انواع سقف برای دهانههای بزرگ چه تعدادی است؟ این اولین سوالی است که هنگام ساخت ساختمانهایی با دهانههای بزرگ برای سازندگان پیش میآید! مهندسان و پیمانکاران میخواهند بدانند چه سقفی با چه میزان بودجه در چه مدت زمان برای دهانههای بزرگ قابل استفاده است؟ در ادامه قصد داریم انواع سقف را معرفی کنیم و حداکثر دهانه قابل اجرای هرکدام را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
سقف بخشهای بسیار مهم یک سازه است که روشهای مختلفی برای اجرا دارد. این قسمت از سازه علاوه بر این که باید محکم و مقاوم باشد تا بار طبقات بالایی را نگه دارد و از آسیب به دور باشد باید وزن کمی نیز داشته باشد. هر چه وزن یک سقف کمتر باشد و مقاومت آن بیشتر باشد آن سقف استاندارد بالاتری دارد. در این مقاله به بررسی 40 نوع سقف اعم از سقف های مرکب عرشه فولادی، یوبوت، کوبیاکس، دال بتنی، وافل و … از لحاظ حداکثر دهانه قابل اجرا مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
دهانه قابل اجرا در سقف چوبی: 2 الی 4 متر
دهانه قابل اجرا در سقف طاق ضربی: 2 الی 4 متر
دهانه قابل اجرا در سقف با تیرچه پاشنه بتنی و بلوک: 5 متر
معمولا در این سقف تیرچه بلوک از بلوک یونولیتی استفاده میشود که وزن سبکی داشته باشد اما با بلوکهای سیمانی نیز قابل استفاده است. مقاومت بالا نسبت به تیرچه پاشنه سفالی
دهانه قابل اجرا در سقف با تیرچه پاشنه سفالی و بلوک: 4 متر
دهانه قابل اجرا در سقف با تیرچه پاشنه فلزی (کرومیت) و بلوک: 6 متر
به دلیل داشتن لرزش، گزینه مناسبی برای پروژههای مسکونی نیست مگر اینکه هنگام بتنریزی زیر کلیه تیرآهنهای فرعی و اصلی شمع بندی کامل شود که در این صورت اجرای همزمان چند سقف منتفی میشود. عموما از سقفهای تیرچه و بلوک کرومیت هزینه تمام شده بیشتری دارند.
دهانه قابل اجرا در سقف کامپوزیت فلزی: 7 متر
به دلیل لرزش، گزینه مناسبی برای پروژههای مسکونی نیست! مگر اینکه هنگام بتن ریزی زیر کلیه تیرآهنهای فرعی و اصلی شمع بندی کامل شود که در این صورت اجرای همزمان چند سقف منتفی میشود، عموما از سقفهای تیرچه و بلوک کرومیت هزینه تمام شده بیشتری دارند.
دهانه قابل اجرا در سقف کامپوزیت عرشه فولادی: 8 متر
طراحی و تولید مقاطع ورقهای عرشه فولادی تحت ضوابط و آیین نامههای معتبری که در ادامه ذکر گردیدهاند انجام میشود. در این آیین نامهها خصوصیات مصالح مورد نیاز، رواداریهای تولید و نصب و روشهای طراحی بیان شده است و روشهای محاسباتی زیادی نیز برای محاسبه مشخصات هندسی سقفها وجود دارد که میتوان به کمک آنها دهانه و بارگذاریهای مورد استفاده برای هر نوع مقطع را معین کرد. تا آن جا که این نوع سقفها به عنوان پیش فرض نرم افزار Etabs که پرکاربردترین نرم افزار طراحی سازه بوده در انواع deck معرفی شده است.
