تفاوت خاموت، تنگ، دورگیر و دورپیچ در سازه های بتنی

1 ماه پیش190بازدید0دیدگاه
تفاوت خاموت، تنگ، دورگیر و دورپیچ در سازه های بتنی

آیا تاکنون فکر کرده اید که چرا در سازه های بتنی، از اجزای مختلفی مانند خاموت، تنگ، دورگیر و دورپیچ استفاده می شود؟ این اجزا که هر یک نقشی کلیدی در تقویت و استحکام سازه های بتنی ایفا می کنند، کاربردها و ویژگی های متفاوتی دارند. تفاوت تنگ و دورگیر یا تفاوت دورپیچ و خاموت نه تنها به نوع عملکرد آنها باز می گردد، بلکه به شیوه طراحی و محل استفاده در سازه نیز مرتبط است. البته قیمت هر یک از این مصالح متناسب با قیمت میلگرد متغیر است.

مقدمه ای بر خاموت، تنگ، دورگیر و دورپیچ

سازه های بتنی، به دلیل تحمل بارهای سنگین و پیچیدگی نیروهای وارده، نیازمند استفاده از اجزای تقویتی مختلف هستند. خاموت، تنگ، دورگیر و دورپیچ چهار عنصر اساسی در این دسته از اجزا هستند که برای تقویت و پایداری سازه های بتنی به کار می روند. این عناصر وظایف متفاوتی دارند و انتخاب صحیح آنها بر اساس شرایط بارگذاری و طراحی سازه بسیار اهمیت دارد.

شناخت و آگاهی از تفاوت خاموت و تنگ و دورگیر و دورپیچ بسیار مهم است. خاموت ها عموماً برای کنترل نیروهای برشی و جلوگیری از شکست برشی در ستون ها و تیرها استفاده می شوند. تنگ ها، در نقاط خاصی از سازه، با هدف کاهش تغییر شکل و افزایش ظرفیت باربری به کار می روند. در مقابل، دورگیر و دورپیچ برای پایداری بیشتر و جلوگیری از ترک های کششی و پیچشی در مناطق خاصی از سازه طراحی شده اند.

هر یک از این اجزا با توجه به نوع عملکردشان در سازه، از نظر طراحی، ابعاد و نحوه نصب تفاوت هایی دارند. به عنوان مثال، دورپیچ ها بیشتر در بخش هایی که تحت بار پیچشی قرار دارند، کاربرد دارند، درحالی که خاموت ها نقش اصلی در کنترل برش ایفا می کنند. در ادامه، به تعریف هر یک از این اجزا و تفاوت آنها خواهیم پرداخت.

خاموت چیست؟
از خاموت در ستون‌ها و تیرها برای مهار میلگردهای طولی و کنترل برش استفاده می‌شوند.

خاموت چیست؟

خاموت، یک نوع میلگرد عرضی است که در سازه های بتنی، عمدتاً در ستون ها و تیرها استفاده می شود. نقش اصلی خاموت، کنترل نیروهای برشی و جلوگیری از شکست برشی در این اجزای سازه است. ابعاد و فاصله بین خاموت ها بر اساس استانداردها و نیازهای طراحی تعیین می شود.

به عنوان مثال، در استاندارد آیین نامه بتن ایران (آبا)، فاصله خاموت ها نباید بیش از نصف قطر کوچک ستون باشد. این فاصله برای جلوگیری از تمرکز تنش و افزایش کارایی سازه اهمیت دارد. خاموت ها علاوه بر کنترل نیروهای برشی، در برابر بارهای جانبی مانند زلزله نیز مقاومت می کنند.

آنها با محصور کردن بتن و میلگردهای طولی، باعث افزایش دوام و جلوگیری از ترک های ناشی از خمش و برش می شوند. استفاده از خاموت ها در سازه های بتنی، یک الزام استاندارد است و عدم رعایت آن منجر به شکست سازه در شرایط بحرانی می شود. بررسی ها نشان داده است که استفاده از خاموت های مناسب، مقاومت برشی ستون ها را تا 60 درصد افزایش می دهد.

