محاسبه حداقل نبشی برای وال پست
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
پیش از اینکه توضیحات مربوط به محاسبه نبشی را آغاز کنیم، لازم است توضیح کوتاهی در رابطه با وال پست wall post داشته باشیم: وال پست، اسکلت ساختمان را در مقابل باد، زلزله و دیگر عوامل طبیعی مقاوم ساخته و از تخریب آن ها جلوگیری می کند. حداقل نبشی برای وال پست، 5 است اما اگر از نبشی 6 استفاده شود استحکام ساختمان افزایش پیدا می کند. ممکن است طراح سازه، تصمیم بگیرد از پروفیل دوبل نبشی استفاده شود. قیمت وال پست با توجه به سایز آن متغییر است.
که در چنین حالتی، باید محاسبه والپست را بیش از یک سانتی متر در نظر گرفت تا تیغه در داخل دیوار، جای بگیرد. در ادامه قصد داریم شما را با کاربرد والپست آشنا سازیم و به شما بگوییم که هنگام اجرای آن باید به چه نکاتی توجه شود؛ سپس با نحوه محاسبه مقدار نبشی لازم آشنا خواهیم شد و ضمن توضیح در رابطه با نحوه نبشی کشی دیوارها، نحوه اجرای درست والپست را به شما خواهیم گفت. تا انتهای این مطلب با مرکزآهن همراه باشید.
روش های محاسبه حداقل نبشی برای وال پست
محاسبه حداقل نبشی وال پست بر اساس ترکیبی از استانداردهای فنی، بارهای وارده و نوع دیوار انجام می شود و هدف اصلی آن انتخاب نبشی مناسب برای وال پست است تا دیوار در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله پایدار بماند. در این محاسبات مهندس سازه باید ارتفاع دیوار، ضخامت، نوع بلوک یا مصالح و حتی وزن نبشی وال پست را در نظر بگیرد تا پروفیل انتخاب شده نه بیش از حد ضعیف و نه بیش از حد سنگین باشد. تعیین حداقل سایز نبشی وال پست معمولا با استفاده از جدول های استاندارد یا روش های تجربی مهندسی انجام می شود.
یکی از روش های مرسوم، استفاده از محاسبه بار جانبی دیوار است که طبق آن مقاومت نبشی باید برابر یا بیشتر از نیروی افقی وارد بر دیوار باشد. در این روش مهندس با توجه به نوع دیوار (بلوک سبک، سفال، آجر و…) سایز مناسب مانند نبشی 4، 5 یا 6 را انتخاب می کند. روش دیگر، انتخاب نبشی بر اساس استانداردهای اجرایی و نقشه های مصوب است که در پروژه های بزرگ و رسمی بیشتر استفاده می شود. در برخی پروژه ها نیز روش تجربی به کار می رود که براساس تجربه ناظر، ارتفاع دیوار و شرایط محیطی، اندازه نبشی تعیین می شود.
در انتخاب نبشی همچنین باید به فرق وال پست با نبشی کشی توجه کرد، زیرا وال پست یک المان سازه ای است که وظیفه تحمل نیروهای جانبی دیوار را دارد، اما نبشی کشی صرفا برای ایجاد چهارچوب نصب دیوار یا کاور استفاده می شود. بنابراین سایز و مقاومت وال پست باید بالاتر و استانداردتر باشد. پس از تعیین سایز و برآورد قیمت آهن در مرحله اجرا نیز نحوه اجرای وال پست با نبشی اهمیت دارد زیرا اتصال اشتباه یا جوشکاری ضعیف می تواند حتی با وجود نبشی مناسب، عملکرد وال پست را مختل کند.
نحوه اجرای وال پست با نبشی
در رابطه با میان قاب های سازه ای و قاب های غیرسازه ای و وظیفه مهندس ناظر، لازم است اطلاع داشته باشید در سازه هایی که مهندس طراح در زمان طراحی، سختی دیوار را محاسبه کرده باشد، می توان دیوارها را به ستون و سقف به صورت مستقیم متصل کرد. اما در حالت دوم، یعنی عدم ورود سختی دیوار در محاسبات، ناظر اجازه ندارد دیوار را به صورت مستقیم در میان قالب به سازه متصل نماید.
