دسترسی سریع به محتوای این مطلب
ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که با پوشش روی (Zn) مقاوم سازی شده تا در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بیشتری داشته باشد. این ورق به دلیل دوام بالا و خواص مکانیکی مناسب، در صنایع ساختمانی، خودروسازی و صنایع تولیدی کاربرد گسترده ای دارد. با توجه به کاربردهای مختلف، ابعاد ورق گالوانیزه متفاوت است و برای پروژه های کوچک و بزرگ قابل انتخاب می باشد.
یکی از ویژگی های مهم ورق گالوانیزه، وزن ورق گالوانیزه است که بر حمل و نقل، نصب و هزینه کلی پروژه تأثیر می گذارد. این ورق ها معمولاً سبک تر از فولاد معمولی هستند و با ضخامت های مختلف تولید می شوند تا نیازهای متنوع صنعت را برآورده کنند. همچنین توجه به وزن ورق برای طراحی سازه و محاسبه بار مرده ساختمان اهمیت زیادی دارد.
برای اطمینان از کیفیت و سازگاری ورق ها با استانداردهای بین المللی، تولیدکنندگان از جدول استاندارد ورق های فلزی استفاده می کنند. این جدول مشخصات فنی مانند ضخامت، طول، عرض و نوع پوشش را تعیین می کند تا مصرف کننده بتواند ورق مناسب با کاربرد مورد نظر خود را انتخاب کند. برای آشنایی کامل با کاربردها، انواع و مزایای ورق گالوانیزه، ادامه مقاله را مطالعه کنید.
از انواع ورق گالوانیزه به صورت گسترده در صنایع مختلف استفاده میشود؛ به کمک راهنمای خرید ورق گالوانیزه، انتخاب و خریدی مطمئن را تجربه کنید. در ادامه توضیح میدهیم که کاربرد ورق گالوانیزه چیست:
تولید لوازم خانگی
در بسیاری از لوازم خانگی مانند یخچال، کولر، لباسشویی، ظرف شویی و … از ورق های گالوانیزه استفاده می شود. علت اصلی استفاده از این ورق ها در وسایل حساسی مانند فریزر، یخچال، کولر، کانالهای تهویه و … محیط های مرطوب و خورنده است که خیلی سریع ورق های آهنی بدون پوشش را تخریب می کنند. به همین دلیل قیمت ورق گالوانیزه از ورق معمولی بالاتر است.
تولید لوازم برقی و الکترونیکی
در سیستم های سیم کشی برق، استفاده از ورق گالوانیزه برای محافظت از کابل ها و سیم ها در برابر عوامل محیطی بسیار مهم است. کیس های کامپیوتر، روکش های محافظ برای تجهیزات مخابراتی و جعبه های توزیع برق همگی از ورق های گالوانیزه ساخته می شوند. با توجه به نوسانات قیمت آهن در بازار، هزینه ساخت و خرید این ورق ها می تواند تغییر کند و بر بودجه پروژه ها تأثیرگذار باشد.
صنعت خودروسازی
ورق گالوانیزه به کار رفته در سقف و بدنه خودرو نقش بسیار مهمی در استحکام و دوام آن ایفا می کند. در واقع در عین مقاومت بالا باید قابلیت شکل پذیری و رنگ پذیری خوبی داشته باشد تا طراح با آزادی عمل کار خود را انجام دهد.
صنعت ساختمان
معمولا یکی از بزرگترین مصرف کنندگان ورق گالوانیزه، افراد فعال در حوزه ساخت و ساز هستند. در ساختمان سازی برای ساخت ساندویچ پانل ها از ورق گالوانیزه استفاده می کنند. جنس ورق گالوانیزه مخصوص ساخت و ساز با ورق مورد استفاده در تولید لوازم خانگی می تواند یکی باشد اما ضخامت و نوع ورق باید متناسب با کاربرد انتخاب شود.
ساخت سیلوهای گالوانیزه
سیلوها که انبارهایی برای ذخیره مواد غذایی انسانی و حیوانی هستند، در دو نوع بتنی و فلزی وجود دارند که نوع فلزی آن ها از ورق های گالوانیزه ساخته می شوند. این ورق های گالوانیزه با تکنولوژی رول فرمینگ تولید شده اند.
تولید ورق عرشه فولادی
طرح های خاص زیادی را می توان روی ورق های گالوانیزه پیاده کرد که یکی از نمونه های آن ساخت ورق های مورد استفاده در عرشه فولادی است. در واقع ویژگی شکل پذیری بسیار عالی ورق های گالوانیزه کاربردهای آن را بیش از پیش گسترش داده است.
