شناخت انواع گرید ورق استیل نسوز برای استفاده اصولی از این ورق انعطاف پذیر و با دوام مهم است. این ورق در صنایع مختلف، اهمیت و کاربرد ویژه ای دارد و با نام استنلس استیل نیز شناخته می شود. ورق های استیل نسوز از فولاد ضد زنگ ساخته می شوند و چون در ساختار خود از مقادیری از کروم و نیکل سود می برند، خواص ضد حرارتی و نسوز پیدا می کنند. ورق های استیل گرید 300 و 400 به عنوان گریدهای ورق استیل نسوز در بازار آهن معامله می شوند.
نکته مهم این است که برای خرید هر نوع آهن آلات باید از قیمت آهن آلات امروز و در لحظه آگاهی داشته باشید و اطلاع از گریدها در هر نوع ورق کمک به خریدی بهتر و استفاده ای اصولی تر از هر نوع ورق متناسب با کاربرد آن خواهد شد. در این مطلب با معرفی انواع گریدهای ورق استیل نسوز همراه با ویژگی های آن همراه ما باشید.
گریدهای ورق استیل نسوز بر اساس ترکیبات آلیاژی، خواص فیزیکی و شیمیایی با هم تفاوت دارند و در دو گرید کلی 300 با زیر مجموعه 309، 310، 309s، 310s و 321 و 400 با زیر مجموعه 420 تقسیم بندی می شوند. در ادامه درباره ویژگی هر کدام و کاربردهایشان مطالبی ارائه خواهیم داد:
ورق استیل 309 دارای مقاومت در برابر حرارت و اکسیداسیون است و در دسته ورق های نگیر و نسوز طبقه بندی می شود. این ورق تا گرمای 900 درجه را تحمل می کند و از ویژگی های مهم آن می توان به شکل پذیری عالی، ماشینکاری استاندارد، جوش پذیری بالا و چقرمگی زیاد اشاره کرد. در ساختار گرید ورق استیل نسوز از کروم و نیکل بیشتری به نسبت ورق 304 استفاده می شود و به همین دلیل 309 در برابر خوردگی مقاومت بیشتری دارد. از این ورق برای ساخت دیگ بخار، مبدل حرارتی، کشتی، نیروگاه، کوره، قطعات موتور هواپیماها و جت و صنایع نفت و گاز استفاده می شود.
گرید استیل نگیر 310 از ترکیباتی چون 05/0٪ کربن، 26-24٪ کروم، 22-19٪ نیکل، سیلیسیوم، منگنز، فسفر و 015/0٪ گوگرد تشکیل شدند. این ورق تا دمای 1200 درجه را تحمل می کند و علاوه بر نسوز بودن، خاصیت غیر مغناطیسی دارد. از ویژگی های خاص این گرید ورق استیل نسوز باید به مقاومت در برابر خوردگی ناشی از آب، قابلیت جوش پذیری عالی، مقاومت در برابر سولفید و قابل استفاده در محیط هایی با درجه حرارت زیاد و حاوی مقادیر زیاد گاز دی اکسید کربن اشاره کرد. این ورق استیل به سبب ویژگی های خاصی که دارد در صنایع شیمیای، پتروشیمی، خودروسازی، دارویی، غذایی، ساخت لوله های احتراق و قطعات کوره کاربردی است.
309s نوع کم کربن ورق استیل 309 محسوب می شود و دارای خواص جوشکاری بهتری نسبت به 309 است. این ورق خاصیت مغناطیسی ندارد و جذب آهنربا نمی شود و در دسته گرید ورق استیل نگیر جای می گیرد. این ورق هم برای ساخت قطعات موتور هواپیما، کوره های حرارتی، ابزارآلات کشاورزی، خودروسازی و پالایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد.
ورق 310s در خواص، ویژگی ها و حتی کاربرد، کاملا مشابه ورق 310 است، تنها تفاوت این گرید با 310 در میزان کربن کمتر آن است. پس این نوع ورق، جوش پذیری بهتری دارد، اما در عین حال در دمای بالا استحکام کمتری نسبت به گرید 310 دارد.