تنگ چیست؟
تنگ در ستون‌ها و تیرها برای مهار میلگردهای طولی و کنترل برش استفاده می‌شوند.

تنگ چیست؟

تنگ، نوعی تقویت کننده در سازه های بتنی است که برای افزایش مقاومت موضعی در برابر نیروهای متمرکز به کار می رود. بر خلاف خاموت که به صورت یکنواخت در سراسر طول عضو استفاده می شود، تنگ ها در بخش های خاصی از ستون ها و تیرها نصب می شوند.

این اجزا معمولاً در نزدیکی اتصالات ستون و تیر قرار می گیرند، جایی که نیروهای برشی و خمشی بیشتری وجود دارد. هدف اصلی تنگ، کاهش تغییر شکل موضعی و افزایش ظرفیت باربری این مناطق است.

طراحی تنگ ها به گونه ای انجام می شود که بیشترین سطح تماس را با بتن داشته باشند. این ویژگی باعث می شود تا از شکست موضعی و ترک های ناخواسته جلوگیری شود. به عنوان مثال، در سازه هایی که تحت بارهای دینامیکی قرار دارند، تنگ ها نقشی اساسی در حفظ پایداری ایفا می کنند.

طبق مطالعات، استفاده از تنگ های مناسب در اتصالات ستون ها و تیرها، احتمال شکست خمشی را تا 40 درصد کاهش می دهد. بنابراین، انتخاب صحیح نوع و محل قرارگیری تنگ ها یکی از مهم ترین مراحل طراحی سازه های بتنی است.

دورپیچ چیست؟
میلگردهایی است که به‌ صورت مارپیچی در اطراف میلگردهای طولی بسته می‌شوند

دورپیچ چیست؟

دورپیچ، یک نوع میلگرد تقویتی است که به دور ستون ها یا بخش هایی از تیرها پیچیده می شود. وظیفه اصلی دورپیچ، افزایش مقاومت بتن در برابر تنش های پیچشی و ترک های کششی است.

دورپیچ ها معمولاً در ستون های گرد یا چند وجهی استفاده می شوند و به صورت مارپیچ یا حلقه ای دور ستون نصب می شوند. این اجزا نقش مهمی در افزایش ظرفیت باربری و جلوگیری از شکست های زودهنگام دارند.

یکی از ویژگی های کلیدی دورپیچ ها، محصور کردن بتن و کاهش ترک های سطحی است. این ویژگی به ویژه در سازه هایی که تحت بارهای متناوب یا ضربه ای قرار دارند، اهمیت پیدا می کند.

تحقیقات نشان داده است که استفاده از دورپیچ های با طراحی مناسب، مقاومت ستون ها در برابر پیچش را تا 30 درصد افزایش می دهد. این اجزا به ویژه در سازه هایی که در مناطق زلزله خیز ساخته می شوند، کاربرد زیادی دارند.

دورگیر چیست؟

دورگیر، یکی دیگر از اجزای تقویتی در سازه های بتنی است که عمدتاً در نزدیکی اتصالات استفاده می شود. این عنصر با هدف کنترل تنش های موضعی و جلوگیری از ترک های کششی و خمشی طراحی شده است. برخلاف دورپیچ که کل ستون را احاطه می کند، دورگیر ها بیشتر در مناطق خاصی از سازه نصب می شوند. آنها معمولاً در ستون ها و تیرهایی که تحت نیروهای غیر یکنواخت قرار دارند، به کار می روند.

تفاوت خاموت و تنگ

پیش از بررسی تفاوت خاموت با تنگ باید گفت هر دو اجزای تقویتی در سازه های بتنی هستند، اما تفاوت تنگ و خاموت در نوع عملکرد و محل استفاده آنها است. خاموت ها به صورت یکنواخت در طول ستون ها و تیرها استفاده می شوند، درحالی که تنگ ها بیشتر در نقاط خاص مانند اتصالات به کار می روند.