برای تولید ورق گالوانیزه روش های مختلفی وجود دارد، هر کدام از این روش ها خواص ورق گالوانیزه را تغییر می دهند و می توانند نوع کاربری محصول را مشخص کنند. اما کلیت مقدمه تولید ورق گالوانیزه (با هر روشی) یکی است:
غلظت اسیدهای موجود در این محلولها باید 10 تا 15 درصد و دمای آن بین 60 الی 80 درجه سانتی گراد باشد. پس از اینکه مراحل بالا طی شد، نوبت به پوشش روی می رسد که با روش های مختلف انجام می شود:
روش الکتروگالوانیزه (Electrogalvanization)
روش الکترو گالوانیزه توسط عبور جریان الکتریسیته انجام می شود. در این روش فلز روی در محلولی از نمک و روی قرار می گیرد. طی فرآیند آند و کاتد، لایه ای از روی به سطح فولاد متصل شده و گالوانیزاسیون به این صورت انجام می شود. ویژگی های این روش عبارتند از:
روش گالوانیزه گرم یا حرارتی (Hot-Dip Galvanizing)
حدود 150 سال است که ورق ها را با این روش گالوانیزه می کنند؛ به این صورت که ورق را در وان روی فرو میبرند در این حالت فلز به دمایی حدود 460 درسانتی گراد می رسد! پس از اینکه فلز را از وان مذاب خارج می کنند، واکنش با اکسیژن و کربن، لایه مقاوم را تشکیل می دهد. ویژگی های این روش عبارتند از:
روش پیش گالوانیزاسیون (Pre-galvanization)
فرآیند روش Pre-galvanization مانند مشابه Hot-Dip Galvanizing است! به این صورت که قطعه را در حمامی از فلز روی فرو برده سپس آن را در دمای طبیعی اتاق سرد می کنند. این روش معمولا بر روی قطعاتی انجام می شود که از قبل شکل گرفته و گالوانیزاسیون، فرآیند نهایی آن است. ویژگی های این روش عبارتند از:
انواع ورق گالوانیزه را می توان از لحاظ ظاهری و از لحاظ روش تولید دسته بندی کرد؛ سعی داریم در جداول زیر شما را با انواع ورق فولادی گالوانیزه و تفاوت آنها آشنا کنیم:
انواع ورق گالوانیزه بر اساس شکل ظاهری
ویژگی | ورق گالوانیزه بدون گل | ورق گالوانیزه گل درشت | ورق گالوانیزه گل ریز |
|---|---|---|---|
|
ظاهر سطح ورق |
صاف و براق |
سطح مات |
سطح نسبتا براق |
|
میزان ناخالصی |
کمترین میزان ناخالصی |
بیشترین میزان ناخالصی |
متوسط |
|
کاربرد |
کاربرد ظاهری (خاص) |
کاربرد عمومی |
محیط صنعتی |
|
قیمت |
نسبتا بالا |
قیمت پایین |
کمتر از نوع بدون گل |
انواع ورق گالوانیزه بر اساس روش تولید
| ویژگی | ورق گالوانیزه گرم | ورق گالوانیزه سرد |
|---|---|---|
| فرآیند تولید | غوطه وری در حمام مذاب | پوشش دهی الکترولیتی |
| دمای فرآیند | حدودا 450 درجه سانتی گراد | دمای محیط (پایین تر از گالوانیزه گرم) |
| سرعت تولید | حدود 180 متر بر دقیقه | کمتر از گالوانیزه گرم |
| ضخامت پوشش | ضخامت بالا، قابلیت ایجاد پوشش ضخیم | ضخامت کم |
| واکنش پوشش | تشکیل پوشش چسبنده پس از واکنش با فلز مذاب روی | رسوب روی (Zn) به صورت الکترولیتی |
| کنترل ضخامت پوشش | تا حدودی قابل کنترل | کنترل ضخامت با دقت بالا |
| تاثیر دما بر ورق | ممکن است ساختار ورق تغییر کند | ساختار ورق هیچ تغییری ندارد |
| مقاومت به خوردگی | بسیار بالا | نسبت به گالوانیزه گرم کمتر |
| کاربردها | مناسب برای کاربردهای سنگین و محیط های سخت | مناسب برای کاربردهای دقیق تر و کنترل شده |
بد نیست بدانید به جز موارد بالا، دسته بندی دیگری که می توان برای ورق های گالوانیزه عنوان کرد، بر اساس ضخامت روی (Zn) است که مصرف کننده متناسب با کاربرد و شرایط محیطی می تواند ضخامت های مختلفی از ورق گالوانیزه را استفاده نماید.
