چین (corten) به شرح زیر است:

• مقاومت کششی (Tensile Strength): معمولاً بین ۴۸۰ تا ۶۲۰ مگاپاسکال (MPa) است.
• مقاومت تسلیم (Yield Strength): معمولاً بین ۳۰۰ تا ۴۵۰ مگاپاسکال (MPa) است.
• ازدیاد طول (Elongation): معمولاً بین ۲۰ تا ۲۹ درصد است.
• سختی: معمولاً در محدوده 150 تا 190 HB (بر حسب سختی برینل).
• وزن مخصوص: وزن مخصوص ورق کورتن تقریباً برابر با 7.85 گرم بر سانتی متر مکعب است.

گریدهای ورق کورتن

ورق کورتن چین در گریدهای زیر تولید می شود:

• گرید ASTM A242
• گرید ASTM A588
• گرید EN 10025-5 S355J0WP
• گرید EN 10025-5 S355J2WP
• گرید GB/T 4171 Q355GNH
• گرید JIS G 3125 SPA-H

تفاوت های کلی بین گریدها شامل موارد زیر است:

• مقاومت در برابر خوردگی: برخی گریدها مانند ASTM A588 و EN 10025-5 S355J2WP مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارند و برای محیط های سخت تر مناسب هستند.
  
• استحکام مکانیکی: گریدهای مختلف ممکن است در استحکام کششی و حد تسلیم تفاوت داشته باشند.
  
• شرایط محیطی: برخی گریدها برای محیط های خاص مانند مناطق ساحلی یا مناطق با آلودگی هوا طراحی شده اند.
  
• استانداردها: هر گرید مطابق با استانداردهای خاصی (مانند ASTM، EN، GB/T و JIS) تولید می شود که باید بر اساس نیاز پروژه انتخاب شود.

انواع ورق کورتن

ورق کورتن چین در دو نوع اصلی تولید می شود که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم:

ورق کورتن A:

پرکاربردترین نوع ورق کورتن چین است که به دلیل مقاومت مناسب در برابر خوردگی جوی و استحکام مکانیکی بالا، در پروژه های مختلف ساختمانی و صنعتی استفاده می شود. این ورق برای محیط های با شرایط آب و هوایی متعادل طراحی شده و حداقل ضخامت مجاز آن 12 میلی متر است. ورق کورتن A قابلیت جوشکاری عالی دارد و معمولاً در ساخت نماهای ساختمانی، پل های کوچک و متوسط، سازه های صنعتی و حتی طراحی های معماری و هنری به کار می رود.

ورق کورتن B:

ورق کورتن چین B نسبت به A مقاومت بالاتری در برابر خوردگی و شرایط آب و هوایی سخت از خود نشان می دهد. این ورق برای کاربردهای سنگین تر و محیط هایی با رطوبت بالا، آلودگی هوا و شرایط جوی چالش برانگیز طراحی شده است. ورق کورتن B برای ضخامت های بیشتر از 19 میلی متر مناسب است و معمولاً در پروژه هایی مانند پل های بزرگ، سازه های حجیم، تجهیزات صنعتی، ماشین آلات کشاورزی و حتی سازه های دریایی و بنادر استفاده می شود.

کاربرد ورق کورتن

ورق کورتن چین در طیف گسترده ای از صنایع و پروژه ها استفاده می شود. قیمت ورق استفاده شده در هر کدام از این صنایع و ویژگی های آن متفاوت است. در ادامه، به بررسی کاربردهای مختلف ورق کورتن می پردازیم.