هدف اصلی خاموت، کنترل نیروهای برشی و جلوگیری از شکست برشی است. در مقابل، تنگ ها بیشتر برای افزایش مقاومت موضعی و کاهش تغییر شکل در اتصالات استفاده می شوند. به عبارت دیگر، خاموت ها بر کل سازه تأثیر می گذارند، اما تنگ ها تاثیر محدودی دارند. در ادامه به بررسی تفاوت دورگیر و خاموت می پردازیم.

تفاوت خاموت و دورگیر

و اما فرق دورگیر با خاموت در چیست؟ خاموت و دورگیر هر دو از اجزای تقویتی در سازه های بتنی هستند که برای بهبود استحکام و مقاومت استفاده می شوند. خاموت معمولاً به صورت حلقه های عمودی یا افقی دور میلگردهای اصلی ستون یا تیرهای بتنی قرار می گیرد. این قطعه بیشتر برای مقابله با نیروهای برشی و جلوگیری از ترک خوردگی بتن در حین بارگذاری طراحی شده است.

خاموت ها به طور عمده در ستون ها و تیرها کاربرد دارند و به استحکام کلی سازه کمک می کنند. در زمان انتخاب و خرید به غیر از قیمت آهن، به کیفیت خاموت و دورگیر و هزینه های جانبی آن توجه ویژه ای می شود. در مقابل، دورگیر به میلگردهایی اطلاق می شود که به طور مورب یا افقی در اطراف میلگردهای اصلی قرار می گیرند و نقش تقویت کننده ای دارند.

دورگیرها بیشتر در نقاط اتصال میلگردها و نواحی آسیب پذیر سازه به کار می روند. این اجزا، برخلاف خاموت ها که بیشتر به صورت حلقه های بسته عمل می کنند، معمولاً به صورت مستقیم و با زاویه در تماس با میلگردها قرار می گیرند تا از شکل گیری ترک های ناشی از نیروهای پیچشی جلوگیری کنند و این عمده فرق دورگیر و خاموت بود.

تفاوت خاموت و دورپیچ
چه تفاوتی بین خاموت و دورپیچ دیده می شود؟

تفاوت خاموت و دورپیچ

خاموت به طور معمول برای تقویت بتن در برابر نیروهای برشی و تنشی استفاده می شود. این قطعه به ویژه در سازه های عمودی مانند ستون ها بسیار پرکاربرد است. اگر به دنبال فرق دورپیچ و خاموت هستید باید بدانید که، شکل خاموت ها معمولاً به صورت یک حلقه بسته است که میلگردهای اصلی را در داخل خود محصور کرده و از حرکت و جابجایی آنها جلوگیری می کند. به همین دلیل، خاموت ها نقش مهمی در حفظ شکل و استحکام ستون ها در برابر نیروهای فشاری ایفا می کنند.

تفاوت تنگ و دورگیر

تنگ به طور کلی برای تقویت میلگردها در برابر نیروهای برشی و افزایش پایداری استفاده می شود. این قطعه معمولاً به صورت حلقه های بسته در اطراف میلگردهای عمودی ستون ها و تیرها قرار می گیرد. تنگ ها از نظر ساختاری ساده تر از خاموت ها هستند و عمدتاً برای تقویت بتن در برابر نیروهای کششی و فشاری استفاده می شوند. در برخی پروژه ها، این اجزا جایگزین خاموت ها می شوند، به ویژه در مناطقی که نیاز به تقویت بیشتری وجود ندارد.