از خصوصیات اصلی سقف دال عرشه مرکب، توانایی آنها در فراهم آوردن یک دیافراگم صلب در سازه است بدین صورت که اتصال مناسب بین ورق تحتانی و بتن روی آن که توسط فرم ورق فولادی و برجستگیهای روی آن تامین میگردد (مقاطع شناسنامه دار) و همچنین اتصال آنها به تیرهای فرعی که با اجرا گل میخها و قالبهای پیرامونی تامین میگردد باعث بروز عملکرد مرکب کامل سقف شده و دیافراگم صلب مناسب را به وجود میآورند.
این دیافراگمها در صورت طراحی و اجرای صحیح میتوانند نیروهای افقی را به المانهای باربر سازه منتقل میکنند. با توجه سیستم سازهای سقفهای دال عرشه و به دلیل وجود حداقل یک تیرچه فلزی مرکب در بین قابهای اصلی بار سقف تقریبا به صورت دو طرفه روی تیرهای کناری توزیع میشود استفاده از این خصوصیت و چیدمان ورقهای سقف در یک جهت پلان سبب سرعت بیشتر شده و علاوه بر آن کم شدن تعداد تیرچهها باعث سبکتر شدن وزن سازه و کاهش هزینهها میگردد.
در سقف مرکب عرشه فولادی با توجه به هندسه مقطع سقف دهانه باربر را میتوان تا 3 متر افزایش داد. بدین معنا که هر 3 متر از یک تیر فرعی استفاده میشود. در صورت افزایش ضخامت ورق تا 1.2 میلی متر دهانه باربری تا 4 متر و بیشتر نیز قابل اجرا است. براساس دستور مبحث دهم مقررات ملی ساختمان حداکثر فاصله بین دو تیر اصلی در سقفهای عرشه فولادی 12 متر است.
دهانه قابل اجرا در سقف کامپوزیت عرشه فولادی – قوس دار: 8 متر
دهانه قابل اجرا در سقف سقف روفیکس: 10 متر
دهانه قابل اجرا در سقف پلیمری کرومیت: 5 متر
دهانه قابل اجرا در سقف طاق ضربی کرومیت: 5 متر
دهانه قابل اجرا در سقف با تیرچه های پیش تنیده و بلوک: 15 متر
دهانه قابل اجرادر سقف با تیرچه نیازیت و بلوک: 8 الی 12 متر
دهانه قابل اجرا در سقف با تیرچه تام و بلوک: 8 متر
دهانه قابل اجرا در سقف سیاک: 6 متر
دهانه قابل اجرا در سقف مهانیت: 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف گیرین وافل: 10 الی 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف ایزی اسلب: 15 متر
دهانه قابل اجرا سقف ارپلاست: 5 متر
دهانه قابل اجرا در سقف کیو بوید: 10 الی 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف اسکای دم: 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف اسکای ریل: 6 متر
دهانه قابل اجرا سقف وافل مت: 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف وافل پد: 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف هولو دک (وافل): 18 الی 20 متر
به روزترین و جدیدترین دال بتنی است که در دنیا تولید شده است که نیاز به سقف کاذب برای عبور لولههای تاسیساتی ندارد. در این دال از قسمت تار خنثی تیر بهترین استفاده را میکنند. میلگردها در این سقف به صورت مربعی به داخل دالها می روند و از آن سو دالها به شکل مکعب هستند.
استفاده از این سقف به معماران این امکان را میدهد که دهانههای طولانیتری را طراحی کنند؛ به این خاطر که سقف دالهای وافل، دارای دالهای بتنی نازک و قوی است که از مصرف مواد و مصالح کم جلوگیری میکند. این سقف را پس از مدتی یکی از معماران اسپانیایی اصلاح کرد و توانست سوراخهایی را در دالها به وجود آورد تا تاسیسات از عمق دالها قابل اجرا شود. این کار باعث میشود ارتفاع کف به کف طبقات کاهش یابد و برخی از هزینههای اضافی بازگردانده شوند به همین خاطر به سقف وال وافل کلمه Holedeck نیز اضافه شد.