ورق استیل 321 دارای ترکیبی شیمیایی با مقادیر 08/0٪ کربن، 19-17٪ کروم، 12-9٪ نیکل، 1٪ سیلیسیوم، 2٪ منگنز، 045/0٪ فسفر، 015/0٪ گوگرد و 7/0٪ تیتانیوم است. وجود تیتانیوم باعث شده تا گرید ورق استیل نگیر 321، خاصیت تحمل حرارت بالا یا نسوز بودن هم پیدا کند. این ورق دارای قابلیت جوش پذیری و شکل پذیری عالی است و استحکام کششی خوبی دارد. با این حال توصیه شده است که برای محیط های دریایی مورد استفاده قرار نگیرد. گرید ورق استیل نسوز 321 در صنایع غذایی، لبنی و دارویی، پیستون موتور، تجهیزات هوا فضا و ساخت بویلرها کاربردی است.
ترکیب شیمیایی این گرید شامل 0.16 الی 0.25٪ کربن، 1٪ سیلیسیوم، 1.5% منگنز، 0.04٪ فسفر ، 0.15٪ درصد گوگرد و 12 الی 14٪ کروم است. مهم ترین ویژگی این ورق استحکام و سختی بسیار بالای آن است. این گرید ضد زنگ و نسوز است، اما خاصیت مغناطیسی دارد و جز ورق استیل های بگیر محسوب می شود. از این گرید ورق استیل نسوز برای ساخت تجهیزات جراحی، کارد و چنگال، ساخت دریچه ها، لوله ها و چرخ دنده ها اشاره کرد. همچنین برای مشاهده قیمت ورق استیل می توانید به صفحه لینک شده مراجعه نمایید.
گریدهای ورق استیل نسوز را بر اساس ریزساختار می توان به 4 دسته کلی تقسیم نمود:
به ورق هایی که مقدار بیشتری نیکل در ساختار خود داشته باشند و ضد زنگ باشند، آستنیتی می گویند. انواع گریدهای 200 تا 300 در همین دسته جای می گیرند و ویژگی هایی نظیر استحکام کششی زیاد و انعطاف بالا دارند و در برابر خوردگی مقاوم هستند. سه عنصر اصلی آستنیتی ها را نیکل، کروم و کربن تشکیل می دهند.
به ورق هایی که مقدار بیشتری کروم در ساختار خود داشته باشند و مغناطیسی باشند، مارتنزیتی می گویند. انواع گریدهای 400 در این دسته جای می گیرند و ویژگی هایی مانند مقاومت در برابر سایش و خراش دارند و شکل پذیری آن ها بسیار خوب است. مقاومت این ورق های استیل در دماهای بالا نسبت به انواع فولاد آستنیتی کمتر است.
به ورق هایی که دارای تعادل در ترکیب شیمیایی خود برای بهره مندی از عناصر کروم و کربن هستند، فریتی گفته می شود و برخی از گریدهای 400 را تحت پوشش نام خود قرار می دهند. ویژگی برجسته فولاد فریتی، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی است.
این دسته از سه عضو کوچک تر شامل سختی رسوبی آستنیتی، نیمه آستنیتی و مارتنزیتی تشکیل شده است که در میان این ها گریدهای سختی رسوبی آستنیتی در دمای محیط دارای کم ترین مقاومت حرارتی است.
انواع گرید ورق استیل نسوز دارای مشخصات فنی زیر هستند:
جمع بندی
ویژگی خاص انواع گرید ورق استیل نسوز باعث شده است تا این ورق ها کاربرد گسترده ای در صنایع مهم و حیاتی داشته باشند. با این وجود هر ورق متناسب با کاربردی خاص طراحی و تولید شده است و مزایا و کاربردهای منحصر به خود را ارائه می دهد. شناخت انواع گرید ورق استیل نگیر و بگیر باعث می شود، کاربردی ترین مقاطع فلزی را با توجه به اهداف صنعت خود خریداری نمایید و علاوه بر اینکه از هدر رفت سرمایه جلوگیری می کنید، سطح ایمنی پروژه را نیز افزایش می دهید.
سوالات متداول
تفاوت 309s و 310s با گرید ورق استیل نسوز 309 و 310 در میزان کربن آن هاست. 309s و 310s کربن کمتری دارند، بنابراین جوشکاری بهتری ارائه می دهند اما مقاومت آن ها در دمای بالا نسبت به 309 و 310 کمتر است.
مقاومت ورق های استیل مارتنزیتی در دماهای بالا نسبت به انواع فولاد آستنیتی کمتر است.
مهم ترین گریدهای ورق استیل نسوز شامل گریدهای 309، 310، 309s ،310s ،321 و 420 می شوند.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.