• ساختمان سازی: ورق کورتن در ساختمان سازی به عنوان مصالح اصلی برای نما، دیوارهای جداکننده و سازه های بیرونی استفاده می شود. لایه زنگ طبیعی آن ظاهری مدرن و جذاب ایجاد می کند.
• پل سازی: ورق کورتن به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر خوردگی، در ساخت پل ها و سازه های حجیم استفاده می شود.
• طراحی صنعتی: ورق کورتن در صنایع سنگین مانند ماشین آلات کشاورزی، تجهیزات صنعتی و تاسیسات حمل و نقل کاربرد دارد. این ورق به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و استحکام بالا، برای ساخت تجهیزاتی که در معرض عوامل جوی و سایش قرار می گیرند، ایده آل است.
• مجسمه سازی و طراحی هنری: ورق کورتن به دلیل ظاهر زیبای خود، در مجسمه سازی و طراحی های هنری مورد استفاده قرار می گیرد.
• سازه های دریایی و بنادر: این ورق در ساخت سازه های دریایی مانند بنادر، اسکله ها و تأسیسات ساحلی استفاده می شود.
• پروژه های عمرانی: ورق کورتن چین در پروژه های عمرانی مانند ساخت سازه های فضای باز، پارک ها، تأسیسات شهری و حتی تابلو های تبلیغاتی کاربرد دارد.
• تاسیسات انرژی: این ورق در صنایع انرژی مانند ساخت توربین های بادی، پایه های خطوط انتقال برق و تاسیسات نفتی و گازی استفاده می شود.

شکل های تولید فولاد کورتن

ورق کورتن چین به دو روش اصلی تولید می شود: 

روش نورد گرم (Hot Rolling):

در این روش، ابتدا ترکیب شیمیایی مورد نظر با افزودن عناصری مانند مس، کروم، نیکل، فسفر، سیلیکون و منگنز به فولاد پایه تهیه می شود. سپس این ترکیب در دماهای بالا (معمولاً بالاتر از ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد) حرارت داده می شود تا به حالت خمیری درآید. پس از آن، فولاد از میان غلتک های بزرگ عبور داده می شود تا به ضخامت و ابعاد مورد نظر برسد.

روش نورد سرد (Cold Rolling):

در این روش، پس از تولید ورق های نورد گرم و خنک شدن آنها، ورق ها مجدداً از میان غلتک ها عبور داده می شوند، اما این بار در دمای محیط. این فرآیند باعث کاهش ضخامت ورق و بهبود کیفیت سطحی آن می شود. نورد سرد منجر به تولید ورق هایی با سطح صاف تر، تلرانس ابعادی دقیق تر و استحکام بالاتر می شود.

تفاوت فولاد کورتن و فولاد هوازده

فولاد کورتن (Corten) و فولاد هوازده (Weathering Steel) در اصل به یک نوع فولاد اشاره دارند و یکی هستند. «کورتن» نام تجاری ثبت شده ای است که توسط شرکت آمریکایی U.S. Steel برای این نوع فولاد انتخاب شده است. این نام از ترکیب دو ویژگی اصلی این فولاد، یعنی مقاومت در برابر خوردگی (Corrosion resistance) و استحکام کششی بالا (Tensile strength) گرفته شده است. بنابراین، تفاوتی بین ورق کورتن چین و فولاد هوازده وجود ندارد و هر دو به یک ماده اشاره دارند. 

نکاتی که در استفاده از فولاد کورتن باید بدانید!

با توجه به افزایش قیمت آهن در ماه های اخیر، لازم است نکات زیر را در استفاده از ورق کورتن چین در نظر بگیرید.

• اجتناب از تماس با فلزات غیر مشابه: از تماس فولاد کورتن با فلزاتی مانند روی یا کادمیوم خودداری کنید.
• پرهیز از تماس با بتن، سنگ و آجر: تماس مستقیم با این مواد ممکن است به فولاد آسیب برساند.
• محدودیت در استفاده در نزدیکی دریا: در مناطق با فاصله کمتر از ۲ کیلومتر از دریا، استفاده از فولاد کورتن توصیه نمی شود.
• اجتناب از رطوبت مداوم: سطح فولاد کورتن نباید همواره مرطوب باشد؛ زیرا این شرایط ممکن است منجر به تشکیل لایه زنگار نامطلوب شود.
• تمیزکاری منظم: برای جلوگیری از تجمع آلودگی ها و رسوبات شیمیایی، تمیزکاری دوره ای توصیه می شود.

سوالات متداول