در داخل دالها سوراخهایی به صورت یک پارچه و سراسری در شبکه وافل قرار میدهند تا خدمات و تاسیسات در عمق دال به صورت یک پارچه قرار بگیرد. این اقدام باعث میشود که مصالح و مواد بین 10 تا 20 درصد در هر طبقه کاهش یابد. از ویژگیهای مثبت آن میتوان این مورد را ذکر کرد که تعداد ستون و دیوارهای باربر را تا میزان قابل توجهی کاهش میدهد. این امر باعث میشود که بازتاب صدا ازبین برود و در میزان و مقدار سقف کاذب صرفه جویی کند.
ویژگی های Holedeck waffle slab
• یک محصول خوب برای ساختمانهایی با دهانههای بزرگ است و به عنوان تکیه گاه میتوان از آن استفاده کرد و سطح بالایی از خدمات دارد.
• برای هر طبقه میتواند بین 30 تا 50 سانتیمتر را حفظ و صرفه جویی کند.
• حسن این سقف این است که دیگر نیازی به سقف کاذب ندارد، چون که در عرض مقطع سقف میتوان سوراخهایی را ایجاد کرد که وسایل و خدمات تاسیسات را از آن عبور داد که همین باعث میشود همان فضایی را اشغال کند که خود سازه اشغال کرده است.
• از این سقف برای ساختمانهایی با دهانههای بزرگ مثل مدرسهها و بیمارستانها استفاده میکنند تا بتوانند کابلهای برق و تجهیزات لولهکشی و کانالهای تهویه را در ساختار طبقه آن آویزان کنند و از آن سو این کابلها را از داخل پنهان نگه دارند.
• این محصول برای دهانه های بزرگ حدود 10 تا 18 متر به بالا استفاده میشود که لبه دال را بین 50 تا 60 سانتیمتر در نظر میگیرند.
• برای زیبا سازی و مخفی کردن خدمات و نوع اتصالات مورد استفاده قرار میگیرد.
• استفاده از این محصول باعث میشود که به معمار آزادی بیشتری برای طراحی بدهد به این خاطر که فضای بیشتری در اختیار معمار قرار میدهد و امکان طرحهای هندسهای طور را بیشتر میکند.
دهانه قابل اجرا در سقف ژئو اسکای: 7 الی 15 متر
دهانه قابل اجرا در سقف شاردک: 12 الی 20 متر
دهانه قابل اجرا در سقف اینتل دک: 8 الی 40 متر
| جدول وزن و دهانه تقریبی | ||
| ضخامت سقف cm | وزن بتن سقف (kg/m2) | دهانه تقریبی (m) |
| 25 | 359 | 8 |
| 27.5 | 378 | 9 |
| 30 | 397 | 11 |
| 32.5 | 416 | 12 |
| 35 | 425 | 13 |
| 37.5 | 454 | 13.5 |
| 40 | 472 | 14 |
| 45 | 511 | 15 |
| 50 | 550 | 17 |
| 60 | 426 | 21 |
| 70 | 702 | 25 |
| 100 | 921 | 40 |
دهانه قابل اجرا در سقف سامت دک: 8 الی 12 متر
دهانه قابل اجرا در سقف نوتیلوس: 12 الی 20 متر
دهانه قابل اجرا در سقف دال مجوف یوبوت: 12 الی 20 متر
این محصول نیز از محصولات تازه و نوین در زمینه سقف است که به صورت یک مکعب است که از چهار بخش مساوی تشکیل شده که بر روی آن شیارهایی قرار دارد. این سقف به این حالت است که دالهای تخت بتنی در کنار آمارتورگذاری معمولی قرار میگیرند تا برای دهانههای بزرگ مورد استفاده قرار گیرند. در آیین نامههای طراحی استفاده از این سقف را با تغییراتی که در آن روی دادهاند، توصیه میکنند. اگر بخواهیم بعضی از پیشرفتها و تغییرات جدید بر روی بتن مسلح و دلایل اجرای دالهای تخت بتنی در دهانههای بلند را عنوان کرد میتوان موارد زیر را ارائه کرد:
این محصول برای انواع سیستم های سقف بتن آرمه مناسب است و از نظر اقتصادی توجیه مناسبی دارد. برای اجرای این سقف به همراه بتن آرمه باید چند نکته را مدنظر قرار داد، از آن جمله :
دال مجوف در سال 1388 مورد تایید مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن قرار گرفت و به عنوان یک ترکیب نوآورانه بتن، میلگرد و قالبهایی از جنس پلی پروپیلن ساخته میشود، مورد مصرف و تایید قرار گرفت. در دالهای مجوف یک شبکه تیر را در زیر دال اصلی قرار میدهند تا حجم بتن ریزی و آرماتور گذاری را کاهش دهند و همچنین وزن سقف را کمتر کنند. اگرچه که در کاهش وزن سقف بسیار موثر است اما سختی مقطع دال را نیز افزایش میدهد.
