دسترسی سریع به محتوای این مطلب
میلگرد و آرماتور هر دو نقش اساسی در صنعت ساختمان دارند اما همیشه این سوال مطرح می شود که تفاوت میلگرد با آرماتور دقیقا چیست؟ بسیاری از افراد تازه کار در پروژه های ساختمانی نمی دانند که تفاوت میلگرد و آرماتور چیست و همین باعث ایجاد ابهام در انتخاب مصالح می شود. این موضوع در بخش هایی مثل آرماتور بندی فونداسیون، آرماتور بندی ستون و حتی آرماتور بندی پی ساختمان اهمیت زیادی پیدا می کند. از سوی دیگر آگاهی از قیمت سیم آرماتور برای محاسبه دقیق هزینه ها ضروری است زیرا این سیم نقش مهمی در اتصال و بستن میلگردها دارد.
با درک درست از نقش هر کدام می توان درک بهتری از کاربرد آنها در سازه های مختلف داشت. میلگرد به تنهایی یک محصول فولادی است اما آرماتور کاربرد عملی میلگرد در دل بتن محسوب می شود و همین تفاوت در اجرا، دلیل اصلی تمایز این دو واژه است. همچنین باید توجه داشت که تغییرات بازار و نوسان قیمت آهن می تواند به طور مستقیم روی هزینه نهایی پروژه های عمرانی تاثیر بگذارد. بنابراین شناخت کاربرد میلگرد و آرماتور و بررسی تفاوت های آنها نه تنها از نظر فنی مهم است بلکه در مدیریت هزینه ها نیز نقش تعیین کننده ای دارد.
تا زمانی که میلگردها در صفحات بتنی قرار نگرفته اند و اتصالی بین این مصالح صورت نگرفته باشد در نتیجه همچنان آن ها را با نام میلگرد می شناسند. اما پس از این که میلگرد ها را مطابق با نقشه سازمانی با سیم ها ببندند و همچنین آن ها را خم کرده و برش دهند، دیگر این مصالح را با نام آرماتور، خواهند شناخت. در واقع میلگردها وارد فاز آرماتوربندی می شوند.
به طور کلی می توان گفت میلگرد جز مصالح اولیه در ساختمان سازی به حساب می آید در صورتی که آرماتورها از اتصال میلگردها طبق نقشه به دست آمده و در نهایت در بتن ریزی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. در آخر به فولادی که در بتن آرمه یا همان بتن مسلح قرار می گیرد، آرماتور می گویند. در ادامه برای درک بهتر تفاوت میلگرد و آرماتور، تعریفی از هر دو خواهیم داشت.
میلگرد چیست؟
محصولی فولادی که با قطرهای مختلف روانه بازار می شود؛ قبل از بتن ریزی، میلگردها همچنان همان مصالح اولیه ساختمانی و میلگرد به حساب خواهند آمد. استحکام میلگرد، تاثیر بسزایی در مقاوم سازی بتن خواهد داشت. در واقع ترکیب بین میلگرد و بتن، باعث بالا رفتن مقاومت کششی بتن خواهد شد.
میلگردها را با عملیات نورد سرد یا گرم و توسط شمش های فولادی می سازند. برای این که بتوانید یک میلگرد مناسب بتن ریزی را انتخاب کنید باید برخی از مشخصه های مکانیکی آن را مورد بررسی قرار دهید. در مرکز آهن انواع میلگرد مناسب ساخت و ساز را می توانید خریداری کنید و همچنین به بررسی قیمت میلگرد کارخانه های مختلف به صورت لحظه ای بپردازید. در ادامه به مشخصات مکانیکی میلگرد (مناسب برای بتن ریزی) توجه کنید:
آرماتور چیست؟
آرماتورها از میلگرد خام و عملیات جوشکاری و خم کاری آنها به دست می آیند. با اتصال میلگرد ها با قطرهای متفاوت طبق نقشه ساختمانی در نهایت یک سازه اسکلتی به دست می آید و آرماتور تکمیل می شود. آرماتوری که از خم کاری و جوشکاری میلگرد به دست بیاید در نهایت آماده عملیات بتن ریزی خواهد بود.
