وقتی بر روی فلزات که به صورت میله هستند عملیات براده برداری صورت می‌گیرد تا وسایلی مانند پیچ و... ساخته شوند آن را حدیده کاری می‌گویند. در واقع براده برداری از آهن آلات، حدیده نام دارد. این وسیله را می‌توان این گونه شرح داد که مهره‌های دندانه داریست که بر روی این دندانه‌ها شیارهایی قرار دارد که باعث می‌شود لبه‌های تیز و برنده‌ای بر روی این مهره‌ها قرار بگیرد تا بتواند فلزات را ببرند. این محصول سطح خارجی محصولات را برش می‌دهد.
در این مقاله به ابزار و روش کاری که به حدیده کاری معروف است می‌پردازیم و امیدواریم از این مطلبی که در حدود 4 دقیقه از شما زمان می‌برد نهایت استفاده را داشته باشید.
مشاهده نسخه pdf مقاله : حدیده کاری چیست؟
این محصول را با چند نوع آلیاژ از جمله قطعات فولادی، آلومینیومی، برنج، چدن، مس، استیل و... می‌توان ساخت. این محصول را به دو صورت اینچی یا متریک می‌سازند. البته باید بدانید که هر کدام از این آلیاژها خواص و کاربرد خود را دارند و شیوه نگهداری آنها با هم متفاوت است.
به طور مثال اگر دنده‌ها از قطعات فولادی ساخته شده باشند مطلوب‌تر است که روغن به ابزار زده شود تا عملیات براده برداری بهتر انجام شود. برای شیارهای آلومینومی، نفت اثر مناسب‌تری بر روی دنده‌ها دارد و برای آلیاژهای برنج یا چدن نیازی به روغن‌کاری و... نیست.
این محصول در دو نوع زیر وجود دارد:
این محصول اگر از جنس قطعات فولادی باشد از فولاد کم کربن یا استیل 306 و 304 ساخته می‌شود و به گونه‌ای می‌سازند که دندانه‌هایش تیز باشند و به همین خاطر به آنها تندبر یا فولاد پرکن نیز می‌گویند. این محصول در دو نوع درزدار و بدون درز تولید می‌شود.
منظور از حدیده درزدار این است که در امتداد شیارها یک شکاف داشته باشد و به آن شکاف درز می‌گویند. قطر نوع درزدار از 0.1 تا 0.3 میلی‌متر است که قابلیت تغییر نیز دارد. محصول بدون درز نیز هیچ گونه شکافی ندارد و با قطرهای ثابتی تولید می‌شود.
شاید برایتان جالب باشد که بر روی حدیده بدون درز یک شیار کوچک تعبیه کردند که در صورت تمایل مصرف کننده این شیار بریده شود و به حدیده درزدار تبدیل شود. انواع این محصول را می‌توان به صورت خلاصه اینگونه معرفی نمود:
قطعات فولادی که دایره شکل هستند و در امتداد یکی از دندانه‌ها یک شکاف کوچک قرار دارد. برای توضیح بیشتر لازم است که بگوییم وظیفه و کارکرد اصلی این شکاف، تنظیم دقیق است. در این نوع سه پیچ کوچک برای تنظیم بهتر در دسته حدیده تعبیه شده است.
از دو قطعه آزاد تشکیل شده که در دسته قرار می‌گیرد و یک پیچ کوچک برای تنظیم دارد.
این نوع بیشتر برای ترمیم کاربرد دارد و برندگی کمتری دارد.
اگر بخواهیم این محصول را از نظر کاربری بررسی کنیم این نتیجه حاصل می‌شود که بسته به کاربرد آن نیز تنوع حدیده وجود دارد. یعنی بین براده برداری برای لوله با پیچ تفاوت هست. این محصول را می‌توان در موارد زیر دسته‌بندی کرد:
اگر پیچ‌بری فقط با قطرهای مشخص و معین بکار برده شود از حدیده یک پارچه استفاده می‌کنند. پیچ‌های فولادی تا 16 میلی‌متر، فلزات سبک تا 20 میلی‌متر و پیچ‌های برنزی تا قطر 33 میلی‌متر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع حدیده در دو نوع گرد و شش‌گوش است که با توجه به توضیح بالا شش گوش بیشتر کاربرد ترمیمی دارد.
اصولا در پیچ‌هایی که بزرگتر باشند حجم براده‌های آهن بیشتر است و نمی‌توان آنها را با یک مرتبه براده‌برداری به صورت کامل انجام داد. برای همین نمی‌توان از یک پارچه استفاده کرد و در نتیجه در چند مرحله به آرامی پارچه‌ها را به هم نزدیک می‌کنند تا دندانه‌ها در کنار هم کامل شوند و عمل براده‌برداری صورت بگیرد.
برای پیچ‌هایی که قطر آنها متوسط باشد نیز باید از چند پارچه استفاده کرد چون که محیط خارجی آن به صورت چهار گوش است و برای همین کار را کمی دشوار می‌کند به این دلیل که باید یکی از پارچه‌ها داخل حدیده به صورت ثابت قرار گیرد و پارچه دیگر توسط پیچ، قابل تنظیم باشد.
برای حدیده کردن لوله فولادی به طور معمول از دو یا چهار پارچه استفاده می‌کنند. پارچه‌های این نوع کاربری طوری ساخته می‌شوند که بتوان با یک دست پیچ‌هایی که دارای گام مساوی هستند را حدیده کاری کرد. از آن جایی که لوله‌ها را برای آب بندی بیشتر استفاده می‌کنند آنها را به فرم مخروطی می‌سازند تا پارچه هم به درستی و استاندارد جا بیفتد.
اگر بخواهند که لوله را با کمک این وسیله براده برداری کنند، نیاز است که چند نکته مهم را مدنظر قرار دهند تا از یاد نرود. ابتدا باید سعی داشت که هدایت لوله را به درستی انجام شود و هیچ انحرافی در آن شکل نگیرد برای همین در قسمت عقب پارچه‌ها که به پشت پارچه نیز معروف است آن را گیر می‌اندازند.
حدیده‌های چهار پارچه به کمک گردان، لوله‌ها را به حرکت در می‌آورند تا بتوانند لوله را در شعاع کم حرکت بدهند. نکته مهم این است که استفاده از دو یا چهار پارچه برای لوله به این خاطر است که نیرو وارد بر ابزار تحت زاویه 120 درجه انجام می‌گیرد تا مقطع لوله پهن نشود.
علامت اختصاری پیچ‌های لوله حرف R است که در کنار آن یک عدد قرار می‌گیرد آن عدد نشان دهنده قطر داخلی یا همان قطر آبدهی بر حسب اینچ است.
این وسیله از 5 قسمت اصلی تشکیل شده است که می‌توان این گونه توضیح داد که:
در مورد این قسمت باید بگوییم که ماشین‌های متعددی برای این کار تولید شده‌اند که ابعاد مختلفی را حدیده می‌کنند و حتی بعضی از آنها به خاطر قوی بودن پرتال‌های داخل دستگاه توان رزوه‌زنی از میلگرد را نیز دارند. در نوع برقی بدون فشار و نیروی انسان، کار رزوه زنی و براده برداری انجام می‌شود.