برای اینکه دیوار را از سازه جدا کنند، لازم است که والپست، حدود cm5 جدا از ستون اجرا گردد و هنگام چیدن دیوار نیز، میلگردهای خم شده (عصایی شکل) در ارتفاع دیوار و با فاصله 70cm از یکدیگر در داخل نبشی جوش داده شوند و مایبن فاصله 5cm ستون با نبشی، باید توسط پلاستوم پر شود.
برخی مواقع اشتباهاتی را در اجرای والپست می بینیم که ممکن است پیمانکار پروژه، مقصر اصلی باشد! متاسفانه دلیل اصلی آن کاهش هزینه ها، قیمت نبشی و افزایش سود برای پیمانکار است. مثلا در اغلب مواقع دیده شده که هنگام اجرای کلاف افقی به جای اینکه از نبشی استفاده شود میلگرد را جایگزین آن می کنند! (در بخش دستورالعمل ها گفتیم که استفاده از میلگرد در این بخش ممنوع است) پس لازم است در همه مراحل، اقدامات پیمانکار تحت نظر گرفته شود تا اجرای والپست ها صحیح و اصولی درسازه شما انجام گیرد.
نکات مهم در هنگام اجرای والپست
در ادامه با چند نکته مهم که در دستور کار اجرای وال پست قرار می گیرد آشنا می شویم:
- استانداردهای 2008 باید در طراحی والپست رعایت شود.
- ریز جزئیات اجرایی مربوط به دیوارهای زیر زمین باید رعایت شود (بار و سنگینی خاک به این بخش وارد می شود).
- اجرای بیس پلیت، پیش از عملیات بتن ریزی سقف، باید در قسمت زیرین و روی تیر بتنی، انجام شود.
- چنانچه پیش از عملیات بتن ریزی، اقدامات مربوط به بیس پلیت اجرا نشود، باید پلیت ها به وسیله رول بولت به تیرها، متصل شوند (از قسمت های بالا و پایین).
- میخ های فولادی 3 cm که نصب آن ها به وسیله تفنگ هیلتی (دستگاه میخکوب) انجام می گیرد مناسب نصب پلیت به جان تیرها نیستند.
- نباید والپست را به وسیله میلگرد به تیرها متصل نمود.
- برای جوشکاری والپست، لازم است افرادی با مهارت زیاد به کار گرفته شوند.
- شاغول بودن (هم راستایی) والپست ها باید در هر طبقه کنترل شود؛ که معمولا این کار را با ریسمان کشی انجام می دهند.
- حداقل ضخامت پروفیل برای والپست، نبشی 5 است.
- پیش از اینکه والپست ها جوشکاری شوند، حتما لازم است ابعاد داخلی ساختمان اندازه گیری شود، اگر اندازه گیری نشود یا اندازه ها، دقیق نباشند، هنگام چینش دیوارها، ممکن است با مشکل مواجه شوید.
- ممکن است در سازه ای، والپست در کنار ستون قرار گیرد، در چنین حالتی لازم است فاصله حدود 4 یا 5 cm رعایت شود و مایبن این فاصله پلاستوفوم قرار گیرد. با این کار اگر ورود بار جانبی در سازه وجود داشته باشد، ستون به دیوار، فشار وارد نمی کند.
حداقل سایز نبشی وال پست
حداقل نبشی برای وال پست زمانی تعیین می شود که ارتفاع دیوار، ضخامت مصالح و بار جانبی وارد بر دیوار محاسبه شده باشد. در بیشتر پروژه ها، مهندس سازه برای محاسبه نبشی کشی ساختمان از جدول های استاندارد استفاده می کند و معمولاً نبشی 4 یا 5 را برای دیوارهای سبک و نبشی 6 یا بزرگ تر را برای دیوارهای سنگین انتخاب می کند. انتخاب سایز باید طوری باشد که وزن نبشی وال پست و مقاومت آن متناسب بوده و از کمانش یا شکست دیوار جلوگیری کند. در نهایت تصمیم نهایی درباره حداقل نبشی برای وال پست باید توسط ناظر تأیید شود.