مطمئنا تا به حال نام آرماتور بندی را شنیده باشید، اما اطلاعات زیادی درباره آن ندانید. آرماتور بندی در واقع فرایندها و مراحل تهیه آرماتور مانند اتصال میلگردها به یکدیگر است. اصلی ترین تفاوت میلگرد و آرماتور، مربوط به کاربردهای آن هاست اما در ادامه به فرق آرماتور و میلگرد از زوایای مختلف می پردازیم:
وقتی درباره فرق آرماتور و میلگرد صحبت می کنیم باید بدانیم که میلگرد یک محصول فولادی است که در کارخانه تولید می شود و به صورت شاخه ای یا کلافی در بازار عرضه می گردد. این میلگردها اگر همان طور خام بمانند تنها یک مقطع فولادی هستند. اما در پروژه های ساختمانی وقتی این میلگردها در بتن قرار داده شده و با سیم آرماتور بسته می شوند به آن آرماتور می گویند. به همین دلیل تفاوت میلگرد و ارماتور در کاربرد به طور مستقیم به نقش آن ها در سازه برمی گردد. میلگرد ماده اولیه است ولی آرماتور در عمل اسکلت مقاوم سازه را تشکیل می دهد. به عنوان نمونه در آرماتور بندی فونداسیون، آرماتور بندی ستون یا آرماتور بندی پی ساختمان، آرماتور همان میلگردهایی است که به صورت منظم چیده و بسته شده تا بتوانند نیروهای کششی را تحمل کنند.
از نظر قیمت، خیلی ها می پرسند تفاوت میلگرد و آرماتور چیست و آیا هزینه آن ها یکسان است یا نه. پاسخ این است که میلگرد به صورت کیلویی یا تنی در بازار خرید و فروش می شود و قیمت آن وابسته به نوسانات قیمت آهن است. اما آرماتور یک مرحله فراتر است، چون علاوه بر قیمت میلگرد، هزینه بستن، شکل دادن و اجرای آن هم به حساب می آید. بنابراین وقتی درباره تفاوت آرماتور و میلگرد در قیمت صحبت می کنیم باید توجه داشت که آرماتور هزینه های اجرایی مثل دستمزد کارگران و سیم آرماتوربندی را هم شامل می شود. مثلا در پروژه ای که نیاز به آرماتور بندی ستون یا فونداسیون دارد، قیمت نهایی بسیار بیشتر از صرفا خرید میلگرد خام خواهد بود.
در اجرا، فرق آرماتور با میلگرد بیشتر مشخص می شود. میلگرد به صورت خام وارد کارگاه می شود اما برای اینکه به آرماتور تبدیل شود باید طبق نقشه های مهندسی بریده، خم شده و با سیم بسته شود. در این مرحله است که میلگرد کارکرد واقعی خود را پیدا می کند. به عبارت دیگر، فرق میلگرد و آرماتور در اجرا این است که میلگرد تنها ماده اولیه محسوب می شود، اما آرماتور همان میلگرد آماده و بسته شده است که داخل بتن جای می گیرد. این موضوع در پروژه های بزرگ مثل آرماتور بندی پی ساختمان بسیار اهمیت دارد، زیرا کوچکترین خطا در اجرا می تواند مقاومت کلی سازه را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل است که مهارت نیروهای اجرایی در بستن میلگردها اهمیت بالایی دارد.