ورق گالوانیزه یکی از پرکاربردترین مصالح فلزی در صنایع ساختمانی و صنعتی است که با پوشش روی مقاوم سازی شده تا در برابر خوردگی و زنگ زدگی دوام بالایی داشته باشد. این ورق ها سبک و مقاوم هستند و به دلیل قابلیت خم کاری و برش آسان، در پروژه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه با ویژگی ها بیشتر آشنا شوید:
ورق گالوانیزه از فولاد یا آهن ساخته می شود و سطح آن با لایه ای محافظ پوشانده شده تا در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت کند. این ساختار باعث می شود که ورق هم سبک و قابل انعطاف باشد و هم استحکام مناسبی برای استفاده در ساختمان ها و تجهیزات صنعتی ارائه دهد. پوشش محافظ طول عمر ورق را افزایش می دهد و امکان استفاده در محیط های مرطوب یا صنعتی را فراهم می کند. ورق ها با ضخامت ها و روش های مختلف تولید می شوند تا متناسب با نیازهای مختلف کاربردی باشند. انتخاب ورق مناسب اهمیت زیادی برای دوام و عملکرد سازه دارد.
اطلاع از مزایای ورق گالوانیزه به انتخاب هوشمندانه و اقتصادی کمک می کند. شناخت این ویژگی ها باعث می شود بتوان ورق مناسب با پروژه و شرایط محیطی را انتخاب کرد، از هزینه های اضافی جلوگیری نمود و عملکرد سازه را بهینه کرد. همچنین با دانستن محدودیت ها می توان اقدامات پیشگیرانه برای افزایش طول عمر و دوام ورق انجام داد.
با آگاهی از محدودیت ها و نقاط ضعف، می توان اقدامات پیشگیرانه ای برای محافظت از ورق انجام داد و از کاهش دوام و آسیب های احتمالی جلوگیری کرد. این اطلاعات همچنین به برنامه ریزی بهتر هزینه ها و انتخاب ورق مناسب برای شرایط محیطی و کاربرد مورد نظر کمک می کند.
در نهایت برای پاسخ به این سوال که ورق گالوانیزه چیست و چه مزایایی دارد؟ می توانیم بگوییم که ورق گالوانیزه نوعی فولاد پوشیده شده با روی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی، گزینه ای ایده آل برای مصارف مختلف در صنایع ساختمانی، صنعت، زیرساخت و کشاورزی می باشد.
سوالات متداول
بله، روش های مختلف گالوانیزاسیون مثل گرم و الکترولیتی خواص متفاوتی مانند ضخامت پوشش، مقاومت به خوردگی و دوام سطحی به ورق می دهند. انتخاب روش مناسب به کاربرد نهایی ورق بستگی دارد.
بله، افزایش ضخامت پوشش روی باعث بهبود مقاومت به خوردگی و طول عمر ورق می شود، اما افزایش بیش از حد می تواند انعطاف پذیری ورق را کاهش دهد.
بله، استانداردهایی مثل ASTM و DIN ضخامت پوشش روی ورق گالوانیزه را مشخص می کنند. این استانداردها بسته به کاربرد ورق متفاوت است.
مهم ترین عامل، ضخامت پوشش روی و کیفیت گالوانیزه شدن ورق است، علاوه بر آن ابعاد ورق و ضخامت پایه نیز بر قیمت تأثیرگذارند.
در شرایط عادی و خشک ورق گالوانیزه مقاوم به زنگ زدگی است، اما در محیط های بسیار خورنده یا آسیب به پوشش ممکن است زنگ بزند.
ورق گالوانیزه دارای پوشش روی است، در حالی که ورق سرد و ورق روغنی فاقد پوشش محافظ بوده و بیشتر برای شکل دهی و رنگ آمیزی استفاده می شوند.
بله، با استفاده از پرایمر مخصوص و رعایت فرآیند آماده سازی، می توان ورق گالوانیزه را مستقیماً رنگ کرد.
عوامل مهم شامل ضخامت پوشش روی، آسیب به سطح، کیفیت پوشش و میزان تماس با مواد خورنده هستند.
صنایع خودرو، تجهیزات برقی، مخازن، کانتینرها و سیستم های تهویه از مهم ترین کاربردهای غیرساختمانی ورق گالوانیزه هستند.
بله، ورق گالوانیزه کاملاً بازیافت پذیر است؛ در فرآیند بازیافت ابتدا ذوب و سپس جداسازی روی از فولاد انجام می شود.
ورق گالوانیزه گرم ضخامت بالاتر و مقاومت بیشتر دارد، در حالی که الکترولیتی سطح صاف تر و ضخامت کمتر با کنترل دقیق ارائه می کند.
بله، برش و خم کاری می تواند پوشش روی را ترک دهد یا نازک کند، بنابراین پس از عملیات باید سطح محافظ دوباره بررسی یا ترمیم شود.
تست های معمول شامل ضخامت پوشش، مقاومت به خوردگی، آزمون چسبندگی پوشش، آزمون انعطاف پذیری و بررسی سطح است.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.