دورگیر در مقابل، عملکرد متفاوتی دارد. این قطعه از میلگردهای مورب یا افقی تشکیل شده است که در اطراف میلگردهای اصلی قرار می گیرند تا از نواحی اتصال میلگردها و جلوگیری از شکست بتن در این نواحی محافظت کنند. برای توضیح بهتر تفاوت تنگ و دورگیر  باید بگوییم که، دورگیرها معمولاً در جایی که نیاز به تقویت بیشتر از تنگ ها باشد، استفاده می شوند و کاربرد بیشتری در شرایط پیچیده دارند. این اجزا در مناطقی که نیاز به تقویت در برابر نیروهای پیچشی یا خمشی بیشتر است، به کار می روند. اکنون با تفاوت دورگیر و تنگ آشنا شدیم در ادامه به بررسی تفاوت تنگ و دورپیچ می پردازیم.

فرق تنگ و دورگیر در آرماتوربندی این است که تنگ‌ها به‌صورت حلقوی یا عرضی دور میلگردهای طولی بسته می‌شوند و وظیفه مهار و حفظ شکل میلگردها را دارند، درحالی‌که دورگیرها برای تقویت بتن در برابر نیروهای جانبی و جلوگیری از ترک‌خوردگی به کار می‌روند.

تنگ و دورپیچ
تنگ و دورپیچ هر دو از اجزای تقویتی در بتن هستند

تفاوت تنگ و دورپیچ

تنگ و دورپیچ هر دو از اجزای تقویتی در بتن هستند، اما کاربرد آنها متفاوت است. تنگ ها به طور معمول برای مقاومت در برابر نیروهای برشی طراحی می شوند و نقش اصلی آنها در تقویت ستون ها و تیرهاست. این اجزا بیشتر به صورت حلقه ای در اطراف میلگردهای عمودی قرار می گیرند و مانع از حرکت و جابجایی میلگردها در بتن می شوند. تنگ ها در مقایسه با دورپیچ ها از نظر طراحی ساده تر و کاربرد عمومی تری دارند.

تفاوت دورگیر و دورپیچ

پیش از بررسی تفاوت دورگیر و دورپیچ باید به این موضوع اشاره کرد که دورگیر و دورپیچ هر دو به عنوان تقویت کننده های میلگرد در سازه های بتنی شناخته می شوند، اما عملکرد آنها متفاوت است. دورگیرها معمولاً در نقاط اتصال میلگردها قرار می گیرند و هدف اصلی آنها جلوگیری از ترک خوردگی و شکست در این نواحی است. این اجزا به طور مستقیم در تماس با میلگردها قرار می گیرند و از تغییر شکل های ناخواسته در نواحی آسیب پذیر سازه جلوگیری می کنند.

نتیجه گیری

در نهایت، تفاوت های خاموت، تنگ، دورگیر و دورپیچ به کاربرد خاص هرکدام در سازه های بتنی بستگی دارد. این اجزا با توجه به نیاز به مقاومت در برابر نیروهای مختلف مانند برش، پیچش و خمشی طراحی شده اند. آگاهی از تفاوت ها و کاربردهای آنها برای انتخاب صحیح و بهینه در پروژه های ساختمانی بسیار ضروری است تا سازه ای مقاوم و پایدار ساخته شود. جهت اطلاع از قیمت آهن روی لینک مربوطه کلیک کنید.

سوالات متداول

کدام یک از تنگ، خاموت و دورپیچ برای تقویت ستون ها مناسب تر است؟

خاموت مناسب ترین گزینه است. این قطعه معمولاً برای مقابله با نیروهای برشی و جلوگیری از ترک خوردگی بتن در ستون ها استفاده می شود.

چرا در بعضی سازه ها از دورگیر و دورپیچ به طور همزمان استفاده می شود؟

دورگیرها عمدتاً برای تقویت نقاط اتصال میلگردها و جلوگیری از شکست بتن در نواحی آسیب پذیر به کار می روند، در حالی که دورپیچ ها بیشتر برای مقابله با نیروهای پیچشی و خمشی استفاده می شوند.

نویسنده: مرکزآهن
مرکزآهن

مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.

سوالات و نظرات کاربرانشما کاربران عزیز میتوانید نظرات و سوالات خود را در این بخش ثبت کنید
بارگذاری مجدد
0