از نظر مقاومت هم باید فرق ارماتور و ميلگرد به دقت بررسی شود. میلگرد به طور ذاتی مقاومت کششی بالایی دارد، در حالی که بتن فقط در برابر فشار مقاوم است و در برابر کشش ضعیف عمل می کند. وقتی میلگرد در بتن قرار می گیرد و به آرماتور تبدیل می شود، نقش مکمل پیدا می کند و باعث می شود سازه هم در برابر فشار و هم در برابر کشش مقاوم باشد. به همین دلیل است که می گوییم تفاوت آرماتور با میلگرد در این است که میلگرد به تنهایی یک قطعه فولادی است اما آرماتور نقش تقویت کننده بتن را ایفا می کند. در پروژه هایی مانند آرماتور بندی فونداسیون یا ستون ها، همین ترکیب باعث می شود بتن ترک نخورد و سازه استحکام بیشتری در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله پیدا کند.
برای درک بهتر فرق آرماتور و میلگرد از جنبه های مختلف مانند کاربرد، قیمت، اجرا و مقاومت، در جدول زیر یک مقایسه کامل آورده شده است تا دید روشنی نسبت به این موضوع به دست آید.
| موضوع مقایسه | میلگرد | آرماتور |
|---|---|---|
| تعریف | مقطع فولادی تولید شده در کارخانه، به صورت شاخه یا کلاف | میلگردی که در بتن قرار می گیرد و با سیم بسته می شود |
| کاربرد | ماده اولیه برای ساخت سازه ها | عنصر تقویت کننده در بتن، به کار رفته در آرماتور بندی فونداسیون، ستون و پی ساختمان |
| قیمت | بر اساس وزن (کیلویی یا تنی) محاسبه می شود، وابسته به قیمت آهن | علاوه بر قیمت میلگرد، شامل هزینه بستن، سیم آرماتور و دستمزد اجرای آرماتور بندی |
| اجرا | به صورت خام وارد پروژه می شود | نیازمند برش، خمکاری و بستن طبق نقشه های مهندسی |
| مقاومت | تنها مقاومت کششی فولاد را دارد | ترکیب با بتن، افزایش مقاومت کششی سازه و جلوگیری از ترک خوردگی |
| مثال در پروژه | خرید میلگرد از کارخانه یا بازار فولاد | آرماتور بندی ستون، آرماتور بندی فونداسیون، آرماتور بندی پی ساختمان |
| نکته کلیدی | بدون استفاده در بتن، کارایی سازه ای ندارد | تکمیل کننده بتن برای تحمل نیروهای کششی و افزایش دوام سازه |
جمع بندی
در نهایت می توان گفت که میلگرد و آرماتور اگرچه شباهت زیادی دارند اما از نظر کاربرد، اجرا، قیمت و مقاومت با هم تفاوت های مهمی دارند. فرق آرماتور و میلگرد در این است که میلگرد تنها یک مقطع فولادی تولید شده در کارخانه است، اما زمانی که همین میلگرد در بتن قرار می گیرد و به منظور تقویت کششی استفاده می شود، به آن آرماتور گفته می شود. بنابراین پاسخ به این سوال که تفاوت میلگرد و آرماتور چیست بسیار روشن است؛ میلگرد ماده اولیه است و آرماتور شکل اجرایی آن در سازه محسوب می شود.
سوالات متداول
آرماتوربندی به فرآیند چیدن و بستن میلگردها در داخل قالب های بتن گفته می شود. این کار برای ایجاد اسکلت مقاوم در سازه انجام می شود.
میلگرد یک مقطع فولادی است که به صورت شاخه یا کلاف تولید می شود. آرماتور زمانی گفته می شود که همین میلگردها در بتن به کار گرفته شوند.
خیر، میلگرد به تنهایی فقط یک محصول فولادی است. وقتی میلگرد در بتن به منظور افزایش مقاومت کششی استفاده شود به آن آرماتور می گویند.
بتن مقاومت فشاری بالایی دارد اما در برابر کشش ضعیف است. آرماتور کشش را تحمل می کند و باعث استحکام و دوام بیشتر سازه می شود.
از نظر پایه قیمتی یک میلگرد و آرماتور یکسان هستند چون هر دو از یک نوع فولاد ساخته می شوند. اما هزینه اجرای آرماتوربندی شامل دستمزد و عملیات بستن میلگرد است.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.