دهانه قابل اجرا در سقف ایرداک: 12 الی 20 متر
دهانه قابل اجرا سقف کوبیوت: 10 الی 12 متر
دهانه قابل اجرا در سقف کوبیاکس: 16 الی 20 متر
استفاده از گويهای کروی و بیضوي (ابتدا شبکه پایین اجرا می شود سپس قفس گویها روی آن با فواصل مشخص قرار میگیرند و سپس شبکه میلگرد بالایی اجرا میگردد)
سقف کوبیاکس
این سقف سابقه چندانی ندارد و جز مصالح نوین در ایران به حساب میآید که از کشور سوییس وارد ایران شده است و از طرف شرکتهای ایرانی مورد توجه و بازخورد قرار گرفته است. فناوری کوبیاکس دارای انعطاف پذیری ویژه ایست که در معماری بسیار موثر است. این سقف امکانی را فراهم میسازد که یک دال بتنی یک پارچه در دهانههای بزرگ و دهانههایی تا 18 متر بدون استفاده از تیر ساخته شوند.
سقف کوبیاکس چیست؟
این محصول براساس تکنولوژی است که به آن Cobaix میگویند و شباهت زیادی به سقف بتنی دال دو طرفه دارد و به صورت سقف دال 2 طرفه عمل میکند. البته تفاوت این سقف با موارد مشابه در هسته بتن مرکزی است که در محلهایی که کاربرد سازهای وجود ندارد با گویهای توخالی جایگزین میشوند. شاید جالب باشد که در این تکنولوژی سعی شده است که جنس گویها را از پلی اتیلن قابل بازیافت یا پلی پروپیلن درست کنند تا آسیب کمتری به محیط زیست برسد.
روش اجرای سقف کوبیاکس
در این محصول سعی شده است که بار مرده غیرسازهای در دال سقف حذف شود و خاصیت مقاومت آن در دو محور حفظ شود. بین مشهای میلگردی در بالا و پایین به جای بتن غیر سازهای گویهای پلیاتیل تو خالی قرار میدهند که باعث میشود 30 درصد از وزن کمتری به نسبت دال مشابه یعنی گوی تو پر داشته باشد.
ویژگی های سقف کوبیاکس
دهانه قابل اجرا در سقف بابل دک: 16 الی 20 متر
استفاده از گویهای کروی و بیضوي (گویهاي پلاستیکی در میان شبکه فلزی به صورت پیش ساخته قرار گرفتهاند و شبکه میلگرد بالا و پایین به وسیله اتصال قائم به یکدیگر جوش شدهاند و گویها در بین این فضا محصور هستند)
دهانه قابل اجرا در سقف LPC: ده متر
دهانه قابل اجرا در سقف LFS پنج متر
دهانه قابل اجرا سقف با سازههای فضایی: بدون محدودیت
دهانه قابل اجرا در سقف کوپلکس: 5 الی 8 متر
خواننده گرامی سایت مرکز آهن در صورتی که نظر یا پیشنهادی در مورد این مقاله مدنظر دارید از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.