انتخاب نبشی مناسب برای وال پست
برای انتخاب نبشی مناسب جهت وال پست باید نوع سازه، جنس دیوار، ارتفاع دهانه و شرایط محیطی بررسی شود. بهترین نبشی برای وال پست معمولاً مدلی است که هم مقاومت کافی دارد و هم وزن اضافی به سازه وارد نمی کند. در این مرحله توجه به نبشی برای وال پست و روش اتصال آن بسیار مهم است، زیرا اگر سایز مناسب انتخاب نشود، عملکرد مهاری دیوار کامل نخواهد بود. در نهایت اجرای وال پست با نبشی باید با جوشکاری استاندارد، تراز دقیق و اتصال صحیح به سقف و کف انجام شود تا دیوار در برابر زلزله و نیروهای جانبی پایدار باقی بماند.
در این مطلب دریافتیم که اهمیت استحکام سازه چقدر بالا است و یکی از مواردی که می تواند مقاومت سازه را بالا ببرد، اجرای والپست است؛ اما اغلب پیمانکاران برای سود بالاتر از اجرای این قسمت خودداری می کنند؛ در حالیکه عدم اجرای آن می تواند منجر به بروز حوادث ناگوار و ضررهای هنگفت شود. البته که تنها اجرای والپست کافی نیست! رعایت مو به موی قوانین، مطابق با استانداردها است که می تواند یک ساختمان و یا یک سازه بی عیب و نقص را به شما تحویل دهد؛ پس نقش والپست را دست کم نگیرید! ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.
سوالات متداول
با محاسبه بارهای جانبی دیوار، ضخامت دیوار و ارتفاع آن انجام می شود و سپس براساس آیین نامه تیپ مناسب نبشی انتخاب می شود. مهندس سازه معمولاً از جدول های طراحی و ضرایب ایمنی برای تعیین حداقل سایز استفاده می کند.
چون نبشی نقش مهار کننده دیوار را دارد و اگر سایز آن درست انتخاب نشود، دیوار در زلزله یا باد دچار ترک یا ریزش می شود. انتخاب درست نبشی ایمنی ساختمان را افزایش می دهد.
روش تجربی، استفاده از جدول های معتبر طراحی و روش مهندسی محاسباتی براساس بارهای وارده سه روش اصلی هستند. در پروژه های بزرگ معمولاً از روش محاسباتی استفاده می شود.
ارتفاع دیوار، نوع مصالح دیوار، ضخامت دیوار و میزان بار جانبی از عوامل اصلی هستند. شرایط اقلیمی و موقعیت سازه نیز روی انتخاب سایز تاثیر دارد.
براساس استاندارد معمول، نبشی 4 یا 5 برای دیوارهای سبک و نبشی 6 یا 7 برای دیوارهای سنگین به کار می رود. انتخاب نهایی باید با تایید مهندس ناظر انجام شود.
با اندازه گیری دقیق قبل از برش و استفاده از قطعات مناسب در طول های استاندارد می توان هدررفت را کاهش داد. نقشه دقیق اجرایی هم کمک زیادی به جلوگیری از اتلاف می کند.
نبشی ها ابتدا در سقف و کف مهار می شوند، سپس پروفیل های قائم در بین آن ها قرار می گیرد. در نهایت دیوار بین نبشی ها اجرا یا تثبیت می شود.
برای ساختمان های نوساز و هر دیواری که بار جانبی تحمل می کند لازم است. تنها در بعضی ساختمان های کوچک غیرسازه ای ممکن است به تشخیص مهندس نیاز نباشد.
رعایت شاقولی، جوشکاری استاندارد، استفاده از رول بولت مناسب و ایجاد فاصله انبساطی از نکات مهم است. همچنین نبشی باید کاملاً به کف و سقف متصل شود.
متر، دستگاه برش آهن، دریل، رول بولت، جوشکاری و تراز از ابزارهای اصلی هستند. گیره های مخصوص نصب و صفحه زیر نبشی نیز بسته به پروژه استفاده می شوند.
مرکزآهن، مرجعی تخصصی و به روز برای کسب دانش و اطلاع از آخرین تحولات بازار آهن و فولاد است. با وبلاگ جامع ما، همیشه از آخرین اخبار و اطلاعات این صنعت آگاه باشید.